| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / เนตฺติวิภาวินี • Nettivibhāvinī |
๔. ปทฎฺฐานหารสมฺปาตวิภาวนา
4. Padaṭṭhānahārasampātavibhāvanā
๖๖. เยน เยน ยุตฺติหารสมฺปาเตน สุตฺตปฺปเทสตฺถานํ ยุตฺติภาโว อาจริเยน วิภาวิโต, อเมฺหหิ จ ญาโต, โส ยุตฺติหารสมฺปาโต ปริปุโณฺณ, ‘‘กตโม ปทฎฺฐานหารสมฺปาโต’’ติ ปุจฺฉิตพฺพตฺตา ‘‘ตตฺถ กตโม ปทฎฺฐาโน หารสมฺปาโต’’ติ ปุจฺฉติฯ
66. Yena yena yuttihārasampātena suttappadesatthānaṃ yuttibhāvo ācariyena vibhāvito, amhehi ca ñāto, so yuttihārasampāto paripuṇṇo, ‘‘katamo padaṭṭhānahārasampāto’’ti pucchitabbattā ‘‘tattha katamo padaṭṭhāno hārasampāto’’ti pucchati.
ปุจฺฉิตฺวา ยสฺมิํ สุตฺตปฺปเทเส วุตฺตานิ ปทฎฺฐานานิ นีหริตานิ, ตํ สุตฺตปฺปเทสํ นีหริตุํ ‘‘ตสฺมา รกฺขิตจิตฺตสฺส, สมฺมาสงฺกปฺปโคจโรติ คาถา’’ติ วุตฺตาฯ คาถาโตฺถ วุโตฺตวฯ ‘‘กตเม คาถาตฺถา กตเมสํ ธมฺมานํ ปทฎฺฐานานี’’ติ ปุจฺฉิตพฺพตฺตา ‘‘ตสฺมา รกฺขิตจิตฺตสฺสา’’ติอาทิ วุตฺตํฯ ‘‘ตสฺมา รกฺขิตจิตฺตสฺสา’’ติ สุตฺตปฺปเทสสฺส อตฺถภูตา อินฺทฺริเยสุ คุตฺตทฺวารตา ติณฺณํ สุจริตานํ ปทฎฺฐานํ นาม สุจริตปาริปูริยา อาสนฺนการณตฺตาฯ ‘‘สมฺมาสงฺกปฺปโคจโร’’ติ สุตฺตปฺปเทสสฺส อตฺถภูตา เนกฺขมฺมสงฺกปฺปาทโย สมฺมาสงฺกปฺปา สมถสฺส ปทฎฺฐานํ นาม กามจฺฉนฺทอาทินีวรณวิกฺขมฺภนสฺส อาสนฺนการณตฺตาฯ ‘‘สมฺมาทิฎฺฐิปุเรกฺขาโร’’ติ สุตฺตปฺปเทสสฺส อตฺถภูตา กมฺมสฺสกตาสมฺมาทิฎฺฐิ จ สปฺปจฺจยนามรูปทสฺสนสมฺมาทิฎฺฐิ จ วิปสฺสนาย ปทฎฺฐานํ นาม อนิจฺจานุปสฺสนาทีนํ วิเสสการณตฺตาฯ ‘‘ญตฺวาน อุทยพฺพย’’นฺติ สุตฺตปฺปเทสสฺส อตฺถภูตา อุทยพฺพยานุปสฺสนาปญฺญา ทสฺสนภูมิยา ปทฎฺฐานํ นาม ปฐมมคฺคาธิคมสฺส อาสนฺนการณตฺตาฯ ‘‘ถินมิทฺธาภิภู ภิกฺขู’’ติ สุตฺตปฺปเทสสฺส อตฺถภูตํ ถินมิทฺธาภิภวนํ วีริยสฺส ปทฎฺฐานํ นาม อาสนฺนการณตฺตาฯ ‘‘สพฺพา ทุคฺคติโย ชเห’’ติ สุตฺตปฺปเทสสฺส อตฺถภูตา ปหาตพฺพชหนภาวนาย อริยมคฺคภาวนาย ปทฎฺฐานํ นาม ปหาตพฺพปฺปหาเนน อริยมคฺคภาวนาปาริปูริสมฺภวโตฯ
Pucchitvā yasmiṃ suttappadese vuttāni padaṭṭhānāni nīharitāni, taṃ suttappadesaṃ nīharituṃ ‘‘tasmā rakkhitacittassa, sammāsaṅkappagocaroti gāthā’’ti vuttā. Gāthāttho vuttova. ‘‘Katame gāthātthā katamesaṃ dhammānaṃ padaṭṭhānānī’’ti pucchitabbattā ‘‘tasmā rakkhitacittassā’’tiādi vuttaṃ. ‘‘Tasmā rakkhitacittassā’’ti suttappadesassa atthabhūtā indriyesu guttadvāratā tiṇṇaṃ sucaritānaṃ padaṭṭhānaṃ nāma sucaritapāripūriyā āsannakāraṇattā. ‘‘Sammāsaṅkappagocaro’’ti suttappadesassa atthabhūtā nekkhammasaṅkappādayo sammāsaṅkappā samathassa padaṭṭhānaṃ nāma kāmacchandaādinīvaraṇavikkhambhanassa āsannakāraṇattā. ‘‘Sammādiṭṭhipurekkhāro’’ti suttappadesassa atthabhūtā kammassakatāsammādiṭṭhi ca sappaccayanāmarūpadassanasammādiṭṭhi ca vipassanāya padaṭṭhānaṃ nāma aniccānupassanādīnaṃ visesakāraṇattā. ‘‘Ñatvāna udayabbaya’’nti suttappadesassa atthabhūtā udayabbayānupassanāpaññā dassanabhūmiyā padaṭṭhānaṃ nāma paṭhamamaggādhigamassa āsannakāraṇattā. ‘‘Thinamiddhābhibhū bhikkhū’’ti suttappadesassa atthabhūtaṃ thinamiddhābhibhavanaṃ vīriyassa padaṭṭhānaṃ nāma āsannakāraṇattā. ‘‘Sabbā duggatiyo jahe’’ti suttappadesassa atthabhūtā pahātabbajahanabhāvanāya ariyamaggabhāvanāya padaṭṭhānaṃ nāma pahātabbappahānena ariyamaggabhāvanāpāripūrisambhavato.
‘‘เอตฺตโกว ปทฎฺฐานหารสมฺปาโต ปริปุโณฺณ’’ติ วตฺตพฺพตฺตา ‘‘นิยุโตฺต ปทฎฺฐาโน หารสมฺปาโต’’ติ วุตฺตํฯ เยน เยน สํวณฺณนาวิเสสภูเตน ปทฎฺฐานหารสมฺปาตภูเตน สุตฺตปฺปเทสตฺถานิ ปทฎฺฐานานิ นีหริตานิ, โส โส สํวณฺณนาวิเสสภูโต ปทฎฺฐานหารสมฺปาโต นิยุโตฺต ยถารหํ นิทฺธาเรตฺวา ยุชฺชิตโพฺพติ อโตฺถ คเหตโพฺพติฯ
‘‘Ettakova padaṭṭhānahārasampāto paripuṇṇo’’ti vattabbattā ‘‘niyutto padaṭṭhāno hārasampāto’’ti vuttaṃ. Yena yena saṃvaṇṇanāvisesabhūtena padaṭṭhānahārasampātabhūtena suttappadesatthāni padaṭṭhānāni nīharitāni, so so saṃvaṇṇanāvisesabhūto padaṭṭhānahārasampāto niyutto yathārahaṃ niddhāretvā yujjitabboti attho gahetabboti.
อิติ ปทฎฺฐานหารสมฺปาเต สตฺติพลานุรูปา รจิตา
Iti padaṭṭhānahārasampāte sattibalānurūpā racitā
วิภาวนา นิฎฺฐิตาฯ
Vibhāvanā niṭṭhitā.
ปณฺฑิเตหิ ปน…เป.… คเหตโพฺพติฯ
Paṇḍitehi pana…pe… gahetabboti.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / ขุทฺทกนิกาย • Khuddakanikāya / เนตฺติปฺปกรณปาฬิ • Nettippakaraṇapāḷi / ๔. ปทฎฺฐานหารสมฺปาโต • 4. Padaṭṭhānahārasampāto
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / เนตฺติปฺปกรณ-อฎฺฐกถา • Nettippakaraṇa-aṭṭhakathā / ๔. ปทฎฺฐานหารสมฺปาตวณฺณนา • 4. Padaṭṭhānahārasampātavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ขุทฺทกนิกาย (ฎีกา) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / เนตฺติปฺปกรณ-ฎีกา • Nettippakaraṇa-ṭīkā / ๔. ปทฎฺฐานหารสมฺปาตาทิวณฺณนา • 4. Padaṭṭhānahārasampātādivaṇṇanā
