| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā |
੪੩. ਪਦੇਸવਿਹਾਰਞਾਣਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ
43. Padesavihārañāṇaniddesavaṇṇanā
੯੪. ਪਦੇਸવਿਹਾਰਞਾਣਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਯੇਨਾਕਾਰੇਨ ਮਾਤਿਕਾਯ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ ਪਦੇਸੋ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬੋ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਪਚ੍ਚਯਾਪਿ વੇਦਯਿਤਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਪਚ੍ਚਯਾਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤવੇਦਨਾਪਿ વਟ੍ਟਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਂ ਕਤ੍વਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲવੇਦਨਾਪਿ વਿਪਾਕવੇਦਨਾਪਿ। ਤਤ੍ਥ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਅਕੁਸਲਾવ ਹੋਤਿ, ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਪਨ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਕੁਸਲਾਪਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਅਕੁਸਲਾਪਿ। ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕਾ ਹਿ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਕ੍ਖਦਿવਸੇਸੁ ਯਾਗੁਭਤ੍ਤਾਦੀਨਿ ਦੇਨ੍ਤਿ, ਅਨ੍ਧਕੁਟ੍ਠਿਆਦੀਨਂ વਤ੍ਤਂ ਪਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤਿ, ਚਤੁਮਹਾਪਥੇ ਸਾਲਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਂ ਖਣਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਪੁਪ੍ਫਾਰਾਮਂ ਫਲਾਰਾਮਂ ਰੋਪੇਨ੍ਤਿ, ਨਦੀવਿਦੁਗ੍ਗੇਸੁ ਸੇਤੁਂ ਅਤ੍ਥਰਨ੍ਤਿ, વਿਸਮਂ ਸਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ। ਇਤਿ ਤੇਸਂ ਕੁਸਲਾ વੇਦਨਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ। ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਂ ਪਨ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਕੇ ਅਕ੍ਕੋਸਨ੍ਤਿ ਪਰਿਭਾਸਨ੍ਤਿ વਧਬਨ੍ਧਾਦੀਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਪਾਣਂ વਧਿਤ੍વਾ ਦੇવਤਾਨਂ ਉਪਹਰਨ੍ਤਿ। ਇਤਿ ਨੇਸਂ ਅਕੁਸਲਾ વੇਦਨਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ। વਿਪਾਕવੇਦਨਾ ਪਨ ਭવਨ੍ਤਰਗਤਾਨਂ ਹੋਤਿ। ਸਾ ਪਨ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ ਸਹਜਾਤਾਯ વੇਦਨਾਯ ਸਹਜਾਤਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਨਿਸ੍ਸਯਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਅਤ੍ਥਿਅવਿਗਤਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ, ਸਮਨਨ੍ਤਰਨਿਰੁਦ੍ਧਾ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਯ વੇਦਨਾਯ ਅਨਨ੍ਤਰਸਮਨਨ੍ਤਰੂਪਨਿਸ੍ਸਯਆਸੇવਨਨਤ੍ਥਿવਿਗਤਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ, ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਂ ਗਰੁਂ ਕਤ੍વਾ ਅਭਿਨਨ੍ਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਲੋਭਸਹਗਤવੇਦਨਾਯ ਆਰਮ੍ਮਣਆਰਮ੍ਮਣਾਧਿਪਤਿਆਰਮ੍ਮਣੂਪਨਿਸ੍ਸਯਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ, ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲੇਹਿ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਂ ਆਰਮ੍ਮਣਮਤ੍ਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲવੇਦਨਾਯ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਂ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਨ੍ਤਸ੍ਸ વਿਪਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕੁਸਲਾਬ੍ਯਾਕਤવੇਦਨਾਯ ਆਰਮ੍ਮਣਪਚ੍ਚਯੇਨ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ, ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਪਚ੍ਚਯੇਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਾਨਂ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲવੇਦਨਾਨਂ ਭવਨ੍ਤਰੇ વਿਪਾਕવੇਦਨਾਨਞ੍ਚ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਪਚ੍ਚਯੇਨ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ।
94. Padesavihārañāṇaniddese yenākārena mātikāya uddiṭṭho padeso paccavekkhitabbo, taṃ dassento micchādiṭṭhipaccayāpi vedayitantiādimāha. Tattha micchādiṭṭhipaccayāti diṭṭhisampayuttavedanāpi vaṭṭati diṭṭhiṃ upanissayaṃ katvā uppannā kusalākusalavedanāpi vipākavedanāpi. Tattha micchādiṭṭhisampayuttā akusalāva hoti, diṭṭhiṃ pana upanissāya kusalāpi uppajjanti akusalāpi. Micchādiṭṭhikā hi diṭṭhiṃ upanissāya pakkhadivasesu yāgubhattādīni denti, andhakuṭṭhiādīnaṃ vattaṃ paṭṭhapenti, catumahāpathe sālaṃ karonti, pokkharaṇiṃ khaṇāpenti, pupphārāmaṃ phalārāmaṃ ropenti, nadīviduggesu setuṃ attharanti, visamaṃ samaṃ karonti. Iti tesaṃ kusalā vedanā uppajjati. Micchādiṭṭhiṃ pana nissāya sammādiṭṭhike akkosanti paribhāsanti vadhabandhādīni karonti, pāṇaṃ vadhitvā devatānaṃ upaharanti. Iti nesaṃ akusalā vedanā uppajjati. Vipākavedanā pana bhavantaragatānaṃ hoti. Sā pana micchādiṭṭhi sahajātāya vedanāya sahajātaaññamaññanissayasampayuttaatthiavigatapaccayehi paccayo hoti, samanantaraniruddhā micchādiṭṭhi paccuppannamicchādiṭṭhisampayuttāya vedanāya anantarasamanantarūpanissayaāsevananatthivigatapaccayehi paccayo hoti, micchādiṭṭhiṃ garuṃ katvā abhinandantassa lobhasahagatavedanāya ārammaṇaārammaṇādhipatiārammaṇūpanissayapaccayehi paccayo hoti, sabbākusalehi micchādiṭṭhiṃ ārammaṇamattaṃ karontassa sabbākusalavedanāya micchādiṭṭhiṃ paccavekkhantassa vipassantassa kusalābyākatavedanāya ārammaṇapaccayena paccayo hoti, micchādiṭṭhipaccayena uppajjamānānaṃ kusalākusalavedanānaṃ bhavantare vipākavedanānañca upanissayapaccayena paccayo hoti.
ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿવੂਪਸਮਪਚ੍ਚਯਾਤਿ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿવੂਪਸਮੋ ਨਾਮ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਯਂ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਪਚ੍ਚਯਾ વੇਦਯਿਤਂ વੁਤ੍ਤਂ, ਤਦੇવ ‘‘ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿવੂਪਸਮਪਚ੍ਚਯਾ’’ਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿવੂਪਸਮੋ ਨਾਮ વਿਪਸ੍ਸਨਾਕ੍ਖਣੇ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਚਾ’’ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ।
Micchādiṭṭhivūpasamapaccayāti micchādiṭṭhivūpasamo nāma sammādiṭṭhi, tasmā yaṃ sammādiṭṭhipaccayā vedayitaṃ vuttaṃ, tadeva ‘‘micchādiṭṭhivūpasamapaccayā’’ti veditabbaṃ. Keci pana ‘‘micchādiṭṭhivūpasamo nāma vipassanākkhaṇe sotāpattimaggakkhaṇe cā’’ti vadanti.
ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਪਚ੍ਚਯਾਪਿ વੇਦਯਿਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤવੇਦਨਾਪਿ વਟ੍ਟਤਿ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਂ ਕਤ੍વਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲવੇਦਨਾਪਿ વਿਪਾਕવੇਦਨਾਪਿ। ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਕੁਸਲਾવ ਹੋਤਿ, ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਂ ਪਨ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ ਬੁਦ੍ਧਪੂਜਾ ਦੀਪਮਾਲਾਰੋਪਨਂ ਮਹਾਧਮ੍ਮਸ੍ਸવਨਂ ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੇ ਦਿਸਾਭਾਗੇ ਚੇਤਿਯਪਤਿਟ੍ਠਾਪਨਨ੍ਤਿ ਏવਮਾਦੀਨਿ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ। ਇਤਿ ਨੇਸਂ ਕੁਸਲਾ વੇਦਨਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ। ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਮੇવ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕੇ ਅਕ੍ਕੋਸਨ੍ਤਿ ਪਰਿਭਾਸਨ੍ਤਿ, ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਉਕ੍ਕਂਸਨ੍ਤਿ, ਪਰਂ વਮ੍ਭੇਨ੍ਤਿ। ਇਤਿ ਨੇਸਂ ਅਕੁਸਲਾ વੇਦਨਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ। વਿਪਾਕવੇਦਨਾ ਪਨ ਭવਨ੍ਤਰਗਤਾਨਂਯੇવ ਹੋਤਿ। ਸਾ ਪਨ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ ਸਹਜਾਤਾਯ ਸਮਨਨ੍ਤਰਨਿਰੁਦ੍ਧਾਯ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਯ વੇਦਨਾਯ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ વੁਤ੍ਤਪਚ੍ਚਯੇਹੇવ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ, ਲੋਕਿਕਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਯ વਿਪਸ੍ਸਨਾਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਯ ਨਿਕਨ੍ਤਿਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਯ ਚ વੇਦਨਾਯ ਆਰਮ੍ਮਣਪਚ੍ਚਯੇਨ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ, ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਪਚ੍ਚਯੇਨ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ, ਮਗ੍ਗਫਲਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾਯ વੇਦਨਾਯ ਆਰਮ੍ਮਣਆਰਮ੍ਮਣਾਧਿਪਤਿਆਰਮ੍ਮਣੂਪਨਿਸ੍ਸਯਪਚ੍ਚਯવਸੇਨ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ।
Sammādiṭṭhipaccayāpi vedayitanti etthāpi sammādiṭṭhisampayuttavedanāpi vaṭṭati sammādiṭṭhiṃ upanissayaṃ katvā uppannā kusalākusalavedanāpi vipākavedanāpi. Tattha sammādiṭṭhisampayuttā kusalāva hoti, sammādiṭṭhiṃ pana upanissāya buddhapūjā dīpamālāropanaṃ mahādhammassavanaṃ appatiṭṭhite disābhāge cetiyapatiṭṭhāpananti evamādīni puññāni karonti. Iti nesaṃ kusalā vedanā uppajjati. Sammādiṭṭhimeva nissāya micchādiṭṭhike akkosanti paribhāsanti, attānaṃ ukkaṃsanti, paraṃ vambhenti. Iti nesaṃ akusalā vedanā uppajjati. Vipākavedanā pana bhavantaragatānaṃyeva hoti. Sā pana sammādiṭṭhi sahajātāya samanantaraniruddhāya paccuppannāya vedanāya micchādiṭṭhiyā vuttapaccayeheva paccayo hoti, lokikasammādiṭṭhi paccavekkhaṇasampayuttāya vipassanāsampayuttāya nikantisampayuttāya ca vedanāya ārammaṇapaccayena paccayo hoti, micchādiṭṭhiyā vuttanayeneva upanissayapaccayena paccayo hoti, maggaphalasammādiṭṭhi paccavekkhaṇasampayuttāya vedanāya ārammaṇaārammaṇādhipatiārammaṇūpanissayapaccayavasena paccayo hoti.
ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿવੂਪਸਮਪਚ੍ਚਯਾਪਿ વੇਦਯਿਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿવੂਪਸਮੋ ਨਾਮ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਯਂ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਪਚ੍ਚਯਾ વੇਦਯਿਤਂ વੁਤ੍ਤਂ, ਤਦੇવ ‘‘ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿવੂਪਸਮਪਚ੍ਚਯਾ’’ਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਮਿਚ੍ਛਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪਪਚ੍ਚਯਾ ਮਿਚ੍ਛਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪવੂਪਸਮਪਚ੍ਚਯਾਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਯਸ੍ਸ ਯਸ੍ਸ ਹਿ ‘‘વੂਪਸਮਪਚ੍ਚਯਾ’’ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖਧਮ੍ਮਪਚ੍ਚਯਾવ ਤਂ ਤਂ વੇਦਯਿਤਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ। ਮਿਚ੍ਛਾਞਾਣਾਦੀਸੁ ਪਨ ਮਿਚ੍ਛਾਞਾਣਂ ਨਾਮ ਪਾਪਕਿਰਿਯਾਸੁ ਉਪਾਯਚਿਨ੍ਤਾ। ਅਥ વਾ ਮਿਚ੍ਛਾਞਾਣਂ ਮਿਚ੍ਛਾਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣਞਾਣਂ। ਸਮ੍ਮਾਞਾਣਂ ਨਾਮ વਿਪਸ੍ਸਨਾਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਞ੍ਚ ਠਪੇਤ੍વਾ ਅવਸੇਸਕੁਸਲਾਬ੍ਯਾਕਤਂ ਞਾਣਂ। ਮਿਚ੍ਛਾવਿਮੁਤ੍ਤਿ ਨਾਮ ਪਾਪਾਧਿਮੁਤ੍ਤਿਤਾ। ਅਥ વਾ ਅਯਾਥਾવવਿਮੁਤ੍ਤਿ ਅਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕવਿਮੁਤ੍ਤਿ ਅવਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸੇવ ਸਤੋ વਿਮੁਤ੍ਤਿਸਞ੍ਞੀਤਿ। ਸਮ੍ਮਾવਿਮੁਤ੍ਤਿ ਨਾਮ ਕਲ੍ਯਾਣਾਧਿਮੁਤ੍ਤਿਤਾ ਫਲવਿਮੁਤ੍ਤਿ ਚ। ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਆਦਯੋ ਹੇਟ੍ਠਾ વੁਤ੍ਤਤ੍ਥਾਯੇવ।
Sammādiṭṭhivūpasamapaccayāpivedayitanti sammādiṭṭhivūpasamo nāma micchādiṭṭhi, tasmā yaṃ micchādiṭṭhipaccayā vedayitaṃ vuttaṃ, tadeva ‘‘sammādiṭṭhivūpasamapaccayā’’ti veditabbaṃ. Micchāsaṅkappapaccayā micchāsaṅkappavūpasamapaccayātiādīsupi eseva nayo. Yassa yassa hi ‘‘vūpasamapaccayā’’ti vuccati, tassa tassa paṭipakkhadhammapaccayāva taṃ taṃ vedayitaṃ adhippetaṃ. Micchāñāṇādīsu pana micchāñāṇaṃ nāma pāpakiriyāsu upāyacintā. Atha vā micchāñāṇaṃ micchāpaccavekkhaṇañāṇaṃ. Sammāñāṇaṃ nāma vipassanāsammādiṭṭhiṃ lokuttarasammādiṭṭhiñca ṭhapetvā avasesakusalābyākataṃ ñāṇaṃ. Micchāvimutti nāma pāpādhimuttitā. Atha vā ayāthāvavimutti aniyyānikavimutti avimuttasseva sato vimuttisaññīti. Sammāvimutti nāma kalyāṇādhimuttitā phalavimutti ca. Sammādiṭṭhiādayo heṭṭhā vuttatthāyeva.
ਛਨ੍ਦਪਚ੍ਚਯਾਪੀਤਿਆਦੀਸੁ ਪਨ ਛਨ੍ਦੋ ਨਾਮ ਲੋਭੋ, ਛਨ੍ਦਪਚ੍ਚਯਾ ਅਟ੍ਠਲੋਭਸਹਗਤਚਿਤ੍ਤਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤવੇਦਨਾ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ਛਨ੍ਦવੂਪਸਮਪਚ੍ਚਯਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨવੇਦਨਾવ। વਿਤਕ੍ਕਪਚ੍ਚਯਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨવੇਦਨਾ। વਿਤਕ੍ਕવੂਪਸਮਪਚ੍ਚਯਾ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨવੇਦਨਾ। ਸਞ੍ਞਾਪਚ੍ਚਯਾ ਠਪੇਤ੍વਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਸੇਸਾ ਛ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿવੇਦਨਾ। ਸਞ੍ਞਾવੂਪਸਮਪਚ੍ਚਯਾ ਨੇવਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨવੇਦਨਾ।
Chandapaccayāpītiādīsu pana chando nāma lobho, chandapaccayā aṭṭhalobhasahagatacittasampayuttavedanā veditabbā. Chandavūpasamapaccayā paṭhamajjhānavedanāva. Vitakkapaccayā paṭhamajjhānavedanā. Vitakkavūpasamapaccayā dutiyajjhānavedanā. Saññāpaccayā ṭhapetvā paṭhamajjhānaṃ sesā cha samāpattivedanā. Saññāvūpasamapaccayā nevasaññānāsaññāyatanavedanā.
ਛਨ੍ਦੋ ਚ ਅવੂਪਸਨ੍ਤੋ ਹੋਤੀਤਿਆਦੀਸੁ ਸਚੇ ਛਨ੍ਦવਿਤਕ੍ਕਸਞ੍ਞਾ ਅવੂਪਸਨ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਤਿ ਸੋ ਛਨ੍ਦવਿਤਕ੍ਕਸਞ੍ਞਾਨਂ ਅવੂਪਸਮੋ ਏવ ਪਚ੍ਚਯੋ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ। ਛਨ੍ਦવਿਤਕ੍ਕਸਞ੍ਞਾਅવੂਪਸਮਪਚ੍ਚਯਾ વੇਦਨਾ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸਾ ਅਟ੍ਠਲੋਭਸਹਗਤਚਿਤ੍ਤਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤવੇਦਨਾ ਹੋਤਿ। ਸਚੇ ਛਨ੍ਦੋ વੂਪਸਨ੍ਤੋ વਿਤਕ੍ਕਸਞ੍ਞਾ ਅવੂਪਸਨ੍ਤਾ। ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਤਿ ਸੋ ਛਨ੍ਦਸ੍ਸ વੂਪਸਮੋ વਿਤਕ੍ਕਸਞ੍ਞਾਨਂ ਅવੂਪਸਮੋ ਏવ ਪਚ੍ਚਯੋ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ। ਸਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨવੇਦਨਾવ। ਸਚੇ ਛਨ੍ਦવਿਤਕ੍ਕਾ વੂਪਸਨ੍ਤਾ ਸਞ੍ਞਾ ਅવੂਪਸਨ੍ਤਾ। ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਤਿ ਸੋ ਛਨ੍ਦવਿਤਕ੍ਕਾਨਂ વੂਪਸਮੋ ਸਞ੍ਞਾਯ ਅવੂਪਸਮੋ ਏવ ਪਚ੍ਚਯੋ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ। ਸਾ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨવੇਦਨਾવ। ਸਚੇ ਛਨ੍ਦવਿਤਕ੍ਕਸਞ੍ਞਾ વੂਪਸਨ੍ਤਾ। ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਤਿ ਸੋ ਛਨ੍ਦવਿਤਕ੍ਕਸਞ੍ਞਾਨਂ વੂਪਸਮੋ ਏવ ਪਚ੍ਚਯੋ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ। ਸਾ ਨੇવਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨવੇਦਨਾવ। ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਛਨ੍ਦੋ ਨਾਮ ਅਪ੍ਪਨਂ ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਧਮ੍ਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋ, ਅਪ੍ਪਨਾਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸੋ ਛਨ੍ਦੋ વੂਪਸਨ੍ਤੋ ਹੋਤਿ। ਪਠਮਜ੍ਝਾਨੇ વਿਤਕ੍ਕੋ ਹੋਤਿ, ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ વਿਤਕ੍ਕੋ વੂਪਸਨ੍ਤੋ ਹੋਤਿ। ਸਤ੍ਤਸੁ ਸਮਾਪਤ੍ਤੀਸੁ ਸਞ੍ਞਾ ਹੋਤਿ, ਨੇવਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਚ ਨਿਰੋਧਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਚ ਸਞ੍ਞਾ વੂਪਸਨ੍ਤਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਏવਂ વਣ੍ਣਯਨ੍ਤਿ। ਇਧ ਪਨ ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ। ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਤ੍ਥਾਯ। ਅਤ੍ਥਿ ਆਯવਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਿ વੀਰਿਯਂ। ਆਯਾવਨ੍ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ। ਤਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਠਾਨੇ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੇਤਿ ਤਸ੍ਸ વੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭਸ੍ਸ વਸੇਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਸ੍ਸ ਕਾਰਣੇ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੇ । ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਪਿ વੇਦਯਿਤਨ੍ਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਸ੍ਸ ਠਾਨਪਚ੍ਚਯਾ વੇਦਯਿਤਂ। ਏਤੇਨ ਚਤੁਮਗ੍ਗਸਹਜਾਤਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤਲੋਕੁਤ੍ਤਰવੇਦਨਾ ਗਹਿਤਾ। ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਆਯવਨ੍ਤਿ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿ। ਤਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਠਾਨੇ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੇਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਭੂਮਿਯਾ ਪਤ੍ਤਿਯਾ’’ਤਿ વਣ੍ਣਯਨ੍ਤਿ।
Chando ca avūpasanto hotītiādīsu sace chandavitakkasaññā avūpasantā hontīti attho. Tappaccayāti so chandavitakkasaññānaṃ avūpasamo eva paccayo tappaccayo, tasmā tappaccayā. Chandavitakkasaññāavūpasamapaccayā vedanā hotīti attho. Sā aṭṭhalobhasahagatacittasampayuttavedanā hoti. Sace chando vūpasanto vitakkasaññā avūpasantā. Tappaccayāti so chandassa vūpasamo vitakkasaññānaṃ avūpasamo eva paccayo tappaccayo, tasmā tappaccayā. Sā paṭhamajjhānavedanāva. Sace chandavitakkā vūpasantā saññā avūpasantā. Tappaccayāti so chandavitakkānaṃ vūpasamo saññāya avūpasamo eva paccayo tappaccayo, tasmā tappaccayā. Sā dutiyajjhānavedanāva. Sace chandavitakkasaññā vūpasantā. Tappaccayāti so chandavitakkasaññānaṃ vūpasamo eva paccayo tappaccayo, tasmā tappaccayā. Sā nevasaññānāsaññāyatanavedanāva. Keci pana ‘‘chando nāma appanaṃ pāpuṇissāmīti pubbabhāge dhammacchando, appanāppattassa so chando vūpasanto hoti. Paṭhamajjhāne vitakko hoti, dutiyajjhānappattassa vitakko vūpasanto hoti. Sattasu samāpattīsu saññā hoti, nevasaññānāsaññāyatanaṃ samāpannassa ca nirodhaṃ samāpannassa ca saññā vūpasantā hotī’’ti evaṃ vaṇṇayanti. Idha pana nirodhasamāpatti na yujjati. Appattassapattiyāti arahattaphalassa pattatthāya. Atthi āyavanti atthi vīriyaṃ. Āyāvantipi pāṭho. Tasmimpi ṭhāne anuppatteti tassa vīriyārambhassa vasena tasmiṃ arahattaphalassa kāraṇe ariyamagge anuppatte . Tappaccayāpi vedayitanti arahattassa ṭhānapaccayā vedayitaṃ. Etena catumaggasahajātā nibbattitalokuttaravedanā gahitā. Keci pana ‘‘āyavanti paṭipatti. Tasmimpi ṭhāne anuppatteti tassā bhūmiyā pattiyā’’ti vaṇṇayanti.
ਪਦੇਸવਿਹਾਰਞਾਣਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Padesavihārañāṇaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Paṭisambhidāmaggapāḷi / ੪੩. ਪਦੇਸવਿਹਾਰਞਾਣਨਿਦ੍ਦੇਸੋ • 43. Padesavihārañāṇaniddeso
