| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
२. पहानसुत्तवण्णना
2. Pahānasuttavaṇṇanā
२४. सब्बस्साति द्वारारम्मणेहि सद्धिं द्वारप्पवत्तस्स। पहानायाति तप्पटिबद्धछन्दरागपहानवसेन पजहनाय। चक्खुसम्फस्सन्ति चक्खुसन्निस्सितफस्सं। मूलपच्चयन्ति मूलभूतं पच्चयं कत्वा, सहजातवेदनाय चक्खुसम्फस्सपच्चयभावे वत्तब्बमेव नत्थि। एसेव नयोति अपदेसेन ‘‘सोतसम्फस्सं मूलपच्चयं कत्वा’’तिआदिना वत्तब्बन्ति दस्सेति। मनोति भवङ्गचित्तं मनोद्वारस्स अधिप्पेतत्ता। आरम्मणन्ति धम्मारम्मणं। सहावज्जनकजवनन्ति सहमनोद्वारावज्जनकं जवनं। तंपुब्बकत्ता मनोविञ्ञाणफस्सवेदनानं मूलपच्चयभूता सब्बेस्वेव चक्खुद्वारादीसु वुत्तित्ता तदनुरूपतो ‘‘भवङ्गसहजातो सम्फस्सो’’ति वुत्तं। सहावज्जनवेदनाय जवनवेदना ‘‘वेदयित’’न्ति अधिप्पेता, भवङ्गसम्पयुत्ताय पन वेदनाय गहणे वत्तब्बमेव नत्थि। भवङ्गतो अमोचेत्वा भवङ्गचित्तेन सद्धिंयेव आवज्जनं गहेत्वा मनोद्वारावज्जनं भवङ्गं दट्ठब्बं। या पनेत्थ देसनाति या एत्थ ‘‘पहानाया’’तिआदिना पवत्तदेसना सत्थु अनसिट्ठि आणा। अयं पण्णत्ति नाम तस्स तस्स अत्थस्स पकारतो ञापनतो। एत्थ सब्बग्गहणेन सब्बे सभावधम्मा गहिता, पञ्ञत्ति पन कतमाति विचारणाय तं दस्सेतुं ‘‘या पनेत्था’’तिआदि वुत्तन्ति दट्ठब्बं।
24.Sabbassāti dvārārammaṇehi saddhiṃ dvārappavattassa. Pahānāyāti tappaṭibaddhachandarāgapahānavasena pajahanāya. Cakkhusamphassanti cakkhusannissitaphassaṃ. Mūlapaccayanti mūlabhūtaṃ paccayaṃ katvā, sahajātavedanāya cakkhusamphassapaccayabhāve vattabbameva natthi. Eseva nayoti apadesena ‘‘sotasamphassaṃ mūlapaccayaṃ katvā’’tiādinā vattabbanti dasseti. Manoti bhavaṅgacittaṃ manodvārassa adhippetattā. Ārammaṇanti dhammārammaṇaṃ. Sahāvajjanakajavananti sahamanodvārāvajjanakaṃ javanaṃ. Taṃpubbakattā manoviññāṇaphassavedanānaṃ mūlapaccayabhūtā sabbesveva cakkhudvārādīsu vuttittā tadanurūpato ‘‘bhavaṅgasahajāto samphasso’’ti vuttaṃ. Sahāvajjanavedanāya javanavedanā ‘‘vedayita’’nti adhippetā, bhavaṅgasampayuttāya pana vedanāya gahaṇe vattabbameva natthi. Bhavaṅgato amocetvā bhavaṅgacittena saddhiṃyeva āvajjanaṃ gahetvā manodvārāvajjanaṃ bhavaṅgaṃ daṭṭhabbaṃ. Yā panettha desanāti yā ettha ‘‘pahānāyā’’tiādinā pavattadesanā satthu anasiṭṭhi āṇā. Ayaṃ paṇṇatti nāma tassa tassa atthassa pakārato ñāpanato. Ettha sabbaggahaṇena sabbe sabhāvadhammā gahitā, paññatti pana katamāti vicāraṇāya taṃ dassetuṃ ‘‘yā panetthā’’tiādi vuttanti daṭṭhabbaṃ.
पहानसुत्तवण्णना निट्ठिता।
Pahānasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / २. पहानसुत्तं • 2. Pahānasuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / २. पहानसुत्तवण्णना • 2. Pahānasuttavaṇṇanā
