| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
੩. ਪਹਾਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
3. Pahānasuttavaṇṇanā
੨੫੧. ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਅਟ੍ਠਸਤਪਭੇਦਂ ਤਣ੍ਹਂ ਛਿਨ੍ਦਿ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਪਹਾਨવਸੇਨ ਪਜਹਿ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦੀ’’ਤਿ। ਯਦਗ੍ਗੇਨ ਤਣ੍ਹਾ ਸਬ੍ਬਸੋ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ, ਤਦਗ੍ਗੇਨ ਸਬ੍ਬਾਨਿਪਿ ਸਞ੍ਞੋਜਨਾਨੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਦਸવਿਧਮ੍ਪੀ’’ਤਿਆਦਿ। ਸਮ੍ਮਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ। ਪਹਾਨਞ੍ਚ ਨਾਮ ਉਪਾਯੇਨ ਞਾਯੇਨ ਪਹਾਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਹੇਤੁਨਾ ਕਾਰਣੇਨਾ’’ਤਿ। ਦਸ੍ਸਨਾਭਿਸਮਯਾਤਿ ਅਸਮ੍ਮੋਹਪਟਿવੇਧਾ। ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੋ ਹਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋવ ਸਭਾવਪਟਿਚ੍ਛਾਦਕਂ ਮੋਹਂ વਿਦ੍ਧਂਸੇਨ੍ਤੋ ਏવ ਪવਤ੍ਤਤਿ, ਤੇਨ ਮਾਨੋ ਯਾਥਾવਤੋ ਦਿਟ੍ਠੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਅਯਮਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨਾਭਿਸਮਯੋ। ਯਥਾ ਹਿ ਸੂਰਿਯੇ ਉਟ੍ਠਿਤੇ ਅਨ੍ਧਕਾਰੋ વਿਦ੍ਧਂਸਿਯਮਾਨੋ વਿਹਤੋ, ਏવਂ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੇ ਸੋ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਹੀਨੋ ਏવ ਹੋਤਿ, ਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਪਤਿਟ੍ਠਂ ਲਭਤਿ, ਅਯਮਸ੍ਸ ਪਹਾਨਾਭਿਸਮਯੋ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੋ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ। ਕਿਚ੍ਚવਸੇਨਾਤਿ ਅਸਮ੍ਮੋਹਪਟਿવੇਧਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨਕਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਅਨਿਪ੍ਫਾਦਨવਸੇਨ।
251.Sabbampi aṭṭhasatapabhedaṃ taṇhaṃ chindi samucchedapahānavasena pajahi. Tenāha ‘‘samucchindī’’ti. Yadaggena taṇhā sabbaso samucchinnā, tadaggena sabbānipi saññojanānīti āha ‘‘dasavidhampī’’tiādi. Sammāti suṭṭhu. Pahānañca nāma upāyena ñāyena pahānanti āha ‘‘hetunā kāraṇenā’’ti. Dassanābhisamayāti asammohapaṭivedhā. Arahattamaggo hi uppajjamānova sabhāvapaṭicchādakaṃ mohaṃ viddhaṃsento eva pavattati, tena māno yāthāvato diṭṭho nāma hoti, ayamassa dassanābhisamayo. Yathā hi sūriye uṭṭhite andhakāro viddhaṃsiyamāno vihato, evaṃ arahattamagge uppajjamāne so sabbaso pahīno eva hoti, na tasmiṃ santāne patiṭṭhaṃ labhati, ayamassa pahānābhisamayo. Tena vuttaṃ ‘‘arahattamaggo hī’’tiādi. Kiccavasenāti asammohapaṭivedhasaṅkhātassa dassanakiccassa anipphādanavasena.
ਯੇ ਇਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਨ੍ਤਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਮਰਿਯਾਦਨ੍ਤੋਤਿ ਮਰਿਯਾਦਸਙ੍ਖਾਤੋ ਅਨ੍ਤੋ। ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸਤ੍ਤਯੇਪਿ। ਤੇਸੂਤਿ ਚਤੂਸੁ ਅਨ੍ਤੇਸੁ। ਅਦੁਂ ਚਤੁਤ੍ਥਕੋਟਿਸਙ੍ਖਾਤਂ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸੇવ વਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਂ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਮਾਨਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਚ ਅਕਾਸੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਸਮੁਸ੍ਸਯੋ ਅਤ੍ਤਭਾવੋ।
Ye ime cattāro antāti sambandho. Mariyādantoti mariyādasaṅkhāto anto. Esa nayo sesattayepi. Tesūti catūsu antesu. Aduṃ catutthakoṭisaṅkhātaṃ sabbasseva vaṭṭadukkhassa antaṃ paricchedaṃ arahattamaggena mānassa diṭṭhattā pahīnattā ca akāsīti yojanā. Samussayo attabhāvo.
ਨ ਰਿਞ੍ਚਤੀਤਿ ਨ વਿવੇਚੇਤਿ ਨ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਿ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ ਨ ਜਹਤੀ’’ਤਿ, ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ ਨ ਪਰਿਚ੍ਚਜਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਨੋਪੇਤੀਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ‘‘ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮੇ ਅਨਾਸવੋ’’ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ વਸੇਨ ਅਤ੍ਥਂ વਦਨ੍ਤੋ ‘‘ਰਤ੍ਤੋ ਦੁਟ੍ਠੋ’’ਤਿ ਅવੋਚ ਸਉਪਾਦਿਸੇਸਨਿਬ੍ਬਾਨવਸੇਨ। ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਨੋਪੇਤੀਤਿ વਾ ਦਿਟ੍ਠੇ-ਧਮ੍ਮੇ ਅਨਾਸવੋ ਧਮ੍ਮਟ੍ਠੋ વੇਦਗੂ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਮਨੁਸ੍ਸੋ ਦੇવੋਤਿ વਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਂ ਨ ਉਪੇਤੀਤਿ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਨਿਬ੍ਬਾਨવਸੇਨਪਿ ਅਤ੍ਥੋ વਤ੍ਤਬ੍ਬੋ। ਏਤ੍ਥ ਚ ਸੁਖਾਦੀਸੁ વੇਦਨਾਸੁ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਰਾਗਾਨੁਸਯਾਦਯੋ ਕਥਿਤਾਤਿ ਆਹ – ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਆਰਮ੍ਮਣਾਨੁਸਯੋ ਕਥਿਤੋ’’ਤਿ। ਯੋ ਹਿ ਰਾਗਾਦਿ ਪਚ੍ਚਯਸਮવਾਯੇ ਅਤਿਇਟ੍ਠਾਦੀਸੁ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਾਰਹੋ ਮਗ੍ਗੇਨ ਅਪ੍ਪਹੀਨੋ, ਸੋ ‘‘ਰਾਗਾਨੁਸਯੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ વੁਤ੍ਤੋ, ਅਪ੍ਪਹੀਨਤ੍ਥੋ ਸੋ ਮਗ੍ਗੇਨ ਪਹਾਤਬ੍ਬੋ, ਨ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਾਭਿਭવਤ੍ਥੋਤਿ।
Na riñcatīti na viveceti na vissajjeti. Tenāha ‘‘sampajaññaṃ na jahatī’’ti, sampajaññaṃ na pariccajatīti attho. Saṅkhyaṃ nopetīti imassa ‘‘diṭṭhadhamme anāsavo’’ti imassa vasena atthaṃ vadanto ‘‘ratto duṭṭho’’ti avoca saupādisesanibbānavasena. Saṅkhyaṃ nopetīti vā diṭṭhe-dhamme anāsavo dhammaṭṭho vedagū kāyassa bhedā manusso devoti vā paññattiṃ na upetīti anupādisesanibbānavasenapi attho vattabbo. Ettha ca sukhādīsu vedanāsu yathākkamaṃ rāgānusayādayo kathitāti āha – ‘‘imasmiṃ sutte ārammaṇānusayo kathito’’ti. Yo hi rāgādi paccayasamavāye atiiṭṭhādīsu uppajjanāraho maggena appahīno, so ‘‘rāgānusayo’’tiādinā vutto, appahīnattho so maggena pahātabbo, na pariyuṭṭhānābhibhavatthoti.
ਪਹਾਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Pahānasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੩. ਪਹਾਨਸੁਤ੍ਤਂ • 3. Pahānasuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੩. ਪਹਾਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 3. Pahānasuttavaṇṇanā
