| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā |
पाचित्तियवण्णना
Pācittiyavaṇṇanā
४७६. सब्बानि नानावत्थुकानीति सप्पिनवनीतादीनं पञ्चन्नं वत्थूनं भेदेन पाचित्तियानि पञ्च नानावत्थुकानि। एस नयो पणीतभोजनविसये नव पाचित्तियानीतिआदीसुपि। एतेन भेसज्जपणीतभोजनसिक्खापदानि एकेकसिक्खापदवसेन पञ्ञत्तानिपि वत्थुभेदेन पच्चेकं पञ्चसिक्खापदनवसिक्खापदसदिसानि भिक्खुनीनं पाटिदेसनीयापत्तियो वियाति दस्सेति। तेनेव ‘‘नानावत्थुकानी’’ति वुत्तं। सप्पिं एव पटिग्गहेत्वा अनेकभाजनेसु ठपेत्वा सत्ताहं अतिक्कामेन्तस्स भाजनगणनाय सम्भवन्तियो बहुकापि आपत्तियो एकवत्थुका एव होन्ति, एवं सप्पिभोजनमेव बहूसु ठानेसु विञ्ञापेत्वा एकतो वा विसुं विसुमेव वा भुञ्जन्तस्स आपत्तियो एकवत्थुका एवाति दट्ठब्बा।
476.Sabbāninānāvatthukānīti sappinavanītādīnaṃ pañcannaṃ vatthūnaṃ bhedena pācittiyāni pañca nānāvatthukāni. Esa nayo paṇītabhojanavisaye nava pācittiyānītiādīsupi. Etena bhesajjapaṇītabhojanasikkhāpadāni ekekasikkhāpadavasena paññattānipi vatthubhedena paccekaṃ pañcasikkhāpadanavasikkhāpadasadisāni bhikkhunīnaṃ pāṭidesanīyāpattiyo viyāti dasseti. Teneva ‘‘nānāvatthukānī’’ti vuttaṃ. Sappiṃ eva paṭiggahetvā anekabhājanesu ṭhapetvā sattāhaṃ atikkāmentassa bhājanagaṇanāya sambhavantiyo bahukāpi āpattiyo ekavatthukā eva honti, evaṃ sappibhojanameva bahūsu ṭhānesu viññāpetvā ekato vā visuṃ visumeva vā bhuñjantassa āpattiyo ekavatthukā evāti daṭṭhabbā.
पाळियं एकवाचाय देसेय्य, वुत्ता आदिच्चबन्धुनाति एत्थ ‘‘देसेय्याति वुत्ता’’ति इति-सद्दं अज्झाहरित्वा योजेतब्बं। एवं सेसेसुपि।
Pāḷiyaṃ ekavācāya deseyya, vuttā ādiccabandhunāti ettha ‘‘deseyyāti vuttā’’ti iti-saddaṃ ajjhāharitvā yojetabbaṃ. Evaṃ sesesupi.
भेदानुवत्तकानन्ति एत्थ आदि-सद्दो लुत्तनिद्दिट्ठो। यावततियका च सब्बे उभतोविभङ्गे आगता, सङ्घादिसेससामञ्ञेन एकं, पाचित्तियसामञ्ञेन च एकं कत्वा ‘‘यावततियके तिस्सो’’ति वुत्तन्ति दट्ठब्बं। एत्थ च ञत्तिया दुक्कटं, द्वीहि कम्मवाचाहि थुल्लच्चयापि सन्ति एव। तानि मातिकाय न आगतानि। मातिकागतवसेन हेत्थ ‘‘तिस्सो’’ति वुत्तं।
Bhedānuvattakānanti ettha ādi-saddo luttaniddiṭṭho. Yāvatatiyakā ca sabbe ubhatovibhaṅge āgatā, saṅghādisesasāmaññena ekaṃ, pācittiyasāmaññena ca ekaṃ katvā ‘‘yāvatatiyake tisso’’ti vuttanti daṭṭhabbaṃ. Ettha ca ñattiyā dukkaṭaṃ, dvīhi kammavācāhi thullaccayāpi santi eva. Tāni mātikāya na āgatāni. Mātikāgatavasena hettha ‘‘tisso’’ti vuttaṃ.
सङ्घादीहीति सङ्घगणपुग्गलेहि कारणभूतेहि। अब्भुण्हसीलोति परिसुद्धभावूपगमनेन अभिनवुप्पन्नसीलो। अभिनवुप्पन्नञ्हि ‘‘अब्भुण्ह’’न्ति वुच्चति, परिसुद्धसीलोति अत्थो। तेनाह ‘‘पाकतिको’’ति।
Saṅghādīhīti saṅghagaṇapuggalehi kāraṇabhūtehi. Abbhuṇhasīloti parisuddhabhāvūpagamanena abhinavuppannasīlo. Abhinavuppannañhi ‘‘abbhuṇha’’nti vuccati, parisuddhasīloti attho. Tenāha ‘‘pākatiko’’ti.
‘‘कोसम्बकक्खन्धके वुत्तानिसंसे’’ति इदं कोसम्बकक्खन्धके ‘‘सचे मं इमे भिक्खू आपत्तिया अदस्सने उक्खिपिस्सन्ति, न मया सद्धिं उपोसथं करिस्सन्ती’’तिआदिना आपत्तिया अदस्सने आदीनवं दस्सेत्वा परेसम्पि सद्धाय आपत्तिदेसनाविधानमुखेन सामत्थियतो पकासितो। एकतो उपोसथकरण, पवारणाकरण, सङ्घकम्मकरण, आसनेनिसीदन, यागुपानेनिसीदन, भत्तग्गेनिसीदन, एकच्छन्नेसयन, यथावुड्ढअभिवादनादिकरणसङ्खाते अट्ठानिसंसे सन्धाय वुत्तं।
‘‘Kosambakakkhandhake vuttānisaṃse’’ti idaṃ kosambakakkhandhake ‘‘sace maṃ ime bhikkhū āpattiyā adassane ukkhipissanti, na mayā saddhiṃ uposathaṃ karissantī’’tiādinā āpattiyā adassane ādīnavaṃ dassetvā paresampi saddhāya āpattidesanāvidhānamukhena sāmatthiyato pakāsito. Ekato uposathakaraṇa, pavāraṇākaraṇa, saṅghakammakaraṇa, āsanenisīdana, yāgupānenisīdana, bhattaggenisīdana, ekacchannesayana, yathāvuḍḍhaabhivādanādikaraṇasaṅkhāte aṭṭhānisaṃse sandhāya vuttaṃ.
चतुन्नन्ति विनयपिटके आगतानं वसेन वुत्तं। कतमा पन साति सा चतुब्बिधा अच्चयदेसना कतमाति अत्थो। अभिमारानन्ति मारणत्थाय पयोजितधनुग्गहानं। उपट्ठायिकायाति सहसेय्यसिक्खापदवत्थुस्मिं आगताय।
Catunnanti vinayapiṭake āgatānaṃ vasena vuttaṃ. Katamā pana sāti sā catubbidhā accayadesanā katamāti attho. Abhimārānanti māraṇatthāya payojitadhanuggahānaṃ. Upaṭṭhāyikāyāti sahaseyyasikkhāpadavatthusmiṃ āgatāya.
अट्ठन्नं भिक्खुनीनन्ति थेरासनतो पट्ठाय अट्ठहि भिक्खुनीहि इतराय आगताय वुड्ढाय भिक्खुनिया आसनं दातब्बं। अट्ठन्नं पन भिक्खुनीनं नवकाय आगताय अदातुम्पि वट्टति। ताय पन सङ्घनवकासने लद्धोकासे निसीदितब्बं। अथ वा अट्ठन्नं वुड्ढानं भिक्खुनीनं इतराय नवकतराय आसनं दातब्बं। कम्मानि नवाति ओसारणादीनि नव एव।
Aṭṭhannaṃ bhikkhunīnanti therāsanato paṭṭhāya aṭṭhahi bhikkhunīhi itarāya āgatāya vuḍḍhāya bhikkhuniyā āsanaṃ dātabbaṃ. Aṭṭhannaṃ pana bhikkhunīnaṃ navakāya āgatāya adātumpi vaṭṭati. Tāya pana saṅghanavakāsane laddhokāse nisīditabbaṃ. Atha vā aṭṭhannaṃ vuḍḍhānaṃ bhikkhunīnaṃ itarāya navakatarāya āsanaṃ dātabbaṃ. Kammāni navāti osāraṇādīni nava eva.
पाचित्तियवण्णना निट्ठिता।
Pācittiyavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / परिवारपाळि • Parivārapāḷi / ३. पाचित्तियं • 3. Pācittiyaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / परिवार-अट्ठकथा • Parivāra-aṭṭhakathā / (३) पाचित्तियवण्णना • (3) Pācittiyavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / पाचित्तियवण्णना • Pācittiyavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / पाचित्तियवण्णना • Pācittiyavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / (३) पाचित्तियवण्णना • (3) Pācittiyavaṇṇanā
