| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā |
ਪਦਭਾਜਨੀਯવਣ੍ਣਨਾ
Padabhājanīyavaṇṇanā
੯੨. ਪੁਨਪਿ ‘‘ਆਗਨ੍ਤੁਕਾਮਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਚ ਸਬ੍ਬਥਾ ਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਅਨਿવੁਤ੍ਥਪੁਬ੍ਬੇ ਅਭਿਨવਮਾਪਿਤੇ, ‘‘ਪੁਨ ਨ ਪવਿਸਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਨਿਰਾਲਯੇਹਿ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤੇ ਚ ਗਾਮੇ ਗਾਮવੋਹਾਰਾਭਾવਾ ਗਾਮਪ੍ਪવੇਸਨਾਪੁਚ੍ਛਨਾਦਿਕਿਚ੍ਚਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਅਰਞ੍ਞਪਰਿਚ੍ਛੇਦਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਗਾਮਗਾਮੂਪਚਾਰੇਸੁ ਦਸ੍ਸਿਤੇਸੁ ਤਦਞ੍ਞਂ ਅਰਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਅਰਞ੍ਞਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਸਕ੍ਕਾ ਞਾਤੁਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਮਾਤਿਕਾਯਂ ਪਨ ਗਾਮਗ੍ਗਹਣੇਨੇવ ਗਾਮੂਪਚਾਰੋਪਿ ਗਹਿਤੋਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ। ਇਨ੍ਦਖੀਲੇਤਿ ਉਮ੍ਮਾਰੇ। ਅਰਞ੍ਞਸਙ੍ਖੇਪਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਤਥਾ ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ। ਅਸਤਿਪਿ ਇਨ੍ਦਖੀਲੇ ਇਨ੍ਦਖੀਲਟ੍ਠਾਨਿਯਤ੍ਤਾ ‘‘વੇਮਜ੍ਝਮੇવ ਇਨ੍ਦਖੀਲੋਤਿ વੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਯਤ੍ਥ ਪਨ ਦ੍વਾਰਬਾਹਾਪਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਤ੍ਥ ਪਾਕਾਰવੇਮਜ੍ਝਮੇવ ਇਨ੍ਦਖੀਲੋਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। ਲੁਠਿਤ੍વਾਤਿ ਪવਟ੍ਟਿਤ੍વਾ।
92.Punapi ‘‘āgantukāmā’’ti vuttattā ca sabbathā manussehi anivutthapubbe abhinavamāpite, ‘‘puna na pavisissāmā’’ti nirālayehi pariccatte ca gāme gāmavohārābhāvā gāmappavesanāpucchanādikiccaṃ natthīti veditabbaṃ. Araññaparicchedadassanatthanti gāmagāmūpacāresu dassitesu tadaññaṃ araññanti araññaparicchedo sakkā ñātunti vuttaṃ. Mātikāyaṃ pana gāmaggahaṇeneva gāmūpacāropi gahitoti daṭṭhabbo. Indakhīleti ummāre. Araññasaṅkhepaṃ gacchati tathā abhidhamme vuttattā. Asatipi indakhīle indakhīlaṭṭhāniyattā ‘‘vemajjhameva indakhīloti vuccatī’’ti vuttaṃ. Yattha pana dvārabāhāpi natthi, tattha pākāravemajjhameva indakhīloti gahetabbaṃ. Luṭhitvāti pavaṭṭitvā.
ਮਜ੍ਝਿਮਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਸੁਪ੍ਪਪਾਤੋ વਾਤਿਆਦਿ ਮਾਤੁਗਾਮਸ੍ਸ ਕਾਕੁਟ੍ਠਾਪਨવਸੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਬਲਦਸ੍ਸਨવਸੇਨ ‘‘ਮਾਤੁਗਾਮੋ ਭਾਜਨਧੋવਨਉਦਕਂ ਛਡ੍ਡੇਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧.੯੨) ਉਪਰਿ વੁਚ੍ਚਮਾਨਤ੍ਤਾ, ਤੇਨੇવ ‘‘ਲੇਡ੍ਡੁਪਾਤੋ’’ਤਿ ਅવਤ੍વਾ ਸੁਪ੍ਪਪਾਤੋਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਕੁਰੁਨ੍ਦਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਞ੍ਚ ਘਰੂਪਚਾਰੋવ ਗਾਮੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ‘‘ਘਰੂਪਚਾਰੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਲੇਡ੍ਡੁਪਾਤੋ ਗਾਮੂਪਚਾਰੋ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਕਤਪਰਿਕ੍ਖੇਪੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਰਿਕ੍ਖੇਪਤੋ ਬਹਿ ਉਪਚਾਰੋ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਸੁਪ੍ਪਮੁਸਲਪਾਤੋਪਿ ਅਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਗੇਹਸ੍ਸੇવ, ਸੋ ਚ ਯਤੋ ਪਹੋਤਿ, ਤਤ੍ਥੇવ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ, ਅਪ੍ਪਹੋਨਟ੍ਠਾਨੇ ਪਨ વਿਜ੍ਜਮਾਨਟ੍ਠਾਨਮੇવ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਘਰਸ੍ਸ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਪਾਕਾਰਾਦੀਹਿ ਪਰਿਕ੍ਖੇਪੋ ਕਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਸੋવ ਪਰਿਕ੍ਖੇਪੋ ਘਰੂਪਚਾਰੋਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ।
Majjhimassa purisassa suppapāto vātiādi mātugāmassa kākuṭṭhāpanavasena gahetabbaṃ, na baladassanavasena ‘‘mātugāmo bhājanadhovanaudakaṃ chaḍḍetī’’ti (pārā. aṭṭha. 1.92) upari vuccamānattā, teneva ‘‘leḍḍupāto’’ti avatvā suppapātotiādi vuttaṃ. Kurundaṭṭhakathāyaṃ mahāpaccariyañca gharūpacārova gāmoti adhippāyena ‘‘gharūpacāre ṭhitassa leḍḍupāto gāmūpacāro’’ti vuttaṃ. Kataparikkhepoti iminā parikkhepato bahi upacāro na gahetabboti dasseti. Suppamusalapātopi aparikkhittagehasseva, so ca yato pahoti, tattheva gahetabbo, appahonaṭṭhāne pana vijjamānaṭṭhānameva gahetabbaṃ. Yassa pana gharassa samantato pākārādīhi parikkhepo kato hoti, tattha sova parikkhepo gharūpacāroti gahetabbaṃ.
ਪੁਬ੍ਬੇ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨਾਤਿ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਗਾਮੇ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨ। ਸਙ੍ਕਰੀਯਤੀਤਿ ਮਿਸ੍ਸੀਯਤਿ। વਿਕਾਲੇ ਗਾਮਪ੍ਪવੇਸਨੇ ‘‘ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਗਾਮਸ੍ਸ ਪਰਿਕ੍ਖੇਪਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤਿ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਸ੍ਸ। ਅਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਗਾਮਸ੍ਸ ਉਪਚਾਰਂ ਓਕ੍ਕਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤਿ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਪਾਚਿ॰ ੫੧੩) વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਗਾਮਗਾਮੂਪਚਾਰਾਨਂ ਅਸਙ੍ਕਰਤਾ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਆਹ ਅਸਙ੍ਕਰਤੋ ਚਾਤਿਆਦਿ। ਕੇਚਿ ਪਨੇਤ੍ਥ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਅਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਗਾਮਸ੍ਸ ਉਪਚਾਰਂ ਓਕ੍ਕਮਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਇਦਂ ਪਰਿਕ੍ਖੇਪਾਰਹਟ੍ਠਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਤਤੋ ਪਰਂ ਏਕਲੇਡ੍ਡੁਪਾਤਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਉਪਚਾਰਂ । ਤਸ੍ਮਾ ਪਰਿਕ੍ਖੇਪਾਰਹਟ੍ਠਾਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਗਾਮਂ ਓਕ੍ਕਮਨ੍ਤਸ੍ਸੇવ ਆਪਤ੍ਤਿ, ਨ ਉਪਚਾਰ’’ਨ੍ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ ‘‘ਘਰੂਪਚਾਰੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝਿਮਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਲੇਡ੍ਡੁਪਾਤਬ੍ਭਨ੍ਤਰਂ ਗਾਮੋ ਨਾਮ। ਤਤੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਲੇਡ੍ਡੁਪਾਤਸ੍ਸ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਂ ਗਾਮੂਪਚਾਰੋ ਨਾਮਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧.੯੨) ਇਧੇવ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ। વਿਕਾਲੇ ਗਾਮਪ੍ਪવੇਸਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦਟ੍ਠਕਥਾਯਞ੍ਹਿ ਅਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਗਾਮਸ੍ਸ ਉਪਚਾਰੋ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨੇ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ (ਪਾਚਿ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੫੧੨) ਅਯਮੇવ ਨਯੋ ਅਤਿਦਿਸਿਤੋ। ਤੇਨੇવ ਮਾਤਿਕਾਟ੍ਠਕਥਾਯਮ੍ਪਿ ‘‘ਯ੍વਾਯਂ ਅਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਗਾਮਸ੍ਸ ਉਪਚਾਰੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ, ਤਸ੍ਸ વਸੇਨ વਿਕਾਲੇ ਗਾਮਪ੍ਪવੇਸਨਾਦੀਸੁ ਆਪਤ੍ਤਿ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ (ਕਙ੍ਖਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ਦੁਤਿਯਪਾਰਾਜਿਕવਣ੍ਣਨਾ) વੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਗਾਮਸ੍ਸ ਪਰਿਕ੍ਖੇਪਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਅਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਗਾਮਸ੍ਸ ਘਰੂਪਚਾਰਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਦੁਤਿਯਲੇਡ੍ਡੁਪਾਤਸਙ੍ਖਾਤਂ ਗਾਮੂਪਚਾਰਂ ਓਕ੍ਕਮਨ੍ਤਸ੍ਸ વਿਕਾਲੇ ਗਾਮਪ੍ਪવੇਸਨਾਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ, ਮਾਤਿਕਾਯਞ੍ਚ વਿਕਾਲੇ ਗਾਮਂ ਪવਿਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ਗਾਮਗ੍ਗਹਣੇਨੇવ ਗਾਮੂਪਚਾਰੋਪਿ ਗਹਿਤੋਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। વਿਕਾਲੇ ਗਾਮਪ੍ਪવੇਸਨਾਦੀਸੂਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਘਰਘਰੂਪਚਾਰਾਦੀਸੁ ਠਿਤਾਨਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਲਾਭਭਾਜਨਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ।
Pubbe vuttanayenāti parikkhittagāme vuttanayena. Saṅkarīyatīti missīyati. Vikāle gāmappavesane ‘‘parikkhittassa gāmassa parikkhepaṃ atikkamantassa āpatti pācittiyassa. Aparikkhittassa gāmassa upacāraṃ okkamantassa āpatti pācittiyassā’’ti (pāci. 513) vuttattā gāmagāmūpacārānaṃ asaṅkaratā icchitabbāti āha asaṅkarato cātiādi. Keci panettha pāḷiyaṃ ‘‘aparikkhittassa gāmassa upacāraṃ okkamantassāti idaṃ parikkhepārahaṭṭhānaṃ sandhāya vuttaṃ, na tato paraṃ ekaleḍḍupātaparicchinnaṃ upacāraṃ . Tasmā parikkhepārahaṭṭhānasaṅkhātaṃ gāmaṃ okkamantasseva āpatti, na upacāra’’nti vadanti, taṃ na gahetabbaṃ ‘‘gharūpacāre ṭhitassa majjhimassa purisassa leḍḍupātabbhantaraṃ gāmo nāma. Tato aññassa leḍḍupātassa abbhantaraṃ gāmūpacāro nāmā’’ti (pārā. aṭṭha. 1.92) idheva aṭṭhakathāyaṃ vuttattā. Vikāle gāmappavesanasikkhāpadaṭṭhakathāyañhi aparikkhittassa gāmassa upacāro adinnādāne vuttanayeneva veditabboti (pāci. aṭṭha. 512) ayameva nayo atidisito. Teneva mātikāṭṭhakathāyampi ‘‘yvāyaṃ aparikkhittassa gāmassa upacāro dassito, tassa vasena vikāle gāmappavesanādīsu āpatti paricchinditabbā’’ti (kaṅkhā. aṭṭha. dutiyapārājikavaṇṇanā) vuttaṃ, tasmā parikkhittassa gāmassa parikkhepaṃ atikkamantassa, aparikkhittassa gāmassa gharūpacārato paṭṭhāya dutiyaleḍḍupātasaṅkhātaṃ gāmūpacāraṃ okkamantassa vikāle gāmappavesanāpatti hoti, mātikāyañca vikāle gāmaṃ paviseyyāti gāmaggahaṇeneva gāmūpacāropi gahitoti veditabbaṃ. Vikāle gāmappavesanādīsūti ādi-saddena gharagharūpacārādīsu ṭhitānaṃ uppannalābhabhājanādiṃ saṅgaṇhāti.
ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍વਾ ਬਹਿ ਇਨ੍ਦਖੀਲਾਤਿ ਇਨ੍ਦਖੀਲਤੋ ਬਹਿ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍વਾ ਠਿਤਂ ਯਂ ਠਾਨਂ ਸਬ੍ਬਮੇਤਂ ਅਰਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਆਚਰਿਯਧਨੁ ਨਾਮ ਪਕਤਿਹਤ੍ਥੇਨ ਨવવਿਦਤ੍ਥਿਪਮਾਣਂ, ਜਿਯਾਯ ਪਨ ਆਰੋਪਿਤਾਯ ਸਤ੍ਤਟ੍ਠવਿਦਤ੍ਥਿਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ।
Nikkhamitvā bahi indakhīlāti indakhīlato bahi nikkhamitvā ṭhitaṃ yaṃ ṭhānaṃ sabbametaṃ araññanti yojanā. Ācariyadhanu nāma pakatihatthena navavidatthipamāṇaṃ, jiyāya pana āropitāya sattaṭṭhavidatthimattanti vadanti.
ਕਪ੍ਪਿਯਨ੍ਤਿ ਅਨੁਰੂਪવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ਅਕਪ੍ਪਿਯਸ੍ਸਾਪਿ ਅਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਸ੍ਸ ਪਰਿਭੋਗੇ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਤ੍ਤਾ। ਪਰਿਚ੍ਚਾਗਾਦਿਮ੍ਹਿ ਅਕਤੇ ‘‘ਇਦਂ ਮਯ੍ਹਂ ਸਨ੍ਤਕ’’ਨ੍ਤਿ વਤ੍ਥੁਸਾਮਿਨਾ ਅવਿਦਿਤਮ੍ਪਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਮੇવ ਬਾਲੁਮ੍ਮਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਸਨ੍ਤਕਂ વਿਯ, ਤਾਦਿਸਂ ਅવਹਰਨ੍ਤੋਪਿ ਞਾਤਕਾਦੀਹਿ ਪਚ੍ਛਾ ਞਤ੍વਾ વਤ੍ਥੁਸਾਮਿਨਾ ਚ ਅਨੁਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਤੋ ਪਾਰਾਜਿਕੋવ ਹੋਤਿ। ਯਸ੍ਸ વਸੇਨ ਪੁਰਿਸੋ ਥੇਨੋ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਥੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਅવਹਰਣਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿવਚਨ’’ਨ੍ਤਿ। ਪਪਞ੍ਚਸਙ੍ਖਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਮਾਨਦਿਟ੍ਠਿਸਙ੍ਖਾਤਾ ਪਪਞ੍ਚਕੋਟ੍ਠਾਸਾ। ਏਕੋ ਚਿਤ੍ਤਕੋਟ੍ਠਾਸੋਤਿ ਠਾਨਾਚਾવਨਪਯੋਗਸਮੁਟ੍ਠਾਪਕੋ ਏਕੋ ਚਿਤ੍ਤਕੋਟ੍ਠਾਸੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
Kappiyanti anurūpavasena vuttaṃ akappiyassāpi appaṭiggahitassa paribhoge pācittiyattā. Pariccāgādimhi akate ‘‘idaṃ mayhaṃ santaka’’nti vatthusāminā aviditampi pariggahitameva bālummattādīnaṃ santakaṃ viya, tādisaṃ avaharantopi ñātakādīhi pacchā ñatvā vatthusāminā ca anubandhitabbato pārājikova hoti. Yassa vasena puriso theno hoti, taṃ theyyanti āha ‘‘avaharaṇacittassetaṃ adhivacana’’nti. Papañcasaṅkhāti taṇhāmānadiṭṭhisaṅkhātā papañcakoṭṭhāsā. Eko cittakoṭṭhāsoti ṭhānācāvanapayogasamuṭṭhāpako eko cittakoṭṭhāsoti attho.
ਅਭਿਯੋਗવਸੇਨਾਤਿ ਅਟ੍ਟਕਰਣવਸੇਨ। ਸવਿਞ੍ਞਾਣਕੇਨੇવਾਤਿ ਇਦਂ ਸવਿਞ੍ਞਾਣਕਾਨਞ੍ਞੇવ ਆવੇਣਿਕવਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। ਪਾਣੋ ਅਪਦਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਹਿ ‘‘ਪਦਸਾ ਨੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪਠਮਂ ਪਾਦਂ ਸਙ੍ਕਾਮੇਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਸ੍ਸਾਤਿਆਦਿਨਾ ਪਾਲ਼ਿਯਂ (ਪਾਰਾ॰ ੧੧੧), ਭਿਕ੍ਖੁ ਦਾਸਂ ਦਿਸ੍વਾ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾ વਾ ਅਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾ વਾ ‘‘ਗਚ੍ਛ, ਪਲਾਯਿਤ੍વਾ ਸੁਖਂ ਜੀવਾ’’ਤਿ વਦਤਿ, ਸੋ ਚੇ ਪਲਾਯਤਿ, ਦੁਤਿਯਪਦવਾਰੇ ਪਾਰਾਜਿਕਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧.੧੧੪) ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਞ੍ਚ ਯੋ ਸવਿਞ੍ਞਾਣਕਾਨਞ੍ਞੇવ ਆવੇਣਿਕੋ વਿਨਿਚ੍ਛਯੋ વੁਤ੍ਤੋ, ਸੋ ਆਰਾਮਾਦਿਅવਿਞ੍ਞਾਣਕੇਸੁ ਨ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਤਾਦਿਸਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਸવਿਞ੍ਞਾਣਕੇਨੇવਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਯੋ ਪਨ વਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਆਰਾਮਾਦਿਅવਿਞ੍ਞਾਣਕੇਸੁ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਸੋ ਯਸ੍ਮਾ ਸવਿਞ੍ਞਾਣਕੇਸੁ ਅਲਬ੍ਭਨਕੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨਾਨਾਭਣ੍ਡવਸੇਨ ਸવਿਞ੍ਞਾਣਕਾવਿਞ੍ਞਾਣਕਮਿਸ੍ਸਕੇਨਾ’’ਤਿ। ਸવਿਞ੍ਞਾਣਕੇਨ ਚ ਅવਿਞ੍ਞਾਣਕੇਨ ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਯਸ੍ਮਾ ਚੇਤ੍ਥ ਅવਿਞ੍ਞਾਣਕੇਨੇવ ਆਦਿਯਨਾਦੀਨਿ ਛਪਿ ਪਦਾਨਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਯੋਜੇਤੁਂ ਇਰਿਯਾਪਥવਿਕੋਪਨਸ੍ਸ ਸવਿਞ੍ਞਾਣਕવਸੇਨੇવ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅવਿਞ੍ਞਾਣਕੇਨੇવਾ’’ਤਿ ਤਤਿਯਂ ਪਕਾਰਂ ਨ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ।
Abhiyogavasenāti aṭṭakaraṇavasena. Saviññāṇakenevāti idaṃ saviññāṇakānaññeva āveṇikavinicchayaṃ sandhāya vuttaṃ. Pāṇo apadantiādīsu hi ‘‘padasā nessāmī’’ti paṭhamaṃ pādaṃ saṅkāmeti, āpatti thullaccayassātiādinā pāḷiyaṃ (pārā. 111), bhikkhu dāsaṃ disvā sukhadukkhaṃ pucchitvā vā apucchitvā vā ‘‘gaccha, palāyitvā sukhaṃ jīvā’’ti vadati, so ce palāyati, dutiyapadavāre pārājikantiādinā (pārā. aṭṭha. 1.114) aṭṭhakathāyañca yo saviññāṇakānaññeva āveṇiko vinicchayo vutto, so ārāmādiaviññāṇakesu na labbhatīti tādisaṃ sandhāya ‘‘saviññāṇakenevā’’ti vuttaṃ. Yo pana vinicchayo ārāmādiaviññāṇakesu labbhati, so yasmā saviññāṇakesu alabbhanako nāma natthi, tasmā vuttaṃ ‘‘nānābhaṇḍavasena saviññāṇakāviññāṇakamissakenā’’ti. Saviññāṇakena ca aviññāṇakena cāti attho. Yasmā cettha aviññāṇakeneva ādiyanādīni chapi padāni na sakkā yojetuṃ iriyāpathavikopanassa saviññāṇakavaseneva yojetabbato, tasmā ‘‘aviññāṇakenevā’’ti tatiyaṃ pakāraṃ na vuttanti daṭṭhabbaṃ.
ਆਰਾਮਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਉਪਲਕ੍ਖਣਮਤ੍ਤਂ ਦਾਸਾਦਿਸવਿਞ੍ਞਾਣਕਸ੍ਸਾਪਿ ਇਧ ਸਙ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਤੋ, ਨਾਨਾਭਣ੍ਡવਸੇਨ ਹੇਤ੍ਥ ਯੋਜਨਾ ਦਸ੍ਸਿਯਤਿ। ਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਪਰਿਕਪ੍ਪਿਤੋਕਾਸਂ। ਸੁਙ੍ਕਘਾਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਮਗ੍ਗਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਹਿ ਸਤ੍ਥਿਕੇਹਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਨੀਯਮਾਨਭਣ੍ਡਤੋ ਰਞ੍ਞੋ ਦਾਤਬ੍ਬਭਾਗੋ ਸੁਙ੍ਕੋ ਨਾਮ, ਸੋ ਏਤ੍ਥ ਹਞ੍ਞਤਿ ਅਦਤ੍વਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਹਿ ਅવਹਰੀਯਤਿ, ਤਂ વਾ ਹਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਰਾਜਪੁਰਿਸਾ ਅਦਦਨ੍ਤਾਨਂ ਸਨ੍ਤਕਂ ਬਲਕ੍ਕਾਰੇਨਾਤਿ ਸੁਙ੍ਕਘਾਤੋ, ‘‘ਏਤ੍ਥ ਪવਿਟ੍ਠੇਹਿ ਸੁਙ੍ਕੋ ਦਾਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਰੁਕ੍ਖਪਬ੍ਬਤਾਦਿਸਞ੍ਞਾਣੇਨ ਨਿਯਮਿਤਪ੍ਪਦੇਸਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿવਚਨਂ।
Ārāmanti idaṃ upalakkhaṇamattaṃ dāsādisaviññāṇakassāpi idha saṅgahetabbato, nānābhaṇḍavasena hettha yojanā dassiyati. Parikappitaṭṭhānanti parikappitokāsaṃ. Suṅkaghātanti ettha maggaṃ gacchantehi satthikehi attanā nīyamānabhaṇḍato rañño dātabbabhāgo suṅko nāma, so ettha haññati adatvā gacchantehi avaharīyati, taṃ vā hanti ettha rājapurisā adadantānaṃ santakaṃ balakkārenāti suṅkaghāto, ‘‘ettha paviṭṭhehi suṅko dātabbo’’ti rukkhapabbatādisaññāṇena niyamitappadesassetaṃ adhivacanaṃ.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ • Mahāvibhaṅga / ੨. ਦੁਤਿਯਪਾਰਾਜਿਕਂ • 2. Dutiyapārājikaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ੨. ਦੁਤਿਯਪਾਰਾਜਿਕਂ • 2. Dutiyapārājikaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ਪਦਭਾਜਨੀਯવਣ੍ਣਨਾ • Padabhājanīyavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ਪਦਭਾਜਨੀਯવਣ੍ਣਨਾ • Padabhājanīyavaṇṇanā
