| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya |
๓. ปหานสุตฺตํ
3. Pahānasuttaṃ
๒๕๑. ‘‘ติโสฺส อิมา, ภิกฺขเว, เวทนาฯ กตมา ติโสฺส? สุขา เวทนา, ทุกฺขา เวทนา, อทุกฺขมสุขา เวทนาฯ สุขาย, ภิกฺขเว, เวทนาย ราคานุสโย ปหาตโพฺพ, ทุกฺขาย เวทนาย ปฎิฆานุสโย ปหาตโพฺพ, อทุกฺขมสุขาย เวทนาย อวิชฺชานุสโย ปหาตโพฺพฯ ยโต โข, ภิกฺขเว, ภิกฺขุโน สุขาย เวทนาย ราคานุสโย ปหีโน โหติ, ทุกฺขาย เวทนาย ปฎิฆานุสโย ปหีโน โหติ, อทุกฺขมสุขาย เวทนาย อวิชฺชานุสโย ปหีโน โหติ, อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, ‘ภิกฺขุ นิรนุสโย สมฺมทฺทโส อเจฺฉจฺฉิ 1 ตณฺหํ, วิวตฺตยิ 2 สํโยชนํ, สมฺมา มานาภิสมยา อนฺตมกาสิ ทุกฺขสฺสา’’’ติฯ
251. ‘‘Tisso imā, bhikkhave, vedanā. Katamā tisso? Sukhā vedanā, dukkhā vedanā, adukkhamasukhā vedanā. Sukhāya, bhikkhave, vedanāya rāgānusayo pahātabbo, dukkhāya vedanāya paṭighānusayo pahātabbo, adukkhamasukhāya vedanāya avijjānusayo pahātabbo. Yato kho, bhikkhave, bhikkhuno sukhāya vedanāya rāgānusayo pahīno hoti, dukkhāya vedanāya paṭighānusayo pahīno hoti, adukkhamasukhāya vedanāya avijjānusayo pahīno hoti, ayaṃ vuccati, bhikkhave, ‘bhikkhu niranusayo sammaddaso acchecchi 3 taṇhaṃ, vivattayi 4 saṃyojanaṃ, sammā mānābhisamayā antamakāsi dukkhassā’’’ti.
โส ราคานุสโย โหติ, อนิสฺสรณทสฺสิโนฯ
So rāgānusayo hoti, anissaraṇadassino.
‘‘ทุกฺขํ เวทยมานสฺส, เวทนํ อปฺปชานโต;
‘‘Dukkhaṃ vedayamānassa, vedanaṃ appajānato;
ปฎิฆานุสโย โหติ, อนิสฺสรณทสฺสิโนฯ
Paṭighānusayo hoti, anissaraṇadassino.
‘‘อทุกฺขมสุขํ สนฺตํ, ภูริปเญฺญน เทสิตํ;
‘‘Adukkhamasukhaṃ santaṃ, bhūripaññena desitaṃ;
ตญฺจาปิ อภินนฺทติ, เนว ทุกฺขา ปมุจฺจติฯ
Tañcāpi abhinandati, neva dukkhā pamuccati.
‘‘ยโต จ ภิกฺขุ อาตาปี, สมฺปชญฺญํ น ริญฺจติ;
‘‘Yato ca bhikkhu ātāpī, sampajaññaṃ na riñcati;
ตโต โส เวทนา สพฺพา, ปริชานาติ ปณฺฑิโตฯ
Tato so vedanā sabbā, parijānāti paṇḍito.
‘‘โส เวทนา ปริญฺญาย, ทิเฎฺฐ ธเมฺม อนาสโว;
‘‘So vedanā pariññāya, diṭṭhe dhamme anāsavo;
กายสฺส เภทา ธมฺมโฎฺฐ, สงฺขฺยํ โนเปติ เวทคู’’ติฯ ตติยํ;
Kāyassa bhedā dhammaṭṭho, saṅkhyaṃ nopeti vedagū’’ti. tatiyaṃ;
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๓. ปหานสุตฺตวณฺณนา • 3. Pahānasuttavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๓. ปหานสุตฺตวณฺณนา • 3. Pahānasuttavaṇṇanā
