Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / सुत्तनिपातपाळि • Suttanipātapāḷi

    २. पधानसुत्तं

    2. Padhānasuttaṃ

    ४२७.

    427.

    ‘‘तं मं पधानपहितत्तं, नदिं नेरञ्‍जरं पति।

    ‘‘Taṃ maṃ padhānapahitattaṃ, nadiṃ nerañjaraṃ pati;

    विपरक्‍कम्म झायन्तं, योगक्खेमस्स पत्तिया॥

    Viparakkamma jhāyantaṃ, yogakkhemassa pattiyā.

    ४२८.

    428.

    ‘‘नमुची करुणं वाचं, भासमानो उपागमि।

    ‘‘Namucī karuṇaṃ vācaṃ, bhāsamāno upāgami;

    ‘किसो त्वमसि दुब्बण्णो, सन्तिके मरणं तव॥

    ‘Kiso tvamasi dubbaṇṇo, santike maraṇaṃ tava.

    ४२९.

    429.

    ‘‘‘सहस्सभागो मरणस्स, एकंसो तव जीवितं।

    ‘‘‘Sahassabhāgo maraṇassa, ekaṃso tava jīvitaṃ;

    जीव भो जीवितं सेय्यो, जीवं पुञ्‍ञानि काहसि॥

    Jīva bho jīvitaṃ seyyo, jīvaṃ puññāni kāhasi.

    ४३०.

    430.

    ‘‘‘चरतो च ते ब्रह्मचरियं, अग्गिहुत्तञ्‍च जूहतो।

    ‘‘‘Carato ca te brahmacariyaṃ, aggihuttañca jūhato;

    पहूतं चीयते पुञ्‍ञं, किं पधानेन काहसि॥

    Pahūtaṃ cīyate puññaṃ, kiṃ padhānena kāhasi.

    ४३१.

    431.

    ‘‘‘दुग्गो मग्गो पधानाय, दुक्‍करो दुरभिसम्भवो’’’।

    ‘‘‘Duggo maggo padhānāya, dukkaro durabhisambhavo’’’;

    इमा गाथा भणं मारो, अट्ठा बुद्धस्स सन्तिके॥

    Imā gāthā bhaṇaṃ māro, aṭṭhā buddhassa santike.

    ४३२.

    432.

    तं तथावादिनं मारं, भगवा एतदब्रवि।

    Taṃ tathāvādinaṃ māraṃ, bhagavā etadabravi;

    ‘‘पमत्तबन्धु पापिम, येनत्थेन 1 इधागतो॥

    ‘‘Pamattabandhu pāpima, yenatthena 2 idhāgato.

    ४३३.

    433.

    ‘‘अणुमत्तोपि 3 पुञ्‍ञेन, अत्थो मय्हं न विज्‍जति।

    ‘‘Aṇumattopi 4 puññena, attho mayhaṃ na vijjati;

    येसञ्‍च अत्थो पुञ्‍ञेन, ते मारो वत्तुमरहति॥

    Yesañca attho puññena, te māro vattumarahati.

    ४३४.

    434.

    ‘‘अत्थि सद्धा तथा 5 वीरियं, पञ्‍ञा च मम विज्‍जति।

    ‘‘Atthi saddhā tathā 6 vīriyaṃ, paññā ca mama vijjati;

    एवं मं पहितत्तम्पि, किं जीवमनुपुच्छसि॥

    Evaṃ maṃ pahitattampi, kiṃ jīvamanupucchasi.

    ४३५.

    435.

    ‘‘नदीनमपि सोतानि, अयं वातो विसोसये।

    ‘‘Nadīnamapi sotāni, ayaṃ vāto visosaye;

    किञ्‍च मे पहितत्तस्स, लोहितं नुपसुस्सये॥

    Kiñca me pahitattassa, lohitaṃ nupasussaye.

    ४३६.

    436.

    ‘‘लोहिते सुस्समानम्हि, पित्तं सेम्हञ्‍च सुस्सति।

    ‘‘Lohite sussamānamhi, pittaṃ semhañca sussati;

    मंसेसु खीयमानेसु, भिय्यो चित्तं पसीदति।

    Maṃsesu khīyamānesu, bhiyyo cittaṃ pasīdati;

    भिय्यो सति च पञ्‍ञा च, समाधि मम तिट्ठति॥

    Bhiyyo sati ca paññā ca, samādhi mama tiṭṭhati.

    ४३७.

    437.

    ‘‘तस्स मेवं विहरतो, पत्तस्सुत्तमवेदनं।

    ‘‘Tassa mevaṃ viharato, pattassuttamavedanaṃ;

    कामेसु 7 नापेक्खते चित्तं, पस्स सत्तस्स सुद्धतं॥

    Kāmesu 8 nāpekkhate cittaṃ, passa sattassa suddhataṃ.

    ४३८.

    438.

    ‘‘कामा ते पठमा सेना, दुतिया अरति वुच्‍चति।

    ‘‘Kāmā te paṭhamā senā, dutiyā arati vuccati;

    ततिया खुप्पिपासा ते, चतुत्थी तण्हा पवुच्‍चति॥

    Tatiyā khuppipāsā te, catutthī taṇhā pavuccati.

    ४३९.

    439.

    ‘‘पञ्‍चमं 9 थिनमिद्धं ते, छट्ठा भीरू पवुच्‍चति।

    ‘‘Pañcamaṃ 10 thinamiddhaṃ te, chaṭṭhā bhīrū pavuccati;

    सत्तमी विचिकिच्छा ते, मक्खो थम्भो ते अट्ठमो॥

    Sattamī vicikicchā te, makkho thambho te aṭṭhamo.

    ४४०.

    440.

    ‘‘लाभो सिलोको सक्‍कारो, मिच्छालद्धो च यो यसो।

    ‘‘Lābho siloko sakkāro, micchāladdho ca yo yaso;

    यो चत्तानं समुक्‍कंसे, परे च अवजानति॥

    Yo cattānaṃ samukkaṃse, pare ca avajānati.

    ४४१.

    441.

    ‘‘एसा नमुचि ते सेना, कण्हस्साभिप्पहारिनी।

    ‘‘Esā namuci te senā, kaṇhassābhippahārinī;

    न नं असूरो जिनाति, जेत्वा च लभते सुखं॥

    Na naṃ asūro jināti, jetvā ca labhate sukhaṃ.

    ४४२.

    442.

    ‘‘एस मुञ्‍जं परिहरे, धिरत्थु मम 11 जीवितं।

    ‘‘Esa muñjaṃ parihare, dhiratthu mama 12 jīvitaṃ;

    सङ्गामे मे मतं सेय्यो, यं चे जीवे पराजितो॥

    Saṅgāme me mataṃ seyyo, yaṃ ce jīve parājito.

    ४४३.

    443.

    ‘‘पगाळ्हेत्थ न दिस्सन्ति, एके समणब्राह्मणा।

    ‘‘Pagāḷhettha na dissanti, eke samaṇabrāhmaṇā;

    तञ्‍च मग्गं न जानन्ति, येन गच्छन्ति सुब्बता॥

    Tañca maggaṃ na jānanti, yena gacchanti subbatā.

    ४४४.

    444.

    ‘‘समन्ता धजिनिं दिस्वा, युत्तं मारं सवाहनं।

    ‘‘Samantā dhajiniṃ disvā, yuttaṃ māraṃ savāhanaṃ;

    युद्धाय पच्‍चुग्गच्छामि, मा मं ठाना अचावयि॥

    Yuddhāya paccuggacchāmi, mā maṃ ṭhānā acāvayi.

    ४४५.

    445.

    ‘‘यं ते तं नप्पसहति, सेनं लोको सदेवको।

    ‘‘Yaṃ te taṃ nappasahati, senaṃ loko sadevako;

    तं ते पञ्‍ञाय भेच्छामि 13, आमं पत्तंव अस्मना 14

    Taṃ te paññāya bhecchāmi 15, āmaṃ pattaṃva asmanā 16.

    ४४६.

    446.

    ‘‘वसीकरित्वा 17 सङ्कप्पं, सतिञ्‍च सूपतिट्ठितं।

    ‘‘Vasīkaritvā 18 saṅkappaṃ, satiñca sūpatiṭṭhitaṃ;

    रट्ठा रट्ठं विचरिस्सं, सावके विनयं पुथू॥

    Raṭṭhā raṭṭhaṃ vicarissaṃ, sāvake vinayaṃ puthū.

    ४४७.

    447.

    ‘‘ते अप्पमत्ता पहितत्ता, मम सासनकारका।

    ‘‘Te appamattā pahitattā, mama sāsanakārakā;

    अकामस्स 19 ते गमिस्सन्ति, यत्थ गन्त्वा न सोचरे’’॥

    Akāmassa 20 te gamissanti, yattha gantvā na socare’’.

    ४४८.

    448.

    ‘‘सत्त वस्सानि भगवन्तं, अनुबन्धिं पदापदं।

    ‘‘Satta vassāni bhagavantaṃ, anubandhiṃ padāpadaṃ;

    ओतारं नाधिगच्छिस्सं, सम्बुद्धस्स सतीमतो॥

    Otāraṃ nādhigacchissaṃ, sambuddhassa satīmato.

    ४४९.

    449.

    ‘‘मेदवण्णंव पासाणं, वायसो अनुपरियगा।

    ‘‘Medavaṇṇaṃva pāsāṇaṃ, vāyaso anupariyagā;

    अपेत्थ मुदुं 21 विन्देम, अपि अस्सादना सिया॥

    Apettha muduṃ 22 vindema, api assādanā siyā.

    ४५०.

    450.

    ‘‘अलद्धा तत्थ अस्सादं, वायसेत्तो अपक्‍कमि।

    ‘‘Aladdhā tattha assādaṃ, vāyasetto apakkami;

    काकोव सेलमासज्‍ज, निब्बिज्‍जापेम गोतमं’’॥

    Kākova selamāsajja, nibbijjāpema gotamaṃ’’.

    ४५१.

    451.

    तस्स सोकपरेतस्स, वीणा कच्छा अभस्सथ।

    Tassa sokaparetassa, vīṇā kacchā abhassatha;

    ततो सो दुम्मनो यक्खो, तत्थेवन्तरधायथाति॥

    Tato so dummano yakkho, tatthevantaradhāyathāti.

    पधानसुत्तं दुतियं निट्ठितं।

    Padhānasuttaṃ dutiyaṃ niṭṭhitaṃ.







    Footnotes:
    1. सेनत्थेन (?), अत्तनो अत्थेन (अट्ठ॰ संवण्णना)
    2. senatthena (?), attano atthena (aṭṭha. saṃvaṇṇanā)
    3. अणुमत्तेनपि (सी॰ स्या॰)
    4. aṇumattenapi (sī. syā.)
    5. ततो (सी॰ पी॰), तपो (स्या॰ क॰)
    6. tato (sī. pī.), tapo (syā. ka.)
    7. कामे (सी॰ स्या॰)
    8. kāme (sī. syā.)
    9. पञ्‍चमी (सी॰ पी॰)
    10. pañcamī (sī. pī.)
    11. इद (क॰)
    12. ida (ka.)
    13. गच्छामि (सी॰), वेच्छामि (स्या॰), वज्झामि (क॰)
    14. पक्‍कंव अमुना (क॰)
    15. gacchāmi (sī.), vecchāmi (syā.), vajjhāmi (ka.)
    16. pakkaṃva amunā (ka.)
    17. वसिं करित्वा (बहूसु)
    18. vasiṃ karitvā (bahūsu)
    19. अकामा (क॰)
    20. akāmā (ka.)
    21. मुदु (सी॰)
    22. mudu (sī.)



    Related texts:



    अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / सुत्तनिपात-अट्ठकथा • Suttanipāta-aṭṭhakathā / २. पधानसुत्तवण्णना • 2. Padhānasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact