Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
൨. പഹാനസുത്തവണ്ണനാ
2. Pahānasuttavaṇṇanā
൨൪. സബ്ബസ്സാതി ദ്വാരാരമ്മണേഹി സദ്ധിം ദ്വാരപ്പവത്തസ്സ. പഹാനായാതി തപ്പടിബദ്ധഛന്ദരാഗപഹാനവസേന പജഹനായ. ചക്ഖുസമ്ഫസ്സന്തി ചക്ഖുസന്നിസ്സിതഫസ്സം. മൂലപച്ചയന്തി മൂലഭൂതം പച്ചയം കത്വാ, സഹജാതവേദനായ ചക്ഖുസമ്ഫസ്സപച്ചയഭാവേ വത്തബ്ബമേവ നത്ഥി. ഏസേവ നയോതി അപദേസേന ‘‘സോതസമ്ഫസ്സം മൂലപച്ചയം കത്വാ’’തിആദിനാ വത്തബ്ബന്തി ദസ്സേതി. മനോതി ഭവങ്ഗചിത്തം മനോദ്വാരസ്സ അധിപ്പേതത്താ. ആരമ്മണന്തി ധമ്മാരമ്മണം. സഹാവജ്ജനകജവനന്തി സഹമനോദ്വാരാവജ്ജനകം ജവനം. തംപുബ്ബകത്താ മനോവിഞ്ഞാണഫസ്സവേദനാനം മൂലപച്ചയഭൂതാ സബ്ബേസ്വേവ ചക്ഖുദ്വാരാദീസു വുത്തിത്താ തദനുരൂപതോ ‘‘ഭവങ്ഗസഹജാതോ സമ്ഫസ്സോ’’തി വുത്തം. സഹാവജ്ജനവേദനായ ജവനവേദനാ ‘‘വേദയിത’’ന്തി അധിപ്പേതാ, ഭവങ്ഗസമ്പയുത്തായ പന വേദനായ ഗഹണേ വത്തബ്ബമേവ നത്ഥി. ഭവങ്ഗതോ അമോചേത്വാ ഭവങ്ഗചിത്തേന സദ്ധിംയേവ ആവജ്ജനം ഗഹേത്വാ മനോദ്വാരാവജ്ജനം ഭവങ്ഗം ദട്ഠബ്ബം. യാ പനേത്ഥ ദേസനാതി യാ ഏത്ഥ ‘‘പഹാനായാ’’തിആദിനാ പവത്തദേസനാ സത്ഥു അനസിട്ഠി ആണാ. അയം പണ്ണത്തി നാമ തസ്സ തസ്സ അത്ഥസ്സ പകാരതോ ഞാപനതോ. ഏത്ഥ സബ്ബഗ്ഗഹണേന സബ്ബേ സഭാവധമ്മാ ഗഹിതാ, പഞ്ഞത്തി പന കതമാതി വിചാരണായ തം ദസ്സേതും ‘‘യാ പനേത്ഥാ’’തിആദി വുത്തന്തി ദട്ഠബ്ബം.
24.Sabbassāti dvārārammaṇehi saddhiṃ dvārappavattassa. Pahānāyāti tappaṭibaddhachandarāgapahānavasena pajahanāya. Cakkhusamphassanti cakkhusannissitaphassaṃ. Mūlapaccayanti mūlabhūtaṃ paccayaṃ katvā, sahajātavedanāya cakkhusamphassapaccayabhāve vattabbameva natthi. Eseva nayoti apadesena ‘‘sotasamphassaṃ mūlapaccayaṃ katvā’’tiādinā vattabbanti dasseti. Manoti bhavaṅgacittaṃ manodvārassa adhippetattā. Ārammaṇanti dhammārammaṇaṃ. Sahāvajjanakajavananti sahamanodvārāvajjanakaṃ javanaṃ. Taṃpubbakattā manoviññāṇaphassavedanānaṃ mūlapaccayabhūtā sabbesveva cakkhudvārādīsu vuttittā tadanurūpato ‘‘bhavaṅgasahajāto samphasso’’ti vuttaṃ. Sahāvajjanavedanāya javanavedanā ‘‘vedayita’’nti adhippetā, bhavaṅgasampayuttāya pana vedanāya gahaṇe vattabbameva natthi. Bhavaṅgato amocetvā bhavaṅgacittena saddhiṃyeva āvajjanaṃ gahetvā manodvārāvajjanaṃ bhavaṅgaṃ daṭṭhabbaṃ. Yā panettha desanāti yā ettha ‘‘pahānāyā’’tiādinā pavattadesanā satthu anasiṭṭhi āṇā. Ayaṃ paṇṇatti nāma tassa tassa atthassa pakārato ñāpanato. Ettha sabbaggahaṇena sabbe sabhāvadhammā gahitā, paññatti pana katamāti vicāraṇāya taṃ dassetuṃ ‘‘yā panetthā’’tiādi vuttanti daṭṭhabbaṃ.
പഹാനസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Pahānasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya / ൨. പഹാനസുത്തം • 2. Pahānasuttaṃ
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൨. പഹാനസുത്തവണ്ണനാ • 2. Pahānasuttavaṇṇanā