Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā)

    2. පධානසුත්‌තවණ්‌ණනා

    2. Padhānasuttavaṇṇanā

    2. දුතියෙ උභතොබ්‍යූළ්‌හසඞ්‌ගාමප්‌පවෙසනසදිසන්‌ති යුද්‌ධත්‌ථාය උභතොරාසිකතචතුරඞ්‌ගිනිසෙනාමජ්‌ඣප්‌පවෙසනසදිසං. දානඤ්‌ච යුද්‌ධඤ්‌ච සමානමාහූති එත්‌ථ කථං පනීදමුභයං සමානං? ජීවිතවිනාසභීරුකො හි යුජ්‌ඣිතුං න සක්‌කොති, භොගක්‌ඛයභීරුකො දානං දාතුං න සක්‌කොති. ‘‘ජීවිතඤ්‌ච රක්‌ඛිස්‌සාමි, යුජ්‌ඣිස්‌සාමී’’ති හි වදන්‌තො න යුජ්‌ඣති, ජීවිතෙ පන ආලයං විස්‌සජ්‌ජෙත්‌වා ‘‘හත්‌ථපාදාදිච්‌ඡෙදො වා හොතු මරණං වා, ගණ්‌හිස්‌සාමෙතං ඉස්‌සරිය’’න්‌ති උස්‌සහන්‌තොව යුජ්‌ඣති . ‘‘භොගෙ ච රක්‌ඛිස්‌සාමි, දානඤ්‌ච දස්‌සාමී’’ති වදන්‌තොපි න දදාති, භොගෙසු පන ආලයං පිස්‌සජ්‌ජෙත්‌වා ‘‘මහාදානං දස්‌සාමී’’ති උස්‌සහන්‌තොව දෙති. එවං දානඤ්‌ච යුද්‌ධඤ්‌ච සමං හොති. කිඤ්‌ච භිය්‍යො – අප්‌පාපි සන්‌තා බහුකෙ ජිනන්‌ති, යථා ච යුද්‌ධෙ අප්‌පකාපි වීරපුරිසා බහුකෙ භීරුපුරිසෙ ජිනන්‌ති, එවං සද්‌ධාදිසම්‌පන්‌නො අප්‌පකම්‌පි දානං දදන්‌තො බහුවිධං ලොභදොසඉස්‌සාමච්‌ඡරියදිට්‌ඨිවිචිකිච්‌ඡාදිභෙදං තප්‌පටිපක්‌ඛං අභිභවති, බහුඤ්‌ච දානවිපාකං අධිගච්‌ඡති. එවම්‌පි දානඤ්‌ච යුද්‌ධඤ්‌ච සමානං. තෙනාහ ‘‘අප්‌පම්‌පි චෙ සද්‌දහානො දදාති, තෙනෙව සො හොති සුඛී පරත්‌ථා’’ති.

    2. Dutiye ubhatobyūḷhasaṅgāmappavesanasadisanti yuddhatthāya ubhatorāsikatacaturaṅginisenāmajjhappavesanasadisaṃ. Dānañca yuddhañca samānamāhūti ettha kathaṃ panīdamubhayaṃ samānaṃ? Jīvitavināsabhīruko hi yujjhituṃ na sakkoti, bhogakkhayabhīruko dānaṃ dātuṃ na sakkoti. ‘‘Jīvitañca rakkhissāmi, yujjhissāmī’’ti hi vadanto na yujjhati, jīvite pana ālayaṃ vissajjetvā ‘‘hatthapādādicchedo vā hotu maraṇaṃ vā, gaṇhissāmetaṃ issariya’’nti ussahantova yujjhati . ‘‘Bhoge ca rakkhissāmi, dānañca dassāmī’’ti vadantopi na dadāti, bhogesu pana ālayaṃ pissajjetvā ‘‘mahādānaṃ dassāmī’’ti ussahantova deti. Evaṃ dānañca yuddhañca samaṃ hoti. Kiñca bhiyyo – appāpi santā bahuke jinanti, yathā ca yuddhe appakāpi vīrapurisā bahuke bhīrupurise jinanti, evaṃ saddhādisampanno appakampi dānaṃ dadanto bahuvidhaṃ lobhadosaissāmacchariyadiṭṭhivicikicchādibhedaṃ tappaṭipakkhaṃ abhibhavati, bahuñca dānavipākaṃ adhigacchati. Evampi dānañca yuddhañca samānaṃ. Tenāha ‘‘appampi ce saddahāno dadāti, teneva so hoti sukhī paratthā’’ti.

    අගාරස්‌ස හිතං කසිගොරක්‌ඛාදි අගාරියං, තං නත්‌ථි එත්‌ථාති අනගාරියං, පබ්‌බජ්‌ජාති ආහ ‘‘අගාරස්‌ස…පෙ.… අනගාරියං පබ්‌බජ්‌ජ’’න්‌ති. සබ්‌බූපධිපටිනිස්‌සග්‌ගත්‌ථායාති එත්‌ථ චත්‌තාරො උපධී – කාමුපධි, ඛන්‌ධුපධි, කිලෙසුපධි, අභිසඞ්‌ඛාරුපධීති. කාමාපි හි ‘‘යං පඤ්‌ච කාමගුණෙ පටිච්‌ච උප්‌පජ්‌ජති සුඛං සොමනස්‌සං, අයං කාමානං අස්‌සාදො’’ති (අ. නි. 9.34) එවං වුත්‌තස්‌ස සුඛස්‌ස, තදස්‌සාදනිමිත්‌තස්‌ස වා දුක්‌ඛස්‌ස අධිට්‌ඨානභාවතො උපධීයති එත්‌ථ සුඛන්‌ති ඉමිනා වචනත්‌ථෙන ‘‘උපධී’’ති වුච්‌චන්‌ති. ඛන්‌ධාපි ඛන්‌ධමූලකස්‌ස දුක්‌ඛස්‌ස අධිට්‌ඨානභාවතො, කිලෙසාපි අපායදුක්‌ඛස්‌ස අධිට්‌ඨානභාවතො, අභිසඞ්‌ඛාරාපි භවදුක්‌ඛස්‌ස අධිට්‌ඨානභාවතො ‘‘උපධී’’ති වුච්‌චන්‌ති. සබ්‌බෙසං උපධීනං පටිනිස්‌සග්‌ගො පහානං එත්‌ථාති සබ්‌බූපධිපටිනිස්‌සග්‌ගං, නිබ්‌බානං. තෙනාහ ‘‘සබ්‌බෙසං ඛන්‌ධූපධි…පෙ.… නිබ්‌බානස්‌ස අත්‌ථායා’’ති.

    Agārassa hitaṃ kasigorakkhādi agāriyaṃ, taṃ natthi etthāti anagāriyaṃ, pabbajjāti āha ‘‘agārassa…pe… anagāriyaṃ pabbajja’’nti. Sabbūpadhipaṭinissaggatthāyāti ettha cattāro upadhī – kāmupadhi, khandhupadhi, kilesupadhi, abhisaṅkhārupadhīti. Kāmāpi hi ‘‘yaṃ pañca kāmaguṇe paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ, ayaṃ kāmānaṃ assādo’’ti (a. ni. 9.34) evaṃ vuttassa sukhassa, tadassādanimittassa vā dukkhassa adhiṭṭhānabhāvato upadhīyati ettha sukhanti iminā vacanatthena ‘‘upadhī’’ti vuccanti. Khandhāpi khandhamūlakassa dukkhassa adhiṭṭhānabhāvato, kilesāpi apāyadukkhassa adhiṭṭhānabhāvato, abhisaṅkhārāpi bhavadukkhassa adhiṭṭhānabhāvato ‘‘upadhī’’ti vuccanti. Sabbesaṃ upadhīnaṃ paṭinissaggo pahānaṃ etthāti sabbūpadhipaṭinissaggaṃ, nibbānaṃ. Tenāha ‘‘sabbesaṃ khandhūpadhi…pe… nibbānassa atthāyā’’ti.

    පධානසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.

    Padhānasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 2. පධානසුත්‌තං • 2. Padhānasuttaṃ

    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 2. පධානසුත්‌තවණ්‌ණනා • 2. Padhānasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact