Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
၃-၄. ပဓာနိယင္ဂသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ
3-4. Padhāniyaṅgasuttādivaṇṇanā
၅၃-၅၄. တတိယေ ပဒဟတီတိ ပဒဟနော, ဘာဝနမနုယုတ္တော ယောဂီ, တသ္သ ဘာဝော ဘာဝနာနုယောဂော ပဒဟနဘာဝော။ ပဓာနမသ္သ အတ္ထီတိ ပဓာနိကော, က-ကာရသ္သ ယ-ကာရံ ကတ္ဝာ ‘‘ပဓာနိယော’’တိ ဝုတ္တံ။ ‘‘အဘိနီဟာရတော ပဋ္ဌာယ အာဂတတ္တာ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ ပစ္စေကဗောဓိသတ္တသာဝကဗောဓိသတ္တာနမ္ပိ ပဏိဓာနတော ပဘုတိ အာဂတသဒ္ဓာ အာဂမနသဒ္ဒာ ဧဝ, ဥက္ကဋ္ဌနိဒ္ဒေသေန ပန ‘‘သဗ္ဗညုဗောဓိသတ္တာန’’န္တိ ဝုတ္တံ။ အဓိဂမတော သမုဒာဂတတ္တာ အဂ္ဂမဂ္ဂဖလသမ္ပယုတ္တာ စာပိ အဓိဂမသဒ္ဓာ နာမ, ယာ သောတာပန္နသ္သ အင္ဂဘာဝေန ဝုတ္တာ။ အစလဘာဝေနာတိ ပဋိပက္ခေန အနဓိဘဝနီယတ္တာ နိစ္စလဘာဝေန။ ဩကပ္ပနန္တိ ဩက္ကန္ဒိတ္ဝာ အဓိမုစ္စနံ, ပသာဒုပ္ပတ္တိယာ ပသာဒနီယဝတ္ထုသ္မိံ ပသီဒနမေဝ။ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓန္တိ သုဋ္ဌု ပဋိဝိဒ္ဓံ။ ယထာ တေန ပဋိဝိဒ္ဓေန သဗ္ဗညုတညာဏံ ဟတ္ထဂတံ အဟောသိ, တထာ ပဋိဝိဒ္ဓံ။ ယသ္သ ဗုဒ္ဓသုဗုဒ္ဓတာယ သဒ္ဓာ အစလာ အသမ္ပဝေဓိ, တသ္သ ဓမ္မသုဓမ္မတာယ သင္ဃသုပ္ပဋိပန္နတာယ တေန ပဋိဝေဓေန သဒ္ဓာ န တထာတိ အဋ္ဌာနမေတံ အနဝကာသော။ တေနာဟ ဘဂဝာ – ‘‘ယော, ဘိက္ခဝေ, ဗုဒ္ဓေ ပသန္နော ဓမ္မေ ပသန္နော သင္ဃေ ပသန္နော’’တိအာဒိ။ ပဓာနဝီရိယံ ဣဇ္ဈတိ ‘‘အဒ္ဓာ ဣမာယ ပဋိပဒာယ ဇရာမရဏတော မုစ္စိသ္သာမီ’’တိ သက္ကစ္စံ ပဒဟနတော။
53-54. Tatiye padahatīti padahano, bhāvanamanuyutto yogī, tassa bhāvo bhāvanānuyogo padahanabhāvo. Padhānamassa atthīti padhāniko, ka-kārassa ya-kāraṃ katvā ‘‘padhāniyo’’ti vuttaṃ. ‘‘Abhinīhārato paṭṭhāya āgatattā’’ti vuttattā paccekabodhisattasāvakabodhisattānampi paṇidhānato pabhuti āgatasaddhā āgamanasaddā eva, ukkaṭṭhaniddesena pana ‘‘sabbaññubodhisattāna’’nti vuttaṃ. Adhigamato samudāgatattā aggamaggaphalasampayuttā cāpi adhigamasaddhā nāma, yā sotāpannassa aṅgabhāvena vuttā. Acalabhāvenāti paṭipakkhena anadhibhavanīyattā niccalabhāvena. Okappananti okkanditvā adhimuccanaṃ, pasāduppattiyā pasādanīyavatthusmiṃ pasīdanameva. Suppaṭividdhanti suṭṭhu paṭividdhaṃ. Yathā tena paṭividdhena sabbaññutaññāṇaṃ hatthagataṃ ahosi, tathā paṭividdhaṃ. Yassa buddhasubuddhatāya saddhā acalā asampavedhi, tassa dhammasudhammatāya saṅghasuppaṭipannatāya tena paṭivedhena saddhā na tathāti aṭṭhānametaṃ anavakāso. Tenāha bhagavā – ‘‘yo, bhikkhave, buddhe pasanno dhamme pasanno saṅghe pasanno’’tiādi. Padhānavīriyaṃ ijjhati ‘‘addhā imāya paṭipadāya jarāmaraṇato muccissāmī’’ti sakkaccaṃ padahanato.
အပ္ပ-သဒ္ဒော အဘာဝတ္ထော ‘‘အပ္ပသဒ္ဒသ္သ။ပေ.။ ခော ပနာ’’တိအာဒီသု ဝိယာတိ အာဟ ‘‘အရောဂော’’တိ။ သမဝေပာကိနိယာတိ ယထာဘုတ္တမာဟာရံ သမာကာရေနေဝ ပစနသီလာယ။ ဒဠ္ဟံ ကတ္ဝာ ပစန္တီ ဟိ ဂဟဏီ ဃောရဘာဝေန ပိတ္တဝိကာရာဒိဝသေန ရောဂံ ဇနေတိ, သိထိလံ ကတ္ဝာ ပစန္တီ မန္ဒဘာဝေန ဝာတဝိကာရာဒိဝသေန တေနာဟ ‘‘နာတိသီတာယ နာစ္စုဏ္ဟာယာ’’တိ။ ဂဟဏိတေဇသ္သ မန္ဒပဋုတာဝသေန သတ္တာနံ ယထာက္ကမံ သီတုဏ္ဟသဟတာတိ အာဟ ‘‘အတိသီတလဂ္ဂဟဏိကော’’တိအာဒိ။ ယာထာဝတော အစ္စယဒေသနာ အတ္တနော အာဝိကရဏံ နာမာတိ အာဟ ‘‘ယထာဘူတံ အတ္တနော အဂုဏံ ပကာသေတာ’’တိ။ ဥဒယတ္ထဂာမိနိယာတိ သင္ခာရာနံ ဥဒယဉ္စ ဝယဉ္စ ပဋိဝိဇ္ဈန္တိယာတိ အယမေတ္ထ အတ္ထောတိ အာဟ ‘‘ဥဒယဉ္စာ’’တိအာဒိ။ ပရိသုဒ္ဓာယာတိ နိရုပက္ကိလေသာယ။ နိဗ္ဗိဇ္ဈိတုံ သမတ္ထာယာတိ တဒင္ဂဝသေန သဝိသေသံ ပဇဟိတုံ သမတ္ထာယ။ တသ္သ ဒုက္ခသ္သ ခယဂာမိနိယာတိ ယံ ဒုက္ခံ ဣမသ္မိံ ဉာဏေ အနဓိဂတေ ပဝတ္တိရဟံ, အဓိဂတေ န ပဝတ္တိ, တံ သန္ဓာယ ဝဒတိ။ တထာဟေသ ယောဂာဝစရော ‘‘စူဠသောတာပန္နော’’တိ ဝုစ္စတိ။ စတုတ္ထံ ဥတ္တာနမေဝ။
Appa-saddo abhāvattho ‘‘appasaddassa…pe… kho panā’’tiādīsu viyāti āha ‘‘arogo’’ti. Samavepākiniyāti yathābhuttamāhāraṃ samākāreneva pacanasīlāya. Daḷhaṃ katvā pacantī hi gahaṇī ghorabhāvena pittavikārādivasena rogaṃ janeti, sithilaṃ katvā pacantī mandabhāvena vātavikārādivasena tenāha ‘‘nātisītāya nāccuṇhāyā’’ti. Gahaṇitejassa mandapaṭutāvasena sattānaṃ yathākkamaṃ sītuṇhasahatāti āha ‘‘atisītalaggahaṇiko’’tiādi. Yāthāvato accayadesanā attano āvikaraṇaṃ nāmāti āha ‘‘yathābhūtaṃ attano aguṇaṃ pakāsetā’’ti. Udayatthagāminiyāti saṅkhārānaṃ udayañca vayañca paṭivijjhantiyāti ayamettha atthoti āha ‘‘udayañcā’’tiādi. Parisuddhāyāti nirupakkilesāya. Nibbijjhituṃ samatthāyāti tadaṅgavasena savisesaṃ pajahituṃ samatthāya. Tassa dukkhassa khayagāminiyāti yaṃ dukkhaṃ imasmiṃ ñāṇe anadhigate pavattirahaṃ, adhigate na pavatti, taṃ sandhāya vadati. Tathāhesa yogāvacaro ‘‘cūḷasotāpanno’’ti vuccati. Catutthaṃ uttānameva.
ပဓာနိယင္ဂသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Padhāniyaṅgasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya
၃. ပဓာနိယင္ဂသုတ္တံ • 3. Padhāniyaṅgasuttaṃ
၄. သမယသုတ္တံ • 4. Samayasuttaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
၃. ပဓာနိယင္ဂသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 3. Padhāniyaṅgasuttavaṇṇanā
၄. သမယသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 4. Samayasuttavaṇṇanā