| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
๒. ปหานสุตฺตวณฺณนา
2. Pahānasuttavaṇṇanā
๒๔. สพฺพสฺสาติ ทฺวารารมฺมเณหิ สทฺธิํ ทฺวารปฺปวตฺตสฺสฯ ปหานายาติ ตปฺปฎิพทฺธฉนฺทราคปหานวเสน ปชหนายฯ จกฺขุสมฺผสฺสนฺติ จกฺขุสนฺนิสฺสิตผสฺสํฯ มูลปจฺจยนฺติ มูลภูตํ ปจฺจยํ กตฺวา, สหชาตเวทนาย จกฺขุสมฺผสฺสปจฺจยภาเว วตฺตพฺพเมว นตฺถิฯ เอเสว นโยติ อปเทเสน ‘‘โสตสมฺผสฺสํ มูลปจฺจยํ กตฺวา’’ติอาทินา วตฺตพฺพนฺติ ทเสฺสติฯ มโนติ ภวงฺคจิตฺตํ มโนทฺวารสฺส อธิเปฺปตตฺตาฯ อารมฺมณนฺติ ธมฺมารมฺมณํฯ สหาวชฺชนกชวนนฺติ สหมโนทฺวาราวชฺชนกํ ชวนํฯ ตํปุพฺพกตฺตา มโนวิญฺญาณผสฺสเวทนานํ มูลปจฺจยภูตา สเพฺพเสฺวว จกฺขุทฺวาราทีสุ วุตฺติตฺตา ตทนุรูปโต ‘‘ภวงฺคสหชาโต สมฺผโสฺส’’ติ วุตฺตํฯ สหาวชฺชนเวทนาย ชวนเวทนา ‘‘เวทยิต’’นฺติ อธิเปฺปตา, ภวงฺคสมฺปยุตฺตาย ปน เวทนาย คหเณ วตฺตพฺพเมว นตฺถิฯ ภวงฺคโต อโมเจตฺวา ภวงฺคจิเตฺตน สทฺธิํเยว อาวชฺชนํ คเหตฺวา มโนทฺวาราวชฺชนํ ภวงฺคํ ทฎฺฐพฺพํฯ ยา ปเนตฺถ เทสนาติ ยา เอตฺถ ‘‘ปหานายา’’ติอาทินา ปวตฺตเทสนา สตฺถุ อนสิฎฺฐิ อาณาฯ อยํ ปณฺณตฺติ นาม ตสฺส ตสฺส อตฺถสฺส ปการโต ญาปนโตฯ เอตฺถ สพฺพคฺคหเณน สเพฺพ สภาวธมฺมา คหิตา, ปญฺญตฺติ ปน กตมาติ วิจารณาย ตํ ทเสฺสตุํ ‘‘ยา ปเนตฺถา’’ติอาทิ วุตฺตนฺติ ทฎฺฐพฺพํฯ
24.Sabbassāti dvārārammaṇehi saddhiṃ dvārappavattassa. Pahānāyāti tappaṭibaddhachandarāgapahānavasena pajahanāya. Cakkhusamphassanti cakkhusannissitaphassaṃ. Mūlapaccayanti mūlabhūtaṃ paccayaṃ katvā, sahajātavedanāya cakkhusamphassapaccayabhāve vattabbameva natthi. Eseva nayoti apadesena ‘‘sotasamphassaṃ mūlapaccayaṃ katvā’’tiādinā vattabbanti dasseti. Manoti bhavaṅgacittaṃ manodvārassa adhippetattā. Ārammaṇanti dhammārammaṇaṃ. Sahāvajjanakajavananti sahamanodvārāvajjanakaṃ javanaṃ. Taṃpubbakattā manoviññāṇaphassavedanānaṃ mūlapaccayabhūtā sabbesveva cakkhudvārādīsu vuttittā tadanurūpato ‘‘bhavaṅgasahajāto samphasso’’ti vuttaṃ. Sahāvajjanavedanāya javanavedanā ‘‘vedayita’’nti adhippetā, bhavaṅgasampayuttāya pana vedanāya gahaṇe vattabbameva natthi. Bhavaṅgato amocetvā bhavaṅgacittena saddhiṃyeva āvajjanaṃ gahetvā manodvārāvajjanaṃ bhavaṅgaṃ daṭṭhabbaṃ. Yā panettha desanāti yā ettha ‘‘pahānāyā’’tiādinā pavattadesanā satthu anasiṭṭhi āṇā. Ayaṃ paṇṇatti nāma tassa tassa atthassa pakārato ñāpanato. Ettha sabbaggahaṇena sabbe sabhāvadhammā gahitā, paññatti pana katamāti vicāraṇāya taṃ dassetuṃ ‘‘yā panetthā’’tiādi vuttanti daṭṭhabbaṃ.
ปหานสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Pahānasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๒. ปหานสุตฺตํ • 2. Pahānasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๒. ปหานสุตฺตวณฺณนา • 2. Pahānasuttavaṇṇanā
