| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / வஜிரபு³த்³தி⁴-டீகா • Vajirabuddhi-ṭīkā |
பகிண்ணககதா²வண்ணனா
Pakiṇṇakakathāvaṇṇanā
ஸாஹத்தி²காணத்திகந்தி ஏகப⁴ண்ட³ங் ஏவ. ‘‘பா⁴ரியஞ்ஹித³ங் த்வம்பி ஏகபஸ்ஸங் க³ண்ஹ, அஹம்பி ஏகபஸ்ஸங் க³ண்ஹாமீதி ஸங்வித³ஹித்வா உப⁴யேஸங் பயோகே³ன டா²னாசாவனே கதே காயவாசாசித்தேஹி ஹோதி . அஞ்ஞதா² ‘ஸாஹத்தி²கங் வா ஆணத்திகஸ்ஸ அங்க³ங் ந ஹோதி, ஆணத்திகங் வா ஸாஹத்தி²கஸ்ஸா’தி இமினா விருஜ்ஜ²தீ’’தி லிகி²தங். த⁴ம்மஸிரித்தே²ரோ பன ‘‘ந கேவலங் பா⁴ரியே ஏவ வத்து²ம்ஹி அயங் நயோ லப்³ப⁴தி, பஞ்சமாஸகமத்தம்பி த்³வே சே ஜனா ஸங்வித³ஹித்வா க³ண்ஹந்தி, த்³வின்னம்பி பாடேக்கங், ஸாஹத்தி²கங் நாம தங் கம்மங், ஸாஹத்தி²கபயோக³த்தா ஏகஸ்மிங்யேவ ப⁴ண்டே³, தஸ்மா ‘ஸாஹத்தி²கங் ஆணத்திகஸ்ஸ அங்க³ங் ந ஹோதீ’தி வசனமிமங் நயங் ந படிபா³ஹதி. ‘ஸாஹத்தி²கவத்து²அங்க³ந்தி ஸாஹத்தி²கஸ்ஸ வத்து²ஸ்ஸ அங்க³ங் ந ஹோதீ’தி தத்த² வுத்தங். இத⁴ பன பயோக³ங் ஸந்தா⁴ய வுத்தத்தா யுஜ்ஜதீ’’தி ஆஹ கிர, தங் அயுத்தங் காயவசீகம்மந்தி வசனாபா⁴வா, தஸ்மா ஸாஹத்தி²காணத்திகேஸு பயோகே³ஸு அஞ்ஞதரேன வாயமாபத்தி ஸமுட்டா²தி , ததா²பி துரிததுரிதா ஹுத்வா விலோபனாதீ³ஸு க³ஹணகா³ஹாபனவஸேனேதங் வுத்தங். யதா² காலேன அத்தனோ காலேன பரஸ்ஸ த⁴ம்மங் ஆரப்³ப⁴ ஸீக⁴ங் ஸீக⁴ங் உப்பத்திங் ஸந்தா⁴ய ‘‘அஜ்ஜ²த்தப³ஹித்³தா⁴ரம்மணா த⁴ம்மா’’தி (த⁴॰ ஸ॰ திகமாதிகா 21) வுத்தா, ஏவங்ஸம்பத³மித³ந்தி த³ட்ட²ப்³ப³ங்.
Sāhatthikāṇattikanti ekabhaṇḍaṃ eva. ‘‘Bhāriyañhidaṃ tvampi ekapassaṃ gaṇha, ahampi ekapassaṃ gaṇhāmīti saṃvidahitvā ubhayesaṃ payogena ṭhānācāvane kate kāyavācācittehi hoti . Aññathā ‘sāhatthikaṃ vā āṇattikassa aṅgaṃ na hoti, āṇattikaṃ vā sāhatthikassā’ti iminā virujjhatī’’ti likhitaṃ. Dhammasiritthero pana ‘‘na kevalaṃ bhāriye eva vatthumhi ayaṃ nayo labbhati, pañcamāsakamattampi dve ce janā saṃvidahitvā gaṇhanti, dvinnampi pāṭekkaṃ, sāhatthikaṃ nāma taṃ kammaṃ, sāhatthikapayogattā ekasmiṃyeva bhaṇḍe, tasmā ‘sāhatthikaṃ āṇattikassa aṅgaṃ na hotī’ti vacanamimaṃ nayaṃ na paṭibāhati. ‘Sāhatthikavatthuaṅganti sāhatthikassa vatthussa aṅgaṃ na hotī’ti tattha vuttaṃ. Idha pana payogaṃ sandhāya vuttattā yujjatī’’ti āha kira, taṃ ayuttaṃ kāyavacīkammanti vacanābhāvā, tasmā sāhatthikāṇattikesu payogesu aññatarena vāyamāpatti samuṭṭhāti , tathāpi turitaturitā hutvā vilopanādīsu gahaṇagāhāpanavasenetaṃ vuttaṃ. Yathā kālena attano kālena parassa dhammaṃ ārabbha sīghaṃ sīghaṃ uppattiṃ sandhāya ‘‘ajjhattabahiddhārammaṇā dhammā’’ti (dha. sa. tikamātikā 21) vuttā, evaṃsampadamidanti daṭṭhabbaṃ.
தத்த²பி யே அனுத்தராத³யோ ஏகந்தப³ஹித்³தா⁴ரம்மணா விஞ்ஞாணஞ்சாயதனாத³யோ ஏகந்தஅஜ்ஜ²த்தாரம்மணா, இதரே அனியதாரம்மணத்தா ‘‘அஜ்ஜ²த்தப³ஹித்³தா⁴ரம்மணா’’தி வுச்சந்தி, ந ஏகக்க²ணே உப⁴யாரம்மணத்தா. அயங் பன ஆபத்தி யதா²வுத்தனயேன ஸாஹத்தி²கா ஆணத்திகாபி ஹோதியேவ, தஸ்மா அனித³ஸ்ஸனமேதந்தி அயுத்தங். ‘‘யதா² அனியதாரம்மணத்தா ‘அஜ்ஜ²த்தப³ஹித்³தா⁴ரம்மணா’தி வுத்தா, ததா² அனியதபயோக³த்தா அயம்பி ஆபத்தி ‘ஸாஹத்தி²காணத்திகா’தி வுத்தாதி நித³ஸ்ஸனமேவேத’’ந்தி ஏகச்சே ஆசரியா ஆஹு. ‘‘இமே பனாசரியா உபி⁴ன்னங் ஏகதோ ஆரம்மணகரணங் நத்தி². அத்தி² சே, ‘அஜ்ஜ²த்தப³ஹித்³தா⁴ரம்மணங் த⁴ம்மங் படிச்ச அஜ்ஜ²த்தப³ஹித்³தா⁴ரம்மணோ த⁴ம்மோ உப்பஜ்ஜதி ஹேதுபச்சயா’திஆதி³னா (பட்டா²॰ 2.21.1 அஜ்ஜ²த்தாரம்மணதிக) பட்டா²னபாடே²ன ப⁴விதப்³ப³ந்தி ஸஞ்ஞாய ஆஹங்ஸு, தேஸங் மதேன ‘ஸியா அஜ்ஜ²த்தப³ஹித்³தா⁴ரம்மணா’தி வசனங் நிரத்த²கங் ஸியா, ந ச நிரத்த²கங், தஸ்மா அத்தே²வ ஏகதோ அஜ்ஜ²த்தப³ஹித்³தா⁴ரம்மணோ த⁴ம்மோ. புன ‘அயங் ஸோ’தி நியமேன அஜ்ஜ²த்தப³ஹித்³தா⁴ரம்மணா த⁴ம்மா விய நித்³தி³ஸிதப்³பா³பா⁴வதோ ந உத்³த⁴டோ ஸியா. தத்த² அனுத்³த⁴டத்தா ஏவ த⁴ம்மஸங்க³ஹட்ட²கதா²யங் உபி⁴ன்னம்பி அஜ்ஜ²த்தப³ஹித்³தா⁴த⁴ம்மானங் ஏகதோ ஆரம்மணகரணத⁴ம்மவஸேன ‘அஜ்ஜ²த்தப³ஹித்³தா⁴ரம்மணா’தி அவத்வா ‘காலேன அஜ்ஜ²த்தப³ஹித்³தா⁴ பவத்தியங் அஜ்ஜ²த்தப³ஹித்³தா⁴ரம்மண’ந்தி வுத்தங், தஸ்மா க³ண்டி²பதே³ வுத்தனயோவ ஸாரோதி நோ தக்கோ’’தி ஆசரியோ. தத்த² ‘‘காயவசீகம்ம’’ந்தி அவசனங் பனஸ்ஸ ஸாஹத்தி²கபயோக³த்தா ஏகபயோக³ஸ்ஸ அனேககம்மத்தாவ, யதி³ ப⁴வெய்ய, மனோகம்மம்பி வத்தப்³ப³ங் ப⁴வெய்ய, யதா² தத்த² மனோகம்மங் விஜ்ஜமானம்பி அப்³போ³ஹாரிகங் ஜாதங், ஏவங் தஸ்மிங் ஸாஹத்தி²காணத்திகே வசீகம்மங் அப்³போ³ஹாரிகந்தி வேதி³தப்³ப³ங், தங் பன கேவலங் காயகம்மஸ்ஸ உபனிஸ்ஸயங் ஜாதங், சித்தங் விய தத்த² அங்க³மேவ ஜாதங், தஸ்மா வுத்தங் ‘‘ஸாஹத்தி²கபயோக³த்தா’’தி, ‘‘அங்க³பா⁴வமத்தமேவ ஹி ஸந்தா⁴ய ‘ஸாஹத்தி²காணத்திக’ந்தி வுத்தந்தி நோ தக்கோ’’தி ச, விசாரெத்வா க³ஹேதப்³ப³ங்.
Tatthapi ye anuttarādayo ekantabahiddhārammaṇā viññāṇañcāyatanādayo ekantaajjhattārammaṇā, itare aniyatārammaṇattā ‘‘ajjhattabahiddhārammaṇā’’ti vuccanti, na ekakkhaṇe ubhayārammaṇattā. Ayaṃ pana āpatti yathāvuttanayena sāhatthikā āṇattikāpi hotiyeva, tasmā anidassanametanti ayuttaṃ. ‘‘Yathā aniyatārammaṇattā ‘ajjhattabahiddhārammaṇā’ti vuttā, tathā aniyatapayogattā ayampi āpatti ‘sāhatthikāṇattikā’ti vuttāti nidassanameveta’’nti ekacce ācariyā āhu. ‘‘Ime panācariyā ubhinnaṃ ekato ārammaṇakaraṇaṃ natthi. Atthi ce, ‘ajjhattabahiddhārammaṇaṃ dhammaṃ paṭicca ajjhattabahiddhārammaṇo dhammo uppajjati hetupaccayā’tiādinā (paṭṭhā. 2.21.1 ajjhattārammaṇatika) paṭṭhānapāṭhena bhavitabbanti saññāya āhaṃsu, tesaṃ matena ‘siyā ajjhattabahiddhārammaṇā’ti vacanaṃ niratthakaṃ siyā, na ca niratthakaṃ, tasmā attheva ekato ajjhattabahiddhārammaṇo dhammo. Puna ‘ayaṃ so’ti niyamena ajjhattabahiddhārammaṇā dhammā viya niddisitabbābhāvato na uddhaṭo siyā. Tattha anuddhaṭattā eva dhammasaṅgahaṭṭhakathāyaṃ ubhinnampi ajjhattabahiddhādhammānaṃ ekato ārammaṇakaraṇadhammavasena ‘ajjhattabahiddhārammaṇā’ti avatvā ‘kālena ajjhattabahiddhā pavattiyaṃ ajjhattabahiddhārammaṇa’nti vuttaṃ, tasmā gaṇṭhipade vuttanayova sāroti no takko’’ti ācariyo. Tattha ‘‘kāyavacīkamma’’nti avacanaṃ panassa sāhatthikapayogattā ekapayogassa anekakammattāva, yadi bhaveyya, manokammampi vattabbaṃ bhaveyya, yathā tattha manokammaṃ vijjamānampi abbohārikaṃ jātaṃ, evaṃ tasmiṃ sāhatthikāṇattike vacīkammaṃ abbohārikanti veditabbaṃ, taṃ pana kevalaṃ kāyakammassa upanissayaṃ jātaṃ, cittaṃ viya tattha aṅgameva jātaṃ, tasmā vuttaṃ ‘‘sāhatthikapayogattā’’ti, ‘‘aṅgabhāvamattameva hi sandhāya ‘sāhatthikāṇattika’nti vuttanti no takko’’ti ca, vicāretvā gahetabbaṃ.
காயவாசா ஸமுட்டா²னா, யஸ்ஸா ஆபத்தியா ஸியுங்;
Kāyavācā samuṭṭhānā, yassā āpattiyā siyuṃ;
தத்த² கம்மங் ந தங் சித்தங், கம்மங் நஸ்ஸதி கீ²யதி.
Tattha kammaṃ na taṃ cittaṃ, kammaṃ nassati khīyati.
கிரியாகிரியாதி³கங் யஞ்ச, கம்மாகம்மாதி³கங் ப⁴வே;
Kiriyākiriyādikaṃ yañca, kammākammādikaṃ bhave;
ந யுத்தங் தங் விருத்³த⁴த்தா, கம்மமேகங்வ யுஜ்ஜதி.
Na yuttaṃ taṃ viruddhattā, kammamekaṃva yujjati.
