Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā |
೭. ಪಾದುಕವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ
7. Pādukavaggavaṇṇanā
೬೩೮. ಅಕ್ಕನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಛತ್ತದಣ್ಡಕೇ ಅಙ್ಗುಲನ್ತರಂ ಅಪ್ಪವೇಸೇತ್ವಾ ಕೇವಲಂ ಪಾದುಕಂ ಅಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಠಿತಸ್ಸ। ಪಟಿಮುಕ್ಕಸ್ಸಾತಿ ಪಟಿಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ಠಿತಸ್ಸ। ಉಪಾಹನಾಯಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಓಮುಕ್ಕೋತಿ ಪನೇತ್ಥ ಪಣ್ಹಿಕಬದ್ಧಂ ಓಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ಠಿತೋ ವುಚ್ಚತಿ।
638.Akkantassāti chattadaṇḍake aṅgulantaraṃ appavesetvā kevalaṃ pādukaṃ akkamitvā ṭhitassa. Paṭimukkassāti paṭimuñcitvā ṭhitassa. Upāhanāyapi eseva nayo. Omukkoti panettha paṇhikabaddhaṃ omuñcitvā ṭhito vuccati.
೬೪೦. ಯಾನಗತಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ಸಚೇಪಿ ದ್ವೀಹಿ ಜನೇಹಿ ಹತ್ಥಸಙ್ಘಾಟೇನ ಗಹಿತೋ, ಸಾಟಕೇ ವಾ ಠಪೇತ್ವಾ ವಂಸೇನ ವಯ್ಹತಿ, ಅಯುತ್ತೇ ವಾ ವಯ್ಹಾದಿಕೇ ಯಾನೇ , ವಿಸಙ್ಖರಿತ್ವಾ ವಾ ಠಪಿತೇ ಚಕ್ಕಮತ್ತೇಪಿ ನಿಸಿನ್ನೋ ಯಾನಗತೋತ್ವೇವ ಸಙ್ಖ್ಯಂ ಗಚ್ಛತಿ। ಸಚೇ ಪನ ದ್ವೇಪಿ ಏಕಯಾನೇ ನಿಸಿನ್ನಾ ಹೋನ್ತಿ, ವಟ್ಟತಿ। ವಿಸುಂ ನಿಸಿನ್ನೇಸುಪಿ ಉಚ್ಚೇ ಯಾನೇ ನಿಸಿನ್ನೇನ ನೀಚೇ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ದೇಸೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಸಮಪ್ಪಮಾಣೇಪಿ ವಟ್ಟತಿ। ಪುರಿಮೇ ಯಾನೇ ನಿಸಿನ್ನೇನ ಪಚ್ಛಿಮೇ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ವಟ್ಟತಿ। ಪಚ್ಛಿಮೇ ಪನ ಉಚ್ಚತರೇಪಿ ನಿಸಿನ್ನೇನ ದೇಸೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ।
640.Yānagatassāti ettha sacepi dvīhi janehi hatthasaṅghāṭena gahito, sāṭake vā ṭhapetvā vaṃsena vayhati, ayutte vā vayhādike yāne , visaṅkharitvā vā ṭhapite cakkamattepi nisinno yānagatotveva saṅkhyaṃ gacchati. Sace pana dvepi ekayāne nisinnā honti, vaṭṭati. Visuṃ nisinnesupi ucce yāne nisinnena nīce nisinnassa desetuṃ vaṭṭati, samappamāṇepi vaṭṭati. Purime yāne nisinnena pacchime nisinnassa vaṭṭati. Pacchime pana uccatarepi nisinnena desetuṃ na vaṭṭati.
೬೪೧. ಸಯನಗತಸ್ಸಾತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಕಟಸಾರಕೇಪಿ ಪಕತಿಭೂಮಿಯಮ್ಪಿ ನಿಪನ್ನಸ್ಸ ಉಚ್ಚೇಪಿ ಮಞ್ಚಪೀಠೇ ವಾ ಭೂಮಿಪದೇಸೇ ವಾ ಠಿತೇನ ನಿಸಿನ್ನೇನ ವಾ ದೇಸೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ। ಸಯನಗತೇನ ಪನ ಸಯನಗತಸ್ಸ ಉಚ್ಚತರೇ ವಾ ಸಮಪ್ಪಮಾಣೇ ವಾ ನಿಪನ್ನೇನ ದೇಸೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ನಿಪನ್ನೇನ ಚ ಠಿತಸ್ಸ ವಾ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ವಾ ದೇಸೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ನಿಸಿನ್ನೇನಾಪಿ ಠಿತಸ್ಸ ವಾ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ವಾ ವಟ್ಟತಿ। ಠಿತೇನ ಠಿತಸ್ಸೇವ ವಟ್ಟತಿ।
641.Sayanagatassāti antamaso kaṭasārakepi pakatibhūmiyampi nipannassa uccepi mañcapīṭhe vā bhūmipadese vā ṭhitena nisinnena vā desetuṃ na vaṭṭati. Sayanagatena pana sayanagatassa uccatare vā samappamāṇe vā nipannena desetuṃ vaṭṭati. Nipannena ca ṭhitassa vā nisinnassa vā desetuṃ vaṭṭati, nisinnenāpi ṭhitassa vā nisinnassa vā vaṭṭati. Ṭhitena ṭhitasseva vaṭṭati.
೬೪೨. ಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಾಯಾತಿ ಆಯೋಗಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಾಯ ವಾ ಹತ್ಥಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಾಯ ವಾ ದುಸ್ಸಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಾಯ ವಾ ಯಾಯ ಕಾಯಚಿ ಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಾಯ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ಅಗಿಲಾನಸ್ಸ ದೇಸೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ।
642.Pallatthikāyāti āyogapallatthikāya vā hatthapallatthikāya vā dussapallatthikāya vā yāya kāyaci pallatthikāya nisinnassa agilānassa desetuṃ na vaṭṭati.
೬೪೩. ವೇಠಿತಸೀಸಸ್ಸಾತಿ ದುಸ್ಸವೇಠನೇನ ವಾ ಮೋಳಿಆದೀಹಿ ವಾ ಯಥಾ ಕೇಸನ್ತೋ ನ ದಿಸ್ಸತಿ; ಏವಂ ವೇಠಿತಸೀಸಸ್ಸ।
643.Veṭhitasīsassāti dussaveṭhanena vā moḷiādīhi vā yathā kesanto na dissati; evaṃ veṭhitasīsassa.
೬೪೪. ಓಗುಣ್ಠಿತಸೀಸಸ್ಸಾತಿ ಸಸೀಸಂ ಪಾರುತಸ್ಸ।
644.Oguṇṭhitasīsassāti sasīsaṃ pārutassa.
೬೪೫. ಛಮಾಯಂ ನಿಸಿನ್ನೇನಾತಿ ಭೂಮಿಯಂ ನಿಸಿನ್ನೇನ। ಆಸನೇ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸಾತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ವತ್ಥಮ್ಪಿ ತಿಣಾನಿಪಿ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ।
645.Chamāyaṃ nisinnenāti bhūmiyaṃ nisinnena. Āsane nisinnassāti antamaso vatthampi tiṇānipi santharitvā nisinnassa.
೬೪೭. ಛಪಕಸ್ಸಾತಿ ಚಣ್ಡಾಲಸ್ಸ। ಛಪಕೀತಿ ಚಣ್ಡಾಲೀ। ನಿಲೀನೋತಿ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೋ ಹುತ್ವಾ। ಯತ್ರ ಹಿ ನಾಮಾತಿ ಯೋ ಹಿ ನಾಮ। ಸಬ್ಬಮಿದಂ ಚರಿಮಂ ಕತನ್ತಿ ತತ್ಥೇವ ಪರಿಪತೀತಿ ‘‘ಸಬ್ಬೋ ಅಯಂ ಲೋಕೋ ಸಙ್ಕರಂ ಗತೋ ನಿಮ್ಮರಿಯಾದೋ’’ತಿ ಇಮಂ ವಚನಂ ವತ್ವಾ ತತ್ಥೇವ ತೇಸಂ ದ್ವಿನ್ನಮ್ಪಿ ಅನ್ತರಾ ರುಕ್ಖತೋ ಪತಿತೋ। ಪತಿತ್ವಾ ಚ ಪನ ಉಭಿನ್ನಮ್ಪಿ ಪುರತೋ ಠತ್ವಾ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –
647.Chapakassāti caṇḍālassa. Chapakīti caṇḍālī. Nilīnoti paṭicchanno hutvā. Yatra hi nāmāti yo hi nāma. Sabbamidaṃ carimaṃ katanti tattheva paripatīti ‘‘sabbo ayaṃ loko saṅkaraṃ gato nimmariyādo’’ti imaṃ vacanaṃ vatvā tattheva tesaṃ dvinnampi antarā rukkhato patito. Patitvā ca pana ubhinnampi purato ṭhatvā imaṃ gāthaṃ abhāsi –
‘‘ಉಭೋ ಅತ್ಥಂ ನ ಜಾನನ್ತಿ…ಪೇ॰… ಅಸ್ಮಾ ಕುಮ್ಭಮಿವಾಭಿದಾ’’ತಿ॥
‘‘Ubho atthaṃ na jānanti…pe… asmā kumbhamivābhidā’’ti.
ತತ್ಥ ಉಭೋ ಅತ್ಥಂ ನ ಜಾನನ್ತೀತಿ ದ್ವೇಪಿ ಜನಾ ಪಾಳಿಯಾ ಅತ್ಥಂ ನ ಜಾನನ್ತಿ। ಧಮ್ಮಂ ನ ಪಸ್ಸರೇತಿ ಪಾಳಿಂ ನ ಪಸ್ಸನ್ತಿ। ಕತಮೇ ತೇ ಉಭೋತಿ? ‘‘ಯೋ ಚಾಯಂ ಮನ್ತಂ ವಾಚೇತಿ, ಯೋ ಚಾಧಮ್ಮೇನಧೀಯತೀ’’ತಿ। ಏವಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಞ್ಚ ರಾಜಾನಞ್ಚ ಉಭೋಪಿ ಅಧಮ್ಮಿಕಭಾವೇ ಠಪೇಸಿ।
Tattha ubho atthaṃ na jānantīti dvepi janā pāḷiyā atthaṃ na jānanti. Dhammaṃ na passareti pāḷiṃ na passanti. Katame te ubhoti? ‘‘Yo cāyaṃ mantaṃvāceti, yo cādhammenadhīyatī’’ti. Evaṃ brāhmaṇañca rājānañca ubhopi adhammikabhāve ṭhapesi.
ತತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಸಾಲೀನನ್ತಿ ಗಾಥಮಾಹ। ತಸ್ಸತ್ಥೋ – ಜಾನಾಮಹಂ ಭೋ ‘‘ಅಯಂ ಅಧಮ್ಮೋ’’ತಿ; ಅಪಿ ಚ ಖೋ ಮಯಾ ದೀಘರತ್ತಂ ಸಪುತ್ತದಾರಪರಿಜನೇನ ರಞ್ಞೋ ಸನ್ತಕೋ ಸಾಲೀನಂ ಓದನೋ ಭುತ್ತೋ। ಸುಚಿಮಂಸೂಪಸೇಚನೋತಿ ನಾನಪ್ಪಕಾರವಿಕತಿಸಮ್ಪಾದಿತಂ ಸುಚಿಮಂಸೂಪಸೇಚನಂ ಮಿಸ್ಸೀಕರಣಮಸ್ಸಾತಿ ಸುಚಿಮಂಸೂಪಸೇಚನೋ। ತಸ್ಮಾ ಧಮ್ಮೇ ನ ವತ್ತಾಮೀತಿ ಯಸ್ಮಾ ಏವಂ ಮಯಾ ರಞ್ಞೋ ಓದನೋ ಭುತ್ತೋ, ಅಞ್ಞೇ ಚ ಬಹೂ ಲಾಭಾ ಲದ್ಧಾ, ತಸ್ಮಾ ಧಮ್ಮೇ ಅಹಂ ನ ವತ್ತಾಮಿ ಉದರೇ ಬದ್ಧೋ ಹುತ್ವಾ, ನ ಧಮ್ಮಂ ಅಜಾನನ್ತೋ। ಅಯಞ್ಹಿ ಧಮ್ಮೋ ಅರಿಯೇಹಿ ವಣ್ಣಿತೋ ಪಸತ್ಥೋ ಥೋಮಿತೋತಿ ಜಾನಾಮಿ।
Tato brāhmaṇo sālīnanti gāthamāha. Tassattho – jānāmahaṃ bho ‘‘ayaṃ adhammo’’ti; api ca kho mayā dīgharattaṃ saputtadāraparijanena rañño santako sālīnaṃ odano bhutto. Sucimaṃsūpasecanoti nānappakāravikatisampāditaṃ sucimaṃsūpasecanaṃ missīkaraṇamassāti sucimaṃsūpasecano. Tasmā dhamme na vattāmīti yasmā evaṃ mayā rañño odano bhutto, aññe ca bahū lābhā laddhā, tasmā dhamme ahaṃ na vattāmi udare baddho hutvā, na dhammaṃ ajānanto. Ayañhi dhammo ariyehi vaṇṇito pasattho thomitoti jānāmi.
ಅಥ ನಂ ಛಪಕೋ ‘‘ಧಿರತ್ಥೂ’’ತಿಆದಿನಾ ಗಾಥಾದ್ವಯೇನ ಅಜ್ಝಭಾಸಿ। ತಸ್ಸತ್ಥೋ – ಯೋ ತಯಾ ಧನಲಾಭೋ ಚ ಯಸಲಾಭೋ ಚ ಲದ್ಧೋ, ಧಿರತ್ಥು ತಂ ಧನಲಾಭಂ ಯಸಲಾಭಞ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ। ಕಸ್ಮಾ? ಯಸ್ಮಾ ಅಯಂ ತಯಾ ಲದ್ಧೋ ಲಾಭೋ ಆಯತಿಂ ಅಪಾಯೇಸು ವಿನಿಪಾತನಹೇತುನಾ ಸಮ್ಪತಿ ಚ ಅಧಮ್ಮಚರಣೇನ ವುತ್ತಿ ನಾಮ ಹೋತಿ। ಏವರೂಪಾ ಯಾ ವುತ್ತಿ ಆಯತಿಂ ವಿನಿಪಾತೇನ ಇಧ ಅಧಮ್ಮಚರಣೇನ ವಾ ನಿಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಕಿಂ ತಾಯ ವುತ್ತಿಯಾ? ತೇನ ವುತ್ತಂ –
Atha naṃ chapako ‘‘dhiratthū’’tiādinā gāthādvayena ajjhabhāsi. Tassattho – yo tayā dhanalābho ca yasalābho ca laddho, dhiratthu taṃ dhanalābhaṃ yasalābhañca brāhmaṇa. Kasmā? Yasmā ayaṃ tayā laddho lābho āyatiṃ apāyesu vinipātanahetunā sampati ca adhammacaraṇena vutti nāma hoti. Evarūpā yā vutti āyatiṃ vinipātena idha adhammacaraṇena vā nippajjati, kiṃ tāya vuttiyā? Tena vuttaṃ –
‘‘ಧಿರತ್ಥು ತಂ ಧನಲಾಭಂ, ಯಸಲಾಭಞ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ।
‘‘Dhiratthu taṃ dhanalābhaṃ, yasalābhañca brāhmaṇa;
ಯಾ ವುತ್ತಿ ವಿನಿಪಾತೇನ, ಅಧಮ್ಮಚರಣೇನ ವಾ’’ತಿ॥
Yā vutti vinipātena, adhammacaraṇena vā’’ti.
ಪರಿಬ್ಬಜ ಮಹಾಬ್ರಹ್ಮೇತಿ ಮಹಾಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಇತೋ ದಿಸಾ ಸೀಘಂ ಪಲಾಯಸ್ಸು। ಪಚನ್ತಞ್ಞೇಪಿ ಪಾಣಿನೋತಿ ಅಞ್ಞೇಪಿ ಸತ್ತಾ ಪಚನ್ತಿ ಚೇವ ಭುಞ್ಜನ್ತಿ ಚ; ನ ಕೇವಲಂ ತ್ವಞ್ಚೇವ ರಾಜಾ ಚ। ಮಾ ತ್ವಂ ಅಧಮ್ಮೋ ಆಚರಿತೋ ಅಸ್ಮಾ ಕುಮ್ಭಮಿವಾಭಿದಾತಿ ಸಚೇ ಹಿ ತ್ವಂ ಇತೋ ಅಪರಿಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ಇಮಂ ಅಧಮ್ಮಂ ಆಚರಿಸ್ಸಸಿ , ತತೋ ತ್ವಂ ಸೋ ಅಧಮ್ಮೋ ಏವಂ ಆಚರಿತೋ ಯಥಾ ಉದಕಕುಮ್ಭಂ ಪಾಸಾಣೋ ಭಿನ್ದೇಯ್ಯ; ಏವಂ ಭೇಚ್ಛತಿ, ತೇನ ಮಯಂ ತಂ ವದಾಮ –
Paribbaja mahābrahmeti mahābrāhmaṇa ito disā sīghaṃ palāyassu. Pacantaññepi pāṇinoti aññepi sattā pacanti ceva bhuñjanti ca; na kevalaṃ tvañceva rājā ca. Mā tvaṃ adhammo ācarito asmā kumbhamivābhidāti sace hi tvaṃ ito aparibbajitvā imaṃ adhammaṃ ācarissasi , tato tvaṃ so adhammo evaṃ ācarito yathā udakakumbhaṃ pāsāṇo bhindeyya; evaṃ bhecchati, tena mayaṃ taṃ vadāma –
‘‘ಪರಿಬ್ಬಜ ಮಹಾಬ್ರಹ್ಮೇ, ಪಚನ್ತಞ್ಞೇಪಿ ಪಾಣಿನೋ।
‘‘Paribbaja mahābrahme, pacantaññepi pāṇino;
ಮಾ ತ್ವಂ ಅಧಮ್ಮೋ ಆಚರಿತೋ, ಅಸ್ಮಾ ಕುಮ್ಭಮಿವಾಭಿದಾ’’ತಿ॥
Mā tvaṃ adhammo ācarito, asmā kumbhamivābhidā’’ti.
ಉಚ್ಚೇ ಆಸನೇತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಭೂಮಿಪ್ಪದೇಸೇಪಿ ಉನ್ನತಟ್ಠಾನೇ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ದೇಸೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ।
Ucce āsaneti antamaso bhūmippadesepi unnataṭṭhāne nisinnassa desetuṃ na vaṭṭati.
೬೪೮. ನ ಠಿತೋ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸಾತಿ ಸಚೇಪಿ ಥೇರುಪಟ್ಠಾನಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಠಿತಂ ದಹರಭಿಕ್ಖುಂ ಆಸನೇ ನಿಸಿನ್ನೋ ಮಹಾಥೇರೋ ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛತಿ, ನ ಕಥೇತಬ್ಬಂ। ಗಾರವೇನ ಪನ ಥೇರಂ ಉಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಪುಚ್ಛಥಾತಿ ವತ್ತುಂ ನ ಸಕ್ಕಾ, ಪಸ್ಸೇ ಠಿತಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಕಥೇಮೀತಿ ಕಥೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ।
648.Naṭhito nisinnassāti sacepi therupaṭṭhānaṃ gantvā ṭhitaṃ daharabhikkhuṃ āsane nisinno mahāthero pañhaṃ pucchati, na kathetabbaṃ. Gāravena pana theraṃ uṭṭhahitvā pucchathāti vattuṃ na sakkā, passe ṭhitabhikkhussa kathemīti kathetuṃ vaṭṭati.
೬೪೯. ನ ಪಚ್ಛತೋ ಗಚ್ಛನ್ತೇನಾತಿ ಏತ್ಥ ಸಚೇ ಪುರತೋ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಪಚ್ಛತೋ ಗಚ್ಛನ್ತಂ ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛತಿ, ನ ಕಥೇತಬ್ಬಂ। ಪಚ್ಛಿಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಕಥೇಮೀತಿ ಕಥೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಸದ್ಧಿಂ ಉಗ್ಗಹಿತಧಮ್ಮಂ ಪನ ಸಜ್ಝಾಯಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಸಮಧುರೇನ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ಕಥೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ।
649.Na pacchato gacchantenāti ettha sace purato gacchanto pacchato gacchantaṃ pañhaṃ pucchati, na kathetabbaṃ. Pacchimassa bhikkhuno kathemīti kathetuṃ vaṭṭati. Saddhiṃ uggahitadhammaṃ pana sajjhāyituṃ vaṭṭati. Samadhurena gacchantassa kathetuṃ vaṭṭati.
೬೫೦. ನ ಉಪ್ಪಥೇನಾತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ಸಚೇ ದ್ವೇಪಿ ಸಕಟಪಥೇ ಏಕೇಕಚಕ್ಕಪಥೇನ ವಾ ಉಪ್ಪಥೇನ ವಾ ಸಮಧುರಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ವಟ್ಟತಿ।
650.Na uppathenāti etthāpi sace dvepi sakaṭapathe ekekacakkapathena vā uppathena vā samadhuraṃ gacchanti, vaṭṭati.
೬೫೧. ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚಾತಿ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಟ್ಠಾನಂ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ಸಹಸಾ ಉಚ್ಚಾರೋ ವಾ ಪಸ್ಸಾವೋ ವಾ ನಿಕ್ಖಮತಿ, ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಕತೋ ನಾಮ ಅನಾಪತ್ತಿ।
651.Asañciccāti paṭicchannaṭṭhānaṃ gacchantassa sahasā uccāro vā passāvo vā nikkhamati, asañcicca kato nāma anāpatti.
೬೫೨. ನ ಹರಿತೇತಿ ಏತ್ಥ ಯಮ್ಪಿ ಜೀವರುಕ್ಖಸ್ಸ ಮೂಲಂ ಪಥವಿಯಂ ದಿಸ್ಸಮಾನಂ ಗಚ್ಛತಿ, ಸಾಖಾ ವಾ ಭೂಮಿಲಗ್ಗಾ ಗಚ್ಛತಿ, ಸಬ್ಬಂ ಹರಿತಸಙ್ಖಾತಮೇವ। ಖನ್ಧೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಅಪ್ಪಹರಿತಟ್ಠಾನೇ ಪಾತೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಅಪ್ಪಹರಿತಟ್ಠಾನಂ ಓಲೋಕೇನ್ತಸ್ಸೇವ ಸಹಸಾ ನಿಕ್ಖಮತಿ, ಗಿಲಾನಟ್ಠಾನೇ ಠಿತೋ ಹೋತಿ, ವಟ್ಟತಿ। ಅಪ್ಪಹರಿತೇ ಕತೋತಿ ಅಪ್ಪಹರಿತಂ ಅಲಭನ್ತೇನ ತಿಣಣ್ಡುಪಕಂ ವಾ ಪಲಾಲಣ್ಡುಪಕಂ ವಾ ಠಪೇತ್ವಾ ಕತೋಪಿ ಪಚ್ಛಾ ಹರಿತಂ ಓತ್ಥರತಿ, ವಟ್ಟತಿಯೇವ। ಖೇಳೇನ ಚೇತ್ಥ ಸಿಙ್ಘಾಣಿಕಾಪಿ ಸಙ್ಗಹಿತಾತಿ ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಂ ವುತ್ತಂ।
652.Na hariteti ettha yampi jīvarukkhassa mūlaṃ pathaviyaṃ dissamānaṃ gacchati, sākhā vā bhūmilaggā gacchati, sabbaṃ haritasaṅkhātameva. Khandhe nisīditvā appaharitaṭṭhāne pātetuṃ vaṭṭati. Appaharitaṭṭhānaṃ olokentasseva sahasā nikkhamati, gilānaṭṭhāne ṭhito hoti, vaṭṭati. Appaharite katoti appaharitaṃ alabhantena tiṇaṇḍupakaṃ vā palālaṇḍupakaṃ vā ṭhapetvā katopi pacchā haritaṃ ottharati, vaṭṭatiyeva. Kheḷena cettha siṅghāṇikāpi saṅgahitāti mahāpaccariyaṃ vuttaṃ.
೬೫೩. ನ ಉದಕೇತಿ ಏತಂ ಪರಿಭೋಗಉದಕಮೇವ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ, ವಚ್ಚಕುಟಿಸಮುದ್ದಾದಿಉದಕೇಸು ಪನ ಅಪರಿಭೋಗೇಸು ಅನಾಪತ್ತಿ। ದೇವೇ ವಸ್ಸನ್ತೇ ಸಮನ್ತತೋ ಉದಕೋಘೋ ಹೋತಿ, ಅನುದಕಟ್ಠಾನಂ ಓಲೋಕೇನ್ತಸ್ಸೇವ ನಿಕ್ಖಮತಿ, ವಟ್ಟತಿ। ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಂ ವುತ್ತಂ – ‘‘ಏತಾದಿಸೇ ಕಾಲೇ ಅನುದಕಟ್ಠಾನಂ ಅಲಭನ್ತೇನ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ। ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು ಉತ್ತಾನತ್ಥಮೇವ।
653.Na udaketi etaṃ paribhogaudakameva sandhāya vuttaṃ, vaccakuṭisamuddādiudakesu pana aparibhogesu anāpatti. Deve vassante samantato udakogho hoti, anudakaṭṭhānaṃ olokentasseva nikkhamati, vaṭṭati. Mahāpaccariyaṃ vuttaṃ – ‘‘etādise kāle anudakaṭṭhānaṃ alabhantena kātuṃ vaṭṭatī’’ti. Sesaṃ sabbasikkhāpadesu uttānatthameva.
ಸತ್ತಮೋ ವಗ್ಗೋ।
Sattamo vaggo.
ಸಮುಟ್ಠಾನಾದಿದೀಪನತ್ಥಾಯ ಪನೇತ್ಥ ಇದಂ ಪಕಿಣ್ಣಕಂ – ಉಜ್ಜಗ್ಘಿಕಉಚ್ಚಾಸದ್ದಪಟಿಸಂಯುತ್ತಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ, ಸಕಬಳೇನ ಮುಖೇನ ಬ್ಯಾಹರಣಂ ಏಕಂ, ಛಮಾನೀಚಾಸನಠಾನಪಚ್ಛತೋಗಮನಉಪ್ಪಥಗಮನಪಟಿಸಂಯುತ್ತಾನಿ ಪಞ್ಚಾತಿ ಇಮಾನಿ ದಸ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಸಮನುಭಾಸನಸಮುಟ್ಠಾನಾನಿ ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಸಮುಟ್ಠಹನ್ತಿ, ಕಿರಿಯಾನಿ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಾನಿ , ಸಚಿತ್ತಕಾನಿ, ಲೋಕವಜ್ಜಾನಿ, ಕಾಯಕಮ್ಮವಚೀಕಮ್ಮಾನಿ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಾನಿ, ದುಕ್ಖವೇದನಾನೀತಿ।
Samuṭṭhānādidīpanatthāya panettha idaṃ pakiṇṇakaṃ – ujjagghikauccāsaddapaṭisaṃyuttāni cattāri, sakabaḷena mukhena byāharaṇaṃ ekaṃ, chamānīcāsanaṭhānapacchatogamanauppathagamanapaṭisaṃyuttāni pañcāti imāni dasa sikkhāpadāni samanubhāsanasamuṭṭhānāni kāyavācācittato samuṭṭhahanti, kiriyāni, saññāvimokkhāni , sacittakāni, lokavajjāni, kāyakammavacīkammāni, akusalacittāni, dukkhavedanānīti.
ಸೂಪೋದನವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥಸಮುಟ್ಠಾನಂ ಕಾಯಚಿತ್ತತೋ ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಚ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ।
Sūpodanaviññattisikkhāpadaṃ theyyasatthasamuṭṭhānaṃ kāyacittato kāyavācācittato ca samuṭṭhāti, kiriyaṃ, saññāvimokkhaṃ, sacittakaṃ, lokavajjaṃ, kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, akusalacittaṃ, dukkhavedananti.
ಛತ್ತಪಾಣಿದಣ್ಡಪಾಣಿಸತ್ಥಪಾಣಿಆವುಧಪಾಣಿಪಾದುಕಉಪಾಹನಯಾನಸಯನಪಲ್ಲತ್ಥಿಕವೇಠಿತಓಗುಣ್ಠಿತನಾಮಕಾನಿ ಏಕಾದಸ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಧಮ್ಮದೇಸನಸಮುಟ್ಠಾನಾನಿ ವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಸಮುಟ್ಠಹನ್ತಿ, ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಾನಿ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಾನಿ, ಸಚಿತ್ತಕಾನಿ, ಲೋಕವಜ್ಜಾನಿ, ವಚೀಕಮ್ಮಾನಿ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಾನಿ, ದುಕ್ಖವೇದನಾನೀತಿ।
Chattapāṇidaṇḍapāṇisatthapāṇiāvudhapāṇipādukaupāhanayānasayanapallatthikaveṭhitaoguṇṭhitanāmakāni ekādasa sikkhāpadāni dhammadesanasamuṭṭhānāni vācācittato samuṭṭhahanti, kiriyākiriyāni, saññāvimokkhāni, sacittakāni, lokavajjāni, vacīkammāni, akusalacittāni, dukkhavedanānīti.
ಅವಸೇಸಾನಿ ತೇಪಣ್ಣಾಸ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸಮುಟ್ಠಾನಾನೀತಿ।
Avasesāni tepaṇṇāsa sikkhāpadāni paṭhamapārājikasamuṭṭhānānīti.
ಸಬ್ಬಸೇಖಿಯೇಸು ಆಬಾಧಪಚ್ಚಯಾ ಅನಾಪತ್ತಿ, ಥೂಪೀಕತಪಿಣ್ಡಪಾತೇ ಸೂಪಬ್ಯಞ್ಜನೇನ ಪಟಿಚ್ಛಾದನೇ ಉಜ್ಝಾನಸಞ್ಞಿಮ್ಹೀತಿ ತೀಸು ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು ಗಿಲಾನೋ ನತ್ಥೀತಿ।
Sabbasekhiyesu ābādhapaccayā anāpatti, thūpīkatapiṇḍapāte sūpabyañjanena paṭicchādane ujjhānasaññimhīti tīsu sikkhāpadesu gilāno natthīti.
ಸೇಖಿಯವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Sekhiyavaṇṇanā niṭṭhitā.
ಸೇಖಿಯಕಣ್ಡಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ।
Sekhiyakaṇḍaṃ niṭṭhitaṃ.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೭. ಪಾದುಕವಗ್ಗೋ • 7. Pādukavaggo
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ೭. ಪಾದುಕವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ • 7. Pādukavaggavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ೭. ಪಾದುಕವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ • 7. Pādukavaggavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ೭. ಪಾದುಕವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ • 7. Pādukavaggavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೭. ಪಾದುಕವಗ್ಗ-ಅತ್ಥಯೋಜನಾ • 7. Pādukavagga-atthayojanā