| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
ปกิณฺณกกถาวณฺณนา
Pakiṇṇakakathāvaṇṇanā
โทมนสฺสจิเตฺตเนว ภณตีติ อิมินา สนฺนิฎฺฐาปกเจตนา ทุกฺขเวทนาย สมฺปยุตฺตา เอวาติ ทเสฺสติฯ สุขพหุลตาย หิ ราชาโน หสมานาปิ ‘‘ฆาเตถา’’ติ วทนฺติ, หาโส ปน เนสํ อนตฺถวูปสมาทิอญฺญวิสโยติ สนฺนิฎฺฐาปกเจตนา ทุกฺขเวทนาย สมฺปยุตฺตา เอวฯ สติ ปน โทมนเสฺส กถํ ตํ นปฺปกาสตีติ อาห ‘‘สุขโวกิณฺณตฺตา’’ติอาทิ, ปุพฺพาปริยวเสน อุโภสุ ปเสฺสสุ อุปฺปชฺชนกสุเขหิ อากิณฺณตฺตา อุปฺปนฺนสฺส จ โทมนสฺสสฺส อนุปฺปพนฺธเนน ปวตฺติยา อภาวโต ตทา อุปฺปนฺนมฺปิ โทมนสฺสํ นปฺปกาสตีติ อโตฺถฯ
Domanassacittenevabhaṇatīti iminā sanniṭṭhāpakacetanā dukkhavedanāya sampayuttā evāti dasseti. Sukhabahulatāya hi rājāno hasamānāpi ‘‘ghātethā’’ti vadanti, hāso pana nesaṃ anatthavūpasamādiaññavisayoti sanniṭṭhāpakacetanā dukkhavedanāya sampayuttā eva. Sati pana domanasse kathaṃ taṃ nappakāsatīti āha ‘‘sukhavokiṇṇattā’’tiādi, pubbāpariyavasena ubhosu passesu uppajjanakasukhehi ākiṇṇattā uppannassa ca domanassassa anuppabandhanena pavattiyā abhāvato tadā uppannampi domanassaṃ nappakāsatīti attho.
