| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā |
පදභාජනීයවණ්‌ණනා
Padabhājanīyavaṇṇanā
285. වුත්‌තනයමෙවාති ‘‘කායසංසග්‌ගෙ ඉත්‌ථිලක්‌ඛණෙනා’’ති ලිඛිතං. ‘‘ඉත්‌ථිලක්‌ඛණෙනා’’ති කිර මහාඅට්‌ඨකථාපාඨො. සීසං න එතීති අක්‌කොසනං න හොති, ඝටිතෙ පන හොති. තත්‍රායං විසෙසො – ඉමෙහි තීහි ඝටිතෙ එව සඞ්‌ඝාදිසෙසො වච්‌චමග්‌ගපස්‌සාවමග්‌ගානං නියතවචනත්‌තා, අච්‌චොළාරිකත්‌තා වා, න අඤ්‌ඤෙහි අනිමිත්‌තාසීතිආදීහි අට්‌ඨහි. තත්‌ථ අලොහිතාසි, ධුවලොහිතාසි, ධුවචොළාසි, පග්‌ඝරණීසි, ඉත්‌ථිපණ්‌ඩකාසි, වෙපුරිසිකාසීති එතානි ඡ මග්‌ගානං අනියතවචනානි, අනිමිත්‌තාසි, නිමිත්‌තමත්‌තාසීති ද්‌වෙ පදානි අනච්‌චොළාරිකානි ච, යතො අට්‌ඨපදානි ‘‘සඞ්‌ඝාදිසෙසං න ජනෙන්‌තී’’ති වුත්‌තානි, තස්‌මා තානි ථුල්‌ලච්‌චයවත්‌ථූනි. පරිබ්‌බාජකවත්‌ථුම්‌හි විය අක්‌කොසමත්‌තත්‌තා දුක්‌කටවත්‌ථූනීති එකෙ. ඉත්‌ථිපණ්‌ඩකාසි, වෙපුරිසිකාසීති එතානෙව පදානි සකලසරීරසණ්‌ඨානභෙදදීපකානි සුද්‌ධානි සඞ්‌ඝාදිසෙසං න ජනෙන්‌ති සකලසරීරසාමඤ්‌ඤත්‌තා, ඉතරානි ජනෙන්‌ති අසාමඤ්‌ඤත්‌තා. තානි හි පස්‌සාවමග්‌ගමෙව දීපෙන්‌ති සිඛරණී-පදං විය. උභතොබ්‍යඤ්‌ජනාසීති වචනං පන පුරිසනිමිත්‌තෙන අසඞ්‌ඝාදිසෙසවත්‌ථුනා මිස්‌සවචනං. පුරිසඋභතොබ්‍යඤ්‌ජනකස්‌ස ච ඉත්‌ථිනිමිත්‌තං පටිච්‌ඡන්‌නං, පුරිසනිමිත්‌තං පාකටං හොති. යදි තම්‌පි ජනෙති, කථං අනිමිත්‌තාසීතිආදිපදානි න සඞ්‌ඝාදිසෙසං ජනෙන්‌තීති එකෙ, තං න යුත්‌තං. පුරිසස්‌සපි නිමිත්‌තාධිවචනතො, ‘‘මෙථුනුපසංහිතාහි සඞ්‌ඝාදිසෙසො’’ති මාතිකාය ලක්‌ඛණස්‌ස වුත්‌තත්‌තා ච මෙථුනුපසංහිතාහිපි ඔභාසනෙ පටිවිජානන්‌තියා සඞ්‌ඝාදිසෙසො, අප්‌පටිවිජානන්‌තියා ථුල්‌ලච්‌චයං, ඉතරෙහි ඔභාසනෙ පටිවිජානන්‌තියා ථුල්‌ලච්‌චයං, අප්‌පටිවිජානන්‌තියා දුක්‌කටන්‌ති එකෙ, සබ්‌බං සුට්‌ඨු විචාරෙත්‌වා ගහෙතබ්‌බං.
285.Vuttanayamevāti ‘‘kāyasaṃsagge itthilakkhaṇenā’’ti likhitaṃ. ‘‘Itthilakkhaṇenā’’ti kira mahāaṭṭhakathāpāṭho. Sīsaṃ na etīti akkosanaṃ na hoti, ghaṭite pana hoti. Tatrāyaṃ viseso – imehi tīhi ghaṭite eva saṅghādiseso vaccamaggapassāvamaggānaṃ niyatavacanattā, accoḷārikattā vā, na aññehi animittāsītiādīhi aṭṭhahi. Tattha alohitāsi, dhuvalohitāsi, dhuvacoḷāsi, paggharaṇīsi, itthipaṇḍakāsi, vepurisikāsīti etāni cha maggānaṃ aniyatavacanāni, animittāsi, nimittamattāsīti dve padāni anaccoḷārikāni ca, yato aṭṭhapadāni ‘‘saṅghādisesaṃ na janentī’’ti vuttāni, tasmā tāni thullaccayavatthūni. Paribbājakavatthumhi viya akkosamattattā dukkaṭavatthūnīti eke. Itthipaṇḍakāsi, vepurisikāsīti etāneva padāni sakalasarīrasaṇṭhānabhedadīpakāni suddhāni saṅghādisesaṃ na janenti sakalasarīrasāmaññattā, itarāni janenti asāmaññattā. Tāni hi passāvamaggameva dīpenti sikharaṇī-padaṃ viya. Ubhatobyañjanāsīti vacanaṃ pana purisanimittena asaṅghādisesavatthunā missavacanaṃ. Purisaubhatobyañjanakassa ca itthinimittaṃ paṭicchannaṃ, purisanimittaṃ pākaṭaṃ hoti. Yadi tampi janeti, kathaṃ animittāsītiādipadāni na saṅghādisesaṃ janentīti eke, taṃ na yuttaṃ. Purisassapi nimittādhivacanato, ‘‘methunupasaṃhitāhi saṅghādiseso’’ti mātikāya lakkhaṇassa vuttattā ca methunupasaṃhitāhipi obhāsane paṭivijānantiyā saṅghādiseso, appaṭivijānantiyā thullaccayaṃ, itarehi obhāsane paṭivijānantiyā thullaccayaṃ, appaṭivijānantiyā dukkaṭanti eke, sabbaṃ suṭṭhu vicāretvā gahetabbaṃ.
287. හසන්‌තොති යං උද්‌දිස්‌ස භණති, සා චෙ පටිවිජානාති, සඞ්‌ඝාදිසෙසො.
287.Hasantoti yaṃ uddissa bhaṇati, sā ce paṭivijānāti, saṅghādiseso.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවිභඞ්‌ග • Mahāvibhaṅga / 3. දුට්‌ඨුල්‌ලවාචාසික්‌ඛාපදං • 3. Duṭṭhullavācāsikkhāpadaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවිභඞ්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / 3. දුට්‌ඨුල්‌ලවාචාසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 3. Duṭṭhullavācāsikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / 3. දුට්‌ඨුල්‌ලවාචාසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 3. Duṭṭhullavācāsikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / 3. දුට්‌ඨුල්‌ලවාචාසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 3. Duṭṭhullavācāsikkhāpadavaṇṇanā
