| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / อปทาน-อฎฺฐกถา • Apadāna-aṭṭhakathā |
๙. ปทุมเตฺถรอปทานวณฺณนา
9. Padumattheraapadānavaṇṇanā
จตุสจฺจํ ปกาเสโนฺตติอาทิกํ อายสฺมโต ปทุมเตฺถรสฺส อปทานํฯ อยมฺปิ ปุริมพุเทฺธสุ กตกุสลสมฺภาโร ปทุมุตฺตรมุนินา ธมฺมปโชฺชเต โชตมาเน เอกสฺมิํ กุลเคเห นิพฺพโตฺต ฆราวาสํ สณฺฐเปตฺวา โภคสมฺปโนฺนติ ปากโฎฯ โส สตฺถริ ปสีทิตฺวา มหาชเนน สทฺธิํ ธมฺมํ สุณโนฺต ธเชน สห ปทุมกลาปํ คเหตฺวา อฎฺฐาสิ, สธชํ ตํ ปทุมกลาปํ อากาสมุกฺขิปิํ, ตํ อจฺฉริยํ ทิสฺวา อติวิย โสมนสฺสชาโต อโหสิฯ โส ยาวชีวํ กุสลํ กตฺวา ชีวิตปริโยสาเน สเคฺค นิพฺพโตฺต ธชมิว ฉกามาวจเร ปากโฎ ปูชิโต จ ทิพฺพสมฺปตฺติมนุภวิตฺวา มนุเสฺสสุ จ จกฺกวตฺติสมฺปตฺติมนุภวิตฺวา อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท วิภวสมฺปเนฺน สทฺธาสมฺปเนฺน เอกสฺมิํ กุลเคเห นิพฺพโตฺต วุทฺธิมนฺวาย สทฺธาชาโต ปญฺจวสฺสิโกว ปพฺพชิตฺวา นจิรเสฺสว อรหา หุตฺวา กตปุญฺญนาเมน ปทุมเตฺถโรติ ปากโฎฯ
Catusaccaṃ pakāsentotiādikaṃ āyasmato padumattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katakusalasambhāro padumuttaramuninā dhammapajjote jotamāne ekasmiṃ kulagehe nibbatto gharāvāsaṃ saṇṭhapetvā bhogasampannoti pākaṭo. So satthari pasīditvā mahājanena saddhiṃ dhammaṃ suṇanto dhajena saha padumakalāpaṃ gahetvā aṭṭhāsi, sadhajaṃ taṃ padumakalāpaṃ ākāsamukkhipiṃ, taṃ acchariyaṃ disvā ativiya somanassajāto ahosi. So yāvajīvaṃ kusalaṃ katvā jīvitapariyosāne sagge nibbatto dhajamiva chakāmāvacare pākaṭo pūjito ca dibbasampattimanubhavitvā manussesu ca cakkavattisampattimanubhavitvā imasmiṃ buddhuppāde vibhavasampanne saddhāsampanne ekasmiṃ kulagehe nibbatto vuddhimanvāya saddhājāto pañcavassikova pabbajitvā nacirasseva arahā hutvā katapuññanāmena padumattheroti pākaṭo.
๖๗. อตฺตโน ปุพฺพกมฺมํ สริตฺวา โสมนสฺสชาโต ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสโนฺต จตุสจฺจํ ปกาเสโนฺตติอาทิมาหฯ ตตฺถ สจฺจนฺติ ตถํ อวิตถํ อวิปรีตํ สจฺจํ, ทุกฺขสมุทยนิโรธมคฺควเสน จตฺตาริ สจฺจานิ สมาหฎานีติ จตุสจฺจํ, ตํ จตุสจฺจํ ปกาเสโนฺต โลเก ปากฎํ กโรโนฺตติ อโตฺถฯ วรธมฺมปฺปวตฺตโกติ อุตฺตมธมฺมปฺปวตฺตโก ปกาสโกติ อโตฺถฯ อมตํ วุฎฺฐินฺติ อมตมหานิพฺพานวุฎฺฐิธารํ ปวสฺสโนฺต ปคฺฆรโนฺต สเทวกํ โลกํ เตเมโนฺต สพฺพกิเลสปริฬาหํ นิพฺพาเปโนฺต ธมฺมวสฺสํ วสฺสตีติ อโตฺถฯ
67. Attano pubbakammaṃ saritvā somanassajāto pubbacaritāpadānaṃ pakāsento catusaccaṃ pakāsentotiādimāha. Tattha saccanti tathaṃ avitathaṃ aviparītaṃ saccaṃ, dukkhasamudayanirodhamaggavasena cattāri saccāni samāhaṭānīti catusaccaṃ, taṃ catusaccaṃ pakāsento loke pākaṭaṃ karontoti attho. Varadhammappavattakoti uttamadhammappavattako pakāsakoti attho. Amataṃ vuṭṭhinti amatamahānibbānavuṭṭhidhāraṃ pavassanto paggharanto sadevakaṃ lokaṃ temento sabbakilesapariḷāhaṃ nibbāpento dhammavassaṃ vassatīti attho.
๖๘. สธชํ ปทุมํ คยฺหาติ ธเชน สห เอกโต กตฺวา ปทุมํ ปทุมกลาปํ คเหตฺวาติ อโตฺถฯ อฑฺฒโกเส ฐิโต อหนฺติ อุโภ อุกฺขิปิตฺวา ฐิโต อหนฺติ อโตฺถฯ เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานตฺถเมวาติฯ
68.Sadhajaṃ padumaṃ gayhāti dhajena saha ekato katvā padumaṃ padumakalāpaṃ gahetvāti attho. Aḍḍhakose ṭhito ahanti ubho ukkhipitvā ṭhito ahanti attho. Sesaṃ sabbattha uttānatthamevāti.
ปทุมเตฺถรอปทานวณฺณนา สมตฺตาฯ
Padumattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / ขุทฺทกนิกาย • Khuddakanikāya / อปทานปาฬิ • Apadānapāḷi / ๙. ปทุมเตฺถรอปทานํ • 9. Padumattheraapadānaṃ
