Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / కఙ్ఖావితరణీ-అభినవ-టీకా • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā

    ౪. పదసోధమ్మసిక్ఖాపదవణ్ణనా

    4. Padasodhammasikkhāpadavaṇṇanā

    పదసో ధమ్మం వాచేయ్యాతి ఏకతో పదం పదం ధమ్మం వాచేయ్య, కోట్ఠాసం కోట్ఠాసం వాచేయ్యాతి అత్థో. యస్మా న కేవలం తిస్సో సఙ్గీతియో ఆరుళ్హధమ్మంయేవ పదసో వాచేన్తస్స ఆపత్తి, తస్మా ‘‘సఙ్గీతిత్తయం అనారుళ్హమ్పీ’’తిఆది వుత్తం. ఆది-సద్దేన (పాచి॰ అట్ఠ॰ ౪౫) సీలూపదేస ధుతఙ్గపఞ్హఆరమ్మణకథా బుద్ధికదణ్డకఞ్ఞాణవత్థుఅసుభకథాదీనం గహణం. మేణ్డకమిలిన్దపఞ్హేసు థేరస్స సకప్పటిభానే అనాపత్తి. యం రఞ్ఞో సఞ్ఞాపనత్థం ఆహరిత్వా వుత్తం, తత్థ ఆపత్తి. వణ్ణపిటకఅఙ్గులిమాలపిటకరట్ఠపాలగజ్జితఆళవకగజ్జితగూళ్హమగ్గగూళ్హవేస్సన్తరగూళ్హవినయవేదల్లపిటకాదీని పన అబుద్ధవచనానియేవ.

    Padaso dhammaṃ vāceyyāti ekato padaṃ padaṃ dhammaṃ vāceyya, koṭṭhāsaṃ koṭṭhāsaṃ vāceyyāti attho. Yasmā na kevalaṃ tisso saṅgītiyo āruḷhadhammaṃyeva padaso vācentassa āpatti, tasmā ‘‘saṅgītittayaṃ anāruḷhampī’’tiādi vuttaṃ. Ādi-saddena (pāci. aṭṭha. 45) sīlūpadesa dhutaṅgapañhaārammaṇakathā buddhikadaṇḍakaññāṇavatthuasubhakathādīnaṃ gahaṇaṃ. Meṇḍakamilindapañhesu therassa sakappaṭibhāne anāpatti. Yaṃ rañño saññāpanatthaṃ āharitvā vuttaṃ, tattha āpatti. Vaṇṇapiṭakaaṅgulimālapiṭakaraṭṭhapālagajjitaāḷavakagajjitagūḷhamaggagūḷhavessantaragūḷhavinayavedallapiṭakādīni pana abuddhavacanāniyeva.

    యస్మా పన తం పదం చతుబ్బిధం హోతి, తస్మా తం దస్సేతుం ‘‘పదానుపదఅన్వక్ఖరానుబ్యఞ్జనేసూ’’తి వుత్తం. తత్థ పదన్తి ఏకో గాథాపాదో అధిప్పేతో. అనుపదన్తి దుతియపాదో. అన్వక్ఖరన్తి ఏకేకం అక్ఖరం. అనుబ్యఞ్జనన్తి పురిమబ్యఞ్జనేన సదిసం పచ్ఛాబ్యఞ్జనం. యం కిఞ్చి వా ఏకం అక్ఖరం అన్వక్ఖరం. అక్ఖరసమూహో అనుబ్యఞ్జనం. అక్ఖరానుబ్యఞ్జనసమూహో పదం. పఠమం పదం పదమేవ, దుతియం అనుపదన్తి ఏవమేత్థ నానాకరణం వేదితబ్బం. ఏతేసు పదాదీసు యం కఞ్చి కోట్ఠాసం భిక్ఖుఞ్చ భిక్ఖునిఞ్చ ఠపేత్వా అవసేసపుగ్గలేహి సద్ధిం ఏకతో భణన్తస్స పదాదిగణనాయ పాచిత్తియన్తి సమ్బన్ధో.

    Yasmā pana taṃ padaṃ catubbidhaṃ hoti, tasmā taṃ dassetuṃ ‘‘padānupadaanvakkharānubyañjanesū’’ti vuttaṃ. Tattha padanti eko gāthāpādo adhippeto. Anupadanti dutiyapādo. Anvakkharanti ekekaṃ akkharaṃ. Anubyañjananti purimabyañjanena sadisaṃ pacchābyañjanaṃ. Yaṃ kiñci vā ekaṃ akkharaṃ anvakkharaṃ. Akkharasamūho anubyañjanaṃ. Akkharānubyañjanasamūho padaṃ. Paṭhamaṃ padaṃ padameva, dutiyaṃ anupadanti evamettha nānākaraṇaṃ veditabbaṃ. Etesu padādīsu yaṃ kañci koṭṭhāsaṃ bhikkhuñca bhikkhuniñca ṭhapetvā avasesapuggalehi saddhiṃ ekato bhaṇantassa padādigaṇanāya pācittiyanti sambandho.

    ఏత్థ గాథాబన్ధేసు (పాచి॰ అట్ఠ॰ ౪౫) తావ ‘‘మనోపుబ్బఙ్గమా ధమ్మా’’తి (ధ॰ ప॰ ౧, ౨) ఏకమేకం పదం సామణేరేన సద్ధిం ఏకతో ఆరభిత్వా ఏకతోయేవ నిట్ఠాపేన్తస్స పదగణనాయ పాచిత్తియం. థేరేన ‘‘మనోపుబ్బఙ్గమా ధమ్మా’’తి వుత్తే తం పదం అపాపుణిత్వా ‘‘మనోసేట్ఠా మనోమయా’’తి వచనకాలే పత్తేన సామణేరేన ఏకతో భణన్తస్స అనుపదగణనాయ. ‘‘రూపం అనిచ్చ’’న్తిఆది (మ॰ ని॰ ౧.౩౫౩, ౩౫౬) వచనకాలే తేన సద్ధిం ‘‘రూ’’ కారమత్తమేవ వాచేన్తస్స అన్వక్ఖరగణనాయ. ఏస నయో గాథాబన్ధేపి. ‘‘రూపం, భిక్ఖవే, అనిచ్చం, వేదనా అనిచ్చా’’తి (మ॰ ని॰ ౧.౩౫౩, ౩౫౬) ఇమం సుత్తం వాచయమానో థేరేన ‘‘రూపం అనిచ్చ’’న్తి వుచ్చమానే సామణేరో సీఘపఞ్ఞతాయ ‘‘వేదనా అనిచ్చా’’తి ఇమం అనిచ్చపదం థేరస్స ‘‘రూపం అనిచ్చ’’న్తి ఏతేన అనిచ్చపదేన సద్ధిం ఏకతో భణన్తో వాచం నిచ్ఛారేతి, ఏవం వాచేన్తస్స అనుబ్యఞ్జనగణనాయ పాచిత్తియన్తి వేదితబ్బం.

    Ettha gāthābandhesu (pāci. aṭṭha. 45) tāva ‘‘manopubbaṅgamā dhammā’’ti (dha. pa. 1, 2) ekamekaṃ padaṃ sāmaṇerena saddhiṃ ekato ārabhitvā ekatoyeva niṭṭhāpentassa padagaṇanāya pācittiyaṃ. Therena ‘‘manopubbaṅgamā dhammā’’ti vutte taṃ padaṃ apāpuṇitvā ‘‘manoseṭṭhā manomayā’’ti vacanakāle pattena sāmaṇerena ekato bhaṇantassa anupadagaṇanāya. ‘‘Rūpaṃ anicca’’ntiādi (ma. ni. 1.353, 356) vacanakāle tena saddhiṃ ‘‘rū’’ kāramattameva vācentassa anvakkharagaṇanāya. Esa nayo gāthābandhepi. ‘‘Rūpaṃ, bhikkhave, aniccaṃ, vedanā aniccā’’ti (ma. ni. 1.353, 356) imaṃ suttaṃ vācayamāno therena ‘‘rūpaṃ anicca’’nti vuccamāne sāmaṇero sīghapaññatāya ‘‘vedanā aniccā’’ti imaṃ aniccapadaṃ therassa ‘‘rūpaṃ anicca’’nti etena aniccapadena saddhiṃ ekato bhaṇanto vācaṃ nicchāreti, evaṃ vācentassa anubyañjanagaṇanāya pācittiyanti veditabbaṃ.

    తికపాచిత్తియన్తి అనుపసమ్పన్నే అనుపసమ్పన్నసఞ్ఞివేమతికఉపసమ్పన్నసఞ్ఞీనం వసేన తీణి పాచిత్తియాని. అనుపసమ్పన్నేన సద్ధిం ఏకతో ఉద్దేసగ్గహణే ఏకతో భణన్తస్స అనాపత్తీతి సమ్బన్ధో. ఏస నయో ‘‘సజ్ఝాయకరణే, తస్స సన్తికే ఉద్దేసగ్గహణే’’తి ఏత్థాపి. తత్రాయం వినిచ్ఛయో – ఉపసమ్పన్నో చ అనుపసమ్పన్నో చ నిసీదిత్వా ఉద్దిసాపేన్తి. ఆచరియో ‘‘నిసిన్నానం భణామీ’’తి తేహి సద్ధిం ఏకతో వదతి, ఆచరియస్సేవ ఆపత్తి. అనుపసమ్పన్నేన సద్ధిం గణ్హన్తస్స అనాపత్తి. ద్వేపి ఠితా గణ్హన్తి, ఏసేవ నయో. దహరభిక్ఖు నిసిన్నో, సామణేరో ఠితో, ‘‘నిసిన్నస్స భణామీ’’తి భణతో అనాపత్తి. సచే దహరో తిట్ఠతి, ఇతరో నిసీదతి, ‘‘ఠితస్స భణామీ’’తి భణతోపి అనాపత్తి. సచే బహూనం భిక్ఖూనం అన్తరే ఏకో సామణేరో నిసిన్నో హోతి, తస్మిం నిసిన్నే పదసో ధమ్మం వాచేన్తస్స అచిత్తకా ఆపత్తి. సచే సామణేరో ఉపచారం ముఞ్చిత్వా ఠితో వా నిసిన్నో వా హోతి, యేసం వాచేతి, తేసు అపరియాపన్నత్తా ఏకేన దిసాభాగేన పలాయనకగన్థం నామ గణ్హాతీతి సఙ్ఖం గచ్ఛతి, తస్మా అనాపత్తి.

    Tikapācittiyanti anupasampanne anupasampannasaññivematikaupasampannasaññīnaṃ vasena tīṇi pācittiyāni. Anupasampannena saddhiṃ ekato uddesaggahaṇe ekato bhaṇantassa anāpattīti sambandho. Esa nayo ‘‘sajjhāyakaraṇe, tassa santike uddesaggahaṇe’’ti etthāpi. Tatrāyaṃ vinicchayo – upasampanno ca anupasampanno ca nisīditvā uddisāpenti. Ācariyo ‘‘nisinnānaṃ bhaṇāmī’’ti tehi saddhiṃ ekato vadati, ācariyasseva āpatti. Anupasampannena saddhiṃ gaṇhantassa anāpatti. Dvepi ṭhitā gaṇhanti, eseva nayo. Daharabhikkhu nisinno, sāmaṇero ṭhito, ‘‘nisinnassa bhaṇāmī’’ti bhaṇato anāpatti. Sace daharo tiṭṭhati, itaro nisīdati, ‘‘ṭhitassa bhaṇāmī’’ti bhaṇatopi anāpatti. Sace bahūnaṃ bhikkhūnaṃ antare eko sāmaṇero nisinno hoti, tasmiṃ nisinne padaso dhammaṃ vācentassa acittakā āpatti. Sace sāmaṇero upacāraṃ muñcitvā ṭhito vā nisinno vā hoti, yesaṃ vāceti, tesu apariyāpannattā ekena disābhāgena palāyanakaganthaṃ nāma gaṇhātīti saṅkhaṃ gacchati, tasmā anāpatti.

    సజ్ఝాయకరణేతి అనుపసమ్పన్నేన సద్ధిం ఏకతో సజ్ఝాయకరణే. తస్స సన్తికే ఉద్దేసగ్గహణేతి అనుపసమ్పన్నస్స సన్తికే ఉద్దేసగ్గహణే. యేభుయ్యేన పగుణగన్థం భణన్తస్సాతి సచే ఏకగాథాయ ఏకో పాదో నాగచ్ఛతి, అవసేసా ఆగచ్ఛన్తి, అయం యేభుయ్యేన పగుణగన్థో నామ. ఏతేన నయేన సుత్తేపి వేదితబ్బో, తం భణన్తస్స. ఓసారేన్తస్స చాతి పరిసామజ్ఝే సుత్తం ఉచ్చారేన్తస్స చ.

    Sajjhāyakaraṇeti anupasampannena saddhiṃ ekato sajjhāyakaraṇe. Tassa santike uddesaggahaṇeti anupasampannassa santike uddesaggahaṇe. Yebhuyyena paguṇaganthaṃ bhaṇantassāti sace ekagāthāya eko pādo nāgacchati, avasesā āgacchanti, ayaṃ yebhuyyena paguṇagantho nāma. Etena nayena suttepi veditabbo, taṃ bhaṇantassa. Osārentassa cāti parisāmajjhe suttaṃ uccārentassa ca.

    పదసోధమ్మసిక్ఖాపదవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Padasodhammasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact