| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / ஸாரத்த²தீ³பனீ-டீகா • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
4. பத³ஸோத⁴ம்மஸிக்கா²பத³வண்ணனா
4. Padasodhammasikkhāpadavaṇṇanā
45. சதுத்தே² ஏகதோதி அனுபஸம்பன்னேன ஸத்³தி⁴ங். புரிமப்³யஞ்ஜனேன ஸதி³ஸங் பச்சா²ப்³யஞ்ஜனந்தி ‘‘ரூபங் அனிச்ச’’ந்தி எத்த² அனிச்ச-ஸத்³தே³ன ஸதி³ஸங் ‘‘வேத³னா அனிச்சா’’தி எத்த² அனிச்ச-ஸத்³த³ங் வத³தி. அக்க²ரஸமூஹோதி அவிப⁴த்திகோ அக்க²ரஸமூஹோ. அக்க²ரானுப்³யஞ்ஜனஸமூஹோ பத³ந்தி விப⁴த்திஅந்தங் பத³மாஹ. விப⁴த்திஅந்தமேவ பத³ங் க³ஹெத்வா ‘‘பட²மபத³ங் பத³மேவ, து³தியங் அனுபத³’’ந்தி வுத்தங்.
45. Catutthe ekatoti anupasampannena saddhiṃ. Purimabyañjanena sadisaṃ pacchābyañjananti ‘‘rūpaṃ anicca’’nti ettha anicca-saddena sadisaṃ ‘‘vedanā aniccā’’ti ettha anicca-saddaṃ vadati. Akkharasamūhoti avibhattiko akkharasamūho. Akkharānubyañjanasamūho padanti vibhattiantaṃ padamāha. Vibhattiantameva padaṃ gahetvā ‘‘paṭhamapadaṃ padameva, dutiyaṃ anupada’’nti vuttaṃ.
ஏகங் பத³ந்தி கா³தா²பத³ங் ஸந்தா⁴ய வத³தி. பத³க³ணனாயாதி கா³தா²பத³க³ணனாய. அபாபுணித்வாதி ஸத்³தி⁴ங் அகதெ²த்வா. ருந்தி ஓபாதேதீதி எத்த² அனுனாஸிகோ ஆக³மவஸேன வுத்தோ, ஸங்யோக³புப்³ப³ஸ்ஸ ரஸ்ஸத்தங் கதந்தி வேதி³தப்³ப³ங். தேனாஹ ‘‘ரூ-காரமத்தமேவா’’தி. எத்த² ச ‘‘ரூபங் அனிச்சந்தி ப⁴ண ஸாமணேரா’’தி வுச்சமானோ ஸசே ரூ-காரங் அவத்வா ரு-இதி ரஸ்ஸங் கத்வா வத³தி, அஞ்ஞங் ப⁴ணிதங் நாம ஹோதி, தஸ்மா அனாபத்தி. ஏவஞ்ச கத்வா ‘‘வேத³னா அனிச்சா’’தி எத்தா²பி அனிச்ச-ஸத்³த³மத்தேனேவ ஆபத்தி ஹோதீதி வேதி³தப்³ப³ங். ஏஸ நயோதி ஏகமேவக்க²ரங் வத்வா டா²னங். ‘‘மனோபுப்³ப³ங்க³மா த⁴ம்மா’’தி வுச்சமானோ ஹி ம-காரமத்தமேவ வத்வா திட்ட²தி. ‘‘ஏவங் மே ஸுத’’ந்திஆதி³ஸுத்தங் ப⁴ணாபியமானோ ஏ-காரங் வத்வா திட்ட²தி சே, அன்வக்க²ரேன பாசித்தியங், அபரிபுண்ணபத³ங் வத்வா டி²தே அனுப்³யஞ்ஜனேன. பதே³ஸு ஏகங் பட²மபத³ங் விரஜ்ஜ²தி, து³தியேன அனுபதே³ன பாசித்தியங்.
Ekaṃ padanti gāthāpadaṃ sandhāya vadati. Padagaṇanāyāti gāthāpadagaṇanāya. Apāpuṇitvāti saddhiṃ akathetvā. Runti opātetīti ettha anunāsiko āgamavasena vutto, saṃyogapubbassa rassattaṃ katanti veditabbaṃ. Tenāha ‘‘rū-kāramattamevā’’ti. Ettha ca ‘‘rūpaṃ aniccanti bhaṇa sāmaṇerā’’ti vuccamāno sace rū-kāraṃ avatvā ru-iti rassaṃ katvā vadati, aññaṃ bhaṇitaṃ nāma hoti, tasmā anāpatti. Evañca katvā ‘‘vedanā aniccā’’ti etthāpi anicca-saddamatteneva āpatti hotīti veditabbaṃ. Esa nayoti ekamevakkharaṃ vatvā ṭhānaṃ. ‘‘Manopubbaṅgamā dhammā’’ti vuccamāno hi ma-kāramattameva vatvā tiṭṭhati. ‘‘Evaṃ me suta’’ntiādisuttaṃ bhaṇāpiyamāno e-kāraṃ vatvā tiṭṭhati ce, anvakkharena pācittiyaṃ, aparipuṇṇapadaṃ vatvā ṭhite anubyañjanena. Padesu ekaṃ paṭhamapadaṃ virajjhati, dutiyena anupadena pācittiyaṃ.
அனங்க³ணஸுத்தங் (ம॰ நி॰ 1.57 ஆத³யோ) ஸம்மாதி³ட்டி²ஸுத்தங் (ம॰ நி॰ 1.89 ஆத³யோ) மஹாவேத³ல்லஞ்ச (ம॰ நி॰ 1.449 ஆத³யோ) த⁴ம்மஸேனாபதினா பா⁴ஸிதங், அனுமானஸுத்தங் (ம॰ நி॰ 1.181 ஆத³யோ) மஹாமொக்³க³ல்லானத்தே²ரேன, சூளவேத³ல்லஸுத்தங் (ம॰ நி॰ 1.460 ஆத³யோ) த⁴ம்மதி³ன்னாய தே²ரியா பா⁴ஸிதங். பச்சேகபு³த்³த⁴பா⁴ஸிதம்பி பு³த்³த⁴பா⁴ஸிதேயேவ ஸங்க³ஹங் க³ச்ச²தி. அட்ட²கதா²னிஸ்ஸிதோதி புப்³பே³ மக³த⁴பா⁴ஸாய வுத்தங் த⁴ம்மஸங்க³ஹாருள்ஹங் அட்ட²கத²ங் ஸந்தா⁴ய வத³தி. இதா³னிபி ‘‘யதா²பி தீ³பிகோ நாம, நிலீயித்வா க³ண்ஹதே மிகே³’’தி (மி॰ ப॰ 6.1.5) ஏவமாதி³கங் ஸங்க³ஹாருள்ஹங் அட்ட²கதா²வசனங் க³ஹேதப்³ப³ந்தி வத³ந்தி. பாளினிஸ்ஸிதோதி ‘‘மக்கடீ வஜ்ஜிபுத்தா சா’’திஏவமாதி³னா (பாரா॰ 66) பாளியங்யேவ ஆக³தோ. விவட்டூபனிஸ்ஸிதந்தி நிப்³பா³னுபனிஸ்ஸிதங். விவட்டனிஸ்ஸிதங் பன ஸாமஞ்ஞதோ க³ஹேதப்³ப³ந்தி ஆஹ ‘‘கிஞ்சாபீ’’திஆதி³. தே²ரஸ்ஸாதி நாக³ஸேனத்தே²ரஸ்ஸ. மக்³க³கதா²தீ³னி பகரணானி. ‘‘அக்க²ரேன வாசேதி, அக்க²ரக்க²ரே ஆபத்தி பாசித்தியஸ்ஸா’’தி வத்தப்³பே³ ‘‘அக்க²ராய வாசேதி, அக்க²ரக்க²ராய ஆபத்தி பாசித்தியஸ்ஸா’’தி பாளியங் வுத்தங்.
Anaṅgaṇasuttaṃ (ma. ni. 1.57 ādayo) sammādiṭṭhisuttaṃ (ma. ni. 1.89 ādayo) mahāvedallañca (ma. ni. 1.449 ādayo) dhammasenāpatinā bhāsitaṃ, anumānasuttaṃ (ma. ni. 1.181 ādayo) mahāmoggallānattherena, cūḷavedallasuttaṃ (ma. ni. 1.460 ādayo) dhammadinnāya theriyā bhāsitaṃ. Paccekabuddhabhāsitampi buddhabhāsiteyeva saṅgahaṃ gacchati. Aṭṭhakathānissitoti pubbe magadhabhāsāya vuttaṃ dhammasaṅgahāruḷhaṃ aṭṭhakathaṃ sandhāya vadati. Idānipi ‘‘yathāpi dīpiko nāma, nilīyitvā gaṇhate mige’’ti (mi. pa. 6.1.5) evamādikaṃ saṅgahāruḷhaṃ aṭṭhakathāvacanaṃ gahetabbanti vadanti. Pāḷinissitoti ‘‘makkaṭī vajjiputtā cā’’tievamādinā (pārā. 66) pāḷiyaṃyeva āgato. Vivaṭṭūpanissitanti nibbānupanissitaṃ. Vivaṭṭanissitaṃ pana sāmaññato gahetabbanti āha ‘‘kiñcāpī’’tiādi. Therassāti nāgasenattherassa. Maggakathādīni pakaraṇāni. ‘‘Akkharena vāceti, akkharakkhare āpatti pācittiyassā’’ti vattabbe ‘‘akkharāya vāceti, akkharakkharāya āpatti pācittiyassā’’ti pāḷiyaṃ vuttaṃ.
48. அனுபஸம்பன்னேன ஸத்³தி⁴ங் க³ண்ஹந்தஸ்ஸ அனாபத்தீதி அனுபஸம்பன்னேன ஸஹ நிஸீதி³த்வா உத்³தே³ஸங் க³ண்ஹந்தஸ்ஸ அனாபத்தி வுத்தா. த³ஹரபி⁴க்கு² நிஸின்னோ…பே॰… ப⁴ணதோ அனாபத்தீதி எத்த² த்³வீஸுபி டி²தேஸு நிஸின்னேஸு வா உபஸம்பன்னஸ்ஸ ப⁴ணாமீதி ப⁴ணந்தஸ்ஸ அனாபத்தியேவ. உபசாரங் முஞ்சித்வாதி பரிஸபரியந்ததோ த்³வாத³ஸஹத்த²ங் முஞ்சித்வா. ‘‘நிஸின்னே வாசேமீ’’தி ப⁴ணந்தஸ்ஸபி உபசாரங் முஞ்சித்வா நிஸின்னத்தா அனாபத்தி. ஸசே பன தூ³ரே நிஸின்னம்பி வாசேமீதி விஸுங் ஸல்லக்கெ²த்வா ப⁴ணதி, ஆபத்தியேவ. ஏகோ பாதோ³ ந ஆக³ச்ச²தீதி புப்³பே³ பகு³ணோயேவ பச்சா² அஸரந்தஸ்ஸ ந ஆக³ச்ச²தி, தங் ‘‘ஏவங் ப⁴ணாஹீ’’தி ஏகதோ ப⁴ணந்தஸ்ஸ அனாபத்தி. ஓபாதேதீதி ஸத்³தி⁴ங் கதே²தி. ஸேஸமெத்த² உத்தானமேவ. அனுபஸம்பன்னதா, வுத்தலக்க²ணத⁴ம்மங் பத³ஸோ வாசனதா, ஏகதோ ப⁴ணனஞ்சாதி இமானெத்த² தீணி அங்கா³னி.
48.Anupasampannena saddhiṃ gaṇhantassa anāpattīti anupasampannena saha nisīditvā uddesaṃ gaṇhantassa anāpatti vuttā. Daharabhikkhu nisinno…pe… bhaṇato anāpattīti ettha dvīsupi ṭhitesu nisinnesu vā upasampannassa bhaṇāmīti bhaṇantassa anāpattiyeva. Upacāraṃ muñcitvāti parisapariyantato dvādasahatthaṃ muñcitvā. ‘‘Nisinne vācemī’’ti bhaṇantassapi upacāraṃ muñcitvā nisinnattā anāpatti. Sace pana dūre nisinnampi vācemīti visuṃ sallakkhetvā bhaṇati, āpattiyeva. Eko pādo na āgacchatīti pubbe paguṇoyeva pacchā asarantassa na āgacchati, taṃ ‘‘evaṃ bhaṇāhī’’ti ekato bhaṇantassa anāpatti. Opātetīti saddhiṃ katheti. Sesamettha uttānameva. Anupasampannatā, vuttalakkhaṇadhammaṃ padaso vācanatā, ekato bhaṇanañcāti imānettha tīṇi aṅgāni.
பத³ஸோத⁴ம்மஸிக்கா²பத³வண்ணனா நிட்டி²தா.
Padasodhammasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / வினயபிடக • Vinayapiṭaka / மஹாவிப⁴ங்க³ • Mahāvibhaṅga / 1. முஸாவாத³வக்³கோ³ • 1. Musāvādavaggo
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / வினயபிடக (அட்ட²கதா²) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / மஹாவிப⁴ங்க³-அட்ட²கதா² • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / 4. பத³ஸோத⁴ம்மஸிக்கா²பத³வண்ணனா • 4. Padasodhammasikkhāpadavaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / வஜிரபு³த்³தி⁴-டீகா • Vajirabuddhi-ṭīkā / 4. பத³ஸோத⁴ம்மஸிக்கா²பத³வண்ணனா • 4. Padasodhammasikkhāpadavaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / விமதிவினோத³னீ-டீகா • Vimativinodanī-ṭīkā / 4. பத³ஸோத⁴ம்மஸிக்கா²பத³வண்ணனா • 4. Padasodhammasikkhāpadavaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / பாசித்யாதி³யோஜனாபாளி • Pācityādiyojanāpāḷi / 4. பத³ஸோத⁴ம்மஸிக்கா²பத³ங் • 4. Padasodhammasikkhāpadaṃ
