| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā |
पदभाजनीयवण्णना
Padabhājanīyavaṇṇanā
३०३. सह परिदण्डेन वत्तमानाति अत्थो। छन्दवासिनी नाम ‘‘पिया पियं वसेती’’ति पाळि, पुरिसं वासेतीति अधिप्पायो। ‘‘पियो पियं वासेती’’ति अट्ठकथा।
303. Saha paridaṇḍena vattamānāti attho. Chandavāsinī nāma ‘‘piyā piyaṃ vasetī’’ti pāḷi, purisaṃ vāsetīti adhippāyo. ‘‘Piyo piyaṃ vāsetī’’ti aṭṭhakathā.
तं किरियं सम्पादेस्सतीति अवस्सं आरोचेन्तिया चे आरोचेतीति अत्थो। द्विन्नं मातापितूनं चे आरोचेति, सङ्घादिसेसोति विनयविनिच्छये ‘‘वत्थु ओलोकेतब्ब’’न्ति वुत्तं। वत्थुम्हि च ‘‘उदायित्थेरो गणिकाय आरोचेसी’’ति वुत्तं। तं ‘‘मातादीनम्पि वदतो विसङ्केतो नत्थी’’ति अट्ठकथावचनतो निप्पयोजनं। तं पनेतन्ति आचरियस्स वचनं। मातुरक्खितं ब्रूहीति पेसितस्स गन्त्वा मातापितुरक्खितं वदतो तस्स तस्सा मातुरक्खितभावेपि सति विसङ्केतमेव, कस्मा? ‘‘पितुरक्खितादीसु अञ्ञतरं वदन्तस्स विसङ्केत’’न्ति वुत्तत्ता इतरथा आदि-सद्दो निरत्थको सिया। एकं दसकं इतरेन दसकेन योजेत्वा पुब्बे सुक्कविस्सट्ठियं वुत्तनयत्ता मातुरक्खिताय माता अत्तनो धीतुसन्तिकं पहिणतीति गहेतब्बं।
Taṃ kiriyaṃ sampādessatīti avassaṃ ārocentiyā ce ārocetīti attho. Dvinnaṃ mātāpitūnaṃ ce āroceti, saṅghādisesoti vinayavinicchaye ‘‘vatthu oloketabba’’nti vuttaṃ. Vatthumhi ca ‘‘udāyitthero gaṇikāya ārocesī’’ti vuttaṃ. Taṃ ‘‘mātādīnampi vadato visaṅketo natthī’’ti aṭṭhakathāvacanato nippayojanaṃ. Taṃ panetanti ācariyassa vacanaṃ. Māturakkhitaṃ brūhīti pesitassa gantvā mātāpiturakkhitaṃ vadato tassa tassā māturakkhitabhāvepi sati visaṅketameva, kasmā? ‘‘Piturakkhitādīsu aññataraṃ vadantassa visaṅketa’’nti vuttattā itarathā ādi-saddo niratthako siyā. Ekaṃ dasakaṃ itarena dasakena yojetvā pubbe sukkavissaṭṭhiyaṃ vuttanayattā māturakkhitāya mātā attano dhītusantikaṃ pahiṇatīti gahetabbaṃ.
३३८. अनभिनन्दित्वाति वचनमत्तमेव, यदिपि अभिनन्दति, याव सासनं नारोचेति, ताव ‘‘वीमंसितो’’ति न वुच्चति। सासनारोचनकालेति आणापकस्स सासनवचनक्खणे। ततियपदे वुत्तनयेनाति एकङ्गसम्पत्तिया दुक्कटन्ति अत्थो। वत्थुगणनाय सङ्घादिसेसोति उभयवत्थुगणनाय किर।
338.Anabhinanditvāti vacanamattameva, yadipi abhinandati, yāva sāsanaṃ nāroceti, tāva ‘‘vīmaṃsito’’ti na vuccati. Sāsanārocanakāleti āṇāpakassa sāsanavacanakkhaṇe. Tatiyapade vuttanayenāti ekaṅgasampattiyā dukkaṭanti attho. Vatthugaṇanāya saṅghādisesoti ubhayavatthugaṇanāya kira.
३३९. चतुत्थे अनापत्तीति एत्थ पन ‘‘पटिग्गण्हाति न वीमंसति न पच्चाहरति, अनापत्तीति एत्थ विय ‘गच्छन्तो न सम्पादेति, आगच्छन्तो विसंवादेती’ति अनापत्तिपाळियापि भवितब्बन्ति दस्सनत्थं वुत्त’’न्ति वदन्ति, एकच्चेसु पोत्थकेसु ‘‘अत्थी’’तिपि।
339.Catutthe anāpattīti ettha pana ‘‘paṭiggaṇhāti na vīmaṃsati na paccāharati, anāpattīti ettha viya ‘gacchanto na sampādeti, āgacchanto visaṃvādetī’ti anāpattipāḷiyāpi bhavitabbanti dassanatthaṃ vutta’’nti vadanti, ekaccesu potthakesu ‘‘atthī’’tipi.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महाविभङ्ग • Mahāvibhaṅga / ५. सञ्चरित्तसिक्खापदं • 5. Sañcarittasikkhāpadaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / महाविभङ्ग-अट्ठकथा • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ५. सञ्चरित्तसिक्खापदवण्णना • 5. Sañcarittasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ५. सञ्चरित्तसिक्खापदवण्णना • 5. Sañcarittasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / ५. सञ्चरित्तसिक्खापदवण्णना • 5. Sañcarittasikkhāpadavaṇṇanā
