Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / ஸாரத்த²தீ³பனீ-டீகா • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
பத³பா⁴ஜனீயவண்ணனா
Padabhājanīyavaṇṇanā
92. ‘‘அபி⁴னவனிவிட்டோ² ஏககுடிகாதி³கா³மோ யாவ மனுஸ்ஸா பவிஸித்வா வாஸங் ந கப்பெந்தி, தாவ கா³மஸங்க்²யங் ந க³ச்ச²தீ’’தி வத³ந்தி, தஸ்மா தத்த² கா³மப்பவேஸனாபுச்சா²தி³கிச்சம்பி நத்தி². யக்க²பரிக்³க³ஹபூ⁴தோதி ஸஉபத்³த³வவஸேன வுத்தங், யக்க²னக³ராதி³ங் வா ஸங்க³ண்ஹாதி. யக்க²னக³ரம்பி ஆபணாதீ³ஸு தி³ஸ்ஸமானேஸு கா³மஸங்க்²யங் க³ச்ச²தி, அதி³ஸ்ஸமானேஸு ந க³ச்ச²தி, தஸ்மா யக்க²னக³ரம்பி பவிஸந்தேன ஆபணாதீ³ஸு தி³ஸ்ஸமானேஸு ஸப்³ப³ங் கா³மப்பவேஸனவத்தங் காதப்³ப³ங், அதி³ஸ்ஸமானேஸு ந காதப்³ப³ந்தி வத³ந்தி. புனபி ஆக³ந்துகாமாதி இமினா தேஸங் தத்த² ஸாபெக்க²பா⁴வங் த³ஸ்ஸேதி. யதோ பன நிரபெக்கா²வ ஹுத்வா பக்கமந்தி, ஸோ கா³மஸங்க்²யங் ந க³ச்ச²தி, தஸ்மா தத்த² கா³மப்பவேஸனாபுச்சா²தி³கிச்சம்பி நத்தி².
92. ‘‘Abhinavaniviṭṭho ekakuṭikādigāmo yāva manussā pavisitvā vāsaṃ na kappenti, tāva gāmasaṅkhyaṃ na gacchatī’’ti vadanti, tasmā tattha gāmappavesanāpucchādikiccampi natthi. Yakkhapariggahabhūtoti saupaddavavasena vuttaṃ, yakkhanagarādiṃ vā saṅgaṇhāti. Yakkhanagarampi āpaṇādīsu dissamānesu gāmasaṅkhyaṃ gacchati, adissamānesu na gacchati, tasmā yakkhanagarampi pavisantena āpaṇādīsu dissamānesu sabbaṃ gāmappavesanavattaṃ kātabbaṃ, adissamānesu na kātabbanti vadanti. Punapi āgantukāmāti iminā tesaṃ tattha sāpekkhabhāvaṃ dasseti. Yato pana nirapekkhāva hutvā pakkamanti, so gāmasaṅkhyaṃ na gacchati, tasmā tattha gāmappavesanāpucchādikiccampi natthi.
நனு ச ‘‘கா³மா வா அரஞ்ஞா வா’’தி எத்தகமேவ மாதிகாயங் வுத்தங், தஸ்மா கா³மலக்க²ணங் த³ஸ்ஸெத்வா அரஞ்ஞமேவ த³ஸ்ஸேதப்³ப³ங் ஸியா, கா³மூபசாரோ நாமாதிஆதி³ பன கஸ்மா வுத்தந்தி ஆஹ – ‘‘கா³மூபசாரோதிஆதி³ அரஞ்ஞபரிச்சே²த³த³ஸ்ஸனத்த²ங் வுத்த’’ந்தி. கா³மூபசாரே ஹி த³ஸ்ஸிதே ட²பெத்வா கா³மஞ்ச கா³மூபசாரஞ்ச அவஸேஸங் அரஞ்ஞங் நாமாதி அரஞ்ஞபரிச்சே²தோ³ ஸக்கா த³ஸ்ஸேதுங், இத³ஞ்ச கா³மகா³மூபசாரே அஸங்கரதோ த³ஸ்ஸேதுங் வுத்தங். மாதிகாயங் பன கா³மக்³க³ஹணேனேவ கா³மூபசாரோபி ஸங்க³ஹிதோதி த³ட்ட²ப்³ப³ங். கா³மூபசாரோ ஹி லோகே கா³மஸங்க்²யமேவ க³ச்ச²தி. ஏவஞ்ச கத்வா மாதிகாய அனவஸேஸஅவஹரணட்டா²னபரிக்³க³ஹோ ஸித்³தோ⁴ ஹோதி. இந்த³கீ²லேதி உம்மாரே. அரஞ்ஞஸங்கே²பங் க³ச்ச²தீதி ‘‘நிக்க²மித்வா ப³ஹி இந்த³கீ²லா ஸப்³ப³மேதங் அரஞ்ஞ’’ந்தி (விப⁴॰ 529) அபி⁴த⁴ம்மே வுத்தத்தா. வேமஜ்ஜ²மேவ இந்த³கீ²லோதி வுச்சதீதி இந்த³கீ²லட்டா²னியத்தா அஸதிபி இந்த³கீ²லே வேமஜ்ஜ²மேவ ததா² வுச்சதி. யத்த² பன த்³வாரபா³ஹாபி நத்தி², தத்த² உபோ⁴ஸு பஸ்ஸேஸு வதியா வா பாகாரஸ்ஸ வா கோடிவேமஜ்ஜ²மேவ இந்த³கீ²லட்டா²னியத்தா ‘‘இந்த³கீ²லோ’’தி க³ஹேதப்³ப³ங். உட்³டா³பெந்தோதி பலாபெந்தோ. லுடி²த்வாதி பரிவத்தெத்வா.
Nanu ca ‘‘gāmā vā araññā vā’’ti ettakameva mātikāyaṃ vuttaṃ, tasmā gāmalakkhaṇaṃ dassetvā araññameva dassetabbaṃ siyā, gāmūpacāro nāmātiādi pana kasmā vuttanti āha – ‘‘gāmūpacārotiādi araññaparicchedadassanatthaṃ vutta’’nti. Gāmūpacāre hi dassite ṭhapetvā gāmañca gāmūpacārañca avasesaṃ araññaṃ nāmāti araññaparicchedo sakkā dassetuṃ, idañca gāmagāmūpacāre asaṅkarato dassetuṃ vuttaṃ. Mātikāyaṃ pana gāmaggahaṇeneva gāmūpacāropi saṅgahitoti daṭṭhabbaṃ. Gāmūpacāro hi loke gāmasaṅkhyameva gacchati. Evañca katvā mātikāya anavasesaavaharaṇaṭṭhānapariggaho siddho hoti. Indakhīleti ummāre. Araññasaṅkhepaṃ gacchatīti ‘‘nikkhamitvā bahi indakhīlā sabbametaṃ arañña’’nti (vibha. 529) abhidhamme vuttattā. Vemajjhameva indakhīloti vuccatīti indakhīlaṭṭhāniyattā asatipi indakhīle vemajjhameva tathā vuccati. Yattha pana dvārabāhāpi natthi, tattha ubhosu passesu vatiyā vā pākārassa vā koṭivemajjhameva indakhīlaṭṭhāniyattā ‘‘indakhīlo’’ti gahetabbaṃ. Uḍḍāpentoti palāpento. Luṭhitvāti parivattetvā.
மஜ்ஜி²மஸ்ஸ புரிஸஸ்ஸாதி தா²மமஜ்ஜி²மஸ்ஸ புரிஸஸ்ஸ. இமினா பன வசனேன ஸுப்பமுஸலபாதோபி ப³லத³ஸ்ஸனவஸேனேவ கதோதி த³ட்ட²ப்³ப³ங். குருந்த³ட்ட²கதா²யங் மஹாபச்சரியஞ்ச க⁴ரூபசாரோ கா³மோதி அதி⁴ப்பாயேன ‘‘க⁴ரூபசாரே டி²தஸ்ஸ லெட்³டு³பாதோ கா³மூபசாரோ’’தி வுத்தங். த்³வாரேதி நிப்³ப³கோஸஸ்ஸ உத³கபதனட்டா²னதோ அப்³ப⁴ந்தரங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங். அந்தோகே³ஹேதி ச பமுக²ஸ்ஸ அப்³ப⁴ந்தரமேவ ஸந்தா⁴ய வுத்தங். கதபரிக்கே²போதி இமினாவ க⁴ரஸ்ஸ ஸமந்ததோ தத்தகோ பரிச்சே²தோ³ க⁴ரூபசாரோ நாமாதி வுத்தங் ஹோதி. யஸ்ஸ பன க⁴ரஸ்ஸ ஸமந்ததோ கோ³ரூபானங் பவேஸனநிவாரணத்த²ங் பாகாரவதிஆதீ³ஹி பரிக்கே²போ கதோ ஹோதி, தத்த² ஸோவ பரிக்கே²போ க⁴ரூபசாரோ, ஸுப்பபாதாதி³பரிச்சே²தோ³ பன அபரிக்கி²த்தக⁴ரங் ஸந்தா⁴ய வுத்தோதி த³ட்ட²ப்³ப³ங் . இத³மெத்த² பமாணந்தி விகாலகா³மப்பவேஸனாதீ³ஸு கா³மகா³மூபசாரானங் அஸங்கரதோ வினிச்ச²யஸ்ஸ வேதி³தப்³ப³த்தா. குருந்தீ³ஆதீ³ஸு வுத்தனயேன ஹி க⁴ரூபசாரஸ்ஸ கா³மோதி ஆபன்னத்தா க⁴ரக⁴ரூபசாரகா³மகா³மூபசாரானங் ஸங்கரோ ஸியா. ஏவங் ஸப்³ப³த்தா²தி இமினா இதோ புப்³பே³பி பச்சி²மஸ்ஸேவ வாத³ஸ்ஸ பமாணபா⁴வங் த³ஸ்ஸேதி . கேசி பன ‘‘இதோ பட்டா²ய வக்க²மானவாத³ங் ஸந்தா⁴ய வுத்த’’ந்தி வத³ந்தி, தங் ந க³ஹேதப்³ப³ங்.
Majjhimassa purisassāti thāmamajjhimassa purisassa. Iminā pana vacanena suppamusalapātopi baladassanavaseneva katoti daṭṭhabbaṃ. Kurundaṭṭhakathāyaṃ mahāpaccariyañca gharūpacāro gāmoti adhippāyena ‘‘gharūpacāre ṭhitassa leḍḍupāto gāmūpacāro’’ti vuttaṃ. Dvāreti nibbakosassa udakapatanaṭṭhānato abbhantaraṃ sandhāya vuttaṃ. Antogeheti ca pamukhassa abbhantarameva sandhāya vuttaṃ. Kataparikkhepoti imināva gharassa samantato tattako paricchedo gharūpacāro nāmāti vuttaṃ hoti. Yassa pana gharassa samantato gorūpānaṃ pavesananivāraṇatthaṃ pākāravatiādīhi parikkhepo kato hoti, tattha sova parikkhepo gharūpacāro, suppapātādiparicchedo pana aparikkhittagharaṃ sandhāya vuttoti daṭṭhabbaṃ . Idamettha pamāṇanti vikālagāmappavesanādīsu gāmagāmūpacārānaṃ asaṅkarato vinicchayassa veditabbattā. Kurundīādīsu vuttanayena hi gharūpacārassa gāmoti āpannattā gharagharūpacāragāmagāmūpacārānaṃ saṅkaro siyā. Evaṃ sabbatthāti iminā ito pubbepi pacchimasseva vādassa pamāṇabhāvaṃ dasseti . Keci pana ‘‘ito paṭṭhāya vakkhamānavādaṃ sandhāya vutta’’nti vadanti, taṃ na gahetabbaṃ.
ஸேஸம்பீதி கா³மூபசாரலக்க²ணங் ஸந்தா⁴ய வத³தி. தத்ராதி தஸ்மிங் கா³மூபசாரக்³க³ஹணே. தஸ்ஸ கா³மபரிச்சே²த³த³ஸ்ஸனத்த²ந்தி தஸ்ஸ அபரிச்சே²த³ஸ்ஸ கா³மஸ்ஸ கா³மபரிச்சே²த³ங் த³ஸ்ஸேதுந்தி அத்தோ². யதி³ ஏவங் ‘‘கா³மோ நாமா’’தி பத³ங் உத்³த⁴ரித்வா ‘‘அபரிக்கி²த்தஸ்ஸ கா³மஸ்ஸ க⁴ரூபசாரே டி²தஸ்ஸ மஜ்ஜி²மஸ்ஸ புரிஸஸ்ஸ லெட்³டு³பாதோ’’தி கஸ்மா ந வுத்தந்தி? ‘‘கா³மோ நாமாதி இத⁴ அவுத்தம்பி அதி⁴காரவஸேன லப்³ப⁴தியேவா’’தி வத³ந்தி. அபரே பன ப⁴ணந்தி ‘‘கா³மூபசாரோ நாமாதி இமினாவ கா³மஸ்ஸ ச கா³மூபசாரஸ்ஸ ச ஸங்க³ஹோ த³ட்ட²ப்³போ³. கத²ங்? ‘கா³மஸ்ஸ உபசாரோ கா³மூபசாரோ’தி ஏவங் விக்³க³ஹே கரியமானே ‘பரிக்கி²த்தஸ்ஸ கா³மஸ்ஸ இந்த³கீ²லே டி²தஸ்ஸ மஜ்ஜி²மஸ்ஸ புரிஸஸ்ஸ லெட்³டு³பாதோ’தி இமினா பரிக்கி²த்தஸ்ஸ கா³மஸ்ஸ கா³மூபசாரலக்க²ணங் த³ஸ்ஸிதங் ஹோதி, ‘கா³மஸங்கா²தோ உபசாரோ கா³மூபசாரோ’தி ஏவங் பன க³ய்ஹமானே ‘அபரிக்கி²த்தஸ்ஸ கா³மஸ்ஸ க⁴ரூபசாரே டி²தஸ்ஸ மஜ்ஜி²மஸ்ஸ புரிஸஸ்ஸ லெட்³டு³பாதோ’தி இமினா அபரிக்கி²த்தஸ்ஸ கா³மஸ்ஸ கா³மபரிச்சே²தோ³ த³ஸ்ஸிதோதி ஸக்கா விஞ்ஞாது’’ந்தி. ‘‘க⁴ரூபசாரே டி²தஸ்ஸ மஜ்ஜி²மஸ்ஸ புரிஸஸ்ஸ லெட்³டு³பாதோ’’தி இமினா பரிக்கி²த்தஸ்ஸபி கா³மஸ்ஸ ஸசே லெட்³டு³பாததோ தூ³ரே பரிக்கே²போ ஹோதி, லெட்³டு³பாதோயேவ கா³மபரிச்சே²தோ³தி க³ஹேதப்³ப³ந்தி வத³ந்தி. புப்³பே³ வுத்தனயேனேவாதி பரிக்கி²த்தகா³மே வுத்தனயேனேவ.
Sesampīti gāmūpacāralakkhaṇaṃ sandhāya vadati. Tatrāti tasmiṃ gāmūpacāraggahaṇe. Tassa gāmaparicchedadassanatthanti tassa aparicchedassa gāmassa gāmaparicchedaṃ dassetunti attho. Yadi evaṃ ‘‘gāmo nāmā’’ti padaṃ uddharitvā ‘‘aparikkhittassa gāmassa gharūpacāre ṭhitassa majjhimassa purisassa leḍḍupāto’’ti kasmā na vuttanti? ‘‘Gāmo nāmāti idha avuttampi adhikāravasena labbhatiyevā’’ti vadanti. Apare pana bhaṇanti ‘‘gāmūpacāro nāmāti imināva gāmassa ca gāmūpacārassa ca saṅgaho daṭṭhabbo. Kathaṃ? ‘Gāmassa upacāro gāmūpacāro’ti evaṃ viggahe kariyamāne ‘parikkhittassa gāmassa indakhīle ṭhitassa majjhimassa purisassa leḍḍupāto’ti iminā parikkhittassa gāmassa gāmūpacāralakkhaṇaṃ dassitaṃ hoti, ‘gāmasaṅkhāto upacāro gāmūpacāro’ti evaṃ pana gayhamāne ‘aparikkhittassa gāmassa gharūpacāre ṭhitassa majjhimassa purisassa leḍḍupāto’ti iminā aparikkhittassa gāmassa gāmaparicchedo dassitoti sakkā viññātu’’nti. ‘‘Gharūpacāre ṭhitassa majjhimassa purisassa leḍḍupāto’’ti iminā parikkhittassapi gāmassa sace leḍḍupātato dūre parikkhepo hoti, leḍḍupātoyeva gāmaparicchedoti gahetabbanti vadanti. Pubbe vuttanayenevāti parikkhittagāme vuttanayeneva.
ஸங்கரீயதீதி மிஸ்ஸீயதி. எத்தா²தி க⁴ரக⁴ரூபசாரகா³மகா³மூபசாரேஸு. ‘‘விகாலே கா³மப்பவேஸனே பரிக்கி²த்தஸ்ஸ கா³மஸ்ஸ பரிக்கே²பங் அதிக்கமந்தஸ்ஸ ஆபத்தி பாசித்தியஸ்ஸ, அபரிக்கி²த்தஸ்ஸ கா³மஸ்ஸ உபசாரங் ஓக்கமந்தஸ்ஸ ஆபத்தி பாசித்தியஸ்ஸா’’தி (பாசி॰ 513) வுத்தத்தா கா³மகா³மூபசாரானங் அஸங்கரதா இச்சி²தப்³பா³தி ஆஹ – ‘‘அஸங்கரதோ செத்த² வினிச்ச²யோ வேதி³தப்³போ³ விகாலே கா³மப்பவேஸனாதீ³ஸூ’’தி. எத்த² ச ‘‘பரிக்கி²த்தஸ்ஸ கா³மஸ்ஸ பரிக்கே²பங், அபரிக்கி²த்தஸ்ஸ பரிக்கே²பாரஹட்டா²னங் அதிக்கமந்தஸ்ஸ விகாலகா³மப்பவேஸனாபத்தி ஹோதீ’’தி கேசி வத³ந்தி, தங் ந க³ஹேதப்³ப³ங் பத³பா⁴ஜனியங் பன ‘‘பரிக்கி²த்தஸ்ஸ கா³மஸ்ஸ பரிக்கே²பங் அதிக்கமந்தஸ்ஸ ஆபத்தி பாசித்தியஸ்ஸ, அபரிக்கி²த்தஸ்ஸ கா³மஸ்ஸ உபசாரங் ஓக்கமந்தஸ்ஸ ஆபத்தி பாசித்தியஸ்ஸா’’தி (பாசி॰ 513) வுத்தத்தா. அபரிக்கி²த்தஸ்ஸ கா³மஸ்ஸ க⁴ரூபசாரதோ பட்டா²ய து³தியலெட்³டு³பாதஸங்கா²தஸ்ஸ கா³மூபசாரஸ்ஸ ஓக்கமனே ஆபத்தி வேதி³தப்³பா³. தேனேவ விகாலகா³மப்பவேஸனஸிக்கா²பத³ட்ட²கதா²யங் (பாசி॰ அட்ட²॰ 512) ‘‘அபரிக்கி²த்தஸ்ஸ கா³மஸ்ஸ உபசாரோ அதி³ன்னாதா³னே வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³போ³’’தி வுத்தங். மாதிகாட்ட²கதா²யம்பி (கங்கா²॰ அட்ட²॰ து³தியபாராஜிகவண்ணனா) வுத்தங் ‘‘ய்வாயங் அபரிக்கி²த்தஸ்ஸ கா³மஸ்ஸ உபசாரோ த³ஸ்ஸிதோ, தஸ்ஸ வஸேன விகாலகா³மப்பவேஸனாதீ³ஸு ஆபத்தி பரிச்சி²ந்தி³தப்³பா³’’தி. யதி³ ஏவங் ‘‘விகாலே கா³மங் பவிஸெய்யா’’தி இமினா விருஜ்ஜ²தீதி? ந விருஜ்ஜ²தி கா³மூபசாரஸ்ஸபி கா³மக்³க³ஹணேன க³ஹிதத்தா. தஸ்மா பரிக்கி²த்தஸ்ஸ கா³மஸ்ஸ பரிக்கே²பங் அதிக்கமந்தஸ்ஸ, அபரிக்கி²த்தஸ்ஸ உபசாரங் ஓக்கமந்தஸ்ஸ விகாலகா³மப்பவேஸனாபத்தி ஹோதீதி நிட்ட²மெத்த² க³ந்தப்³ப³ங். விகாலே கா³மப்பவேஸனாதீ³ஸூதி ஆதி³-ஸத்³தே³ன க⁴ரக⁴ரூபசாராதீ³ஸு டி²தானங் உப்பன்னலாப⁴பா⁴ஜனாதி³ங் ஸங்க³ண்ஹாதி.
Saṅkarīyatīti missīyati. Etthāti gharagharūpacāragāmagāmūpacāresu. ‘‘Vikāle gāmappavesane parikkhittassa gāmassa parikkhepaṃ atikkamantassa āpatti pācittiyassa, aparikkhittassa gāmassa upacāraṃ okkamantassa āpatti pācittiyassā’’ti (pāci. 513) vuttattā gāmagāmūpacārānaṃ asaṅkaratā icchitabbāti āha – ‘‘asaṅkarato cettha vinicchayo veditabbo vikāle gāmappavesanādīsū’’ti. Ettha ca ‘‘parikkhittassa gāmassa parikkhepaṃ, aparikkhittassa parikkhepārahaṭṭhānaṃ atikkamantassa vikālagāmappavesanāpatti hotī’’ti keci vadanti, taṃ na gahetabbaṃ padabhājaniyaṃ pana ‘‘parikkhittassa gāmassa parikkhepaṃ atikkamantassa āpatti pācittiyassa, aparikkhittassa gāmassa upacāraṃ okkamantassa āpatti pācittiyassā’’ti (pāci. 513) vuttattā. Aparikkhittassa gāmassa gharūpacārato paṭṭhāya dutiyaleḍḍupātasaṅkhātassa gāmūpacārassa okkamane āpatti veditabbā. Teneva vikālagāmappavesanasikkhāpadaṭṭhakathāyaṃ (pāci. aṭṭha. 512) ‘‘aparikkhittassa gāmassa upacāro adinnādāne vuttanayeneva veditabbo’’ti vuttaṃ. Mātikāṭṭhakathāyampi (kaṅkhā. aṭṭha. dutiyapārājikavaṇṇanā) vuttaṃ ‘‘yvāyaṃ aparikkhittassa gāmassa upacāro dassito, tassa vasena vikālagāmappavesanādīsu āpatti paricchinditabbā’’ti. Yadi evaṃ ‘‘vikāle gāmaṃ paviseyyā’’ti iminā virujjhatīti? Na virujjhati gāmūpacārassapi gāmaggahaṇena gahitattā. Tasmā parikkhittassa gāmassa parikkhepaṃ atikkamantassa, aparikkhittassa upacāraṃ okkamantassa vikālagāmappavesanāpatti hotīti niṭṭhamettha gantabbaṃ. Vikāle gāmappavesanādīsūti ādi-saddena gharagharūpacārādīsu ṭhitānaṃ uppannalābhabhājanādiṃ saṅgaṇhāti.
நிக்க²மித்வா ப³ஹி இந்த³கீ²லாதி இந்த³கீ²லதோ ப³ஹி நிக்க²மித்வாதி அத்தோ². எத்த² ச வினயபரியாயேன தாவ ‘‘ட²பெத்வா கா³மஞ்ச கா³மூபசாரஞ்ச அவஸேஸங் அரஞ்ஞ’’ந்தி (பாரா॰ 92) ஆக³தங், ஸுத்தந்தபரியாயேன ஆரஞ்ஞிகங் பி⁴க்கு²ங் ஸந்தா⁴ய ‘‘ஆரஞ்ஞகங் நாம ஸேனாஸனங் பஞ்சத⁴னுஸதிகங் பச்சி²ம’’ந்தி (பாரா॰ 654) ஆக³தங். வினயஸுத்தந்தா உபோ⁴பி பரியாயதே³ஸனா நாம, அபி⁴த⁴ம்மோ பன நிப்பரியாயதே³ஸனா. நிப்பரியாயதோ ச கா³மவினிமுத்தங் டா²னங் அரஞ்ஞமேவ ஹோதீதி அபி⁴த⁴ம்மபரியாயேன அரஞ்ஞங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘நிக்க²மித்வா ப³ஹி இந்த³கீ²லா’’தி (விப⁴॰ 529) வுத்தங். ‘‘ஆசரியத⁴னு நாம பகதிஹத்தே²ன நவவித³த்தி²ப்பமாணங், ஜியாய பன ஆரோபிதாய சதுஹத்த²ப்பமாண’’ந்தி வத³ந்தி. லேஸோகாஸனிஸேத⁴னத்த²ந்தி ‘‘மயா நேவ கா³மே, ந அரஞ்ஞே ஹடங், க⁴ரே வா க⁴ரூபசாரேஸு வா கா³மூபசாரேஸு வா அஞ்ஞதரஸ்மி’’ந்தி வத்துங் மா லப⁴தூதி வுத்தங் ஹோதி.
Nikkhamitvā bahi indakhīlāti indakhīlato bahi nikkhamitvāti attho. Ettha ca vinayapariyāyena tāva ‘‘ṭhapetvā gāmañca gāmūpacārañca avasesaṃ arañña’’nti (pārā. 92) āgataṃ, suttantapariyāyena āraññikaṃ bhikkhuṃ sandhāya ‘‘āraññakaṃ nāma senāsanaṃ pañcadhanusatikaṃ pacchima’’nti (pārā. 654) āgataṃ. Vinayasuttantā ubhopi pariyāyadesanā nāma, abhidhammo pana nippariyāyadesanā. Nippariyāyato ca gāmavinimuttaṃ ṭhānaṃ araññameva hotīti abhidhammapariyāyena araññaṃ dassetuṃ ‘‘nikkhamitvā bahi indakhīlā’’ti (vibha. 529) vuttaṃ. ‘‘Ācariyadhanu nāma pakatihatthena navavidatthippamāṇaṃ, jiyāya pana āropitāya catuhatthappamāṇa’’nti vadanti. Lesokāsanisedhanatthanti ‘‘mayā neva gāme, na araññe haṭaṃ, ghare vā gharūpacāresu vā gāmūpacāresu vā aññatarasmi’’nti vattuṃ mā labhatūti vuttaṃ hoti.
கப்பியந்தி அனுரூபவஸேன வுத்தங். அகப்பியம்பி பன அப்படிக்³க³ஹிதஞ்சே, அதி³ன்னஸங்க்²யமேவ க³ச்ச²தி. பரிச்சாகா³தி³ம்ஹி அகதே ‘‘இத³ங் மய்ஹங் ஸந்தக’’ந்தி அவிதி³தம்பி பரபரிக்³க³ஹிதமேவ மாதாபிதூனங் அச்சயேன மந்தா³னங் உத்தானஸெய்யகானங் தா³ரகானங் ஸந்தகமிவ.
Kappiyanti anurūpavasena vuttaṃ. Akappiyampi pana appaṭiggahitañce, adinnasaṅkhyameva gacchati. Pariccāgādimhi akate ‘‘idaṃ mayhaṃ santaka’’nti aviditampi parapariggahitameva mātāpitūnaṃ accayena mandānaṃ uttānaseyyakānaṃ dārakānaṃ santakamiva.
யஸ்ஸ வஸேன புரிஸோ தே²னோதி வுச்சதி, தங் தெ²ய்யந்தி ஆஹ ‘‘அவஹரணசித்தஸ்ஸேதங் அதி⁴வசன’’ந்தி. ஸங்கா²-ஸத்³தோ³ ஞாணகொட்டா²ஸபஞ்ஞத்திக³ணனாதீ³ஸு தி³ஸ்ஸதி. ‘‘ஸங்கா²யேகங் படிஸேவதீ’’திஆதீ³ஸு (ம॰ நி॰ 2.168) ஹி ஞாணே தி³ஸ்ஸதி. ‘‘பபஞ்சஸஞ்ஞாஸங்கா² ஸமுதா³சரந்தீ’’திஆதீ³ஸு (ம॰ நி॰ 1.204) கொட்டா²ஸே. ‘‘தேஸங் தேஸங் த⁴ம்மானங் ஸங்கா² ஸமஞ்ஞா’’திஆதீ³ஸு (த⁴॰ ஸ॰ 1313) பஞ்ஞத்தியங். ‘‘ந ஸுகரங் ஸங்கா²து’’ந்திஆதீ³ஸு (த⁴॰ ப॰ 196; அப॰ தே²ர॰ 1.10.2) க³ணனாயங். தத்த² கொட்டா²ஸவசனங் ஸங்கா²-ஸத்³த³ங் ஸந்தா⁴யாஹ ‘‘ஸங்கா²ஸங்கா²தந்தி அத்த²தோ ஏக’’ந்தி. தேனாஹ ‘‘கொட்டா²ஸஸ்ஸேதங் அதி⁴வசன’’ந்தி. பபஞ்சஸங்கா²தி தண்ஹாமானதி³ட்டி²ஸங்கா²தா பபஞ்சகொட்டா²ஸா. ‘‘ஏகோ சித்தகொட்டா²ஸோதி யஞ்ச புப்³ப³பா⁴கே³ அவஹரிஸ்ஸாமீதி பவத்தங் சித்தங், யஞ்ச க³மனாதி³ஸாத⁴கங் பராமஸனாதி³ஸாத⁴கங் வா மஜ்ஜே² பவத்தங், யஞ்ச டா²னாசாவனப்பயோக³ஸாத⁴கங், தேஸு அயமேவேகோ பச்சி²மோ சித்தகொட்டா²ஸோ இதா⁴தி⁴ப்பேதோ’’தி கேசி வத³ந்தி. சூளக³ண்டி²பதே³ பன ‘‘ஊனமாஸகமாஸகஊனபஞ்சமாஸகபஞ்சமாஸகாவஹரணசித்தேஸு ஏகோ சித்தகொட்டா²ஸோ’’தி வுத்தங். ‘‘அனேகப்பபே⁴த³த்தா சித்தஸ்ஸ ஏகோ சித்தகொட்டா²ஸோதி வுத்த’’ந்தி மஹாக³ண்டி²பதே³ மஜ்ஜி²மக³ண்டி²பதே³ ச வுத்தங். இத³மேவெத்த² ஸுந்த³ரதரங் ‘‘தெ²ய்யசித்தஸங்கா²தோ ஏகோ சித்தகொட்டா²ஸோ’’தி வுத்தத்தா. தெ²ய்யஸங்கா²தேனாதி தெ²ய்யசித்தகொட்டா²ஸேன கரணபூ⁴தேன, ந விஸ்ஸாஸதாவகாலிகாதி³கா³ஹவஸப்பவத்தசித்தகொட்டா²ஸேனாதி வுத்தங் ஹோதி.
Yassa vasena puriso thenoti vuccati, taṃ theyyanti āha ‘‘avaharaṇacittassetaṃ adhivacana’’nti. Saṅkhā-saddo ñāṇakoṭṭhāsapaññattigaṇanādīsu dissati. ‘‘Saṅkhāyekaṃ paṭisevatī’’tiādīsu (ma. ni. 2.168) hi ñāṇe dissati. ‘‘Papañcasaññāsaṅkhā samudācarantī’’tiādīsu (ma. ni. 1.204) koṭṭhāse. ‘‘Tesaṃ tesaṃ dhammānaṃ saṅkhā samaññā’’tiādīsu (dha. sa. 1313) paññattiyaṃ. ‘‘Na sukaraṃ saṅkhātu’’ntiādīsu (dha. pa. 196; apa. thera. 1.10.2) gaṇanāyaṃ. Tattha koṭṭhāsavacanaṃ saṅkhā-saddaṃ sandhāyāha ‘‘saṅkhāsaṅkhātanti atthato eka’’nti. Tenāha ‘‘koṭṭhāsassetaṃ adhivacana’’nti. Papañcasaṅkhāti taṇhāmānadiṭṭhisaṅkhātā papañcakoṭṭhāsā. ‘‘Eko cittakoṭṭhāsoti yañca pubbabhāge avaharissāmīti pavattaṃ cittaṃ, yañca gamanādisādhakaṃ parāmasanādisādhakaṃ vā majjhe pavattaṃ, yañca ṭhānācāvanappayogasādhakaṃ, tesu ayameveko pacchimo cittakoṭṭhāso idhādhippeto’’ti keci vadanti. Cūḷagaṇṭhipade pana ‘‘ūnamāsakamāsakaūnapañcamāsakapañcamāsakāvaharaṇacittesu eko cittakoṭṭhāso’’ti vuttaṃ. ‘‘Anekappabhedattā cittassa eko cittakoṭṭhāsoti vutta’’nti mahāgaṇṭhipade majjhimagaṇṭhipade ca vuttaṃ. Idamevettha sundarataraṃ ‘‘theyyacittasaṅkhāto eko cittakoṭṭhāso’’ti vuttattā. Theyyasaṅkhātenāti theyyacittakoṭṭhāsena karaṇabhūtena, na vissāsatāvakālikādigāhavasappavattacittakoṭṭhāsenāti vuttaṃ hoti.
அபி⁴யோக³வஸேனாதி அட்³ட³கரணவஸேன. அபி⁴யுஞ்ஜதீதி சோதே³தி, அட்³ட³ங் கரோதீதி அத்தோ². பரிகப்பிதட்டா²னந்தி ஓகாஸபரிகப்பனவஸேன பரிகப்பிதப்பதே³ஸங். ஸுங்ககா⁴தந்தி எத்த² ராஜூனங் தெ³ய்யபா⁴க³ஸ்ஸ ஏதங் அதி⁴வசனங் ஸுங்கோதி, ஸோ எத்த² ஹஞ்ஞதி அத³த்வா க³ச்ச²ந்தேஹீதி ஸுங்ககா⁴தோ. ‘‘எத்த² பவிட்டே²ஹி ஸுங்கோ தா³தப்³போ³’’தி ருக்க²பப்³ப³தாதி³ஸஞ்ஞாணேன நியமிதப்பதே³ஸஸ்ஸேதங் அதி⁴வசனங்.
Abhiyogavasenāti aḍḍakaraṇavasena. Abhiyuñjatīti codeti, aḍḍaṃ karotīti attho. Parikappitaṭṭhānanti okāsaparikappanavasena parikappitappadesaṃ. Suṅkaghātanti ettha rājūnaṃ deyyabhāgassa etaṃ adhivacanaṃ suṅkoti, so ettha haññati adatvā gacchantehīti suṅkaghāto. ‘‘Ettha paviṭṭhehi suṅko dātabbo’’ti rukkhapabbatādisaññāṇena niyamitappadesassetaṃ adhivacanaṃ.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / வினயபிடக • Vinayapiṭaka / மஹாவிப⁴ங்க³ • Mahāvibhaṅga / 2. து³தியபாராஜிகங் • 2. Dutiyapārājikaṃ
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / வினயபிடக (அட்ட²கதா²) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / மஹாவிப⁴ங்க³-அட்ட²கதா² • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / 2. து³தியபாராஜிகங் • 2. Dutiyapārājikaṃ
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / வஜிரபு³த்³தி⁴-டீகா • Vajirabuddhi-ṭīkā / பத³பா⁴ஜனீயவண்ணனா • Padabhājanīyavaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / விமதிவினோத³னீ-டீகா • Vimativinodanī-ṭīkā / பத³பா⁴ஜனீயவண்ணனா • Padabhājanīyavaṇṇanā