| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
१०. पज्जोतसुत्तवण्णना
10. Pajjotasuttavaṇṇanā
८०. तं तं समविसमं पज्जोततीति पज्जोतो। पदीपो अन्धकारं विधमित्वा पच्चक्खतो रूपगतं दस्सेति, एवं पञ्ञापज्जोतो अविज्जन्धकारं विधमित्वा धम्मानं परमत्थभूतं रूपं दस्सेति। जागरब्राह्मणो वियाति जागरखीणासवब्राह्मणो विय। सो हि सतिपञ्ञावेपुल्लप्पत्तिया सब्बदापि जागरो होति। गावोति गोजातियो। इदं गुन्नं गोणानञ्च सामञ्ञतो गहणं। कम्मेति करणत्थे भुम्मवचनं। जीवनं जीवो, सह जीवेनाति सजीविनो। तेनाह ‘‘कम्मेन सह जीवन्तान’’न्ति, कसिवाणिज्जादिकम्मं कत्वा जीवन्तानन्ति अत्थो। गोमण्डलेहि सद्धिन्ति गोगणेन सह। न तेन विना कसिकम्मादीनि उप्पज्जन्ति, गोरससिद्धिया चेव कसनभारवहनसिद्धिया च कसिकम्मएकच्चवाणिज्जकम्मादीनि इज्झन्ति। सत्तकायस्साति आहारुपजीविनो सत्तकायस्स कसितो अञ्ञथा जीविकं कप्पेन्तस्सपि कसिजीवितवुत्तिया मूलकारणं फलनिप्फत्तिनिमित्तत्ता तस्स। इरियापथो च इरियनकिरियानं पवत्तनुपायो। ‘‘सीतन्ति नङ्गलसीतकम्म’’न्ति वदन्ति।
80. Taṃ taṃ samavisamaṃ pajjotatīti pajjoto. Padīpo andhakāraṃ vidhamitvā paccakkhato rūpagataṃ dasseti, evaṃ paññāpajjoto avijjandhakāraṃ vidhamitvā dhammānaṃ paramatthabhūtaṃ rūpaṃ dasseti. Jāgarabrāhmaṇo viyāti jāgarakhīṇāsavabrāhmaṇo viya. So hi satipaññāvepullappattiyā sabbadāpi jāgaro hoti. Gāvoti gojātiyo. Idaṃ gunnaṃ goṇānañca sāmaññato gahaṇaṃ. Kammeti karaṇatthe bhummavacanaṃ. Jīvanaṃ jīvo, saha jīvenāti sajīvino. Tenāha ‘‘kammena saha jīvantāna’’nti, kasivāṇijjādikammaṃ katvā jīvantānanti attho. Gomaṇḍalehi saddhinti gogaṇena saha. Na tena vinā kasikammādīni uppajjanti, gorasasiddhiyā ceva kasanabhāravahanasiddhiyā ca kasikammaekaccavāṇijjakammādīni ijjhanti. Sattakāyassāti āhārupajīvino sattakāyassa kasito aññathā jīvikaṃ kappentassapi kasijīvitavuttiyā mūlakāraṇaṃ phalanipphattinimittattā tassa. Iriyāpatho ca iriyanakiriyānaṃ pavattanupāyo. ‘‘Sītanti naṅgalasītakamma’’nti vadanti.
पज्जोतसुत्तवण्णना निट्ठिता।
Pajjotasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / १०. पज्जोतसुत्तं • 10. Pajjotasuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / १०. पज्जोतसुत्तवण्णना • 10. Pajjotasuttavaṇṇanā
