Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పటిసమ్భిదామగ్గ-అట్ఠకథా • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā

    పహాతబ్బనిద్దేసవణ్ణనా

    Pahātabbaniddesavaṇṇanā

    ౨౩. పహాతబ్బనిద్దేసే అస్మిమానోతి రూపాదీసు పఞ్చసు ఉపాదానక్ఖన్ధేసు అస్మీతి మానో. తస్మిఞ్హి పహీనే అరహత్తం పత్తం హోతి. రూపరాగాదీసు విజ్జమానేసుపి సేసాని అవత్వా అస్మిమానస్సేవ వచనం దిట్ఠిపతిరూపకత్తేన తస్స ఓళారికత్తాతి వేదితబ్బం. అవిజ్జాతి సుత్తన్తపరియాయేన దుక్ఖాదీసు చతూసు ఠానేసు అఞ్ఞాణం, అభిధమ్మపరియాయేన పుబ్బన్తాదీహి సద్ధిం అట్ఠసు. వుత్తఞ్హేతం –

    23. Pahātabbaniddese asmimānoti rūpādīsu pañcasu upādānakkhandhesu asmīti māno. Tasmiñhi pahīne arahattaṃ pattaṃ hoti. Rūparāgādīsu vijjamānesupi sesāni avatvā asmimānasseva vacanaṃ diṭṭhipatirūpakattena tassa oḷārikattāti veditabbaṃ. Avijjāti suttantapariyāyena dukkhādīsu catūsu ṭhānesu aññāṇaṃ, abhidhammapariyāyena pubbantādīhi saddhiṃ aṭṭhasu. Vuttañhetaṃ –

    ‘‘తత్థ కతమా అవిజ్జా? దుక్ఖే అఞ్ఞాణం, దుక్ఖసముదయే అఞ్ఞాణం, దుక్ఖనిరోధే అఞ్ఞాణం, దుక్ఖనిరోధగామినియా పటిపదాయ అఞ్ఞాణం, పుబ్బన్తే అఞ్ఞాణం, అపరన్తే అఞ్ఞాణం, పుబ్బన్తాపరన్తే అఞ్ఞాణం, ఇదప్పచ్చయతాపటిచ్చసముప్పన్నేసు ధమ్మేసు అఞ్ఞాణ’’న్తి (ధ॰ స॰ ౧౧౦౬; విభ॰ ౨౨౬).

    ‘‘Tattha katamā avijjā? Dukkhe aññāṇaṃ, dukkhasamudaye aññāṇaṃ, dukkhanirodhe aññāṇaṃ, dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya aññāṇaṃ, pubbante aññāṇaṃ, aparante aññāṇaṃ, pubbantāparante aññāṇaṃ, idappaccayatāpaṭiccasamuppannesu dhammesu aññāṇa’’nti (dha. sa. 1106; vibha. 226).

    భవతణ్హాతి కామభవాదీసు భవేసు పత్థనా. యథాహ –

    Bhavataṇhāti kāmabhavādīsu bhavesu patthanā. Yathāha –

    ‘‘తత్థ కతమా భవతణ్హా? యో భవేసు భవచ్ఛన్దో భవరాగో భవనన్దీ భవతణ్హా భవసినేహో భవపరిళాహో భవముచ్ఛా భవజ్ఝోసాన’’న్తి (విభ॰ ౮౯౫).

    ‘‘Tattha katamā bhavataṇhā? Yo bhavesu bhavacchando bhavarāgo bhavanandī bhavataṇhā bhavasineho bhavapariḷāho bhavamucchā bhavajjhosāna’’nti (vibha. 895).

    తిస్సో తణ్హాతి కామతణ్హా, భవతణ్హా, విభవతణ్హా. తాసం అభిధమ్మే ఏవం నిద్దేసో కతో – తత్థ కతమా భవతణ్హా? భవదిట్ఠిసహగతో రాగో…పే॰… చిత్తస్స సారాగో, అయం వుచ్చతి భవతణ్హా. తత్థ కతమా విభవతణ్హా? ఉచ్ఛేదదిట్ఠిసహగతో రాగో…పే॰… చిత్తస్స సారాగో, అయం వుచ్చతి విభవతణ్హా. అవసేసా తణ్హా కామతణ్హా. తత్థ కతమా కామతణ్హా? కామధాతుపటిసంయుత్తో రాగో…పే॰… చిత్తస్స సారాగో, అయం వుచ్చతి కామతణ్హా. తత్థ కతమా భవతణ్హా? రూపధాతుఅరూపధాతుపటిసంయుత్తో రాగో…పే॰… తత్థ కతమా విభవతణ్హా? ఉచ్ఛేదదిట్ఠిసహగతో రాగో…పే॰… (విభ॰ ౯౧౬).

    Tisso taṇhāti kāmataṇhā, bhavataṇhā, vibhavataṇhā. Tāsaṃ abhidhamme evaṃ niddeso kato – tattha katamā bhavataṇhā? Bhavadiṭṭhisahagato rāgo…pe… cittassa sārāgo, ayaṃ vuccati bhavataṇhā. Tattha katamā vibhavataṇhā? Ucchedadiṭṭhisahagato rāgo…pe… cittassa sārāgo, ayaṃ vuccati vibhavataṇhā. Avasesā taṇhā kāmataṇhā. Tattha katamā kāmataṇhā? Kāmadhātupaṭisaṃyutto rāgo…pe… cittassa sārāgo, ayaṃ vuccati kāmataṇhā. Tattha katamā bhavataṇhā? Rūpadhātuarūpadhātupaṭisaṃyutto rāgo…pe… tattha katamā vibhavataṇhā? Ucchedadiṭṭhisahagato rāgo…pe… (vibha. 916).

    అట్ఠకథాయం పన ‘‘పఞ్చకామగుణికో రాగో కామతణ్హా, రూపారూపభవేసు రాగో ఝాననికన్తిసస్సతదిట్ఠిసహగతో రాగో భవవసేన పత్థనా భవతణ్హా, ఉచ్ఛేదదిట్ఠిసహగతో రాగో విభవతణ్హా’’తి వుత్తం. అయం దసుత్తరసుత్తపరియాయేన యోజనా. సఙ్గీతిపరియాయేన పన అభిధమ్మపరియాయేన చ ‘‘అపరాపి తిస్సో తణ్హా కామతణ్హా రూపతణ్హా అరూపతణ్హా. అపరాపి తిస్సో తణ్హా రూపతణ్హా అరూపతణ్హా నిరోధతణ్హా’’తి (దీ॰ ని॰ ౩.౩౦౫; విభ॰ ౯౧౭-౯౧౮) వుత్తా తణ్హాపి ఏత్థ యుజ్జన్తి. తాసు పఞ్చ కామధాతురూపధాతుఅరూపధాతుపటిసంయుత్తా, అన్తిమా ఉచ్ఛేదదిట్ఠిసహగతా.

    Aṭṭhakathāyaṃ pana ‘‘pañcakāmaguṇiko rāgo kāmataṇhā, rūpārūpabhavesu rāgo jhānanikantisassatadiṭṭhisahagato rāgo bhavavasena patthanā bhavataṇhā, ucchedadiṭṭhisahagato rāgo vibhavataṇhā’’ti vuttaṃ. Ayaṃ dasuttarasuttapariyāyena yojanā. Saṅgītipariyāyena pana abhidhammapariyāyena ca ‘‘aparāpi tisso taṇhā kāmataṇhā rūpataṇhā arūpataṇhā. Aparāpi tisso taṇhā rūpataṇhā arūpataṇhā nirodhataṇhā’’ti (dī. ni. 3.305; vibha. 917-918) vuttā taṇhāpi ettha yujjanti. Tāsu pañca kāmadhāturūpadhātuarūpadhātupaṭisaṃyuttā, antimā ucchedadiṭṭhisahagatā.

    చత్తారో ఓఘాతి కామోఘో, భవోఘో, దిట్ఠోఘో, అవిజ్జోఘో. యస్స సంవిజ్జన్తి, తం వట్టస్మిం ఓహనన్తి ఓసీదాపేన్తీతి ఓఘా. బలవకిలేసా ఏతే. కామగుణసఙ్ఖాతే కామే ఓఘో కామోఘో. కామతణ్హాయేతం నామం. రూపారూపసఙ్ఖాతే కమ్మతో చ ఉపపత్తితో చ దువిధేపి భవే ఓఘో భవోఘో. భవతణ్హాయేతం నామం. దిట్ఠి ఏవ ఓఘో దిట్ఠోఘో. ‘‘సస్సతో లోకో’’తిఆదికాయ దిట్ఠియా ఏతం నామం. అవిజ్జా ఏవ ఓఘో అవిజ్జోఘో, దుక్ఖాదీసు అఞ్ఞాణస్సేతం నామం.

    Cattāro oghāti kāmogho, bhavogho, diṭṭhogho, avijjogho. Yassa saṃvijjanti, taṃ vaṭṭasmiṃ ohananti osīdāpentīti oghā. Balavakilesā ete. Kāmaguṇasaṅkhāte kāme ogho kāmogho. Kāmataṇhāyetaṃ nāmaṃ. Rūpārūpasaṅkhāte kammato ca upapattito ca duvidhepi bhave ogho bhavogho. Bhavataṇhāyetaṃ nāmaṃ. Diṭṭhi eva ogho diṭṭhogho. ‘‘Sassato loko’’tiādikāya diṭṭhiyā etaṃ nāmaṃ. Avijjā eva ogho avijjogho, dukkhādīsu aññāṇassetaṃ nāmaṃ.

    పఞ్చ నీవరణానీతి కామచ్ఛన్దనీవరణం బ్యాపాదనీవరణం థినమిద్ధనీవరణం ఉద్ధచ్చకుక్కుచ్చనీవరణం విచికిచ్ఛానీవరణం. చిత్తం నీవరన్తి పరియోనన్ధన్తీతి నీవరణాని. కామీయన్తీతి కామా. పఞ్చ కామగుణా. కామేసు ఛన్దో కామచ్ఛన్దో. కామయతీతి వా కామో, కామో ఏవ ఛన్దో, న కత్తుకమ్యతాఛన్దో న ధమ్మచ్ఛన్దోతి కామచ్ఛన్దో. కామతణ్హాయేతం నామం. బ్యాపజ్జతి తేన చిత్తం పూతిభావం గచ్ఛతి, బ్యాపాదయతి వా వినయాచారరూపసమ్పత్తిహితసుఖానీతి బ్యాపాదో. దోసస్సేతం నామం. థిననతా థినం, మిద్ధనతా మిద్ధం, అనుస్సాహసంహననతా అసత్తివిఘాతో చాతి అత్థో. చిత్తస్స అనుస్సాహో థినం, చేతసికానం అకమ్మఞ్ఞతా మిద్ధం, థినఞ్చ మిద్ధఞ్చ థినమిద్ధం. ఉద్ధతస్స భావో ఉద్ధచ్చం, అవూపసమోతి అత్థో. విక్ఖేపస్సేతం నామం. కుచ్ఛితం కతం కుకతం, కుకతస్స భావో కుక్కుచ్చం, గరహితకిరియభావోతి అత్థో. పచ్ఛానుతాపస్సేతం నామం. విగతా చికిచ్ఛాతి విచికిచ్ఛా, విగతపఞ్ఞాతి అత్థో. సభావం వా విచినన్తో ఏతాయ కిచ్ఛతి కిలమతీతి విచికిచ్ఛా. బుద్ధాదీసు సంసయస్సేతం నామం. కామచ్ఛన్దో ఏవ నీవరణం కామచ్ఛన్దనీవరణం. ఏవం సేసేసుపి.

    Pañca nīvaraṇānīti kāmacchandanīvaraṇaṃ byāpādanīvaraṇaṃ thinamiddhanīvaraṇaṃ uddhaccakukkuccanīvaraṇaṃ vicikicchānīvaraṇaṃ. Cittaṃ nīvaranti pariyonandhantīti nīvaraṇāni. Kāmīyantīti kāmā. Pañca kāmaguṇā. Kāmesu chando kāmacchando. Kāmayatīti vā kāmo, kāmo eva chando, na kattukamyatāchando na dhammacchandoti kāmacchando. Kāmataṇhāyetaṃ nāmaṃ. Byāpajjati tena cittaṃ pūtibhāvaṃ gacchati, byāpādayati vā vinayācārarūpasampattihitasukhānīti byāpādo. Dosassetaṃ nāmaṃ. Thinanatā thinaṃ, middhanatā middhaṃ, anussāhasaṃhananatā asattivighāto cāti attho. Cittassa anussāho thinaṃ, cetasikānaṃ akammaññatā middhaṃ, thinañca middhañca thinamiddhaṃ. Uddhatassa bhāvo uddhaccaṃ, avūpasamoti attho. Vikkhepassetaṃ nāmaṃ. Kucchitaṃ kataṃ kukataṃ, kukatassa bhāvo kukkuccaṃ, garahitakiriyabhāvoti attho. Pacchānutāpassetaṃ nāmaṃ. Vigatā cikicchāti vicikicchā, vigatapaññāti attho. Sabhāvaṃ vā vicinanto etāya kicchati kilamatīti vicikicchā. Buddhādīsu saṃsayassetaṃ nāmaṃ. Kāmacchando eva nīvaraṇaṃ kāmacchandanīvaraṇaṃ. Evaṃ sesesupi.

    ఛ ధమ్మా, ఛద్ధమ్మాతి వా పాఠో. ఛ తణ్హాకాయాతి రూపతణ్హా సద్దతణ్హా గన్ధతణ్హా రసతణ్హా ఫోట్ఠబ్బతణ్హా ధమ్మతణ్హా. రూపే తణ్హా రూపతణ్హా. సా ఏవ కామతణ్హాదిభేదేన అనేకభేదత్తా రాసట్ఠేన కాయోతి వుత్తా. ఏవం సేసేసుపి.

    Cha dhammā, chaddhammāti vā pāṭho. Cha taṇhākāyāti rūpataṇhā saddataṇhā gandhataṇhā rasataṇhā phoṭṭhabbataṇhā dhammataṇhā. Rūpe taṇhā rūpataṇhā. Sā eva kāmataṇhādibhedena anekabhedattā rāsaṭṭhena kāyoti vuttā. Evaṃ sesesupi.

    సత్తానుసయాతి కామరాగానుసయో పటిఘానుసయో మానానుసయో దిట్ఠానుసయో విచికిచ్ఛానుసయో భవరాగానుసయో అవిజ్జానుసయో. అప్పహీనట్ఠేన అనుసేన్తీతి అనుసయా. కామేసు రాగో కామరాగో, కామో ఏవ వా రాగోతి కామరాగో. ఆరమ్మణస్మిం పటిహఞ్ఞతీతి పటిఘం. అయాథావదస్సనట్ఠేన దిట్ఠి. సేయ్యాదివసేన మఞ్ఞతీతి మానో. భవేసు రాగో భవరాగో. థామగతో కామరాగో కామరాగానుసయో. ఏవం సేసేసుపి.

    Sattānusayāti kāmarāgānusayo paṭighānusayo mānānusayo diṭṭhānusayo vicikicchānusayo bhavarāgānusayo avijjānusayo. Appahīnaṭṭhena anusentīti anusayā. Kāmesu rāgo kāmarāgo, kāmo eva vā rāgoti kāmarāgo. Ārammaṇasmiṃ paṭihaññatīti paṭighaṃ. Ayāthāvadassanaṭṭhena diṭṭhi. Seyyādivasena maññatīti māno. Bhavesu rāgo bhavarāgo. Thāmagato kāmarāgo kāmarāgānusayo. Evaṃ sesesupi.

    అట్ఠ మిచ్ఛత్తాతి మిచ్ఛాదిట్ఠి మిచ్ఛాసఙ్కప్పో మిచ్ఛావాచా మిచ్ఛాకమ్మన్తో మిచ్ఛాఆజీవో మిచ్ఛావాయామో మిచ్ఛాసతి మిచ్ఛాసమాధి. ‘‘హితసుఖావహా మే భవిస్సన్తీ’’తి ఏవం ఆసీసితాపి తథాఅభావతో అసుభాదీసుయేవ సుభన్తిఆదివిపరీతప్పవత్తితో చ మిచ్ఛాసభావాతి మిచ్ఛత్తా. మిచ్ఛా పస్సతి, మిచ్ఛా వా ఏతాయ పస్సన్తీతి మిచ్ఛాదిట్ఠి. అథ వా విపరీతా దిట్ఠీతి మిచ్ఛాదిట్ఠి, అయాథావదిట్ఠీతి వా మిచ్ఛాదిట్ఠి, విరజ్ఝిత్వా గహణతో వా వితథా దిట్ఠీతి మిచ్ఛాదిట్ఠి, అనత్తావహత్తా పణ్డితేహి కుచ్ఛితా దిట్ఠీతి వామిచ్ఛాదిట్ఠి. మిచ్ఛాసఙ్కప్పాదీసుపి ఏసేవ నయో. మిచ్ఛాదిట్ఠీతి సస్సతుచ్ఛేదాభినివేసో. మిచ్ఛాసఙ్కప్పోతి కామవితక్కాదితివిధో వితక్కో. మిచ్ఛావాచాతి ముసావాదాదిచతుబ్బిధా చేతనా. మిచ్ఛాకమ్మన్తోతి పాణాతిపాతాదితివిధా చేతనా. మిచ్ఛాఆజీవోతి మిచ్ఛాజీవపయోగసముట్ఠాపికా చేతనా. మిచ్ఛావాయామోతి అకుసలచిత్తసమ్పయుత్తం వీరియం. మిచ్ఛాసతీతి సతిపటిపక్ఖభూతో అకుసలచిత్తుప్పాదో. మిచ్ఛాసమాధీతి అకుసలసమాధి.

    Aṭṭha micchattāti micchādiṭṭhi micchāsaṅkappo micchāvācā micchākammanto micchāājīvo micchāvāyāmo micchāsati micchāsamādhi. ‘‘Hitasukhāvahā me bhavissantī’’ti evaṃ āsīsitāpi tathāabhāvato asubhādīsuyeva subhantiādiviparītappavattito ca micchāsabhāvāti micchattā. Micchā passati, micchā vā etāya passantīti micchādiṭṭhi. Atha vā viparītā diṭṭhīti micchādiṭṭhi, ayāthāvadiṭṭhīti vā micchādiṭṭhi, virajjhitvā gahaṇato vā vitathā diṭṭhīti micchādiṭṭhi, anattāvahattā paṇḍitehi kucchitā diṭṭhīti vāmicchādiṭṭhi. Micchāsaṅkappādīsupi eseva nayo. Micchādiṭṭhīti sassatucchedābhiniveso. Micchāsaṅkappoti kāmavitakkāditividho vitakko. Micchāvācāti musāvādādicatubbidhā cetanā. Micchākammantoti pāṇātipātāditividhā cetanā. Micchāājīvoti micchājīvapayogasamuṭṭhāpikā cetanā. Micchāvāyāmoti akusalacittasampayuttaṃ vīriyaṃ. Micchāsatīti satipaṭipakkhabhūto akusalacittuppādo. Micchāsamādhīti akusalasamādhi.

    నవ తణ్హామూలకాతి (దీ॰ ని॰ ౨.౧౦౩; ౩.౩౫౯) తణ్హం పటిచ్చ పరియేసనా, పరియేసనం పటిచ్చ లాభో, లాభం పటిచ్చ వినిచ్ఛయో, వినిచ్ఛయం పటిచ్చ ఛన్దరాగో, ఛన్దరాగం పటిచ్చ అజ్ఝోసానం, అజ్ఝోసానం పటిచ్చ పరిగ్గహో, పరిగ్గహం పటిచ్చ మచ్ఛరియం, మచ్ఛరియం పటిచ్చ ఆరక్ఖో, ఆరక్ఖాధికరణం దణ్డాదానసత్థాదానకలహవిగ్గహవివాదతువంతువంపేసుఞ్ఞముసావాదా అనేకే పాపకా అకుసలా ధమ్మా సమ్భవన్తి (దీ॰ ని॰ ౨.౧౦౪; ౩.౩౫౯). ఇమే నవ తణ్హామూలకా ధమ్మా. తణ్హా మూలం ఏతేసన్తి తణ్హామూలకా. పరియేసనాదయో అకుసలా ఏవ. తణ్హం, పటిచ్చాతి తణ్హం నిస్సాయ. పరియేసనాతి రూపాదిఆరమ్మణపరియేసనా. సా హి తణ్హాయ సతి హోతి. లాభోతి రూపాదిఆరమ్మణపటిలాభో, సో హి పరియేసనాయ సతి హోతి. వినిచ్ఛయో పన ఞాణతణ్హాదిట్ఠివితక్కవసేన చతుబ్బిధో. తత్థ ‘‘సుఖవినిచ్ఛయం జఞ్ఞా, సుఖవినిచ్ఛయం ఞత్వా అజ్ఝత్తం సుఖమనుయుఞ్జేయ్యా’’తి (మ॰ ని॰ ౩.౩౨౩) అయం ఞాణవినిచ్ఛయో. ‘‘వినిచ్ఛయోతి ద్వే వినిచ్ఛయా తణ్హావినిచ్ఛయో చ దిట్ఠివినిచ్ఛయో చా’’తి (మహాని॰ ౧౦౨) ఏవం ఆగతాని అట్ఠసతతణ్హావిచరితాని తణ్హావినిచ్ఛయో . ద్వాసట్ఠి దిట్ఠియో దిట్ఠివినిచ్ఛయో. ‘‘ఛన్దో ఖో, దేవానమిన్ద, వితక్కనిదానో’’తి (దీ॰ ని॰ ౨.౩౫౮) ఇమస్మిం పన సుత్తే ఇధ వినిచ్ఛయోతి వుత్తో వితక్కోయేవ ఆగతో. లాభం లభిత్వా హి ఇట్ఠానిట్ఠం సున్దరాసున్దరఞ్చ వితక్కేనేవ వినిచ్ఛినాతి ‘‘ఏత్తకం మే రూపారమ్మణత్థాయ భవిస్సతి, ఏత్తకం సద్దాదిఆరమ్మణత్థాయ, ఏత్తకం మయ్హం భవిస్సతి, ఏత్తకం పరస్స, ఏత్తకం పరిభుఞ్జిస్సామి, ఏత్తకం నిదహిస్సామీ’’తి. తేన వుత్తం – ‘‘లాభం పటిచ్చ వినిచ్ఛయో’’తి. ఛన్దరాగోతి ఏవం అకుసలవితక్కేన వితక్కితే వత్థుస్మిం దుబ్బలరాగో చ బలవరాగో చ ఉప్పజ్జతి. ఛన్దోతి ఏత్థ దుబ్బలరాగస్సాధివచనం, రాగోతి బలవరాగస్స. అజ్ఝోసానన్తి అహం మమాతి బలవసన్నిట్ఠానం. పరిగ్గహోతి తణ్హాదిట్ఠివసేన పరిగ్గహకరణం. మచ్ఛరియన్తి పరేహి సాధారణభావస్స అసహనతా. తేనేవస్స పోరాణా ఏవం వచనత్థం వదన్తి ‘‘ఇదం అచ్ఛరియం మయ్హమేవ హోతు, మా అఞ్ఞస్స అచ్ఛరియం హోతూతి పవత్తత్తా మచ్ఛరియన్తి వుచ్చతీ’’తి. ఆరక్ఖోతి ద్వారపిదహనమఞ్జూసగోపనాదివసేన సుట్ఠు రక్ఖణం. అధికరోతీతి అధికరణం. కారణస్సేతం నామం. ఆరక్ఖాధికరణన్తి భావనపుంసకం, ఆరక్ఖహేతూతి అత్థో. దణ్డాదానాదీసు పరనిసేధనత్థం దణ్డస్స ఆదానం దణ్డాదానం. ఏకతోధారాదినా సత్థస్స ఆదానం సత్థాదానం. కాయకలహోపి వాచాకలహోపి కలహో. పురిమో పురిమో విరోధో విగ్గహో. పచ్ఛిమో పచ్ఛిమో వివాదో. తువంతువన్తి అగారవవసేన తువంతువంవచనం.

    Nava taṇhāmūlakāti (dī. ni. 2.103; 3.359) taṇhaṃ paṭicca pariyesanā, pariyesanaṃ paṭicca lābho, lābhaṃ paṭicca vinicchayo, vinicchayaṃ paṭicca chandarāgo, chandarāgaṃ paṭicca ajjhosānaṃ, ajjhosānaṃ paṭicca pariggaho, pariggahaṃ paṭicca macchariyaṃ, macchariyaṃ paṭicca ārakkho, ārakkhādhikaraṇaṃ daṇḍādānasatthādānakalahaviggahavivādatuvaṃtuvaṃpesuññamusāvādā aneke pāpakā akusalā dhammā sambhavanti (dī. ni. 2.104; 3.359). Ime nava taṇhāmūlakā dhammā. Taṇhā mūlaṃ etesanti taṇhāmūlakā. Pariyesanādayo akusalā eva. Taṇhaṃ, paṭiccāti taṇhaṃ nissāya. Pariyesanāti rūpādiārammaṇapariyesanā. Sā hi taṇhāya sati hoti. Lābhoti rūpādiārammaṇapaṭilābho, so hi pariyesanāya sati hoti. Vinicchayo pana ñāṇataṇhādiṭṭhivitakkavasena catubbidho. Tattha ‘‘sukhavinicchayaṃ jaññā, sukhavinicchayaṃ ñatvā ajjhattaṃ sukhamanuyuñjeyyā’’ti (ma. ni. 3.323) ayaṃ ñāṇavinicchayo. ‘‘Vinicchayoti dve vinicchayā taṇhāvinicchayo ca diṭṭhivinicchayo cā’’ti (mahāni. 102) evaṃ āgatāni aṭṭhasatataṇhāvicaritāni taṇhāvinicchayo. Dvāsaṭṭhi diṭṭhiyo diṭṭhivinicchayo. ‘‘Chando kho, devānaminda, vitakkanidāno’’ti (dī. ni. 2.358) imasmiṃ pana sutte idha vinicchayoti vutto vitakkoyeva āgato. Lābhaṃ labhitvā hi iṭṭhāniṭṭhaṃ sundarāsundarañca vitakkeneva vinicchināti ‘‘ettakaṃ me rūpārammaṇatthāya bhavissati, ettakaṃ saddādiārammaṇatthāya, ettakaṃ mayhaṃ bhavissati, ettakaṃ parassa, ettakaṃ paribhuñjissāmi, ettakaṃ nidahissāmī’’ti. Tena vuttaṃ – ‘‘lābhaṃ paṭicca vinicchayo’’ti. Chandarāgoti evaṃ akusalavitakkena vitakkite vatthusmiṃ dubbalarāgo ca balavarāgo ca uppajjati. Chandoti ettha dubbalarāgassādhivacanaṃ, rāgoti balavarāgassa. Ajjhosānanti ahaṃ mamāti balavasanniṭṭhānaṃ. Pariggahoti taṇhādiṭṭhivasena pariggahakaraṇaṃ. Macchariyanti parehi sādhāraṇabhāvassa asahanatā. Tenevassa porāṇā evaṃ vacanatthaṃ vadanti ‘‘idaṃ acchariyaṃ mayhameva hotu, mā aññassa acchariyaṃ hotūti pavattattā macchariyanti vuccatī’’ti. Ārakkhoti dvārapidahanamañjūsagopanādivasena suṭṭhu rakkhaṇaṃ. Adhikarotīti adhikaraṇaṃ. Kāraṇassetaṃ nāmaṃ. Ārakkhādhikaraṇanti bhāvanapuṃsakaṃ, ārakkhahetūti attho. Daṇḍādānādīsu paranisedhanatthaṃ daṇḍassa ādānaṃ daṇḍādānaṃ. Ekatodhārādinā satthassa ādānaṃ satthādānaṃ. Kāyakalahopi vācākalahopi kalaho. Purimo purimo virodho viggaho. Pacchimo pacchimo vivādo. Tuvaṃtuvanti agāravavasena tuvaṃtuvaṃvacanaṃ.

    దస మిచ్ఛత్తాతి మిచ్ఛాదిట్ఠి…పే॰… మిచ్ఛాసమాధి మిచ్ఛాఞాణం మిచ్ఛావిముత్తి. తత్థ మిచ్ఛాఞాణన్తి పాపకిరియాసు ఉపాయచిన్తావసేన పాపం కత్వా సుకతం మయాతి పచ్చవేక్ఖణాకారేన చ ఉప్పన్నో మోహో. మిచ్ఛావిముత్తీతి అవిముత్తస్సేవ సతో విముత్తిసఞ్ఞితా.

    Dasa micchattāti micchādiṭṭhi…pe… micchāsamādhi micchāñāṇaṃ micchāvimutti. Tattha micchāñāṇanti pāpakiriyāsu upāyacintāvasena pāpaṃ katvā sukataṃ mayāti paccavekkhaṇākārena ca uppanno moho. Micchāvimuttīti avimuttasseva sato vimuttisaññitā.

    ౨౪.

    24.

    ఇదాని అనేకభేదేన పహానేన పహాతబ్బే దస్సేతుం ద్వే పహానానీతిఆది ఆరద్ధం. పహానేసు హి విఞ్ఞాతేసు తేన తేన పహాతబ్బా ధమ్మా సువిఞ్ఞేయ్యా హోన్తి. పఞ్చసు పహానేసు లోకికాని చ ద్వే పహానాని అప్పయోగం నిస్సరణప్పహానఞ్చ ఠపేత్వా అప్పయోగానేవ ద్వే లోకుత్తరపహానాని పఠమం వుత్తాని. సమ్మా ఉచ్ఛిజ్జన్తి ఏతేన కిలేసాతి సముచ్ఛేదో, పహీయన్తి ఏతేన కిలేసాతి పహానం. సముచ్ఛేదసఙ్ఖాతం పహానం, న సేసప్పహానన్తి సముచ్ఛేదప్పహానం. కిలేసానం పటిప్పస్సద్ధత్తా పటిప్పస్సద్ధి, పహీనత్తా పహానం, పటిప్పస్సద్ధిసఙ్ఖాతం పహానం పటిప్పస్సద్ధిప్పహానం. లోకం ఉత్తరతీతి లోకుత్తరో. నిబ్బానసఙ్ఖాతం ఖయం గచ్ఛతీతి ఖయగామీ, ఖయగామీ చ సో మగ్గో చాతి ఖయగామిమగ్గో, తం భావయతో సో మగ్గో సముచ్ఛేదప్పహానన్తి అత్థో. తథా ఫలక్ఖణే లోకుత్తరఫలమేవ పటిప్పస్సద్ధిప్పహానం.

    Idāni anekabhedena pahānena pahātabbe dassetuṃ dve pahānānītiādi āraddhaṃ. Pahānesu hi viññātesu tena tena pahātabbā dhammā suviññeyyā honti. Pañcasu pahānesu lokikāni ca dve pahānāni appayogaṃ nissaraṇappahānañca ṭhapetvā appayogāneva dve lokuttarapahānāni paṭhamaṃ vuttāni. Sammā ucchijjanti etena kilesāti samucchedo, pahīyanti etena kilesāti pahānaṃ. Samucchedasaṅkhātaṃ pahānaṃ, na sesappahānanti samucchedappahānaṃ. Kilesānaṃ paṭippassaddhattā paṭippassaddhi, pahīnattā pahānaṃ, paṭippassaddhisaṅkhātaṃ pahānaṃ paṭippassaddhippahānaṃ. Lokaṃ uttaratīti lokuttaro. Nibbānasaṅkhātaṃ khayaṃ gacchatīti khayagāmī, khayagāmī ca so maggo cāti khayagāmimaggo, taṃ bhāvayato so maggo samucchedappahānanti attho. Tathā phalakkhaṇe lokuttaraphalameva paṭippassaddhippahānaṃ.

    కామానమేతం నిస్సరణన్తిఆదీసు కామతో రూపతో సఙ్ఖతతో నిస్సరన్తి ఏతేనాతి నిస్సరణం, తేహి వా నిస్సటత్తా నిస్సరణం. అసుభజ్ఝానం. కామేహి నిక్ఖన్తత్తా నేక్ఖమ్మం. అనాగామిమగ్గో వా. అసుభజ్ఝానఞ్హి విక్ఖమ్భనతో కామానం నిస్సరణం, తం ఝానం పాదకం కత్వా ఉప్పాదితఅనాగామిమగ్గో పన సముచ్ఛేదతో సబ్బసో కామానం అచ్చన్తనిస్సరణం. రుప్పతీతి రూపం, న రూపం అరూపం మిత్తపటిపక్ఖా అమిత్తా వియ, లోభాదిపటిపక్ఖా అలోభాదయో వియ చ రూపపటిపక్ఖోతి అత్థో. ఫలవసేన వా నత్థేత్థ రూపన్తి అరూపం, అరూపమేవ ఆరుప్పం. అరూపజ్ఝానాని. తాని రూపానం నిస్సరణం నామ. అరూపేహిపి అరహత్తమగ్గో పున ఉప్పత్తినివారణతో సబ్బసో రూపానం నిస్సరణం నామ. భూతన్తి జాతం. సఙ్ఖతన్తి పచ్చయేహి సఙ్గమ్మ కతం. పటిచ్చసముప్పన్నన్తి తే తే పచ్చయే పటిచ్చ సమ్మా సహ చ ఉప్పన్నం. పఠమేన సఞ్జాతత్తదీపనేన అనిచ్చతా, దుతియేన అనిచ్చస్సాపి సతో పచ్చయానుభావదీపనేన పరాయత్తతా, తతియేన పరాయత్తస్సాపి సతో పచ్చయానం అబ్యాపారత్తదీపనేన ఏవంధమ్మతా దీపితా హోతి. నిరోధోతి నిబ్బానం. నిబ్బానఞ్హి ఆగమ్మ దుక్ఖం నిరుజ్ఝతీతి నిరోధోతి వుచ్చతి. సో ఏవ చ సబ్బసఙ్ఖతతో నిస్సటత్తా తస్స సఙ్ఖతస్స నిస్సరణం నామ. అట్ఠకథాయం పన –

    Kāmānametaṃnissaraṇantiādīsu kāmato rūpato saṅkhatato nissaranti etenāti nissaraṇaṃ, tehi vā nissaṭattā nissaraṇaṃ. Asubhajjhānaṃ. Kāmehi nikkhantattā nekkhammaṃ. Anāgāmimaggo vā. Asubhajjhānañhi vikkhambhanato kāmānaṃ nissaraṇaṃ, taṃ jhānaṃ pādakaṃ katvā uppāditaanāgāmimaggo pana samucchedato sabbaso kāmānaṃ accantanissaraṇaṃ. Ruppatīti rūpaṃ, na rūpaṃ arūpaṃ mittapaṭipakkhā amittā viya, lobhādipaṭipakkhā alobhādayo viya ca rūpapaṭipakkhoti attho. Phalavasena vā natthettha rūpanti arūpaṃ, arūpameva āruppaṃ. Arūpajjhānāni. Tāni rūpānaṃ nissaraṇaṃ nāma. Arūpehipi arahattamaggo puna uppattinivāraṇato sabbaso rūpānaṃ nissaraṇaṃ nāma. Bhūtanti jātaṃ. Saṅkhatanti paccayehi saṅgamma kataṃ. Paṭiccasamuppannanti te te paccaye paṭicca sammā saha ca uppannaṃ. Paṭhamena sañjātattadīpanena aniccatā, dutiyena aniccassāpi sato paccayānubhāvadīpanena parāyattatā, tatiyena parāyattassāpi sato paccayānaṃ abyāpārattadīpanena evaṃdhammatā dīpitā hoti. Nirodhoti nibbānaṃ. Nibbānañhi āgamma dukkhaṃ nirujjhatīti nirodhoti vuccati. So eva ca sabbasaṅkhatato nissaṭattā tassa saṅkhatassa nissaraṇaṃ nāma. Aṭṭhakathāyaṃ pana –

    ‘‘నిరోధో తస్స నిస్సరణన్తి ఇధ అరహత్తఫలం నిరోధోతి అధిప్పేతం. అరహత్తఫలేన హి నిబ్బానే దిట్ఠే పున ఆయతిం సబ్బసఙ్ఖారా న హోన్తీతి అరహత్తసఙ్ఖాతస్స నిరోధస్స పచ్చయత్తా నిరోధోతి వుత్త’’న్తి వుత్తం.

    ‘‘Nirodho tassa nissaraṇanti idha arahattaphalaṃ nirodhoti adhippetaṃ. Arahattaphalena hi nibbāne diṭṭhe puna āyatiṃ sabbasaṅkhārā na hontīti arahattasaṅkhātassa nirodhassa paccayattā nirodhoti vutta’’nti vuttaṃ.

    నేక్ఖమ్మం పటిలద్ధస్సాతిఆదీసు అసుభజ్ఝానస్స నిస్సరణత్తే విక్ఖమ్భనప్పహానేన, అనాగామిమగ్గస్స నిస్సరణత్తే సముచ్ఛేదప్పహానేన కామా పహీనా చేవ హోన్తి పరిచ్చత్తా చ. అరూపజ్ఝానానం నిస్సరణత్తే చ అరహత్తమగ్గస్స నిస్సరణత్తే చ ఏవమేవ రూపా యోజేతబ్బా. రూపేసు హి ఛన్దరాగప్పహానేన రూపానం సముచ్ఛేదో హోతి. రూపాతి చేత్థ లిఙ్గవిపల్లాసో కతో. నిబ్బానస్స నిస్సరణత్తే నిస్సరణప్పహానేన, అరహత్తఫలస్స నిస్సరణత్తే పటిప్పస్సద్ధిప్పహానేన సఙ్ఖారా పహీనా చేవ హోన్తి పరిచ్చత్తా చ. నిబ్బానస్స చ నిస్సరణత్తే ఆరమ్మణకరణవసేన పటిలాభో వేదితబ్బో.

    Nekkhammaṃ paṭiladdhassātiādīsu asubhajjhānassa nissaraṇatte vikkhambhanappahānena, anāgāmimaggassa nissaraṇatte samucchedappahānena kāmā pahīnā ceva honti pariccattā ca. Arūpajjhānānaṃ nissaraṇatte ca arahattamaggassa nissaraṇatte ca evameva rūpā yojetabbā. Rūpesu hi chandarāgappahānena rūpānaṃ samucchedo hoti. Rūpāti cettha liṅgavipallāso kato. Nibbānassa nissaraṇatte nissaraṇappahānena, arahattaphalassa nissaraṇatte paṭippassaddhippahānena saṅkhārā pahīnā ceva honti pariccattā ca. Nibbānassa ca nissaraṇatte ārammaṇakaraṇavasena paṭilābho veditabbo.

    దుక్ఖసచ్చన్తిఆదీసు పరిఞ్ఞాపటివేధన్తిఆది భావనపుంసకవచనం. పరిఞ్ఞాయ పటివేధో పరిఞ్ఞాపటివేధో. తం పరిఞ్ఞాపటివేధం. ఏస నయో సేసేసుపి. పజహాతీతి తథా తథా పటివిజ్ఝన్తో పహాతబ్బే కిలేసే పజహతీతి అత్థో గహేతబ్బో. లోకియలోకుత్తరేసుపి ఛన్దరాగప్పహానేన వా తాని పజహతీతి అత్థో. పజహతీతిపి పాఠో. యథా నావా అపుబ్బం అచరిమం ఏకక్ఖణే చత్తారి కిచ్చాని కరోతి, ఓరిమం తీరం పజహతి, సోతం ఛిన్దతి, భణ్డం వహతి, పారిమం తీరం అప్పేతి, ఏవమేవం మగ్గఞాణం అపుబ్బం అచరిమం ఏకక్ఖణే చత్తారి సచ్చాని అభిసమేతి, దుక్ఖం పరిఞ్ఞాభిసమయేన అభిసమేతి, సముదయం పహానాభిసమయేన అభిసమేతి, మగ్గం భావనాభిసమయేన అభిసమేతి, నిరోధం సచ్ఛికిరియాభిసమయేన అభిసమేతి. కిం వుత్తం హోతి? ‘‘నిరోధం ఆరమ్మణం కత్వా చత్తారి సచ్చాని పాపుణాతి పస్సతి పటివిజ్ఝతీ’’తి (విసుద్ధి॰ ౨.౮౩౯) వుత్తత్తా ఏకక్ఖణేపి విసుం విసుం వియ పహానాని వుత్తానీతి వేదితబ్బాని.

    Dukkhasaccantiādīsu pariññāpaṭivedhantiādi bhāvanapuṃsakavacanaṃ. Pariññāya paṭivedho pariññāpaṭivedho. Taṃ pariññāpaṭivedhaṃ. Esa nayo sesesupi. Pajahātīti tathā tathā paṭivijjhanto pahātabbe kilese pajahatīti attho gahetabbo. Lokiyalokuttaresupi chandarāgappahānena vā tāni pajahatīti attho. Pajahatītipi pāṭho. Yathā nāvā apubbaṃ acarimaṃ ekakkhaṇe cattāri kiccāni karoti, orimaṃ tīraṃ pajahati, sotaṃ chindati, bhaṇḍaṃ vahati, pārimaṃ tīraṃ appeti, evamevaṃ maggañāṇaṃ apubbaṃ acarimaṃ ekakkhaṇe cattāri saccāni abhisameti, dukkhaṃ pariññābhisamayena abhisameti, samudayaṃ pahānābhisamayena abhisameti, maggaṃ bhāvanābhisamayena abhisameti, nirodhaṃ sacchikiriyābhisamayena abhisameti. Kiṃ vuttaṃ hoti? ‘‘Nirodhaṃ ārammaṇaṃ katvā cattāri saccāni pāpuṇāti passati paṭivijjhatī’’ti (visuddhi. 2.839) vuttattā ekakkhaṇepi visuṃ visuṃ viya pahānāni vuttānīti veditabbāni.

    పఞ్చసు పహానేసు యం ససేవాలే ఉదకే పక్ఖిత్తేన ఘటేన సేవాలస్స వియ తేన తేన లోకియసమాధినా నీవరణాదీనం పచ్చనీకధమ్మానం విక్ఖమ్భనం దూరీకరణం, ఇదం విక్ఖమ్భనప్పహానం నామ. విక్ఖమ్భనప్పహానఞ్చ నీవరణానం పఠమం ఝానం భావయతోతి నీవరణానంయేవ పహానం పాకటత్తా వుత్తన్తి వేదితబ్బం. నీవరణాని హి ఝానస్స పుబ్బభాగేపి పచ్ఛాభాగేపి న సహసా చిత్తం అజ్ఝోత్థరన్తి, అజ్ఝోత్థటేసు చ తేసు ఝానం పరిహాయతి, వితక్కాదయో పన దుతియజ్ఝానాదితో పుబ్బే పచ్ఛా చ అప్పటిపక్ఖా హుత్వా పవత్తన్తి. తస్మా నీవరణానం విక్ఖమ్భనం పాకటం. యం పన రత్తిభాగే సముజ్జలితేన పదీపేన అన్ధకారస్స వియ తేన తేన విపస్సనాయ అవయవభూతేన ఝానఙ్గేన పటిపక్ఖవసేనేవ తస్స తస్స చ పహాతబ్బధమ్మస్స పహానం, ఇదం తదఙ్గప్పహానం నామ. తదఙ్గప్పహానఞ్చ దిట్ఠిగతానం నిబ్బేధభాగియం సమాధిం భావయతోతి దిట్ఠిగతానంయేవ పహానం ఓళారికవసేన వుత్తన్తి వేదితబ్బం. దిట్ఠిగతఞ్హి ఓళారికం, నిచ్చసఞ్ఞాదయో సుఖుమా. తత్థ దిట్ఠిగతానన్తి దిట్ఠియేవ దిట్ఠిగతం ‘‘గూథగతం ముత్తగత’’న్తిఆదీని (అ॰ ని॰ ౯.౧౧) వియ. గన్తబ్బాభావతో చదిట్ఠియా గతమత్తమేవేతన్తిపి దిట్ఠిగతం, ద్వాసట్ఠిదిట్ఠీసు అన్తోగధత్తా దిట్ఠీసు గతన్తిపి దిట్ఠిగతం. బహువచనేన తేసం దిట్ఠిగతానం. నిబ్బేధభాగియం సమాధిన్తి విపస్సనాసమ్పయుత్తం సమాధిం. యం పన అసనివిచక్కాభిహతస్స (విసుద్ధి॰ ౨.౮౫౧) రుక్ఖస్స వియ అరియమగ్గఞాణేన సంయోజనానం ధమ్మానం యథా న పున పవత్తతి, ఏవం పహానం, ఇదం సముచ్ఛేదప్పహానం నామ. నిరోధో నిబ్బానన్తి నిరోధసఙ్ఖాతం నిబ్బానం.

    Pañcasu pahānesu yaṃ sasevāle udake pakkhittena ghaṭena sevālassa viya tena tena lokiyasamādhinā nīvaraṇādīnaṃ paccanīkadhammānaṃ vikkhambhanaṃ dūrīkaraṇaṃ, idaṃ vikkhambhanappahānaṃ nāma. Vikkhambhanappahānañca nīvaraṇānaṃ paṭhamaṃjhānaṃ bhāvayatoti nīvaraṇānaṃyeva pahānaṃ pākaṭattā vuttanti veditabbaṃ. Nīvaraṇāni hi jhānassa pubbabhāgepi pacchābhāgepi na sahasā cittaṃ ajjhottharanti, ajjhotthaṭesu ca tesu jhānaṃ parihāyati, vitakkādayo pana dutiyajjhānādito pubbe pacchā ca appaṭipakkhā hutvā pavattanti. Tasmā nīvaraṇānaṃ vikkhambhanaṃ pākaṭaṃ. Yaṃ pana rattibhāge samujjalitena padīpena andhakārassa viya tena tena vipassanāya avayavabhūtena jhānaṅgena paṭipakkhavaseneva tassa tassa ca pahātabbadhammassa pahānaṃ, idaṃ tadaṅgappahānaṃ nāma. Tadaṅgappahānañca diṭṭhigatānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ samādhiṃ bhāvayatoti diṭṭhigatānaṃyeva pahānaṃ oḷārikavasena vuttanti veditabbaṃ. Diṭṭhigatañhi oḷārikaṃ, niccasaññādayo sukhumā. Tattha diṭṭhigatānanti diṭṭhiyeva diṭṭhigataṃ ‘‘gūthagataṃ muttagata’’ntiādīni (a. ni. 9.11) viya. Gantabbābhāvato cadiṭṭhiyā gatamattamevetantipi diṭṭhigataṃ, dvāsaṭṭhidiṭṭhīsu antogadhattā diṭṭhīsu gatantipi diṭṭhigataṃ. Bahuvacanena tesaṃ diṭṭhigatānaṃ. Nibbedhabhāgiyaṃ samādhinti vipassanāsampayuttaṃ samādhiṃ. Yaṃ pana asanivicakkābhihatassa (visuddhi. 2.851) rukkhassa viya ariyamaggañāṇena saṃyojanānaṃ dhammānaṃ yathā na puna pavattati, evaṃ pahānaṃ, idaṃ samucchedappahānaṃ nāma. Nirodhonibbānanti nirodhasaṅkhātaṃ nibbānaṃ.

    ఏవం పహానవసేన పహాతబ్బే ధమ్మే దస్సేత్వా ఇదాని సరూపేనేవ పున పహాతబ్బే ధమ్మే దస్సేతుం సబ్బం, భిక్ఖవే, పహాతబ్బన్తిఆదిమాహ. తత్థ చక్ఖాదీని ఛన్దరాగప్పహానేన పహాతబ్బాని. రూపం పస్సన్తో పజహాతీతిఆదీసు రూపం అనిచ్చాదితో పస్సన్తో పహాతబ్బే కిలేసే పజహాతి. చక్ఖుం…పే॰… జరామరణం…పే॰… అమతోగధం నిబ్బానన్తి పేయ్యాలద్వయే అనఞ్ఞాతఞ్ఞస్సామీతిన్ద్రియం ‘‘పస్సన్తో పజహాతీ’’తిఆదీసు తేసు లోకుత్తరేసు అనఞ్ఞాతఞ్ఞస్సామీతిన్ద్రియం పస్సన్తో ఉదిక్ఖన్తో అపేక్ఖమానో ఇచ్ఛమానో విపస్సనాక్ఖణేసు పహాతబ్బే కిలేసే పజహాతీతి తంతంధమ్మానురూపేన యోజేతబ్బం.

    Evaṃ pahānavasena pahātabbe dhamme dassetvā idāni sarūpeneva puna pahātabbe dhamme dassetuṃ sabbaṃ, bhikkhave, pahātabbantiādimāha. Tattha cakkhādīni chandarāgappahānena pahātabbāni. Rūpaṃ passanto pajahātītiādīsu rūpaṃ aniccādito passanto pahātabbe kilese pajahāti. Cakkhuṃ…pe… jarāmaraṇaṃ…pe… amatogadhaṃ nibbānanti peyyāladvaye anaññātaññassāmītindriyaṃ ‘‘passanto pajahātī’’tiādīsu tesu lokuttaresu anaññātaññassāmītindriyaṃ passanto udikkhanto apekkhamāno icchamāno vipassanākkhaṇesu pahātabbe kilese pajahātīti taṃtaṃdhammānurūpena yojetabbaṃ.

    పహాతబ్బనిద్దేసవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Pahātabbaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / పటిసమ్భిదామగ్గపాళి • Paṭisambhidāmaggapāḷi / ౧. సుతమయఞాణనిద్దేసో • 1. Sutamayañāṇaniddeso


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact