| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / อิติวุตฺตกปาฬิ • Itivuttakapāḷi |
๑๐. ปทุฎฺฐจิตฺตสุตฺตํ
10. Paduṭṭhacittasuttaṃ
๒๐. วุตฺตเญฺหตํ ภควตา, วุตฺตมรหตาติ เม สุตํ –
20. Vuttañhetaṃ bhagavatā, vuttamarahatāti me sutaṃ –
‘‘อิธาหํ, ภิกฺขเว, เอกจฺจํ ปุคฺคลํ ปทุฎฺฐจิตฺตํ เอวํ เจตสา เจโต ปริจฺจ ปชานามิ – ‘อิมมฺหิ จายํ สมเย ปุคฺคโล กาลงฺกเรยฺย ยถาภตํ นิกฺขิโตฺต เอวํ นิรเย’ฯ ตํ กิสฺส เหตุ? จิตฺตํ หิสฺส, ภิกฺขเว, ปทุฎฺฐํฯ เจโตปโทสเหตุ โข ปน, ภิกฺขเว, เอวมิเธกเจฺจ สตฺตา กายสฺส เภทา ปรํ มรณา อปายํ ทุคฺคติํ วินิปาตํ นิรยํ อุปปชฺชนฺตี’’ติฯ เอตมตฺถํ ภควา อโวจฯ ตเตฺถตํ อิติ วุจฺจติ –
‘‘Idhāhaṃ, bhikkhave, ekaccaṃ puggalaṃ paduṭṭhacittaṃ evaṃ cetasā ceto paricca pajānāmi – ‘imamhi cāyaṃ samaye puggalo kālaṅkareyya yathābhataṃ nikkhitto evaṃ niraye’. Taṃ kissa hetu? Cittaṃ hissa, bhikkhave, paduṭṭhaṃ. Cetopadosahetu kho pana, bhikkhave, evamidhekacce sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjantī’’ti. Etamatthaṃ bhagavā avoca. Tatthetaṃ iti vuccati –
‘‘ปทุฎฺฐจิตฺตํ ญตฺวาน, เอกจฺจํ อิธ ปุคฺคลํ;
‘‘Paduṭṭhacittaṃ ñatvāna, ekaccaṃ idha puggalaṃ;
เอตมตฺถญฺจ พฺยากาสิ, พุโทฺธ ภิกฺขูน สนฺติเกฯ
Etamatthañca byākāsi, buddho bhikkhūna santike.
‘‘อิมมฺหิ จายํ สมเย, กาลํ กยิราถ ปุคฺคโล;
‘‘Imamhi cāyaṃ samaye, kālaṃ kayirātha puggalo;
นิรยํ อุปปเชฺชยฺย, จิตฺตํ หิสฺส ปทูสิตํฯ
Nirayaṃ upapajjeyya, cittaṃ hissa padūsitaṃ.
‘‘ยถา หริตฺวา นิกฺขิเปยฺย, เอวเมว ตถาวิโธ;
‘‘Yathā haritvā nikkhipeyya, evameva tathāvidho;
เจโตปโทสเหตุ หิ, สตฺตา คจฺฉนฺติ ทุคฺคติ’’นฺติฯ
Cetopadosahetu hi, sattā gacchanti duggati’’nti.
อยมฺปิ อโตฺถ วุโตฺต ภควตา, อิติ เม สุตนฺติฯ ทสมํฯ
Ayampi attho vutto bhagavatā, iti me sutanti. Dasamaṃ.
ทุติโย วโคฺค นิฎฺฐิโตฯ
Dutiyo vaggo niṭṭhito.
ตสฺสุทฺทานํ –
Tassuddānaṃ –
โมโห โกโธ อถ มโกฺข, วิชฺชา ตณฺหา เสขทุเว จ;
Moho kodho atha makkho, vijjā taṇhā sekhaduve ca;
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / อิติวุตฺตก-อฎฺฐกถา • Itivuttaka-aṭṭhakathā / ๑๐. ปทุฎฺฐจิตฺตสุตฺตวณฺณนา • 10. Paduṭṭhacittasuttavaṇṇanā
