Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā |
పదభాజనీయవణ్ణనా
Padabhājanīyavaṇṇanā
౩౦౩. సహ పరిదణ్డేన వత్తమానాతి అత్థో. ఛన్దవాసినీ నామ ‘‘పియా పియం వసేతీ’’తి పాళి, పురిసం వాసేతీతి అధిప్పాయో. ‘‘పియో పియం వాసేతీ’’తి అట్ఠకథా.
303. Saha paridaṇḍena vattamānāti attho. Chandavāsinī nāma ‘‘piyā piyaṃ vasetī’’ti pāḷi, purisaṃ vāsetīti adhippāyo. ‘‘Piyo piyaṃ vāsetī’’ti aṭṭhakathā.
తం కిరియం సమ్పాదేస్సతీతి అవస్సం ఆరోచేన్తియా చే ఆరోచేతీతి అత్థో. ద్విన్నం మాతాపితూనం చే ఆరోచేతి, సఙ్ఘాదిసేసోతి వినయవినిచ్ఛయే ‘‘వత్థు ఓలోకేతబ్బ’’న్తి వుత్తం. వత్థుమ్హి చ ‘‘ఉదాయిత్థేరో గణికాయ ఆరోచేసీ’’తి వుత్తం. తం ‘‘మాతాదీనమ్పి వదతో విసఙ్కేతో నత్థీ’’తి అట్ఠకథావచనతో నిప్పయోజనం. తం పనేతన్తి ఆచరియస్స వచనం. మాతురక్ఖితం బ్రూహీతి పేసితస్స గన్త్వా మాతాపితురక్ఖితం వదతో తస్స తస్సా మాతురక్ఖితభావేపి సతి విసఙ్కేతమేవ, కస్మా? ‘‘పితురక్ఖితాదీసు అఞ్ఞతరం వదన్తస్స విసఙ్కేత’’న్తి వుత్తత్తా ఇతరథా ఆది-సద్దో నిరత్థకో సియా. ఏకం దసకం ఇతరేన దసకేన యోజేత్వా పుబ్బే సుక్కవిస్సట్ఠియం వుత్తనయత్తా మాతురక్ఖితాయ మాతా అత్తనో ధీతుసన్తికం పహిణతీతి గహేతబ్బం.
Taṃ kiriyaṃ sampādessatīti avassaṃ ārocentiyā ce ārocetīti attho. Dvinnaṃ mātāpitūnaṃ ce āroceti, saṅghādisesoti vinayavinicchaye ‘‘vatthu oloketabba’’nti vuttaṃ. Vatthumhi ca ‘‘udāyitthero gaṇikāya ārocesī’’ti vuttaṃ. Taṃ ‘‘mātādīnampi vadato visaṅketo natthī’’ti aṭṭhakathāvacanato nippayojanaṃ. Taṃ panetanti ācariyassa vacanaṃ. Māturakkhitaṃ brūhīti pesitassa gantvā mātāpiturakkhitaṃ vadato tassa tassā māturakkhitabhāvepi sati visaṅketameva, kasmā? ‘‘Piturakkhitādīsu aññataraṃ vadantassa visaṅketa’’nti vuttattā itarathā ādi-saddo niratthako siyā. Ekaṃ dasakaṃ itarena dasakena yojetvā pubbe sukkavissaṭṭhiyaṃ vuttanayattā māturakkhitāya mātā attano dhītusantikaṃ pahiṇatīti gahetabbaṃ.
౩౩౮. అనభినన్దిత్వాతి వచనమత్తమేవ, యదిపి అభినన్దతి, యావ సాసనం నారోచేతి, తావ ‘‘వీమంసితో’’తి న వుచ్చతి. సాసనారోచనకాలేతి ఆణాపకస్స సాసనవచనక్ఖణే. తతియపదే వుత్తనయేనాతి ఏకఙ్గసమ్పత్తియా దుక్కటన్తి అత్థో. వత్థుగణనాయ సఙ్ఘాదిసేసోతి ఉభయవత్థుగణనాయ కిర.
338.Anabhinanditvāti vacanamattameva, yadipi abhinandati, yāva sāsanaṃ nāroceti, tāva ‘‘vīmaṃsito’’ti na vuccati. Sāsanārocanakāleti āṇāpakassa sāsanavacanakkhaṇe. Tatiyapade vuttanayenāti ekaṅgasampattiyā dukkaṭanti attho. Vatthugaṇanāya saṅghādisesoti ubhayavatthugaṇanāya kira.
౩౩౯. చతుత్థే అనాపత్తీతి ఏత్థ పన ‘‘పటిగ్గణ్హాతి న వీమంసతి న పచ్చాహరతి, అనాపత్తీతి ఏత్థ వియ ‘గచ్ఛన్తో న సమ్పాదేతి, ఆగచ్ఛన్తో విసంవాదేతీ’తి అనాపత్తిపాళియాపి భవితబ్బన్తి దస్సనత్థం వుత్త’’న్తి వదన్తి, ఏకచ్చేసు పోత్థకేసు ‘‘అత్థీ’’తిపి.
339.Catutthe anāpattīti ettha pana ‘‘paṭiggaṇhāti na vīmaṃsati na paccāharati, anāpattīti ettha viya ‘gacchanto na sampādeti, āgacchanto visaṃvādetī’ti anāpattipāḷiyāpi bhavitabbanti dassanatthaṃ vutta’’nti vadanti, ekaccesu potthakesu ‘‘atthī’’tipi.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావిభఙ్గ • Mahāvibhaṅga / ౫. సఞ్చరిత్తసిక్ఖాపదం • 5. Sañcarittasikkhāpadaṃ
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావిభఙ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ౫. సఞ్చరిత్తసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 5. Sañcarittasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ౫. సఞ్చరిత్తసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 5. Sañcarittasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / ౫. సఞ్చరిత్తసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 5. Sañcarittasikkhāpadavaṇṇanā