| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / महावग्ग-अट्ठकथा • Mahāvagga-aṭṭhakathā |
पज्जोतराजवत्थुकथा
Pajjotarājavatthukathā
३३४. जेगुच्छं मे सप्पीति अयं किर राजा विच्छिकस्स जातो, विच्छिकविसपटिघाताय च सप्पि भेसज्जं होति विच्छिकानं पटिकूलं, तस्मा एवमाह। उद्देकं दस्सतीति उग्गारं दस्सति। पञ्ञास योजनिका होतीति पञ्ञास योजनानि गन्तुं समत्था होति। न केवलञ्चस्स रञ्ञो हत्थिनीयेव, नाळागिरि नाम हत्थी योजनसतं गच्छति, चेलकण्णो च मुञ्चकेसो चाति द्वे अस्सा वीसयोजनसतं गच्छन्ति, काको दासो सट्ठियोजनानि गच्छति।
334.Jegucchaṃ me sappīti ayaṃ kira rājā vicchikassa jāto, vicchikavisapaṭighātāya ca sappi bhesajjaṃ hoti vicchikānaṃ paṭikūlaṃ, tasmā evamāha. Uddekaṃ dassatīti uggāraṃ dassati. Paññāsa yojanikā hotīti paññāsa yojanāni gantuṃ samatthā hoti. Na kevalañcassa rañño hatthinīyeva, nāḷāgiri nāma hatthī yojanasataṃ gacchati, celakaṇṇo ca muñcakeso cāti dve assā vīsayojanasataṃ gacchanti, kāko dāso saṭṭhiyojanāni gacchati.
एकस्स किर कुलपुत्तस्स अनुप्पन्ने बुद्धे एकदिवसं भुञ्जितुं निसिन्नस्स पच्चेकबुद्धो द्वारे ठत्वा अगमासि, तस्सेको पुरिसो ‘‘पच्चेकबुद्धो आगन्त्वा गतो’’ति आरोचेसि। सो सुत्वा ‘‘गच्छ, वेगेन पत्तं आहरा’’ति आहरापेत्वा अत्तनो सज्जितं भत्तं सब्बं दत्वा पेसेसि। इतरो तं आहरित्वा पच्चेकबुद्धस्स हत्थे ठपेत्वा ‘‘अहं भन्ते तुम्हाकं कतेन इमिना कायवेय्यावतिकेन यत्थ यत्थ निब्बत्तोपि वाहनसम्पन्नो होमी’’ति पत्थनं अकासि। सो अयं एतरहि पज्जोतो नाम राजा जातो, ताय पत्थनाय अयं वाहनसम्पत्ति।
Ekassa kira kulaputtassa anuppanne buddhe ekadivasaṃ bhuñjituṃ nisinnassa paccekabuddho dvāre ṭhatvā agamāsi, tasseko puriso ‘‘paccekabuddho āgantvā gato’’ti ārocesi. So sutvā ‘‘gaccha, vegena pattaṃ āharā’’ti āharāpetvā attano sajjitaṃ bhattaṃ sabbaṃ datvā pesesi. Itaro taṃ āharitvā paccekabuddhassa hatthe ṭhapetvā ‘‘ahaṃ bhante tumhākaṃ katena iminā kāyaveyyāvatikena yattha yattha nibbattopi vāhanasampanno homī’’ti patthanaṃ akāsi. So ayaṃ etarahi pajjoto nāma rājā jāto, tāya patthanāya ayaṃ vāhanasampatti.
सप्पिं पायेत्वाति सप्पिञ्च पायेत्वा; परिचारिकानञ्च आहाराचारे विधिं आचिक्खित्वा। नखेन भेसज्जं ओलुम्पेत्वाति नखेन भेसज्जं ओदहित्वा; पक्खिपित्वाति अत्थो। निच्छारेसीति विरेचेसि।
Sappiṃ pāyetvāti sappiñca pāyetvā; paricārikānañca āhārācāre vidhiṃ ācikkhitvā. Nakhena bhesajjaṃ olumpetvāti nakhena bhesajjaṃ odahitvā; pakkhipitvāti attho. Nicchāresīti virecesi.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महावग्गपाळि • Mahāvaggapāḷi / २०७. पज्जोतराजवत्थु • 207. Pajjotarājavatthu
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / पज्जोतराजवत्थुकथादिवण्णना • Pajjotarājavatthukathādivaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / पज्जोतराजवत्थुकथावण्णना • Pajjotarājavatthukathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / २०७. पज्जोतराजवत्थुकथा • 207. Pajjotarājavatthukathā
