| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ನೇತ್ತಿಪ್ಪಕರಣ-ಟೀಕಾ • Nettippakaraṇa-ṭīkā |
೪. ಪದಟ್ಠಾನಹಾರವಿಭಙ್ಗವಣ್ಣನಾ
4. Padaṭṭhānahāravibhaṅgavaṇṇanā
೨೨. ತೇಸಂ ತೇಸನ್ತಿ ಅನವಸೇಸಪರಿಯಾದಾನಂ, ತೇನ ಯೇ ಸುತ್ತೇ ವುತ್ತಾ ಚ ಧಮ್ಮಾ, ಯೇ ಚ ತೇಸಂ ಕಾರಣಭೂತಂ, ತೇಸಂ ಸಬ್ಬೇಸಮ್ಪೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಸಬ್ಬಧಮ್ಮಯಾಥಾವಅಸಮ್ಪಟಿವೇಧೋತಿ ಇಮಮತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಕತ್ಥ ಪನ ಸೋ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ।
22.Tesaṃtesanti anavasesapariyādānaṃ, tena ye sutte vuttā ca dhammā, ye ca tesaṃ kāraṇabhūtaṃ, tesaṃ sabbesampīti vuttaṃ hoti. Sabbadhammayāthāvaasampaṭivedhoti imamatthaṃ dassetuṃ ‘‘kattha pana so’’tiādi vuttaṃ.
ಪಿಯಾಯಿತಬ್ಬಜಾತಿಯನ್ತಿ ಪೇಮನೀಯಸಭಾವಂ। ಮಿಚ್ಛಾಪಟಿಪದಾತಿ ಪಮಾದಾಪತ್ತಿ, ಮಿಚ್ಛಾಭಿನಿವೇಸೋ ವಾ। ಏಕವಾರಂ ಉಪ್ಪನ್ನಾಪಿ ಪಾಣಾತಿಪಾತಚೇತನಾ ವೇರಪ್ಪಸವನತೋ ದೋಸಸ್ಸ, ಏಕವಾರಂ ಉಪ್ಪನ್ನಾಪಿ ಪಮಾದಾಪತ್ತಿ, ಮಿಚ್ಛಾಭಿನಿವೇಸೋ ವಾ ಮೋಹಸ್ಸ ಉಪ್ಪತ್ತಿಕಾರಣನ್ತಿ ಪಾಳಿಯಂ ಅವುತ್ತಮ್ಪಿ ನಯತೋ ನಿದ್ಧಾರೇತಬ್ಬನ್ತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ದೋಸಸ್ಸ…ಪೇ॰… ಇಮಿನಾವ ನಯೇನ ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ’’ತಿ ಆಹ। ನಿಮಿತ್ತತ್ಥಗ್ಗಹಣಲಕ್ಖಣಂ ವಣ್ಣಸಣ್ಠಾನಂ, ಅನುಬ್ಯಞ್ಜನತ್ಥಗ್ಗಹಣಲಕ್ಖಣಂ ಅನುಬ್ಯಞ್ಜನನ್ತಿ ‘‘ನಿಮಿತ್ತಾನುಬ್ಯಞ್ಜನಗ್ಗಹಣಲಕ್ಖಣಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ತತ್ಥ ನಿಮಿತ್ತಂ ಇತ್ಥಿಪುರಿಸನಿಮಿತ್ತಂ। ಅನುಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಹತ್ಥಪಾದಹಸಿತಕಥಿತಾದಿ। ಫಸ್ಸೋ ಪಚ್ಚಯೋ ಏತಿಸ್ಸಾತಿ ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ, ತಂಭಾವೋ ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯತಾ। ಅಸ್ಸಾದೇತಿ ಏತಾಯಾತಿ ಅಸ್ಸಾದೋ, ತಣ್ಹಾ।
Piyāyitabbajātiyanti pemanīyasabhāvaṃ. Micchāpaṭipadāti pamādāpatti, micchābhiniveso vā. Ekavāraṃ uppannāpi pāṇātipātacetanā verappasavanato dosassa, ekavāraṃ uppannāpi pamādāpatti, micchābhiniveso vā mohassa uppattikāraṇanti pāḷiyaṃ avuttampi nayato niddhāretabbanti dassento ‘‘dosassa…pe… imināva nayena attho veditabbo’’ti āha. Nimittatthaggahaṇalakkhaṇaṃ vaṇṇasaṇṭhānaṃ, anubyañjanatthaggahaṇalakkhaṇaṃ anubyañjananti ‘‘nimittānubyañjanaggahaṇalakkhaṇā’’ti vuttaṃ. Tattha tattha nimittaṃ itthipurisanimittaṃ. Anubyañjanaṃ hatthapādahasitakathitādi. Phasso paccayo etissāti phassapaccayā, taṃbhāvo phassapaccayatā. Assādeti etāyāti assādo, taṇhā.
ವತ್ಥೂನಿ ಞೇಯ್ಯಧಮ್ಮೋತಿ ಆಹ ‘‘ವತ್ಥುಅವಿಪ್ಪಟಿಪತ್ತಿ ವಿಸಯಸಭಾವಪಟಿವೇಧೋ’’ತಿ। ಇಧಾಧಿಪ್ಪೇತಂ ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪತ್ತಿಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಸೀಲಸಮಾಧಿಸಮ್ಪದಾನ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ। ಏಕದೇಸುಪಲಕ್ಖಣವಸೇನ, ವಣ್ಣಗನ್ಧರಾಗಿಸಪ್ಪಾಯವಸೇನ ವಾ ಪಾಳಿಯಂ ‘‘ವಿನೀಲಕವಿಪುಬ್ಬಕಗ್ಗಹಣಲಕ್ಖಣಾ ಅಸುಭಸಞ್ಞಾ’’ತಿ ವತ್ವಾ ‘‘ತಸ್ಸಾ ನಿಬ್ಬಿದಾಪದಟ್ಠಾನ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ನಿಬ್ಬಿದಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ನಿಬ್ಬಿದಾ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಪರಿತಸ್ಸನತೋ ವಿಸೇಸೇತುಂ ‘‘ಞಾಣೇನಾ’’ತಿ ವಿಸೇಸಿತಂ। ತಥಾ ಪವತ್ತನ್ತಿ ನಿಬ್ಬಿದನಾಕಾರೇನ ಪವತ್ತನಂ।
Vatthūni ñeyyadhammoti āha ‘‘vatthuavippaṭipatti visayasabhāvapaṭivedho’’ti. Idhādhippetaṃ sammāpaṭipattiṃ dassetuṃ ‘‘sīlasamādhisampadāna’’nti vuttaṃ. Ekadesupalakkhaṇavasena, vaṇṇagandharāgisappāyavasena vā pāḷiyaṃ ‘‘vinīlakavipubbakaggahaṇalakkhaṇā asubhasaññā’’ti vatvā ‘‘tassā nibbidāpadaṭṭhāna’’nti vuttaṃ nibbidaṃ dassento ‘‘nibbidā’’tiādi vuttaṃ. Tattha paritassanato visesetuṃ ‘‘ñāṇenā’’ti visesitaṃ. Tathā pavattanti nibbidanākārena pavattanaṃ.
ಯೋನಿಸೋ ಉಮ್ಮುಜ್ಜನ್ತಿಯಾ ವಿದೇಹರಞ್ಞೋ ಧೀತಾಯ ರುಚಾಯ ಜಾತಿಸ್ಸರಞಾಣಂ ಕಮ್ಮಸ್ಸಕತಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಕಾರಣಂ ಅಹೋಸಿ, ನ ಪನ ಅಸಪ್ಪುರಿಸೂಪನಿಸ್ಸಯತೋ, ಅಯೋನಿಸೋ ಉಮ್ಮುಜ್ಜನ್ತಸ್ಸ ತಸ್ಸೇವ ರಞ್ಞೋ ಸೇನಾಪತಿನೋ ಅಲಾತಸ್ಸ ಬೀಜಕಸ್ಸ ದಾಸಸ್ಸಾತಿ ಇಮಮತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ಇಮಸ್ಸ ಚ…ಪೇ॰… ಉದಾಹರಿತಬ್ಬೋ’’ತಿ ಆಹ। ಸೋತಿ ಪಸಾದೋ। ಅವತ್ಥಾವಿಸೇಸೋತಿ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಧಮ್ಮಾನಂ ಅನಾವಿಲಭಾವಲಕ್ಖಿತೋ ಅವತ್ಥಾಭೇದೋ। ಆಯತನಗತೋತಿ ಠಾನಗತೋ, ರತನತ್ತಯವಿಸಯೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ‘‘ಕಾಯೋ’’ತಿಆದಿನಾ ಅವತ್ಥಾವಿಸೇಸೇನ ವಿನಾ ಸಭಾವಸಿದ್ಧಮೇವ ಪದಟ್ಠಾನಂ ದಸ್ಸೇತಿ।
Yoniso ummujjantiyā videharañño dhītāya rucāya jātissarañāṇaṃ kammassakataññāṇassa kāraṇaṃ ahosi, na pana asappurisūpanissayato, ayoniso ummujjantassa tasseva rañño senāpatino alātassa bījakassa dāsassāti imamatthaṃ dassento ‘‘imassa ca…pe… udāharitabbo’’ti āha. Soti pasādo. Avatthāvisesoti sampayuttadhammānaṃ anāvilabhāvalakkhito avatthābhedo. Āyatanagatoti ṭhānagato, ratanattayavisayoti attho. ‘‘Kāyo’’tiādinā avatthāvisesena vinā sabhāvasiddhameva padaṭṭhānaṃ dasseti.
ಇಮಸ್ಮಿಂ ಚ ಠಾನೇ ಪಾಳಿಯಂ ಪುಬ್ಬೇ ಯೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪದಟ್ಠಾನಂ ನಿದ್ಧಾರಿತಂ, ತೇ ಧಮ್ಮಾ ಯೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಪದಟ್ಠಾನಾನಿ ಹೋನ್ತಿ, ತೇ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಅಪರೋ ನಯೋ’’ತಿಆದಿ ಆರದ್ಧನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಅಸ್ಸಾದಮನಸಿಕಾರೋ ಅಯೋನಿಸೋಮನಸಿಕಾರಲಕ್ಖಣೋ ವುತ್ತೋ ನಿದಸ್ಸನಮತ್ತಅತ್ಥೋತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ, ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ಸತ್ತಾನಂ ಲೋಭವಸೇನ ಅಯೋನಿಸೋಮನಸಿಕಾರಾ ಸಂವತ್ತನ್ತೀತ್ತಿ ದಸ್ಸನತ್ಥಂ ವಾ ಏವಂ ವುತ್ತಂ। ಉಪಪತ್ತಿ ಏವ ಓಪಪಚ್ಚಯಂ, ತಸ್ಸ ಭಾವೋ ಓಪಪಚ್ಚಯಿಕನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಉಪಪತ್ತಿಭವಭಾವೇನಾ’’ತಿ। ವವತ್ಥಿತಭಾವೋತಿ ವವತ್ಥಿತಭಾವೋ ರೂಪಸ್ಸ ದಸ್ಸನಾದಿಪಟಿನಿಯತಾರಮ್ಮಣಕಿಚ್ಚತಾ। ಭವಸ್ಸ ಅಙ್ಗಾನೀತಿ ಭವಸ್ಸ ಕಾರಣಾನಿ। ದುತಿಯೇ ಅಙ್ಗಾನೀತಿ ಅವಯವಾ, ಕಮ್ಮವಟ್ಟಮ್ಪಿ ವಾ ಕಾರಣಙ್ಗಭಾವೇನ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ।
Imasmiṃ ca ṭhāne pāḷiyaṃ pubbe yesaṃ dhammānaṃ padaṭṭhānaṃ niddhāritaṃ, te dhammā yesaṃ dhammānaṃ padaṭṭhānāni honti, te dassetuṃ ‘‘aparo nayo’’tiādi āraddhanti veditabbaṃ. Assādamanasikāro ayonisomanasikāralakkhaṇo vutto nidassanamattaatthoti veditabbo, yebhuyyena sattānaṃ lobhavasena ayonisomanasikārā saṃvattantītti dassanatthaṃ vā evaṃ vuttaṃ. Upapatti eva opapaccayaṃ, tassa bhāvo opapaccayikanti āha ‘‘upapattibhavabhāvenā’’ti. Vavatthitabhāvoti vavatthitabhāvo rūpassa dassanādipaṭiniyatārammaṇakiccatā. Bhavassa aṅgānīti bhavassa kāraṇāni. Dutiye aṅgānīti avayavā, kammavaṭṭampi vā kāraṇaṅgabhāvena yojetabbaṃ.
ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಸ್ಸಾತಿ ಭಾವನಾಯ ಬ್ರೂಹನಾ ವಡ್ಢನಾ। ತೇಸೂತಿ ತಿತ್ಥಞ್ಞುತಾದೀಸು। ಕಲ್ಯಾಣಮಿತ್ತಸ್ಸ ಸಮ್ಮದೇವ ಪಯಿರುಪಾಸನಾಯಪೀತಿ ತಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಲದ್ಧೇನ ಸಬ್ಬಾಯ ಧಮ್ಮಸ್ಸವನೇನ ಧಮ್ಮುಪಸಂಹಿತಂ ಪಾಮೋಜ್ಜಂ ಹೋತೀತಿ ತಿತ್ಥಞ್ಞುತಾ ಪೀತಞ್ಞುತಾಯ ಪದಟ್ಠಾನಂ। ಏವಂ ಯಾಯ ವಿಮುತ್ತಿಯಾ ಸತಿ ವಿಮುತ್ತಿಞಾಣದಸ್ಸನಂ ಹೋತೀತಿ ಸಾ ತಸ್ಸ ಪದಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಅಯಮತ್ಥೋ ಪಾಕಟೋತಿ ಆಹ ‘‘ಪುರಿಮಾನಂ…ಪೇ॰… ಸುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯೋ ಏವಾ’’ತಿ। ಸಹ ಅಧಿಟ್ಠಾನೇನಾತಿ ಞಾತಪರಿಞ್ಞಾಯ ಸದ್ಧಿಂ। ಞಾತಪರಿಞ್ಞಾ ಹಿ ತೀರಣಪರಿಞ್ಞಾಯ ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ। ಸೇಸಂ ಸುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಮೇವ।
Kammaṭṭhānassāti bhāvanāya brūhanā vaḍḍhanā. Tesūti titthaññutādīsu. Kalyāṇamittassa sammadeva payirupāsanāyapīti taṃ nissāya laddhena sabbāya dhammassavanena dhammupasaṃhitaṃ pāmojjaṃ hotīti titthaññutā pītaññutāya padaṭṭhānaṃ. Evaṃ yāya vimuttiyā sati vimuttiñāṇadassanaṃ hotīti sā tassa padaṭṭhānanti ayamattho pākaṭoti āha ‘‘purimānaṃ…pe… suviññeyyo evā’’ti. Saha adhiṭṭhānenāti ñātapariññāya saddhiṃ. Ñātapariññā hi tīraṇapariññāya adhiṭṭhānaṃ. Sesaṃ suviññeyyameva.
ಪದಟ್ಠಾನಹಾರವಿಭಙ್ಗವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Padaṭṭhānahāravibhaṅgavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ನೇತ್ತಿಪ್ಪಕರಣಪಾಳಿ • Nettippakaraṇapāḷi / ೪. ಪದಟ್ಠಾನಹಾರವಿಭಙ್ಗೋ • 4. Padaṭṭhānahāravibhaṅgo
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ನೇತ್ತಿಪ್ಪಕರಣ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Nettippakaraṇa-aṭṭhakathā / ೪. ಪದಟ್ಠಾನಹಾರವಿಭಙ್ಗವಣ್ಣನಾ • 4. Padaṭṭhānahāravibhaṅgavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / ನೇತ್ತಿವಿಭಾವಿನೀ • Nettivibhāvinī / ೪. ಪದಟ್ಠಾನಹಾರವಿಭಙ್ಗವಿಭಾವನಾ • 4. Padaṭṭhānahāravibhaṅgavibhāvanā
