| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā |
ಪದಭಾಜನೀಯವಣ್ಣನಾ
Padabhājanīyavaṇṇanā
೧೯೯. ಏವನ್ತಿ ಚ ಪಠಮಜ್ಝಾನಾದಿಪರಾಮಸನಂ ಪಠಮಜ್ಝಾನಂ ಜಾನಾಮಿ ದುತಿಯಾದಿಝಾನನ್ತಿ। ಅಸುಭಜ್ಝಾನಾದೀನೀತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಕಾಯಗತಾಸತಿಜ್ಝಾನಂ ಕಸಿಣಜ್ಝಾನಂ ಕಸಿಣಮೂಲಕಾನಿ ಆರುಪ್ಪಜ್ಝಾನಾನಿ ಚ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ। ವಿಮೋಕ್ಖೋತಿ ಚತುಬ್ಬಿಧೋ ಮಗ್ಗೋ, ತಸ್ಸ ಸಗುಣತೋ ಸುಞ್ಞತಾದಿನಾಮಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ಸೋ ಪನಾಯನ್ತಿಆದಿ। ಮಗ್ಗೋ ಹಿ ನಾಮ ಪಞ್ಚಹಿ ಕಾರಣೇಹಿ ನಾಮಂ ಲಭತಿ ಸರಸೇನ ವಾ ಪಚ್ಚನೀಕೇನ ವಾ ಸಗುಣೇನ ವಾ ಆರಮ್ಮಣೇನ ವಾ ಆಗಮನೇನ ವಾ। ಸಚೇ ಹಿ ಸಙ್ಖಾರುಪೇಕ್ಖಾ ಅನಿಚ್ಚತೋ ಸಙ್ಖಾರೇ ಸಮ್ಮಸಿತ್ವಾ ವುಟ್ಠಾತಿ, ಮಗ್ಗೋ ಅನಿಮಿತ್ತವಿಮೋಕ್ಖೇನ ವಿಮುಚ್ಚತಿ। ಸಚೇ ದುಕ್ಖತೋ ಸಮ್ಮಸಿತ್ವಾ ವುಟ್ಠಾತಿ, ಅಪ್ಪಣಿಹಿತವಿಮೋಕ್ಖೇನ ವಿಮುಚ್ಚತಿ। ಸಚೇ ಅನತ್ತತೋ ಸಮ್ಮಸಿತ್ವಾ ವುಟ್ಠಾತಿ, ಸುಞ್ಞತವಿಮೋಕ್ಖೇನ ವಿಮುಚ್ಚತಿ, ಇದಂ ಸರಸತೋ ನಾಮಂ ನಾಮ। ಯಸ್ಮಾ ಪನೇಸ ಸಙ್ಖಾರೇಸು ಅನಿಚ್ಚಾನುಪಸ್ಸನಾಯ ನಿಚ್ಚನಿಮಿತ್ತಂ ಪಜಹನ್ತೋ ಆಗತೋ, ತಸ್ಮಾ ಅನಿಮಿತ್ತೋ। ದುಕ್ಖಾನುಪಸ್ಸನಾಯ ಸುಖಸಞ್ಞಂ ಪಣಿಧಿಂ ಪತ್ಥನಂ ಪಹಾಯ ಆಗತತ್ತಾ ಅಪ್ಪಣಿಹಿತೋ। ಅನತ್ತಾನುಪಸ್ಸನಾಯ ಅತ್ತಸಞ್ಞಂ ಪಹಾಯ ಅತ್ತಸುಞ್ಞತಾದಸ್ಸನವಸೇನ ಸುಞ್ಞತಾ ಹೋತಿ, ಇದಂ ಪಚ್ಚನೀಕತೋ ನಾಮಂ ನಾಮ। ರಾಗಾದೀಹಿ ಪನೇಸ ಸುಞ್ಞತತ್ತಾ ಸುಞ್ಞತೋ, ರೂಪನಿಮಿತ್ತಾದೀನಂ, ರಾಗನಿಮಿತ್ತಾದೀನಂ ಏವ ವಾ ಅಭಾವೇನ ಅನಿಮಿತ್ತೋ, ರಾಗಪಣಿಧಿಆದೀನಂ ಅಭಾವತೋ ಅಪ್ಪಣಿಹಿತೋತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ಇದಂ ಅಸ್ಸ ಸಗುಣತೋ ನಾಮಂ। ರಾಗಾದಿಸುಞ್ಞಂ ಅನಿಮಿತ್ತಂ ಅಪ್ಪಣಿಹಿತಞ್ಚ ನಿಬ್ಬಾನಂ ಆರಮ್ಮಣಂ ಕರೋತೀತಿ ಸುಞ್ಞತೋ ಅನಿಮಿತ್ತೋ ಅಪ್ಪಣಿಹಿತೋತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ಇದಮಸ್ಸ ಆರಮ್ಮಣತೋ ನಾಮಂ। ಆಗಮನಂ ಪನ ದುವಿಧಂ ವಿಪಸ್ಸನಾಗಮನಂ ಮಗ್ಗಾಗಮನಞ್ಚ। ತತ್ಥ ಮಗ್ಗೇ ವಿಪಸ್ಸನಾಗಮನಮೇವ, ಫಲೇ ಪನ ಮಗ್ಗಾನನ್ತರೇ ಮಗ್ಗಾಗಮನಂ, ಫಲಸಮಾಪತ್ತಿಯಂ ವಿಪಸ್ಸನಾಗಮನಮ್ಪಿ। ಅನತ್ತಾನುಪಸ್ಸನಾವಸೇನ ಮಗ್ಗೋ ಸುಞ್ಞತೋ ಅನಿಚ್ಚದುಕ್ಖಾನುಪಸ್ಸನಾಹಿ ಅನಿಮಿತ್ತೋ ಅಪ್ಪಣಿಹಿತೋತಿ ಏವಂ ವಿಪಸ್ಸನಾ ಅತ್ತನೋ ನಾಮಂ ಮಗ್ಗಸ್ಸ ದೇತಿ, ಮಗ್ಗೋ ಫಲಸ್ಸಾತಿ ಇದಂ ಆಗಮನತೋ ನಾಮಂ।
199.Evanti ca paṭhamajjhānādiparāmasanaṃ paṭhamajjhānaṃ jānāmi dutiyādijhānanti. Asubhajjhānādīnīti ādi-saddena kāyagatāsatijjhānaṃ kasiṇajjhānaṃ kasiṇamūlakāni āruppajjhānāni ca saṅgaṇhāti. Vimokkhoti catubbidho maggo, tassa saguṇato suññatādināmaṃ dassento āha so panāyantiādi. Maggo hi nāma pañcahi kāraṇehi nāmaṃ labhati sarasena vā paccanīkena vā saguṇena vā ārammaṇena vā āgamanena vā. Sace hi saṅkhārupekkhā aniccato saṅkhāre sammasitvā vuṭṭhāti, maggo animittavimokkhena vimuccati. Sace dukkhato sammasitvā vuṭṭhāti, appaṇihitavimokkhena vimuccati. Sace anattato sammasitvā vuṭṭhāti, suññatavimokkhena vimuccati, idaṃ sarasato nāmaṃ nāma. Yasmā panesa saṅkhāresu aniccānupassanāya niccanimittaṃ pajahanto āgato, tasmā animitto. Dukkhānupassanāya sukhasaññaṃ paṇidhiṃ patthanaṃ pahāya āgatattā appaṇihito. Anattānupassanāya attasaññaṃ pahāya attasuññatādassanavasena suññatā hoti, idaṃ paccanīkato nāmaṃ nāma. Rāgādīhi panesa suññatattā suññato, rūpanimittādīnaṃ, rāganimittādīnaṃ eva vā abhāvena animitto, rāgapaṇidhiādīnaṃ abhāvato appaṇihitoti vuccati, idaṃ assa saguṇato nāmaṃ. Rāgādisuññaṃ animittaṃ appaṇihitañca nibbānaṃ ārammaṇaṃ karotīti suññato animitto appaṇihitoti vuccati, idamassa ārammaṇato nāmaṃ. Āgamanaṃ pana duvidhaṃ vipassanāgamanaṃ maggāgamanañca. Tattha magge vipassanāgamanameva, phale pana maggānantare maggāgamanaṃ, phalasamāpattiyaṃ vipassanāgamanampi. Anattānupassanāvasena maggo suññato aniccadukkhānupassanāhi animitto appaṇihitoti evaṃ vipassanā attano nāmaṃ maggassa deti, maggo phalassāti idaṃ āgamanato nāmaṃ.
ಸುಞ್ಞತ್ತಾತಿ ವಿವಿತ್ತತ್ತಾ। ರಾಗಾದಯೋವ ಪತಿಟ್ಠಾನಟ್ಠೇನ ಪಣಿಧೀತಿ ಆಹ ‘‘ರಾಗದೋಸಮೋಹಪಣಿಧೀನ’’ನ್ತಿ। ಇಮಿಸ್ಸಾ ವಿಜ್ಜಾಯಾತಿ ದಿಬ್ಬಚಕ್ಖುವಿಜ್ಜಾಯಾತಿಆದಿನಾ ಏಕೇಕವಿಜ್ಜಂ ಸನ್ಧಾಯ ವದನ್ತಿ। ಏವಂ ಏಕಿಸ್ಸಾಪಿ ನಾಮಂ ಅಗ್ಗಹೇತ್ವಾಪಿ ತಾ ಏವ ಸನ್ಧಾಯ ‘‘ವಿಜ್ಜಾನಂ ಲಾಭಿಮ್ಹೀ’’ತಿ ಭಣನ್ತೋಪಿ ಪಾರಾಜಿಕೋ ಹೋತೀತಿ ಸಙ್ಖೇಪಟ್ಠಕಥಾಯಂ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ವತ್ಥುವಿಜ್ಜಾದೀನಿ ಪನ ಸನ್ಧಾಯ ವದನ್ತೋ ನ ಹೋತಿ। ಏಕೇಕಕೋಟ್ಠಾಸವಸೇನಾತಿ ಮಹಾಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತನಯೇನ ಲೋಕುತ್ತರವಿಸೇಸಂ ಅಕತ್ವಾ ಕೇವಲಂ ‘‘ಸತಿಪಟ್ಠಾನಾನಂ ಲಾಭೀ’’ತಿ ಏಕೇಕಕೋಟ್ಠಾಸವಸೇನಾತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ತತ್ಥಾತಿ ತೇಸು ಕೋಟ್ಠಾಸೇಸು। ಕಿಲೇಸಾನಂ ಪಹಾನಂ ನಾಮ ಅಭಾವಮತ್ತಮ್ಪಿ ಲೋಕುತ್ತರಕಿಚ್ಚತ್ತಾ ಲೋಕುತ್ತರನ್ತಿ ಸಮತ್ಥೇತುಂ ತಂ ಪನಾತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ರಾಗಾ ಚಿತ್ತಂ ವಿನೀವರಣತಾತಿ ರಾಗತೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ವಿನೀವರಣತಾ, ತತೋ ರಾಗತೋ ವಿಮುತ್ತತ್ತಾ ಏವ ವೀತರಾಗನೀವರಣತಾತಿ ಅತ್ಥೋ, ಯಾ ಚ ಪಞ್ಚ ವಿಜ್ಜಾತಿ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ। ನ ಆಗತಾತಿ ಇಧ ಪದಭಾಜನೇ ‘‘ಞಾಣನ್ತಿ ತಿಸ್ಸೋ ವಿಜ್ಜಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೧೯೯) ವುತ್ತತ್ತಾ ಸೇಸಾ ಪಞ್ಚ ವಿಜ್ಜಾ ನ ಆಗತಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ನಿಬ್ಬತ್ತಿತಲೋಕುತ್ತರತ್ತಾತಿ ಲೋಕಿಯಧಮ್ಮಸಾಧಾರಣಸಙ್ಖತಸ್ಸಾಪಿ ಅಭಾವಾ ಲೋಕಿಯೇಹಿ ಸಬ್ಬಥಾ ಅಸಮ್ಮಿಸ್ಸಲೋಕುತ್ತರತ್ತಾ। ಅಞ್ಞನ್ತಿ ಸಙ್ಖೇಪಟ್ಠಕಥಾದಿಂ ವದನ್ತಿ, ತಮ್ಪಿ ತತ್ಥೇವ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ।
Suññattāti vivittattā. Rāgādayova patiṭṭhānaṭṭhena paṇidhīti āha ‘‘rāgadosamohapaṇidhīna’’nti. Imissā vijjāyāti dibbacakkhuvijjāyātiādinā ekekavijjaṃ sandhāya vadanti. Evaṃ ekissāpi nāmaṃ aggahetvāpi tā eva sandhāya ‘‘vijjānaṃ lābhimhī’’ti bhaṇantopi pārājiko hotīti saṅkhepaṭṭhakathāyaṃ adhippāyo. Vatthuvijjādīni pana sandhāya vadanto na hoti. Ekekakoṭṭhāsavasenāti mahāaṭṭhakathāyaṃ vuttanayena lokuttaravisesaṃ akatvā kevalaṃ ‘‘satipaṭṭhānānaṃ lābhī’’ti ekekakoṭṭhāsavasenāti adhippāyo. Tatthāti tesu koṭṭhāsesu. Kilesānaṃ pahānaṃ nāma abhāvamattampi lokuttarakiccattā lokuttaranti samatthetuṃ taṃ panātiādi vuttaṃ. Rāgā cittaṃ vinīvaraṇatāti rāgato cittassa vinīvaraṇatā, tato rāgato vimuttattā eva vītarāganīvaraṇatāti attho, yā ca pañca vijjāti yojetabbaṃ. Na āgatāti idha padabhājane ‘‘ñāṇanti tisso vijjā’’ti (pārā. 199) vuttattā sesā pañca vijjā na āgatāti attho. Nibbattitalokuttarattāti lokiyadhammasādhāraṇasaṅkhatassāpi abhāvā lokiyehi sabbathā asammissalokuttarattā. Aññanti saṅkhepaṭṭhakathādiṃ vadanti, tampi tattheva paṭikkhittanti sambandho.
೨೦೦. ಪುನ ಆನೇತ್ವಾ ಪಠಮಜ್ಝಾನಾದೀಹಿ ನ ಯೋಜಿತನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಪಠಮಜ್ಝಾನೇನಾತಿ ಪಾಠೋ’’ತಿ ಕೇಚಿ ವದನ್ತಿ, ತಂ ಯುತ್ತಮೇವ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಗಹೇತಬ್ಬಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಅಭಾವಾ। ಪಠಮಜ್ಝಾನಮೂಲಕಞ್ಹಿ ಏಕಮೇವ ಖಣ್ಡಚಕ್ಕಂ। ಕತ್ತುಸಾಧನೋಪಿ ಭಣಿತ-ಸದ್ದೋ ಹೋತೀತಿ ಆಹ ಅಥ ವಾತಿಆದಿ। ಯೇನ ಚಿತ್ತೇನ ಮುಸಾ ಭಣತಿ, ತೇನೇವ ಚಿತ್ತೇನ ನ ಸಕ್ಕಾ ‘‘ಮುಸಾ ಭಣಾಮೀ’’ತಿ ಜಾನಿತುಂ, ಅನ್ತರನ್ತರಾ ಪನ ಅಞ್ಞಾಹಿ ಮನೋದ್ವಾರವೀಥೀಹಿ ‘‘ಮುಸಾ ಭಣಾಮೀ’’ತಿ ಜಾನಾತೀತಿ ವುತ್ತಂ ‘‘ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಹೋತಿ ಮುಸಾ ಭಣಾಮೀ’’ತಿ। ಅಯಮೇತ್ಥ ಅತ್ಥೋ ದಸ್ಸಿತೋತಿ ತೀಹಿ ಅಙ್ಗೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಮುಸಾವಾದೋತಿ ಅಯಮತ್ಥೋ ದಸ್ಸಿತೋ। ದವಾತಿ ಸಹಸಾ। ರವಾತಿ ಅಞ್ಞಂ ವತ್ತುಕಾಮಸ್ಸ ಖಲಿತ್ವಾ ಅಞ್ಞಭಣನಂ। ತಂ ಜಾನಾತೀತಿ ತಂಞಾಣಂ, ತಸ್ಸ ಭಾವೋ ತಂಞಾಣತಾ, ಞಾಣಸ್ಸ ವಿಸಯವಿಸಯೀಭಾವೇನ ಅತ್ತಸಂವೇದನನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಞಾಣಸಮೋಧಾನನ್ತಿ ಬಹೂನಂ ಞಾಣಾನಂ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಖಣೇ ಸಮೋಧಾನಂ, ಸಹುಪ್ಪತ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಯೇನ ಚಿತ್ತೇನ ‘‘ಮುಸಾ ಭಣಿಸ್ಸ’’ನ್ತಿ ಜಾನಾತೀತಿ ಇದಂ ಪುಬ್ಬಭಾಗಚೇತನಞ್ಚ ಸನ್ನಿಟ್ಠಾನಚೇತನಞ್ಚ ಏಕತೋ ಕತ್ವಾ ವುತ್ತಂ। ಯೇನ ಚಿತ್ತೇನ ಪುಬ್ಬಭಾಗಚೇತನಾಭೂತೇನ ಸನ್ನಿಟ್ಠಾನಚೇತನಾಭೂತೇನ ಚ ವಿಸಂವಾದಿತಬ್ಬಸತ್ತಸಙ್ಖಾರೇ ಜಾನಾತಿ, ಯೇನ ಚಿತ್ತೇನ ಮುಸಾ ಭಣಿಸ್ಸನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ತೇನೇವ…ಪೇ॰… ಪರಿಚ್ಚಜಿತಬ್ಬಾತಿ ತೇನೇವ ಚಿತ್ತೇನ ‘‘ಏವಂ ಅಹಂ ಮುಸಾ ಭಣಾಮೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಭಣಿತ’’ನ್ತಿ ವಾ ತದೇವ ಮುಸಾವಾದಚಿತ್ತಮಾರಮ್ಮಣಂ ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖು ಜಾನಾತೀತಿ ಏವಂ ಪುಬ್ಬಾಪರಸನ್ನಿಟ್ಠಾನಚೇತನಾಕ್ಖಣೇಸು ತೀಸು ಏಕೇನೇವ ಚಿತ್ತೇನ ಞಾಣವಿಸಯಞ್ಚ ಞಾಣಞ್ಚಾತಿ ಉಭಯಮ್ಪಿ ಏಕಕ್ಖಣೇ ಪುಗ್ಗಲೋ ಜಾನಾತೀತಿ ಅಯಂ ತಂಞಾಣತಾ ಪರಿಚ್ಚಜಿತಬ್ಬಾ ವಿಸಯಸ್ಸೇವ ತದಾ ಪಕಾಸನತೋತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ, ತೇನಾಹ ನ ಹೀತಿಆದಿ। ಯದಿ ಞಾಣಸ್ಸ ಅತ್ತನೋ ಸರೂಪಂ ನ ಞಾಯತಿ, ಕಥಂ ಪಚ್ಛಿಮಂ ಚಿತ್ತಂ ಜಾನಾತೀತಿ ಆಹ ಪುರಿಮಂ ಪುರಿಮನ್ತಿಆದಿ। ತತ್ಥ ಭಣಿಸ್ಸಾಮೀತಿಆದಿನಾ ತೀಸು ಕಾಲೇಸು ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಪುರಿಮಪುರಿಮಚಿತ್ತಂ ಅತ್ತಾನಂ ವಿಸಯಂ ಕತ್ವಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಸ್ಸ ಪಚ್ಛಿಮಸ್ಸ ಪಚ್ಛಿಮಸ್ಸ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ತಥಾ ಉಪ್ಪತ್ತಿಯಾ ಪಚ್ಚಯೋ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ತೇನಾತಿ ಯೇನ ಕಾರಣೇನ ತೀಸು ಖಣೇಸು ಚಿತ್ತಾನಿ ತದಞ್ಞೇಹೇವ ಚಿತ್ತೇಹಿ ಜಾನಿತಬ್ಬಾನಿ, ತಾನಿ ಚ ಪುರಿಮಪುರಿಮಚಿತ್ತೇನೇವ ಅವಸ್ಸಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ, ತೇನ ಕಾರಣೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ತಸ್ಮಿಂ ಸತೀತಿ ಭಣಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಪುಬ್ಬಭಾಗೇ ಸತಿ। ಸೇಸದ್ವಯನ್ತಿ ಭಣಾಮಿ, ಭಣಿತನ್ತಿ ಇದಂ ದ್ವಯಂ ನ ಹೇಸ್ಸತೀತಿ ಏತಂ ನತ್ಥೀತಿ ಯೋಜನಾ ಹೋತಿಯೇವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಏಕಂ ವಿಯ ಪಕಾಸತೀತಿ ಭಿನ್ನಕ್ಖಣಾನಮ್ಪಿ ನಿರನ್ತರುಪ್ಪತ್ತಿಯಾ ‘‘ತದೇವೇದ’’ನ್ತಿ ಗಹೇತಬ್ಬತಂ ಸನ್ಧಾಯ ವದತಿ।
200.Punaānetvā paṭhamajjhānādīhi na yojitanti ettha ‘‘paṭhamajjhānenāti pāṭho’’ti keci vadanti, taṃ yuttameva ādi-saddena gahetabbassa jhānassa abhāvā. Paṭhamajjhānamūlakañhi ekameva khaṇḍacakkaṃ. Kattusādhanopi bhaṇita-saddo hotīti āha atha vātiādi. Yena cittena musā bhaṇati, teneva cittena na sakkā ‘‘musā bhaṇāmī’’ti jānituṃ, antarantarā pana aññāhi manodvāravīthīhi ‘‘musā bhaṇāmī’’ti jānātīti vuttaṃ ‘‘bhaṇantassa hoti musā bhaṇāmī’’ti. Ayamettha attho dassitoti tīhi aṅgehi samannāgato musāvādoti ayamattho dassito. Davāti sahasā. Ravāti aññaṃ vattukāmassa khalitvā aññabhaṇanaṃ. Taṃ jānātīti taṃñāṇaṃ, tassa bhāvo taṃñāṇatā, ñāṇassa visayavisayībhāvena attasaṃvedananti attho. Ñāṇasamodhānanti bahūnaṃ ñāṇānaṃ ekasmiṃ khaṇe samodhānaṃ, sahuppattīti attho. Yena cittena ‘‘musā bhaṇissa’’nti jānātīti idaṃ pubbabhāgacetanañca sanniṭṭhānacetanañca ekato katvā vuttaṃ. Yena cittena pubbabhāgacetanābhūtena sanniṭṭhānacetanābhūtena ca visaṃvāditabbasattasaṅkhāre jānāti, yena cittena musā bhaṇissanti attho. Teneva…pe… pariccajitabbāti teneva cittena ‘‘evaṃ ahaṃ musā bhaṇāmī’’ti vā ‘‘bhaṇita’’nti vā tadeva musāvādacittamārammaṇaṃ katvā bhikkhu jānātīti evaṃ pubbāparasanniṭṭhānacetanākkhaṇesu tīsu ekeneva cittena ñāṇavisayañca ñāṇañcāti ubhayampi ekakkhaṇe puggalo jānātīti ayaṃ taṃñāṇatā pariccajitabbā visayasseva tadā pakāsanatoti adhippāyo, tenāha na hītiādi. Yadi ñāṇassa attano sarūpaṃ na ñāyati, kathaṃ pacchimaṃ cittaṃ jānātīti āha purimaṃ purimantiādi. Tattha bhaṇissāmītiādinā tīsu kālesu uppannaṃ purimapurimacittaṃ attānaṃ visayaṃ katvā uppajjamānassa pacchimassa pacchimassa cittassa tathā uppattiyā paccayo hotīti attho. Tenāti yena kāraṇena tīsu khaṇesu cittāni tadaññeheva cittehi jānitabbāni, tāni ca purimapurimacitteneva avassaṃ uppajjanti, tena kāraṇenāti attho. Tasmiṃ satīti bhaṇissāmīti pubbabhāge sati. Sesadvayanti bhaṇāmi, bhaṇitanti idaṃ dvayaṃ na hessatīti etaṃ natthīti yojanā hotiyevāti attho. Ekaṃ viya pakāsatīti bhinnakkhaṇānampi nirantaruppattiyā ‘‘tadeveda’’nti gahetabbataṃ sandhāya vadati.
ಬಲವಧಮ್ಮವಿನಿಧಾನವಸೇನಾತಿ ಬಲವಗಾಹಸ್ಸ ವಿನಿಧಾನವಸೇನ। ದುಬ್ಬಲದುಬ್ಬಲಾನನ್ತಿ ದುಬ್ಬಲದುಬ್ಬಲಾನಂ ಗಾಹಾನಂ। ಸಕಭಾವಪರಿಚ್ಚಜನವಸೇನಾತಿ ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಕಭಾವಸ್ಸ ಪರಿಚ್ಚಜನವಸೇನ।
Balavadhammavinidhānavasenāti balavagāhassa vinidhānavasena. Dubbaladubbalānanti dubbaladubbalānaṃ gāhānaṃ. Sakabhāvapariccajanavasenāti attano santakabhāvassa pariccajanavasena.
೨೦೭. ಉತ್ತಾಸಿತತ್ತಾತಿ ಭಯಂ ಜನೇತ್ವಾ ವಿಯ ಪಲಾಪಿತತ್ತಾ। ಏವಂ ಪಲಾಪಿತೋ ನ ಪುನ ತಂ ಠಾನಂ ಆಗಚ್ಛತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಪುನ ಅನಲ್ಲೀಯನಭಾವದಸ್ಸನವಸೇನಾ’’ತಿ। ಖೇಟ-ಸದ್ದಂ ಸದ್ದತ್ಥವಿದೂ ಉತ್ತಾಸತ್ಥೇ ಪಠನ್ತೀತಿ ಆಹ ಸ್ವಾಯಮತ್ಥೋತಿಆದಿ। ಅಣು ಏವ ಅಣುಸಹಗತಂ, ಅಣುತ್ತೇನ ವಾ ಯುತ್ತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ।
207.Uttāsitattāti bhayaṃ janetvā viya palāpitattā. Evaṃ palāpito na puna taṃ ṭhānaṃ āgacchatīti āha ‘‘puna anallīyanabhāvadassanavasenā’’ti. Kheṭa-saddaṃ saddatthavidū uttāsatthe paṭhantīti āha svāyamatthotiādi. Aṇu eva aṇusahagataṃ, aṇuttena vā yuttanti attho.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೪. ಚತುತ್ಥಪಾರಾಜಿಕಂ • 4. Catutthapārājikaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ೪. ಚತುತ್ಥಪಾರಾಜಿಕಂ • 4. Catutthapārājikaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā
ಪದಭಾಜನೀಯವಣ್ಣನಾ • Padabhājanīyavaṇṇanā
ಸುದ್ಧಿಕವಾರಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Suddhikavārakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಪದಭಾಜನೀಯವಣ್ಣನಾ • Padabhājanīyavaṇṇanā
