Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya |
३. पहानसुत्तं
3. Pahānasuttaṃ
२५१. ‘‘तिस्सो इमा, भिक्खवे, वेदना। कतमा तिस्सो? सुखा वेदना, दुक्खा वेदना, अदुक्खमसुखा वेदना। सुखाय, भिक्खवे, वेदनाय रागानुसयो पहातब्बो, दुक्खाय वेदनाय पटिघानुसयो पहातब्बो, अदुक्खमसुखाय वेदनाय अविज्जानुसयो पहातब्बो। यतो खो, भिक्खवे, भिक्खुनो सुखाय वेदनाय रागानुसयो पहीनो होति, दुक्खाय वेदनाय पटिघानुसयो पहीनो होति, अदुक्खमसुखाय वेदनाय अविज्जानुसयो पहीनो होति, अयं वुच्चति, भिक्खवे, ‘भिक्खु निरनुसयो सम्मद्दसो अच्छेच्छि 1 तण्हं, विवत्तयि 2 संयोजनं, सम्मा मानाभिसमया अन्तमकासि दुक्खस्सा’’’ति।
251. ‘‘Tisso imā, bhikkhave, vedanā. Katamā tisso? Sukhā vedanā, dukkhā vedanā, adukkhamasukhā vedanā. Sukhāya, bhikkhave, vedanāya rāgānusayo pahātabbo, dukkhāya vedanāya paṭighānusayo pahātabbo, adukkhamasukhāya vedanāya avijjānusayo pahātabbo. Yato kho, bhikkhave, bhikkhuno sukhāya vedanāya rāgānusayo pahīno hoti, dukkhāya vedanāya paṭighānusayo pahīno hoti, adukkhamasukhāya vedanāya avijjānusayo pahīno hoti, ayaṃ vuccati, bhikkhave, ‘bhikkhu niranusayo sammaddaso acchecchi 3 taṇhaṃ, vivattayi 4 saṃyojanaṃ, sammā mānābhisamayā antamakāsi dukkhassā’’’ti.
सो रागानुसयो होति, अनिस्सरणदस्सिनो॥
So rāgānusayo hoti, anissaraṇadassino.
‘‘दुक्खं वेदयमानस्स, वेदनं अप्पजानतो।
‘‘Dukkhaṃ vedayamānassa, vedanaṃ appajānato;
पटिघानुसयो होति, अनिस्सरणदस्सिनो॥
Paṭighānusayo hoti, anissaraṇadassino.
‘‘अदुक्खमसुखं सन्तं, भूरिपञ्ञेन देसितं।
‘‘Adukkhamasukhaṃ santaṃ, bhūripaññena desitaṃ;
तञ्चापि अभिनन्दति, नेव दुक्खा पमुच्चति॥
Tañcāpi abhinandati, neva dukkhā pamuccati.
‘‘यतो च भिक्खु आतापी, सम्पजञ्ञं न रिञ्चति।
‘‘Yato ca bhikkhu ātāpī, sampajaññaṃ na riñcati;
ततो सो वेदना सब्बा, परिजानाति पण्डितो॥
Tato so vedanā sabbā, parijānāti paṇḍito.
‘‘सो वेदना परिञ्ञाय, दिट्ठे धम्मे अनासवो।
‘‘So vedanā pariññāya, diṭṭhe dhamme anāsavo;
कायस्स भेदा धम्मट्ठो, सङ्ख्यं नोपेति वेदगू’’ति॥ ततियं।
Kāyassa bhedā dhammaṭṭho, saṅkhyaṃ nopeti vedagū’’ti. tatiyaṃ;
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ३. पहानसुत्तवण्णना • 3. Pahānasuttavaṇṇanā
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ३. पहानसुत्तवण्णना • 3. Pahānasuttavaṇṇanā