Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā |
ပဒဘာဇနီယဝဏ္ဏနာ
Padabhājanīyavaṇṇanā
ယော ဝိယ ဒိသ္သတီတိ ယာဒိသော, ယံ-သဒ္ဒတ္ထေ ယထာ-သဒ္ဒော ဝတ္တတီတိ အာဟ ‘‘ယေန ဝာ တေန ဝာ ယုတ္တော’’တိ။ ယေန တေနာတိ ဟိ ပဒဒ္ဝယေန အနိယမတော ယံ-သဒ္ဒတ္ထောဝ ဒသ္သိတော။ ဝာသဓုရယုတ္တောတိ ဝိပသ္သနာဓုရယုတ္တော။ ယာ ဇာတိ အသ္သာတိ ယံဇာတိ, ပုဂ္ဂလော, သောဝ ယံဇစ္စော သကတ္ထေ ယပစ္စယံ ကတ္ဝာ။ ဂောတ္တဝသေန ယေန ဝာ တေန ဝာ ဂောတ္တေန ယထာဂောတ္တော ဝာ တထာဂောတ္တော ဝာ ဟောတူတိ သမ္ဗန္ဓော။ သီလေသူတိ ပကတီသု။ အထ ခောတိ ဣဒံ ကိန္တူတိ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ။ ကိံ ဝုတ္တံ ဟောတီတိ အတ္ထော။ ဣမသ္မိံ အတ္ထေတိ ဣမသ္မိံ ပာရာဇိကဝိသယေ။ ဧသောတိ ယထာဝုတ္တေဟိ ပကာရေဟိ ယုတ္တော။ အရိယာယာတိ ‘‘ဥဒ္ဒိသ္သ အရိယာ တိဋ္ဌန္တိ, ဧသာ အရိယာနံ ယာစနာ’’တိ ဧဝံ ဝုတ္တာယ, န, ‘‘ဒေဟိ မေ’’တိ ကပဏာယ။ လိင္ဂသမ္ပဋိစ္ဆနေနာတိ ‘‘ဘိက္ခံ စရိသ္သာမီ’’တိ စိတ္တာဘာဝေပိ ဘိက္ခာဟာရနိသ္သိတပဗ္ဗဇ္ဇာလိင္ဂသ္သ သမ္ပဋိစ္ဆနေန။ ကာဇဘတ္တန္တိ ကာဇေဟိ အာနီတဘတ္တံ။ အဓမ္မိကာယာတိ အဓိသီလသိက္ခာဒိဘိက္ခုဂုဏာဘာဝတော ဝုတ္တံ, တေနာဟ ‘‘အဘူတာယာ’’တိ။ ‘‘မယံ ဘိက္ခူ’’တိ ဝဒန္တာ ပဋိညာမတ္တေနေဝ ဘိက္ခူ, န အတ္ထတောတိ အတ္ထော။ ဣဒဉ္စ ‘‘မယံ ဘိက္ခူ’’တိ ပဋိဇာနနသ္သာပိ သမ္ဘဝတော ဝုတ္တံ။ ‘‘မယံ ဘိက္ခူ’’တိ အပ္ပဋိဇာနန္တာပိ ဟိ ဘိက္ခုဝောဟာရနိမိတ္တသ္သ လိင္ဂသ္သ ဂဟဏေန စေဝ ဘိက္ခူနံ ဒိန္နပစ္စယဘာဂဂ္ဂဟဏာဒိနာ စ ဘိက္ခုပဋိညာ ဧဝ နာမ ဟောန္တိ။ တထာ ဟိ ဝုတ္တံ ပုဂ္ဂလပညတ္တိအဋ္ဌကထာယံ –
Yo viya dissatīti yādiso, yaṃ-saddatthe yathā-saddo vattatīti āha ‘‘yena vā tena vā yutto’’ti. Yena tenāti hi padadvayena aniyamato yaṃ-saddatthova dassito. Vāsadhurayuttoti vipassanādhurayutto. Yā jāti assāti yaṃjāti, puggalo, sova yaṃjacco sakatthe yapaccayaṃ katvā. Gottavasena yena vā tena vā gottena yathāgotto vā tathāgotto vā hotūti sambandho. Sīlesūti pakatīsu. Atha khoti idaṃ kintūti imasmiṃ atthe. Kiṃ vuttaṃ hotīti attho. Imasmiṃ attheti imasmiṃ pārājikavisaye. Esoti yathāvuttehi pakārehi yutto. Ariyāyāti ‘‘uddissa ariyā tiṭṭhanti, esā ariyānaṃ yācanā’’ti evaṃ vuttāya, na, ‘‘dehi me’’ti kapaṇāya. Liṅgasampaṭicchanenāti ‘‘bhikkhaṃ carissāmī’’ti cittābhāvepi bhikkhāhāranissitapabbajjāliṅgassa sampaṭicchanena. Kājabhattanti kājehi ānītabhattaṃ. Adhammikāyāti adhisīlasikkhādibhikkhuguṇābhāvato vuttaṃ, tenāha ‘‘abhūtāyā’’ti. ‘‘Mayaṃ bhikkhū’’ti vadantā paṭiññāmatteneva bhikkhū, na atthatoti attho. Idañca ‘‘mayaṃ bhikkhū’’ti paṭijānanassāpi sambhavato vuttaṃ. ‘‘Mayaṃ bhikkhū’’ti appaṭijānantāpi hi bhikkhuvohāranimittassa liṅgassa gahaṇena ceva bhikkhūnaṃ dinnapaccayabhāgaggahaṇādinā ca bhikkhupaṭiññā eva nāma honti. Tathā hi vuttaṃ puggalapaññattiaṭṭhakathāyaṃ –
‘‘‘အဗ္ရဟ္မစာရီ ဗ္ရဟ္မစာရိပဋိညော’တိ အညေ ဗ္ရဟ္မစာရိနော သုနိဝတ္ထေ သုပာရုတေ သုမ္ဘကပတ္တဓရေ ဂာမနိဂမဇနပဒရာဇဓာနီသု ပိဏ္ဍာယ စရိတ္ဝာ ဇီဝိကံ ကပ္ပေန္တေ ဒိသ္ဝာ သယမ္ပိ တာဒိသေန အာကာရေန တထာ ပဋိပဇ္ဇနတော ‘အဟံ ဗ္ရဟ္မစာရီ’တိ ပဋိညံ ဒေန္တော ဝိယ ဟောတိ။ ‘အဟံ ဘိက္ခူ’တိ ဝတ္ဝာ ဥပောသထဂ္ဂာဒီနိ ပဝိသန္တော ပန ဗ္ရဟ္မစာရိပဋိညော ဟောတိယေဝ, တထာ သင္ဃိကံ လာဘံ ဂဏ္ဟန္တော’’တိ (ပု. ပ. အဋ္ဌ. ၉၁)။
‘‘‘Abrahmacārī brahmacāripaṭiñño’ti aññe brahmacārino sunivatthe supārute sumbhakapattadhare gāmanigamajanapadarājadhānīsu piṇḍāya caritvā jīvikaṃ kappente disvā sayampi tādisena ākārena tathā paṭipajjanato ‘ahaṃ brahmacārī’ti paṭiññaṃ dento viya hoti. ‘Ahaṃ bhikkhū’ti vatvā uposathaggādīni pavisanto pana brahmacāripaṭiñño hotiyeva, tathā saṅghikaṃ lābhaṃ gaṇhanto’’ti (pu. pa. aṭṭha. 91).
တသ္မာ ဧဝရူပေဟိ ပဋိညာယ ဘိက္ခူဟိ ဂောတ္ရဘုပရိယောသာနေဟိ သဒ္ဓိံ သမ္ဘောဂပရိဘောဂော န ဝဋ္ဋတိ, အလဇ္ဇီပရိဘောဂောဝ ဟောတိ။ သဉ္စိစ္စ အာပတ္တိအာပဇ္ဇနာဒိအလဇ္ဇီလက္ခဏံ ပန ဥက္ကဋ္ဌာနံ ဘိက္ခူနံ ဝသေန ဝုတ္တံ သာမဏေရာဒီနမ္ပိ အလဇ္ဇီဝောဟာရဒသ္သနတော။ ‘‘အလဇ္ဇီသာမဏေရေဟိ ဟတ္ထကမ္မမ္ပိ န ကာရေတဗ္ဗ’’န္တိ ဟိ ဝုတ္တံ။ ယထာဝိဟိတပဋိပတ္တိယံ အတိဋ္ဌနဉ္ဟိ သဗ္ဗသာဓာရဏံ အလဇ္ဇီလက္ခဏံ။ ဒုသ္သီလာ လိင္ဂဂ္ဂဟဏတော ပဋ္ဌာယ ယထာဝိဟိတပဋိပတ္တိယာ အဘာဝတော ဧကန္တာ လဇ္ဇိနောဝ မဟာသင္ဃိကာဒိနိကာယန္တရိကာ ဝိယ, လိင္ဂတ္ထေနကာဒယော ဝိယ, စ။ ယာဝ ၁၁ စ တေသံ ဘိက္ခုပဋိညာ အနုဝတ္တတိ, တာဝ ဘိက္ခု ဧဝ, တေဟိ စ ပရိဘောဂော အလဇ္ဇိပအဘောဂောဝ, တေသဉ္စ ဘိက္ခုသင္ဃသညာယ ဒိန္နံ သင္ဃေ ဒိန္နံ နာမ ဟောတိ။ ဝုတ္တဉ္ဟိ ဘဂဝတာ –
Tasmā evarūpehi paṭiññāya bhikkhūhi gotrabhupariyosānehi saddhiṃ sambhogaparibhogo na vaṭṭati, alajjīparibhogova hoti. Sañcicca āpattiāpajjanādialajjīlakkhaṇaṃ pana ukkaṭṭhānaṃ bhikkhūnaṃ vasena vuttaṃ sāmaṇerādīnampi alajjīvohāradassanato. ‘‘Alajjīsāmaṇerehi hatthakammampi na kāretabba’’nti hi vuttaṃ. Yathāvihitapaṭipattiyaṃ atiṭṭhanañhi sabbasādhāraṇaṃ alajjīlakkhaṇaṃ. Dussīlā liṅgaggahaṇato paṭṭhāya yathāvihitapaṭipattiyā abhāvato ekantā lajjinova mahāsaṅghikādinikāyantarikā viya, liṅgatthenakādayo viya, ca. Yāva 11 ca tesaṃ bhikkhupaṭiññā anuvattati, tāva bhikkhu eva, tehi ca paribhogo alajjipaabhogova, tesañca bhikkhusaṅghasaññāya dinnaṃ saṅghe dinnaṃ nāma hoti. Vuttañhi bhagavatā –
‘‘ဘဝိသ္သန္တိ ခော ပနာနန္ဒ, အနာဂတမဒ္ဓာနံ ဂောတ္ရဘုနော ကာသာဝကဏ္ဌာ ဒုသ္သီလာ ပာပဓမ္မာ, တေသု ဒုသ္သီလေသု သင္ဃံ ဥဒ္ဒိသ္သ ဒာနံ ဒသ္သန္တိ, တဒာပာဟံ, အာနန္ဒ, သင္ဃဂတံ ဒက္ခိဏံ အသင္ခ္ယေယ္ယံ အပ္ပမေယ္ယံ ဝဒာမီ’’တိ (မ. နိ. ၃.၃၈၀)။
‘‘Bhavissanti kho panānanda, anāgatamaddhānaṃ gotrabhuno kāsāvakaṇṭhā dussīlā pāpadhammā, tesu dussīlesu saṅghaṃ uddissa dānaṃ dassanti, tadāpāhaṃ, ānanda, saṅghagataṃ dakkhiṇaṃ asaṅkhyeyyaṃ appameyyaṃ vadāmī’’ti (ma. ni. 3.380).
ဘဂဝတော သင္ဃံ ဥဒ္ဒိသ္သ ဒိန္နတ္တာ ဒက္ခိဏာ အသင္ခ္ယေယ္ယာ အပ္ပမေယ္ယာ ဇာတာ။ ဒုသ္သီလာနံ ဒိန္နတ္တာ နာတိ စေ? န, တေသု သင္ဃံ ဥဒ္ဒိသ္သာတိ ဂောတ္ရဘူနံ ပဋိဂ္ဂာဟကတ္တေန ပရာမဋ္ဌတ္တာ, ဣတရထာ ‘‘ယေသု ကေသုစိ ဂဟဋ္ဌေသု ဝာ ပဗ္ဗဇိတေသု ဝာ သင္ဃံ ဥဒ္ဒိသ္သာ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗတာပသင္ဂတော, တထာ စ ‘‘တဒာပာဟံ, အာနန္ဒာ’’တိ ဟေဋ္ဌိမကောဋိဒသ္သနသ္သ ပယောဇနံ န သိယာ။ တသ္မာ ဂောတ္ရဘူနမ္ပိ အဘာဝေ သင္ဃံ ဥဒ္ဒိသ္သ ဒာနံ နတ္ထိ, ဟေဋ္ဌိမကောဋိယာ တေသုပိ ဒိန္နာ သင္ဃဂတာ ဒက္ခိဏာ အသင္ခ္ယေယ္ယာ, န တတော ပရံ သိဇ္ဈတီတိ တေပိ ပဋိညာယ ဘိက္ခု ဧဝာတိ ဂဟေတဗ္ဗံ။
Bhagavato saṅghaṃ uddissa dinnattā dakkhiṇā asaṅkhyeyyā appameyyā jātā. Dussīlānaṃ dinnattā nāti ce? Na, tesu saṅghaṃ uddissāti gotrabhūnaṃ paṭiggāhakattena parāmaṭṭhattā, itarathā ‘‘yesu kesuci gahaṭṭhesu vā pabbajitesu vā saṅghaṃ uddissā’’ti vattabbatāpasaṅgato, tathā ca ‘‘tadāpāhaṃ, ānandā’’ti heṭṭhimakoṭidassanassa payojanaṃ na siyā. Tasmā gotrabhūnampi abhāve saṅghaṃ uddissa dānaṃ natthi, heṭṭhimakoṭiyā tesupi dinnā saṅghagatā dakkhiṇā asaṅkhyeyyā, na tato paraṃ sijjhatīti tepi paṭiññāya bhikkhu evāti gahetabbaṃ.
ဗ္ရဟ္မဃောသန္တိ ဥတ္တမဃောသံ, ဗ္ရဟ္မုနော ဃောသသဒိသံ ဝာ ဃောသံ။ ဧဟိ ဘိက္ခူတိ ‘‘ဘိက္ခူ’’တိသမ္ဗောဓနံ။ သံသာရေ ဘယဣက္ခက တသ္သ ဘယသ္သ သဗ္ဗသော ဝိနာသနတ္ထံ တိသရဏံ, သာသနံ ဝာ ဧဟိ မနသာ ‘‘တာဏံ လေဏ’’န္တိ ပဝိသ ဥပဂစ္ဆ။ ဥပဂန္တ္ဝာပိ စရ ဗ္ရဟ္မစရိယန္တိ သာသနဗ္ရဟ္မစရိယံ မဂ္ဂဗ္ရဟ္မစရိယဉ္စ စရသ္သု။ ဘဏ္ဍူတိ မုဏ္ဍိတကေသော။ ဝာသီတိ ဒန္တကဋ္ဌာဒိစ္ဆေဒနဝာသိ။ ဗန္ဓနန္တိ ကာယဗန္ဓနံ။ ယုတ္တော ယောဂော သမာဓိပညာဝသေန သော ယုတ္တယောဂော, တသ္သ အဋ္ဌေတေ ပရိက္ခာရာတိ သေသော။ သရီရေ ပဋိမုက္ကေဟိယေဝ ဥပလက္ခိတောတိ သေသော။ ‘‘တီဏိ သတာနီ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗေ ဂာထာဗန္ဓသုခတ္ထံ ‘‘တီဏိ သတ’’န္တိ ဝုတ္တံ။
Brahmaghosanti uttamaghosaṃ, brahmuno ghosasadisaṃ vā ghosaṃ. Ehi bhikkhūti ‘‘bhikkhū’’tisambodhanaṃ. Saṃsāre bhayaikkhaka tassa bhayassa sabbaso vināsanatthaṃ tisaraṇaṃ, sāsanaṃ vā ehi manasā ‘‘tāṇaṃ leṇa’’nti pavisa upagaccha. Upagantvāpi cara brahmacariyanti sāsanabrahmacariyaṃ maggabrahmacariyañca carassu. Bhaṇḍūti muṇḍitakeso. Vāsīti dantakaṭṭhādicchedanavāsi. Bandhananti kāyabandhanaṃ. Yutto yogo samādhipaññāvasena so yuttayogo, tassa aṭṭhete parikkhārāti seso. Sarīre paṭimukkehiyeva upalakkhitoti seso. ‘‘Tīṇi satānī’’ti vattabbe gāthābandhasukhatthaṃ ‘‘tīṇi sata’’nti vuttaṃ.
တသ္မာတိ ဘဂဝာ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တံ ပရာမသတိ။ ဟေဋ္ဌာ ဟိ ‘‘အဟံ ခော ပန, ကသ္သပ, ဇာနညေဝ ဝဒာမိ ‘ဇာနာမီ’တိ, ပသ္သညေဝ ဝဒာမိ ‘ပသ္သာမီ’’’တိ (သံ. နိ. ၂.၁၅၄) ဝုတ္တံ, တံ ပရာမသတိ, ယသ္မာ အဟံ ဇာနံ ဝဒာမိ, တသ္မာတိ အတ္ထော။ ဣဟာတိ ဣမသ္မိံ သာသနေ။ တိဗ္ဗန္တိ မဟန္တံ။ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ဘဝိသ္သတီတိ ထေရာဒိဥပသင္ကမနတော ပုရေတရမေဝ တေသု ယံနူန မေ ဟိရောတ္တပ္ပံ ဥပဋ္ဌိတံ ဘဝိသ္သတီတိ အတ္ထော။ ကုသလူပသံဟိတန္တိ အနဝဇ္ဇဓမ္မနိသ္သိတံ။ အဋ္ဌိံ ကတ္ဝာတိ အတ္တာနံ တေန ဓမ္မေန အဋ္ဌိကံ ကတ္ဝာ, တံ ဝာ ဓမ္မံ ‘‘ဧသ မေ အတ္ထော’’တိ အတ္ထံ ကတ္ဝာ။ ဩဟိတသောတောတိ ဓမ္မေ နိဟိတသောတော။ ဧဝဉ္ဟိ တေ, ကသ္သပ, သိက္ခိတဗ္ဗန္တိ ဉာဏသောတဉ္စ ပသာဒသောတဉ္စ ဩဒဟိတ္ဝာ ‘‘ဓမ္မံ သက္ကစ္စမေဝ သုဏိသ္သာမီ’’တိ ဧဝမေဝ တယာ သိက္ခိတဗ္ဗံ။ သာတသဟဂတာ စ မေ ကာယဂတာသတီတိ အသုဘေသု စေဝ အာနာပာနေ စ ပဌမဇ္ဈာနဝသေန သုခသမ္ပယုတ္တကာယဂတာသတိ။ ယံ ပနေတသ္သ ဩဝာဒသ္သ သက္ကစ္စပဋိဂ္ဂဟဏံ, အယမေဝ ထေရသ္သ ပဗ္ဗဇ္ဇာ စ ဥပသမ္ပဒာ စ အဟောသိ (သံ. နိ. အဋ္ဌ. ၂.၂.၁၅၄)။
Tasmāti bhagavā heṭṭhā vuttaṃ parāmasati. Heṭṭhā hi ‘‘ahaṃ kho pana, kassapa, jānaññeva vadāmi ‘jānāmī’ti, passaññeva vadāmi ‘passāmī’’’ti (saṃ. ni. 2.154) vuttaṃ, taṃ parāmasati, yasmā ahaṃ jānaṃ vadāmi, tasmāti attho. Ihāti imasmiṃ sāsane. Tibbanti mahantaṃ. Paccupaṭṭhitaṃ bhavissatīti therādiupasaṅkamanato puretarameva tesu yaṃnūna me hirottappaṃ upaṭṭhitaṃ bhavissatīti attho. Kusalūpasaṃhitanti anavajjadhammanissitaṃ. Aṭṭhiṃ katvāti attānaṃ tena dhammena aṭṭhikaṃ katvā, taṃ vā dhammaṃ ‘‘esa me attho’’ti atthaṃ katvā. Ohitasototi dhamme nihitasoto. Evañhi te, kassapa, sikkhitabbanti ñāṇasotañca pasādasotañca odahitvā ‘‘dhammaṃ sakkaccameva suṇissāmī’’ti evameva tayā sikkhitabbaṃ. Sātasahagatā ca me kāyagatāsatīti asubhesu ceva ānāpāne ca paṭhamajjhānavasena sukhasampayuttakāyagatāsati. Yaṃ panetassa ovādassa sakkaccapaṭiggahaṇaṃ, ayameva therassa pabbajjā ca upasampadā ca ahosi (saṃ. ni. aṭṭha. 2.2.154).
ဥဒ္ဓုမာတကပဋိဘာဂာရမ္မဏံ ဈာနံ ဥဒ္ဓုမာတကသညာ။ ကသိဏာရမ္မဏံ ရူပာဝစရဇ္ဈာနံ ရူပသညာ။ ဣမေတိ သညာသီသေန နိဒ္ဒိဋ္ဌာ ဣမေ ဒ္ဝေ ဈာနဓမ္မာ။ သောပာကော စ ဘဂဝတာ ပုဋ္ဌော ‘‘ရူပာဝစရဘာဝေန ဧကတ္ထာ, ဗ္ယဉ္ဇနမေဝ နာန’’န္တိ အာဟ။ အာရဒ္ဓစိတ္တောတိ အာရာဓိတစိတ္တော။ ဂရုဓမ္မပဋိဂ္ဂဟဏာဒိဥပသမ္ပဒာ ဥပရိ သယမေဝ အာဝိ ဘဝိသ္သတိ။
Uddhumātakapaṭibhāgārammaṇaṃ jhānaṃ uddhumātakasaññā. Kasiṇārammaṇaṃ rūpāvacarajjhānaṃ rūpasaññā. Imeti saññāsīsena niddiṭṭhā ime dve jhānadhammā. Sopāko ca bhagavatā puṭṭho ‘‘rūpāvacarabhāvena ekatthā, byañjanameva nāna’’nti āha. Āraddhacittoti ārādhitacitto. Garudhammapaṭiggahaṇādiupasampadā upari sayameva āvi bhavissati.
သဗ္ဗန္တိမေန ပရိယာယေနာတိ သဗ္ဗန္တိမေန ပရိစ္ဆေဒေန။ ဉတ္တိစတုတ္ထာ ကမ္မဝာစာ ဥပသမ္ပဒာကမ္မသ္သ ကာရဏတ္တာ ဌာနံ, တသ္သ ဌာနသ္သ အရဟံ အနုစ္ဆဝိကန္တိ ဝတ္ထုဒောသာဒိဝိနိမုတ္တကမ္မံ ‘‘ဌာနာရဟ’’န္တိ ဝုတ္တံ ဝတ္ထာဒိဒောသယုတ္တသ္သ ကမ္မသ္သ သဘာဝတော ကမ္မဝာစာရဟတ္တာဘာဝာ။ အထ ဝာ ဌာနန္တိ နိဗ္ဗာနပ္ပတ္တိဟေတုတော သိက္ခတ္တယသင္ဂဟံ သာသနံ ဝုစ္စတိ, တသ္သ အနုစ္ဆဝိကံ ကမ္မံ ဌာနာရဟံ။ ယထာဝိဟိတလက္ခဏေန ဟိ ကမ္မေန ဥပသမ္ပန္နောဝ သကလံ သာသနံ သမာဒာယ ပရိပူရေတုမရဟတိ။ တသ္မာ ပရိသုဒ္ဓကမ္မဝာစာပရိယောသာနံ သဗ္ဗံ သင္ဃကိစ္စံ ဌာနာရဟံ နာမ, တေနာဟ ‘‘သတ္ထုသာသနာရဟေနာ’’တိ, သီလာဒိသကလသာသနပရိပုဏ္ဏသ္သ အနုစ္ဆဝိကေနာတိ အတ္ထော။ အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေတိ ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မေန ဥပသမ္ပန္နသ္သေဝ သဗ္ဗသိက္ခာပဒေသု ဝုတ္တတ္တာ ကိဉ္စာပိ ဧဟိဘိက္ခူပသမ္ပဒာဒီဟိ ဥပသမ္ပန္နာနံ သုဒ္ဓသတ္တာနံ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇသိက္ခာပဒဝီတိက္ကမေပိ အဘဗ္ဗတာ ဝာ ဒောသာဘာဝော ဝာ သဒ္ဒတော ပညာယတိ, တထာပိ အတ္ထတော တေသမ္ပိ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇေသု, လောကဝဇ္ဇေသုပိ ဝာ သုရာပာနာဒိလဟုကေသု မဂ္ဂုပ္ပတ္တိတော ပုဗ္ဗေ အသဉ္စိစ္စာဒိနာ အာပတ္တိအာပဇ္ဇနံ သိဇ္ဈတိယေဝ။ တထာ ဟိ ‘‘ဒ္ဝေ ပုဂ္ဂလာ အဘဗ္ဗာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတုံ ဗုဒ္ဓာ စ ပစ္စေကဗုဒ္ဓာ စ။ ဒ္ဝေ ပုဂ္ဂလာ ဘဗ္ဗာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတုံ ဘိက္ခူ စ ဘိက္ခုနိယော စာ’’တိ (ပရိ. ၃၂၂) ဝုတ္တံ။ ဉတ္တိစတုတ္ထေန ကမ္မေန ဥပသမ္ပန္နောတိ ဣဒံ ပန သဗ္ဗသိက္ခာပဒဝီတိက္ကမာရဟေ သဗ္ဗကာလိကေ စ ဘိက္ခူ ဂဟေတ္ဝာ ယေဘုယ္ယဝသေန ဝုတ္တံ။ နိရုတ္တိဝသေနာတိ နိဗ္ဗစနဝသေန။ အဘိလာပဝသေနာတိ ဝောဟာရဝသေန။ ဂုဏဝသေနာတိ ဘိက္ခုဝောဟာရနိမိတ္တာနံ ဂုဏာနံ ဝသေန။
Sabbantimena pariyāyenāti sabbantimena paricchedena. Ñatticatutthā kammavācā upasampadākammassa kāraṇattā ṭhānaṃ, tassa ṭhānassa arahaṃ anucchavikanti vatthudosādivinimuttakammaṃ ‘‘ṭhānāraha’’nti vuttaṃ vatthādidosayuttassa kammassa sabhāvato kammavācārahattābhāvā. Atha vā ṭhānanti nibbānappattihetuto sikkhattayasaṅgahaṃ sāsanaṃ vuccati, tassa anucchavikaṃ kammaṃ ṭhānārahaṃ. Yathāvihitalakkhaṇena hi kammena upasampannova sakalaṃ sāsanaṃ samādāya paripūretumarahati. Tasmā parisuddhakammavācāpariyosānaṃ sabbaṃ saṅghakiccaṃ ṭhānārahaṃ nāma, tenāha ‘‘satthusāsanārahenā’’ti, sīlādisakalasāsanaparipuṇṇassa anucchavikenāti attho. Ayaṃ imasmiṃ attheti ñatticatutthakammena upasampannasseva sabbasikkhāpadesu vuttattā kiñcāpi ehibhikkhūpasampadādīhi upasampannānaṃ suddhasattānaṃ paṇṇattivajjasikkhāpadavītikkamepi abhabbatā vā dosābhāvo vā saddato paññāyati, tathāpi atthato tesampi paṇṇattivajjesu, lokavajjesupi vā surāpānādilahukesu magguppattito pubbe asañciccādinā āpattiāpajjanaṃ sijjhatiyeva. Tathā hi ‘‘dve puggalā abhabbā āpattiṃ āpajjituṃ buddhā ca paccekabuddhā ca. Dve puggalā bhabbā āpattiṃ āpajjituṃ bhikkhū ca bhikkhuniyo cā’’ti (pari. 322) vuttaṃ. Ñatticatutthena kammena upasampannoti idaṃ pana sabbasikkhāpadavītikkamārahe sabbakālike ca bhikkhū gahetvā yebhuyyavasena vuttaṃ. Niruttivasenāti nibbacanavasena. Abhilāpavasenāti vohāravasena. Guṇavasenāti bhikkhuvohāranimittānaṃ guṇānaṃ vasena.