Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
੪. ਪਦਸੋਧਮ੍ਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ
4. Padasodhammasikkhāpadaṃ
੪੪. ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਪਟਿਮੁਖਂ ਆਦਰੇਨ ਸੁਣਨ੍ਤੀਤਿ ਪਤਿਸ੍ਸਾ, ਨ ਪਤਿਸ੍ਸਾ ਅਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਅਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸવਾ’’ਤਿ।
44. Catutthe paṭimukhaṃ ādarena suṇantīti patissā, na patissā appatissāti dassento āha ‘‘appatissavā’’ti.
੪੫. ‘‘ਪਦਸੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸੋ-ਪਚ੍ਚਯੋ વਿਚ੍ਛਤ੍ਥવਾਚਕੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਦਂ ਪਦ’’ਨ੍ਤਿ। ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤੇਸੁ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੇਸੁ। ਪਦਂ ਨਾਮ ਇਧ ਅਤ੍ਥਜੋਤਕਂ વਾ વਿਭਤ੍ਯਨ੍ਤਂ વਾ ਨ ਹੋਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਲੋਕਿਯੇਹਿ ਲਕ੍ਖਿਤੋ ਗਾਥਾਯ ਚਤੁਤ੍ਥਂਸੋ ਪਾਦੋવ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਦਨ੍ਤਿ ਏਕੋ ਗਾਥਾਪਾਦੋ’’ਤਿ। ਅਨੁ ਪਚ੍ਛਾ વੁਤ੍ਤਪਦਤ੍ਤਾ ਦੁਤਿਯਪਾਦੋ ਅਨੁਪਦਂ ਨਾਮ। ਅਨੁ ਸਦਿਸਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ। ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਦ੍ਦੋ ਪਦ-ਪਰਿਯਾਯੋ। ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਪਦਂ ਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤਿ, ਪੁਰਿਮਪਦੇਨ ਪਨ ਸਦਿਸਂ ਪਚ੍ਛਿਮਪਦਮੇવ ਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਨਾਮ।
45. ‘‘Padaso’’ti ettha so-paccayo vicchatthavācakoti āha ‘‘padaṃ pada’’nti. Tatthāti tesu catubbidhesu. Padaṃ nāma idha atthajotakaṃ vā vibhatyantaṃ vā na hoti, atha kho lokiyehi lakkhito gāthāya catutthaṃso pādova adhippetoti āha ‘‘padanti eko gāthāpādo’’ti. Anu pacchā vuttapadattā dutiyapādo anupadaṃ nāma. Anu sadisaṃ byañjanaṃ anubyañjananti atthaṃ dasseti ‘‘anubyañjana’’ntiādinā. Byañjanasaddo pada-pariyāyo. Yaṃkiñci padaṃ anubyañjanaṃ nāma na hoti, purimapadena pana sadisaṃ pacchimapadameva anubyañjanaṃ nāma.
વਾਚੇਨ੍ਤੋ ਹੁਤ੍વਾ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ‘‘ਏਕਮੇਕਂ ਪਦ’’ਨ੍ਤਿ ਪਦਂ ‘‘ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਤੀ’’ਤਿ ਪਦੇ ਕਾਰਿਤਕਮ੍ਮਂ। ‘‘ਥੇਰੇਨਾ’’ਤਿ ਪਦਂ ‘‘વੁਤ੍ਤੇ’’ਤਿ ਪਦੇ ਕਤ੍ਤਾ, ‘‘ਏਕਤੋ’’ਤਿ ਪਦੇ ਸਹਤ੍ਥੋ। ਸਾਮਣੇਰੋ ਅਪਾਪੁਣਿਤ੍વਾ ਭਣਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਮਤ੍ਤਮੇવਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਏવਸਦ੍ਦੋ ਮਤ੍ਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅવਧਾਰਣਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਤੇਨ ਪਕਾਰਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ ਚ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਪਦਾਨਂ ਸਤਿਪਿ ਲਿਙ੍ਗવਿਸੇਸਤ੍ਤੇ ਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਤ੍ਤਾ ਆਪਤ੍ਤਿਮੋਕ੍ਖੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਗਣਨਾਯ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾ’’ਤਿ।
Vācento hutvā niṭṭhāpetīti yojanā. ‘‘Ekamekaṃ pada’’nti padaṃ ‘‘niṭṭhāpetī’’ti pade kāritakammaṃ. ‘‘Therenā’’ti padaṃ ‘‘vutte’’ti pade kattā, ‘‘ekato’’ti pade sahattho. Sāmaṇero apāpuṇitvā bhaṇatīti sambandho. Mattamevāti ettha evasaddo mattasaddassa avadhāraṇatthaṃ dasseti, tena pakāraṃ paṭikkhipati. ‘‘Anicca’’nti ca ‘‘aniccā’’ti ca dvinnaṃ padānaṃ satipi liṅgavisesatte anubyañjanattā āpattimokkho natthīti āha ‘‘anubyañjanagaṇanāya pācittiyā’’ti.
ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾਲਾਦੀਨੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਸੁਤ੍ਤਾਦੀਨਿ ਦੀਘਸੁਤ੍ਤਾਨਿ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੧.੧੫੦ ਆਦਯੋ) ਸਙ੍ਗਹਿਤਾਨਿ। ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਓਘਤਰਣਸੁਤ੍ਤਾਦੀਨਿ ਸਂਯੁਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਾਨਿ (ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੧.੧) ਚ ਚਿਤ੍ਤਪਰਿਯਾਦਾਨਸੁਤ੍ਤਾਦੀਨਿ ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਸੁਤ੍ਤਾਨਿ (ਅ॰ ਨਿ॰ ੧.੨ ਆਦਯੋ) ਚ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾਨਿ। ਸੋਤਿ ਦੇવਤਾਭਾਸਿਤੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਯੋਜਨਾ।
Brahmajālādīnīti ettha ādisaddena sāmaññaphalasuttādīni dīghasuttāni (dī. ni. 1.150 ādayo) saṅgahitāni. Casaddena oghataraṇasuttādīni saṃyuttasuttāni (saṃ. ni. 1.1) ca cittapariyādānasuttādīni aṅguttarasuttāni (a. ni. 1.2 ādayo) ca saṅgahitāni. Soti devatābhāsito veditabboti yojanā.
ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ વਦਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਏਤ੍ਥ ਚ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿਸਦ੍ਦੋ ਗਰਹਤ੍ਥવਾਚਕੋ, ਪਨਸਦ੍ਦੋ ਅਨੁਗ੍ਗਹਤ੍ਥવਾਚਕੋ। ਮੇਣ੍ਡਕਮਿਲਿਨ੍ਦਪਞ੍ਹੇਸੂਤਿ ਮੇਣ੍ਡਕਪਞ੍ਹੇ ਚ ਮਿਲਿਨ੍ਦਪਞ੍ਹੇ ਚ। ਯਨ੍ਤਿ ਸੁਤ੍ਤਂ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਆਰਮ੍ਮਣਕਥਾ ਬੁਦ੍ਧਿਕਕਥਾ ਦਣ੍ਡਕਕਥਾ ਞਾਣવਤ੍ਥੁਕਥਾਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ ਪੇਯ੍ਯਾਲવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ। ਇਮਾਯੋ ਪਕਰਣਾਨਿ ਨਾਮਾਤਿ વਦਨ੍ਤਿ। ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਾਦੀਸੁ વਤ੍વਾ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤੋਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਯਨ੍ਤਿ ਸੁਤ੍ਤਂ।
Kiñcāpi vadatīti sambandho. Ettha ca kiñcāpisaddo garahatthavācako, panasaddo anuggahatthavācako. Meṇḍakamilindapañhesūti meṇḍakapañhe ca milindapañhe ca. Yanti suttaṃ vuttanti sambandho. Ārammaṇakathā buddhikakathā daṇḍakakathā ñāṇavatthukathāti yojetabbaṃ peyyālavasena vuttattā. Imāyo pakaraṇāni nāmāti vadanti. Mahāpaccariyādīsu vatvā pariggahitoti yojanā. Yanti suttaṃ.
੪੮. ਤਤ੍ਰਾਤਿ ‘‘ਏਕਤੋ ਉਦ੍ਦਿਸਾਪੇਨ੍ਤੋ’’ਤਿ વਚਨੇ। ਉਦ੍ਦਿਸਾਪੇਨ੍ਤੀਤਿ ਆਚਰਿਯਂ ਦੇਸਾਪੇਨ੍ਤਿ ਬਹੁਕਤ੍ਤਾਰਮਪੇਕ੍ਖਿਯ ਬਹੁવਚਨવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ। ਤੇਹੀਤਿ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇਹਿ। ਦ੍વੇਪੀਤਿ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਚ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਚ।
48.Tatrāti ‘‘ekato uddisāpento’’ti vacane. Uddisāpentīti ācariyaṃ desāpenti bahukattāramapekkhiya bahuvacanavasena vuttaṃ. Tehīti upasampannānupasampannehi. Dvepīti upasampanno ca anupasampanno ca.
ਉਪਚਾਰਨ੍ਤਿ ਦ੍વਾਦਸਹਤ੍ਥੂਪਚਾਰਂ। ਯੇਸਨ੍ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ। ਪਲਾਯਨਕਗਨ੍ਥਨ੍ਤਿ ਪਰਿવਜ੍ਜੇਤ੍વਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਪਕਰਣਂ। ਸਾਮਣੇਰੋ ਗਣ੍ਹਾਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ।
Upacāranti dvādasahatthūpacāraṃ. Yesanti bhikkhūnaṃ. Palāyanakaganthanti parivajjetvā gacchantaṃ pakaraṇaṃ. Sāmaṇero gaṇhātīti yojanā.
ਓਪਾਤੇਤੀਤਿ ਅવਪਾਤੇਤਿ, ਗਲ਼ਿਤਾਪੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸੁਤ੍ਤੇਪੀਤਿ વੇਯ੍ਯਾਕਰਣਸੁਤ੍ਤੇਪਿ। ਤਨ੍ਤਿ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਪਗੁਣਗਨ੍ਥਂ। ਪਰਿਸਙ੍ਕਮਾਨਨ੍ਤਿ ਸਾਰਜ੍ਜਮਾਨਂ। ਯਂ ਪਨ વਚਨਂ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਕਿਰਿਯਸਮੁਟ੍ਠਾਨਤ੍ਤਾਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸ੍ਸ ਕਿਰਿਯਸਮੁਟ੍ਠਾਨਤ੍ਤਾਤਿ। ਚਤੁਤ੍ਥਂ।
Opātetīti avapāteti, gaḷitāpetīti attho. Suttepīti veyyākaraṇasuttepi. Tanti yebhuyyena paguṇaganthaṃ. Parisaṅkamānanti sārajjamānaṃ. Yaṃ pana vacanaṃ vuttanti sambandho. Kiriyasamuṭṭhānattāti imassa sikkhāpadassa kiriyasamuṭṭhānattāti. Catutthaṃ.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ • Mahāvibhaṅga / ੧. ਮੁਸਾવਾਦવਗ੍ਗੋ • 1. Musāvādavaggo
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ੪. ਪਦਸੋਧਮ੍ਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 4. Padasodhammasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ੪. ਪਦਸੋਧਮ੍ਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 4. Padasodhammasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ੪. ਪਦਸੋਧਮ੍ਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 4. Padasodhammasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ੪. ਪਦਸੋਧਮ੍ਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 4. Padasodhammasikkhāpadavaṇṇanā