| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಖುದ್ದಸಿಕ್ಖಾ-ಮೂಲಸಿಕ್ಖಾ • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
೪೧. ಪಕಿಣ್ಣಕನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ
41. Pakiṇṇakaniddesavaṇṇanā
೩೩೫. ಸದ್ವಾರಬನ್ಧನೇ ಸೋದುಕ್ಖಲಕಪಾಸಕೇ ಠಾನೇ ದಿವಾ ಸಯನ್ತೇನ ಪರಿವತ್ತಕಂ ದ್ವಾರಂ ಬನ್ಧೇಯ್ಯಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ದ್ವಾರಞ್ಚ ದ್ವಾರಬನ್ಧನಞ್ಚ ದ್ವಾರಬನ್ಧನಾನಿ ಮಜ್ಝೇಪದಲೋಪವಸೇನ, ಬನ್ಧನ-ಸದ್ದೇನೇವ ವಾ ದ್ವಾರಬಾಹಾ ವುಚ್ಚನ್ತಿ, ಸಹ ದ್ವಾರಬನ್ಧನೇಹೀತಿ ಸದ್ವಾರಬನ್ಧನಂ, ಠಾನಂ। ಹೇಟ್ಠಾ ಉದುಕ್ಖಲಕಞ್ಚ ಉಪರಿ ಪಾಸಕೋ ಚ, ಸಹ ಉದುಕ್ಖಲಪಾಸಕೇಹೀತಿ ಸಮಾಸೋ। ತಾದಿಸೇ ಠಾನೇ ಪಾಕಾರಾದಿಪರಿಕ್ಖೇಪೇನ ಭವಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತೇತಿ ವಿಞ್ಞಾಯತಿ। ಸೋ ಚ ಉಚ್ಚತೋ ಸಹಸೇಯ್ಯಪ್ಪಹೋನಕೇ ವುತ್ತನಯೋತಿ ವದನ್ತಿ । ಸಯನ್ತೇನಾತಿ ಪಾದೇ ಭೂಮಿತೋ ಮೋಚೇತ್ವಾ ನಿಪಜ್ಜನ್ತೇನ। ಪರಿವತ್ತಕನ್ತಿ ಸಂವರಣವಿವರಣವಸೇನ ಇತೋ ಚಿತೋ ಚ ಪರಿವತ್ತನಯೋಗ್ಗಂ। ದ್ವಾರನ್ತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ದುಸ್ಸಸಾಣಿದ್ವಾರಮ್ಪಿ। ಬನ್ಧೇಯ್ಯಾತಿ ಸಬ್ಬನ್ತಿಮೇನ ವಿಧಿನಾ ಯಾವತಾ ಸೀಸಂ ನ ಪವಿಸತಿ, ತಾವತಾಪಿ ಬನ್ಧೇಯ್ಯ, ಸಂವರೇಯ್ಯಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ।
335. Sadvārabandhane sodukkhalakapāsake ṭhāne divā sayantena parivattakaṃ dvāraṃ bandheyyāti sambandho. Dvārañca dvārabandhanañca dvārabandhanāni majjhepadalopavasena, bandhana-saddeneva vā dvārabāhā vuccanti, saha dvārabandhanehīti sadvārabandhanaṃ, ṭhānaṃ. Heṭṭhā udukkhalakañca upari pāsako ca, saha udukkhalapāsakehīti samāso. Tādise ṭhāne pākārādiparikkhepena bhavitabbanti parikkhitteti viññāyati. So ca uccato sahaseyyappahonake vuttanayoti vadanti . Sayantenāti pāde bhūmito mocetvā nipajjantena. Parivattakanti saṃvaraṇavivaraṇavasena ito cito ca parivattanayoggaṃ. Dvāranti antamaso dussasāṇidvārampi. Bandheyyāti sabbantimena vidhinā yāvatā sīsaṃ na pavisati, tāvatāpi bandheyya, saṃvareyyāti vuttaṃ hoti.
೩೩೬. ಆಭೋಗೋ ಚಾಪೀತಿ ‘‘ಏಸ ಜಗ್ಗಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಆಭೋಗೋ ಚಾಪಿ। ಚ-ಸದ್ದೇನ ‘‘ದ್ವಾರಂ ಜಗ್ಗಾಹೀ’’ತಿ ವಚನಮ್ಪಿ ಸಮುಚ್ಚಿನೋತಿ। ಸವಸೇ ತಂ ಆಕಾರಂ ವಿನಾತಿ ಸಸ್ಸ ಅತ್ತನೋ ವಸೇ ಆಯತ್ತೇ ಠಾನೇ, ಯತ್ಥ ಪನ ಬಹೂನಂ ಸಞ್ಚರಣತ್ತಾ ದ್ವಾರಂ ಸಂವುತಮ್ಪಿ ಸಂವುತಟ್ಠಾನೇ ನ ತಿಟ್ಠತಿ, ದ್ವಾರಂ ಅಲಭನ್ತಾ ಪಾಕಾರಂ ಅಭಿರುಹಿತ್ವಾಪಿ ವಿಚರನ್ತಿ, ತಾದಿಸೇ ಪರಿವೇಣೇ ಸಂವರಣಕಿಚ್ಚಂ ನತ್ಥಿ। ಅಥ ವಾ ಸಸ್ಸ ವಸೋ ಆಯತ್ತೋ, ನ ಯಕ್ಖಾದೀನಂ ತೇಹಿ ಗಹಿತಕತ್ತಸ್ಸ, ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ನಿಪಜ್ಜಾಪಿತತ್ತಸ್ಸ ಚ ಅಭಾವೇನಾತಿ ಸವಸೋ। ತಸ್ಮಿಂ ಸತಿ ಪುಬ್ಬೇ ವುತ್ತದ್ವಾರಂ ಸಂವರಣಆಭೋಗಕರಣವಚನಸಙ್ಖಾತಂ ಆಕಾರನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ।
336.Ābhogo cāpīti ‘‘esa jaggissatī’’ti ābhogo cāpi. Ca-saddena ‘‘dvāraṃ jaggāhī’’ti vacanampi samuccinoti. Savase taṃ ākāraṃ vināti sassa attano vase āyatte ṭhāne, yattha pana bahūnaṃ sañcaraṇattā dvāraṃ saṃvutampi saṃvutaṭṭhāne na tiṭṭhati, dvāraṃ alabhantā pākāraṃ abhiruhitvāpi vicaranti, tādise pariveṇe saṃvaraṇakiccaṃ natthi. Atha vā sassa vaso āyatto, na yakkhādīnaṃ tehi gahitakattassa, bandhitvā nipajjāpitattassa ca abhāvenāti savaso. Tasmiṃ sati pubbe vuttadvāraṃ saṃvaraṇaābhogakaraṇavacanasaṅkhātaṃ ākāranti attho.
೩೩೭. ರತನಾನೀತಿ ಮುತ್ತಾದೀನಿ ದಸವಿಧಾನಿ। ತತ್ಥ ಪನ ಜಾತಿಫಲಿಕಂ ಉಪಾದಾಯ ಸಬ್ಬೋಪಿ ಮಣಿ ವೇಳುರಿಯೋಪಿ ಲೋಹಿತಙ್ಕೋ ಮಸಾರಗಲ್ಲೋ ಚ ಧೋತಾಪಿ ಅಧೋತವಿದ್ಧಾಪಿ ಅನಾಮಾಸಾ, ಕಾಚಮಣಿ ಚ ಪಾನೀಯಸಙ್ಖೋ ಧೋತೋ ಅಧೋತೋಪಿ ಆಮಾಸಾ, ಸಿಲಾ ಧೋತವಿದ್ಧಾ ಸುವಣ್ಣೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಪಚಿತಾ ಮುಗ್ಗವಣ್ಣಾ ಚ ಅನಾಮಾಸಾ। ಚೇತಿಯಘರಗೋಪಕಾನಂ ಸುವಣ್ಣಚೇತಿಯೇ ಕಚವರಮೇವ ಹರಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಆರಕೂಟಲೋಹಮ್ಪಿ ಜಾತರೂಪಗತಿಕಮೇವ। ಇತ್ಥಿರೂಪಾನೀತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಪಿಟ್ಠಮಯಇತ್ಥಿರೂಪಾನಿಪಿ। ಧಞ್ಞನ್ತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ತತ್ಥಜಾತಕಮ್ಪಿ ಮಗ್ಗೇ ಪಸಾರಿತಮ್ಪಿ ಸತ್ತವಿಧಂ ಧಞ್ಞಂ। ಕೀಳಾವಸೇನ ಅಪರಣ್ಣಾನಿ ತಾಲಫಲಾದೀನಿಪಿ ಅನಾಮಾಸಾನಿ, ಪಸಾರಿತಮ್ಪಿ ನ ಮದ್ದನ್ತೇನ ಗನ್ತಬ್ಬಂ, ಅಸತಿ ಮಗ್ಗೇ ಮಗ್ಗಂ ಅಧಿಟ್ಠಾಯ ಗನ್ತಬ್ಬಂ। ಇತ್ಥಿಪಸಾಧನನ್ತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಪಿಳನ್ಧನತ್ಥಾಯ ಠಪಿತಂ ನಿವಾಸನತಾಲಪಣ್ಣಮುದ್ದಿಕಮ್ಪಿ।
337.Ratanānīti muttādīni dasavidhāni. Tattha pana jātiphalikaṃ upādāya sabbopi maṇi veḷuriyopi lohitaṅko masāragallo ca dhotāpi adhotaviddhāpi anāmāsā, kācamaṇi ca pānīyasaṅkho dhoto adhotopi āmāsā, silā dhotaviddhā suvaṇṇena saddhiṃ pacitā muggavaṇṇā ca anāmāsā. Cetiyagharagopakānaṃ suvaṇṇacetiye kacavarameva harituṃ vaṭṭati. Ārakūṭalohampi jātarūpagatikameva. Itthirūpānīti antamaso piṭṭhamayaitthirūpānipi. Dhaññanti antamaso tatthajātakampi magge pasāritampi sattavidhaṃ dhaññaṃ. Kīḷāvasena aparaṇṇāni tālaphalādīnipi anāmāsāni, pasāritampi na maddantena gantabbaṃ, asati magge maggaṃ adhiṭṭhāya gantabbaṃ. Itthipasādhananti antamaso piḷandhanatthāya ṭhapitaṃ nivāsanatālapaṇṇamuddikampi.
೩೩೮. ಸಿತ್ಥತೇಲೋದತೇಲೇಹೀತಿ ಮಧುಸಿತ್ಥಕನಿಯ್ಯಾಸಾದೀಸು ಯೇನ ಕೇನಚಿ ತೇಲಮಿಸ್ಸಕಸಿಲೇಸೇನ ಚ ಉದಕಮಿಸ್ಸಕತೇಲೇನ ಚ। ಫಣಹತ್ಥಫಣೇಹೀತಿ ಫಣಮಿವ ಫಣಂ, ಅಙ್ಗುಲೀಹಿ ಫಣಕಿಚ್ಚಕರಣೇನ ಹತ್ಥೋಯೇವ ಫಣಂ ಹತ್ಥಫಣಂ, ದನ್ತಮಯಾದಿ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಫಣಞ್ಚೇವ ಹತ್ಥಫಣಞ್ಚಾತಿ ದ್ವನ್ದೋ। ಓಸಣ್ಠೇಯ್ಯಾತಿ ಓಲಿಖಿತ್ವಾ ಸನ್ನಿಸೀದಾಪೇಯ್ಯ।
338.Sitthatelodatelehīti madhusitthakaniyyāsādīsu yena kenaci telamissakasilesena ca udakamissakatelena ca. Phaṇahatthaphaṇehīti phaṇamiva phaṇaṃ, aṅgulīhi phaṇakiccakaraṇena hatthoyeva phaṇaṃ hatthaphaṇaṃ, dantamayādi yaṃ kiñci phaṇañceva hatthaphaṇañcāti dvando. Osaṇṭheyyāti olikhitvā sannisīdāpeyya.
೩೩೯. ಏಕಪಾವುರಣಾ ವಾ ಏಕತ್ಥರಣಾ ವಾ ನ ತುವಟ್ಟಯುಂ, ಏಕಮಞ್ಚೇ ನ ತುವಟ್ಟಯುನ್ತಿ ಯೋಜನಾ। ಏಕಂ ಪಾವುರಣಂ ಏಕಂ ಅತ್ಥರಣಂ ಏತೇಸನ್ತಿ ವಿಗ್ಗಹೋ। ನ ತುವಟ್ಟಯುನ್ತಿ ನ ನಿಪಜ್ಜೇಯ್ಯುಂ। ಏಕಸ್ಮಿಂ ಭಾಜನೇ ವಾಪಿ ನ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯುನ್ತಿ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ।
339. Ekapāvuraṇā vā ekattharaṇā vā na tuvaṭṭayuṃ, ekamañce na tuvaṭṭayunti yojanā. Ekaṃ pāvuraṇaṃ ekaṃ attharaṇaṃ etesanti viggaho. Na tuvaṭṭayunti na nipajjeyyuṃ. Ekasmiṃ bhājane vāpi na bhuñjeyyunti yojetabbaṃ.
೩೪೦. ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಪಮಾಣಙ್ಗುಲೇನ ಅಟ್ಠ ಅಙ್ಗುಲಾನಿ ಯಸ್ಸ, ಅಧಿಕೇನ ಸಹಿತಂ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲನ್ತಿ ಸಮಾಸೋ। ಲಸುಣಂ ಮಗಧೇಸು ಜಾತಂ ಆಮಲಕಭಣ್ಡಿಕಂ ಲಸುಣಂ ನ ಖಾದೇಯ್ಯಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ನ ಅಕಲ್ಲಕೋತಿ ಅಗಿಲಾನೋ।
340. Manussānaṃ pamāṇaṅgulena aṭṭha aṅgulāni yassa, adhikena sahitaṃ aṭṭhaṅgulanti samāso. Lasuṇaṃ magadhesu jātaṃ āmalakabhaṇḍikaṃ lasuṇaṃ na khādeyyāti sambandho. Na akallakoti agilāno.
೩೪೧. ಹೀನುಕ್ಕಟ್ಠೇಹಿ ಜಾತಿಆದೀಹಿ ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ವಾ ಹೀನಂ ವಾ ಉಜುಂ ವಾ ಅಞ್ಞಾಪದೇಸೇನ ವಾ ದವಾ ವದೇ, ದುಬ್ಭಾಸಿತನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಜಾತಿಆದೀಹೀತಿ ಜಾತಿನಾಮಗೋತ್ತಕಮ್ಮಸಿಪ್ಪಆಬಾಧಲಿಙ್ಗಕಿಲೇಸಆಪತ್ತಿಅಕ್ಕೋಸೇಹಿ । ಉಕ್ಕಟ್ಠನ್ತಿ ಜಾತ್ಯಾದೀಹಿಯೇವ ಉಕ್ಕಟ್ಠಂ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ವಾ। ದವಾತಿ ಕೇಳಿಹಸಾಧಿಪ್ಪಾಯತಾಯ। ಉಜುಂ ವಾತಿ ‘‘ಚಣ್ಡಾಲೋಸೀ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ। ಅಞ್ಞಾಪದೇಸೇನ ವಾತಿ ‘‘ಸನ್ತಿ ಇಧೇಕಚ್ಚೇ ಚಣ್ಡಾಲಾ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ।
341. Hīnukkaṭṭhehi jātiādīhi ukkaṭṭhaṃ vā hīnaṃ vā ujuṃ vā aññāpadesena vā davā vade, dubbhāsitanti sambandho. Jātiādīhīti jātināmagottakammasippaābādhaliṅgakilesaāpattiakkosehi . Ukkaṭṭhanti jātyādīhiyeva ukkaṭṭhaṃ upasampannaṃ anupasampannaṃ vā. Davāti keḷihasādhippāyatāya. Ujuṃ vāti ‘‘caṇḍālosī’’tiādinā nayena. Aññāpadesena vāti ‘‘santi idhekacce caṇḍālā’’tiādinā nayena.
೩೪೨. ದೀಘೇ ನಖೇತಿ ಮಂಸಪ್ಪಮಾಣತೋ। ದೀಘೇ ಕೇಸೇತಿ ದ್ವಙ್ಗುಲತೋ। ಸಚೇಪಿ ನ ದೀಘಾ, ದುಮಾಸತೋ ಏಕದಿವಸಮ್ಪಿ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇತುಂ ನ ಲಭತಿ। ದೀಘೇ ನಾಸಲೋಮೇತಿ ನಾಸತೋ ಬಹಿ ನಿಕ್ಖನ್ತೇ। ವೀಸತಿಮಟ್ಠನ್ತಿ ವೀಸತಿಯಾ ನಖಾನಂ ಮಟ್ಠಞ್ಚ। ಸಮ್ಬಾಧೇತಿ ಉಭೋಸು ಉಪಕಚ್ಛಕೇಸು, ಮುತ್ತಕರಣೇ ಚ ಲೋಮಹಾರಣಞ್ಚ ನ ಲಬ್ಭಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧನೀಯಂ। ನ ಲಬ್ಭಾತಿ ಏತೇ ಮಟ್ಠಾದಯೋ ನ ಲಬ್ಭನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ, ನಿಪಾತೋ ವಾ ಲಬ್ಭಾತಿ। ಆಬಾಧಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಪನ ಸಮ್ಬಾಧೇ ಲೋಮಂ ಸಂಹರಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ।
342.Dīghe nakheti maṃsappamāṇato. Dīghe keseti dvaṅgulato. Sacepi na dīghā, dumāsato ekadivasampi atikkāmetuṃ na labhati. Dīghe nāsalometi nāsato bahi nikkhante. Vīsatimaṭṭhanti vīsatiyā nakhānaṃ maṭṭhañca. Sambādheti ubhosu upakacchakesu, muttakaraṇe ca lomahāraṇañca na labbhāti sambandhanīyaṃ. Na labbhāti ete maṭṭhādayo na labbhantīti attho, nipāto vā labbhāti. Ābādhappaccayā pana sambādhe lomaṃ saṃharituṃ vaṭṭati.
೩೪೩. ಸಙ್ಘುದ್ದಿಟ್ಠಂ ವಾ ಸಙ್ಘಿಕಂ ವಾ ಸಯನಾಸನಂ ಯಥಾವುಡ್ಢಂ ನ ಬಾಧೇಯ್ಯಾತಿ ಯೋಜನಾ। ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಉದ್ದಿಟ್ಠಂ ಸಙ್ಘುದ್ದಿಟ್ಠಂ, ಸಙ್ಘಂ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಕತನ್ತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ಯೋ ಯೋ ವುಡ್ಢೋ ಯಥಾವುಡ್ಢಂ, ವುಡ್ಢಪ್ಪಟಿಪಾಟಿಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ನ ಬಾಧೇಯ್ಯಾತಿ ನ ಪಟಿಬಾಹೇಯ್ಯ। ಅಲ್ಲಪಾದಾ ನಾಮ ಯೇಹಿ ಅಕ್ಕನ್ತಟ್ಠಾನೇ ಉದಕಂ ಪಞ್ಞಾಯತಿ। ಸಯನಾಸನನ್ತಿ ಮಞ್ಚಪೀಠಾದಿ, ಇಮಿನಾ ಪರಿಭಣ್ಡಕತಾ ಭೂಮೀತಿಪಿ ಉಪಲಕ್ಖಿತಾ। ಸುಧೋತಪಾದಕಂ ವಾಪಿ ಸಉಪಾಹನೋ ತಥೇವಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಸುಧೋತಪಾದಕನ್ತಿ ಧೋತಪಾದೇಹೇವ ಅಕ್ಕಮಿತಬ್ಬಟ್ಠಾನಂ। ಧೋತಾ ಪಾದಾ ಯಸ್ಸ ಅಕ್ಕಮನಸ್ಸಾತಿ ಕಿರಿಯಾವಿಸೇಸನಸಮಾಸೋ। ಯದಿ ಪನ ತತ್ಥ ನೇವಾಸಿಕಾ ಅಧೋತಪಾದೇಹಿಪಿ ವಳಞ್ಜೇನ್ತಿ, ತಥೇವ ವಳಞ್ಜೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ತಥೇವಾತಿ ಪರಿಭಣ್ಡಕತಂ ಭೂಮಿಂ ಸೇನಾಸನಂ ವಾ ನಕ್ಕಮೇತಿ ಅತ್ಥೋ।
343. Saṅghuddiṭṭhaṃ vā saṅghikaṃ vā sayanāsanaṃ yathāvuḍḍhaṃ na bādheyyāti yojanā. Saṅghassa uddiṭṭhaṃ saṅghuddiṭṭhaṃ, saṅghaṃ uddissa katanti adhippāyo. Yo yo vuḍḍho yathāvuḍḍhaṃ, vuḍḍhappaṭipāṭiyāti attho. Na bādheyyāti na paṭibāheyya. Allapādā nāma yehi akkantaṭṭhāne udakaṃ paññāyati. Sayanāsananti mañcapīṭhādi, iminā paribhaṇḍakatā bhūmītipi upalakkhitā. Sudhotapādakaṃ vāpi saupāhano tathevāti sambandho. Sudhotapādakanti dhotapādeheva akkamitabbaṭṭhānaṃ. Dhotā pādā yassa akkamanassāti kiriyāvisesanasamāso. Yadi pana tattha nevāsikā adhotapādehipi vaḷañjenti, tatheva vaḷañjetuṃ vaṭṭati. Tathevāti paribhaṇḍakataṃ bhūmiṃ senāsanaṃ vā nakkameti attho.
೩೪೪. ಸಙ್ಘಾಟಿಯಾತಿ ಅಧಿಟ್ಠಿತಸಙ್ಘಾಟಿಯಾ। ಪಾದೇ ಪರಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಆಸನಂ ಪಲ್ಲತ್ಥೋ, ಪಲ್ಲತ್ಥಂ ಕರೋತೀತಿ ಪಲ್ಲತ್ಥಾತಿಧಾತುಸ್ಸ ಪಲ್ಲತ್ಥೇತಿ ರೂಪಂ। ವಿಹಾರೇಪಿ ಅನ್ತರಘರೇಪಿ ಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಾಯ ನ ನಿಸೀದೇಯ್ಯಾತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ, ಪರಿಕಮ್ಮಕತಂ ಭಿತ್ತಾದಿನ್ತಿ ಯೋಜನಾ। ಪರಿಕಮ್ಮಕತನ್ತಿ ಸೇತವಣ್ಣೇನ ವಾ ಚಿತ್ತಕಮ್ಮೇನ ವಾ ಕತಪರಿಕಮ್ಮಂ। ಆದಿ-ಸದ್ದೋ ದ್ವಾರವಾತಪಾನಾದಿಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ। ನ ಅಪಸ್ಸಯೇತಿ ಚೀವರಾದಿನಾ ಅಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಅಪಸ್ಸಯನಂ ನ ಕರೇಯ್ಯ। ನೋ ನ ಆಚಮೇತಿ ನೇವ ನ ಆಚಮೇ, ಆಚಮೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ದ್ವೇ ಪಟಿಸೇಧಾ ಪಕತಿಯತ್ಥಂ ಗಮೇನ್ತೀತಿ। ಸನ್ತೇತಿ ಇಮಿನಾ ಉದಕೇ ಅಸನ್ತೇ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ದೀಪೇತಿ।
344.Saṅghāṭiyāti adhiṭṭhitasaṅghāṭiyā. Pāde pariggahetvā āsanaṃ pallattho, pallatthaṃ karotīti pallatthātidhātussa pallattheti rūpaṃ. Vihārepi antaragharepi pallatthikāya na nisīdeyyāti adhippāyo, parikammakataṃ bhittādinti yojanā. Parikammakatanti setavaṇṇena vā cittakammena vā kataparikammaṃ. Ādi-saddo dvāravātapānādiṃ saṅgaṇhāti. Na apassayeti cīvarādinā appaṭicchādetvā apassayanaṃ na kareyya. No na ācameti neva na ācame, ācameyyāti attho. Dve paṭisedhā pakatiyatthaṃ gamentīti. Santeti iminā udake asante anāpattīti dīpeti.
೩೪೫. ಅಕಪ್ಪಿಯಸಮಾದಾನೇತಿ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಾಮಣೇರಾನಂ ಅಕಪ್ಪಿಯೇ ಸಮಾದಾನೇ। ದವಾತಿ ನಿಪಾತೋ , ಕೀಳಾಧಿಪ್ಪಾಯೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸಿಲಾಪವಿಜ್ಝನೇತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಹತ್ಥಯನ್ತೇನಪಿ ಸಕ್ಖರಿಕಾಯಪಿ ಖಿಪನೇ। ಸಭಾಗಾಯ ದೇಸನಾಯ ಆವಿಕಮ್ಮೇ ಚ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ। ಸಭಾಗಾಯಾತಿ ವತ್ಥುವಸೇನ ಸಮಾನೋ ಭಾಗೋ ಏತಿಸ್ಸಾ ಆಪತ್ತಿಯಾತಿ ವಿಗ್ಗಹೋ। ಚ-ಸದ್ದೋ ತಾದಿಸಿಯಾ ಪಟಿಗ್ಗಹಣಮತ್ತಂ ಸಮುಚ್ಚಿನೋತಿ।
345.Akappiyasamādāneti bhikkhūnaṃ sāmaṇerānaṃ akappiye samādāne. Davāti nipāto , kīḷādhippāyenāti attho. Silāpavijjhaneti antamaso hatthayantenapi sakkharikāyapi khipane. Sabhāgāya desanāya āvikamme ca dukkaṭanti yojetabbaṃ. Sabhāgāyāti vatthuvasena samāno bhāgo etissā āpattiyāti viggaho. Ca-saddo tādisiyā paṭiggahaṇamattaṃ samuccinoti.
೩೪೬. ಪಟಿಸ್ಸವೋ ನಾಮ ‘‘ಉಭೋಪಿ ಮಯಂ ಇಧ ವಸ್ಸಂ ವಸಿಸ್ಸಾಮ, ಏಕತೋ ಉದ್ದಿಸಾಪೇಮಾ’’ತಿಆದಿಪಟಿಜಾನನಂ, ತಸ್ಸ ವಿಸಂವಾದೋ ಪಚ್ಛಾ ಅಕರಣಂ ಪಟಿಸ್ಸವವಿಸಂವಾದೋ, ತಸ್ಮಿಂ, ನಿಮಿತ್ತತ್ಥೇ ಭುಮ್ಮಂ। ಸುದ್ಧಚಿತ್ತಸ್ಸಾತಿ ಕಥನಸಮಯೇ ‘‘ಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ಪವತ್ತಚಿತ್ತಸ್ಸ। ಇತರಸ್ಸಾತಿ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಅಸುದ್ಧಚಿತ್ತಸ್ಸ।
346.Paṭissavo nāma ‘‘ubhopi mayaṃ idha vassaṃ vasissāma, ekato uddisāpemā’’tiādipaṭijānanaṃ, tassa visaṃvādo pacchā akaraṇaṃ paṭissavavisaṃvādo, tasmiṃ, nimittatthe bhummaṃ. Suddhacittassāti kathanasamaye ‘‘karissāmī’’ti evaṃ pavattacittassa. Itarassāti aññassa asuddhacittassa.
೩೪೭. ಕಿಚ್ಚೇತಿ ಸುಕ್ಖಕಟ್ಠಾದಿಗ್ಗಹಣಕಿಚ್ಚೇ ಸತಿ ಏವ ಪೋರಿಸಂ ಪುರಿಸಪ್ಪಮಾಣಂ ಅಭಿರುಹೇಯ್ಯಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಆಪದಾಸೂತಿ ವಾಳಮಿಗದಸ್ಸನಾದೀಸು।
347.Kicceti sukkhakaṭṭhādiggahaṇakicce sati eva porisaṃ purisappamāṇaṃ abhiruheyyāti sambandho. Āpadāsūti vāḷamigadassanādīsu.
೩೪೮. ಪರಿಸ್ಸಾವನಂ ವಿನಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಅದ್ಧಾನನ್ತಿ ಹೇಟ್ಠಿಮನ್ತೇನ ಅದ್ಧಯೋಜನಸಙ್ಖಾತಂ ಅದ್ಧಾನಂ। ಸಚೇ ನ ಹೋತಿ ಪರಿಸ್ಸಾವನಂ ವಾ ಧಮ್ಮಕರಣೋ ವಾ, ಸಙ್ಘಾಟಿಕಣ್ಣೋಪಿ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬೋ। ಯಾಚಮಾನಸ್ಸಾತಿ ಪರಿಸ್ಸಾವನಂ ಯಾಚನ್ತಸ್ಸ।
348. Parissāvanaṃ vināti sambandho. Addhānanti heṭṭhimantena addhayojanasaṅkhātaṃ addhānaṃ. Sace na hoti parissāvanaṃ vā dhammakaraṇo vā, saṅghāṭikaṇṇopi adhiṭṭhātabbo. Yācamānassāti parissāvanaṃ yācantassa.
೩೪೯. ಆಬಾಧಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸೇಸಙ್ಗೇ ಚ ಅತ್ತಘಾತನೇ ಚ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಯೋಜನಾ। ಸೇಸಙ್ಗೇತಿ ಅಙ್ಗಜಾತತೋ ಕಣ್ಣನಾಸಾದಿಅವಸೇಸೇ ಅವಯವಚ್ಛೇದನೇ। ಅತ್ತಘಾತನೇತಿ ಆಹಾರುಪಚ್ಛೇದಾದಿನಾ ಅತ್ತನೋ ಮಾರಣೇ।
349. Ābādhappaccayā aññatra sesaṅge ca attaghātane ca dukkaṭanti yojanā. Sesaṅgeti aṅgajātato kaṇṇanāsādiavasese avayavacchedane. Attaghātaneti āhārupacchedādinā attano māraṇe.
೩೫೦. ತೂಲಿಕಾಯ ಕಯಿರಮಾನಂ ಇತ್ಥಿಪುರಿಸಾದಿಕಂ ಚಿತ್ತಞ್ಚ ಪೋತ್ಥಕಞ್ಚ ಕಟ್ಠಾದೀಸು ಕಯಿರಮಾನಂ ಚಿತ್ತಪೋತ್ಥಕಾನಿ, ತಾನಿಯೇವ ರೂಪಾನೀತಿ ಸಮಾಸೋ। ಜಾತಕಾದೀನಿ ಪನ ಪರೇಹಿ ಕಾರಾಪೇತುಂ ಲಬ್ಭನ್ತಿ। ಮಾಲಾಕಮ್ಮಾದೀನಿ ಸಯಮ್ಪಿ ಕಾತುಂ ಲಬ್ಭನ್ತಿ। ಆರಾಮಾರಞ್ಞಗೇಹೇಸು ಭುಞ್ಜನ್ತಂ ನ ಉಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ। ವಿಹಾರಸಙ್ಖಾತೋ ಆರಾಮೋ ಚ ಅರಞ್ಞಞ್ಚ ಅನ್ತರಘರಸಙ್ಖಾತಂ ಗೇಹಞ್ಚಾತಿ ದ್ವನ್ದೋ। ‘‘ಆರಾಮ…ಪೇ॰… ಗೇಹೇಸೂ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಏ-ಕಾರಸ್ಸ ಅ-ಕಾರಕರಣೇನ ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ವುತ್ತಂ। ಓಕಾಸೇ ಕತೇ ಪನ ‘‘ಪವಿಸಥಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಚ ಪವಿಸಿತಬ್ಬಂ ಉಪನಿಸೀದಿತಬ್ಬಞ್ಚ।
350. Tūlikāya kayiramānaṃ itthipurisādikaṃ cittañca potthakañca kaṭṭhādīsu kayiramānaṃ cittapotthakāni, tāniyeva rūpānīti samāso. Jātakādīni pana parehi kārāpetuṃ labbhanti. Mālākammādīni sayampi kātuṃ labbhanti. Ārāmāraññagehesu bhuñjantaṃ na uṭṭhāpeyyāti yojetabbaṃ. Vihārasaṅkhāto ārāmo ca araññañca antaragharasaṅkhātaṃ gehañcāti dvando. ‘‘Ārāma…pe… gehesū’’ti vattabbe e-kārassa a-kārakaraṇena gāthābandhavasena vuttaṃ. Okāse kate pana ‘‘pavisathā’’ti vutte ca pavisitabbaṃ upanisīditabbañca.
೩೫೧. ಪುಮಯುತ್ತಾನಿ ಯಾನಾನಿ ಚ ಸಿವಿಕಞ್ಚ ಹತ್ಥವಟ್ಟಕಞ್ಚ ಪಾಟಙ್ಕಿಞ್ಚ ಅಭಿರುಹಿತುಂ ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಕಪ್ಪತೇತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಪುಮಯುತ್ತಾನೀತಿ ಅಸ್ಸಗವಾದಿಪುರಿಸಯುತ್ತಾನಿ, ನ ಧೇನುಯುತ್ತಾನಿ, ಸಾರಥಿ ಪನ ಇತ್ಥೀ ವಾ ಹೋತು ಪುರಿಸೋ ವಾ, ವಟ್ಟತಿ। ಹತ್ಥವಟ್ಟಕೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ, ಯಾನಾನೀತಿ ರಥಸಕಟಾದೀನಿ, ಸಿವಿಕನ್ತಿ ಪೀಠಕಸಿವಿಕಂ, ಪೀಠಕಯಾನನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪಾಟಙ್ಕೀತಿ ಅನ್ದೋಲಿಕಾ। ಗಿಲಾನಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ಗಿಲಾನೋ ನಾಮ ನ ಅಪ್ಪಕೇನಪಿ ಸೀಸಾಬಾಧಾದಿಮತ್ತೇನ ವೇದಿತಬ್ಬೋ, ಯೋ ಪನ ನ ಸಕ್ಕೋತಿ ವಿನಾ ಯಾನೇನ ಗನ್ತುಂ, ಏವರೂಪೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ತಥಾ ಹಿ ಯಾನಂ ಅನುಜಾನನ್ತೇನ ಭಗವತಾ ಕೋಸಲೇಸು ಜನಪದೇಸು ಭಗವನ್ತಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಸಾವತ್ಥಿಂ ಗಚ್ಛನ್ತಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಗಿಲಾನಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಗನ್ತುಮಸಕ್ಕುಣೇಯ್ಯತಾಯ ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ ರುಕ್ಖಮೂಲೇ ನಿಸಿನ್ನಂ ದಿಸ್ವಾ ಮನುಸ್ಸೇಹಿ ತಂ ಪವತ್ತಿಂ ಞತ್ವಾ ‘‘ಏಹಿ, ಭನ್ತೇ, ಗಮಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ‘‘ನಾಹಂ, ಆವುಸೋ, ಗಮಿಸ್ಸಾಮಿ, ಗಿಲಾನೋಮ್ಹೀ’’ತಿ ವುತ್ತವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ (ಮಹಾವ॰ ೨೫೩) ಅನುಞ್ಞಾತಂ, ತಥಾ ವದನ್ತೋ ಚ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಗಮನುಪಚ್ಛೇದಸಾಧಕಮೇವ ಗೇಲಞ್ಞಂ ಸನ್ಧಾಯಾಹಾತಿ ವಿಞ್ಞಾಯತಿ ಅಧಿಪ್ಪೇತತ್ಥನಿಪ್ಫತ್ತಿಯಾ ಉಪಚ್ಛಿನ್ನತ್ತಾ, ಅಪಿಚ ಯಾನೇನ ಏಕಪರಿಚ್ಛೇದಾಯ ಉಪಾಹನಾಯ ಪರಿಚ್ಛೇದಂ ಠಪೇನ್ತೇನ ಅಟ್ಠಕಥಾಚರಿಯೇನ ‘‘ಗಿಲಾನೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಉಪಾಹನೇನಾತಿ ಏತ್ಥ ಗಿಲಾನೋ ನಾಮ ಯೋ ನ ಸಕ್ಕೋತಿ ಅನುಪಾಹನೇನ ಗಾಮಂ ಪವಿಸಿತು’’ನ್ತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ (ಮಹಾವ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨೫೬) ವುತ್ತಂ, ತಸ್ಮಾ ಯಥಾವುತ್ತಗಿಲಾನೋವ ಗಿಲಾನೋತಿ ನಿಟ್ಠಮೇತ್ಥ ಗನ್ತಬ್ಬಂ।
351. Pumayuttāni yānāni ca sivikañca hatthavaṭṭakañca pāṭaṅkiñca abhiruhituṃ gilānassa kappateti sambandho. Pumayuttānīti assagavādipurisayuttāni, na dhenuyuttāni, sārathi pana itthī vā hotu puriso vā, vaṭṭati. Hatthavaṭṭakepi eseva nayo, yānānīti rathasakaṭādīni, sivikanti pīṭhakasivikaṃ, pīṭhakayānanti attho. Pāṭaṅkīti andolikā. Gilānassāti ettha gilāno nāma na appakenapi sīsābādhādimattena veditabbo, yo pana na sakkoti vinā yānena gantuṃ, evarūpo veditabbo. Tathā hi yānaṃ anujānantena bhagavatā kosalesu janapadesu bhagavantaṃ dassanāya sāvatthiṃ gacchantaṃ aññataraṃ gilānaṃ bhikkhuṃ gantumasakkuṇeyyatāya aññatarasmiṃ rukkhamūle nisinnaṃ disvā manussehi taṃ pavattiṃ ñatvā ‘‘ehi, bhante, gamissāmā’’ti vutte ‘‘nāhaṃ, āvuso, gamissāmi, gilānomhī’’ti vuttavatthusmiṃ (mahāva. 253) anuññātaṃ, tathā vadanto ca so bhikkhu gamanupacchedasādhakameva gelaññaṃ sandhāyāhāti viññāyati adhippetatthanipphattiyā upacchinnattā, apica yānena ekaparicchedāya upāhanāya paricchedaṃ ṭhapentena aṭṭhakathācariyena ‘‘gilānena bhikkhunā saupāhanenāti ettha gilāno nāma yo na sakkoti anupāhanena gāmaṃ pavisitu’’nti aṭṭhakathāyaṃ (mahāva. aṭṭha. 256) vuttaṃ, tasmā yathāvuttagilānova gilānoti niṭṭhamettha gantabbaṃ.
೩೫೨. ದವಂ ಕರಣೇತಿ ಕೇಳಿಯಾ ಕರಣೇ। ಅಞ್ಞಸ್ಸಾತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ದುಸ್ಸೀಲಸ್ಸಾಪಿ। ಉಪಲಾಳನೇತಿ ‘‘ಪತ್ತಂ ದಸ್ಸಾಮಿ, ಚೀವರಂ ದಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿಆದಿನಾ।
352.Davaṃkaraṇeti keḷiyā karaṇe. Aññassāti antamaso dussīlassāpi. Upalāḷaneti ‘‘pattaṃ dassāmi, cīvaraṃ dassāmī’’tiādinā.
೩೫೩. ವಿವರಿತ್ವಾ ನ ದಸ್ಸಯೇತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧನೀಯಂ। ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ।
353. Vivaritvā na dassayeti sambandhanīyaṃ. Tā bhikkhuniyo.
೩೫೪. ಓವಾದನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀಹಿ ತೇರಸಿಯಂ ವಾ ಚಾತುದ್ದಸಿಯಂ ವಾ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಉಪೋಸಥಂ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ‘‘ಚಾತುದ್ದಸೋ’’ತಿಆದಿನಾ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಆಚಿಕ್ಖಿತೇ ಪುನ ತಾಹಿ ಉಪೋಸಥದಿವಸೇ ಸಮಾಗನ್ತ್ವಾ ಓವಾದೂಪಸಙ್ಕಮನಯಾಚನಂ, ತಂ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಕಸ್ಸ ಆರೋಚೇತ್ವಾ ತೇನ ಕತಸನ್ನಿಟ್ಠಾನಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಪಾಟಿಪದೇ ಪಚ್ಚಾಹರಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಅಜಾನನಕಂ ಬಾಲಞ್ಚ ತಥಾ ಕಾತುಂ ಅಸಮತ್ಥಂ ಗಿಲಾನಞ್ಚ ಪಾಟಿಪದೇ ಗನ್ತುಕಾಮಂ ಗಮಿಯಞ್ಚ ವಜ್ಜೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಗಹಣಪಚ್ಚಾಹರಣಾನಿ ಅಕಾತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ನ ಗಣ್ಹತೋ’’ತಿಆದಿ।
354.Ovādanti bhikkhunīhi terasiyaṃ vā cātuddasiyaṃ vā āgantvā uposathaṃ pucchitvā ‘‘cātuddaso’’tiādinā bhikkhunā ācikkhite puna tāhi uposathadivase samāgantvā ovādūpasaṅkamanayācanaṃ, taṃ pātimokkhuddesakassa ārocetvā tena katasanniṭṭhānaṃ gahetvā pāṭipade paccāharitabbanti ajānanakaṃ bālañca tathā kātuṃ asamatthaṃ gilānañca pāṭipade gantukāmaṃ gamiyañca vajjetvā aññassa gahaṇapaccāharaṇāni akātuṃ na vaṭṭati. Tena vuttaṃ ‘‘na gaṇhato’’tiādi.
೩೫೫. ಲೋಕಾಯತನ್ತಿ ನಿರತ್ಥಕಕಾರಣಪ್ಪಟಿಸಂಯುತ್ತಂ ತಿತ್ಥಿಯಸತ್ಥಂ। ತಿರಚ್ಛಾನವಿಜ್ಜಾ ಚ ಇಮಿನಾವ ಉಪಲಕ್ಖಿತಾ। ನ ವಾಚೇಯ್ಯಾತಿ ಪರೇಸಂ ನ ವಾಚೇಯ್ಯ। ಇಮಿನಾವ ಅತ್ತನೋ ಪರಿಯಾಪುಣನಮ್ಪಿ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಲೋಕಾಯತತಿರಚ್ಛಾನವಿಜ್ಜಾತಿ ಚ ರಾಗದೋಸಮೋಹವಡ್ಢಾನಿ ಬುದ್ಧಾದಿಗರಹಿತಾ ಸಗ್ಗಮೋಕ್ಖಾನಂ ತಿರೋ ತಿರಿಯತೋ ಅಞ್ಚಿತಾ ಗತಾ ಪವತ್ತಾ ಕಬ್ಬನಾಟಕಾದಿಕಾ ಸಬ್ಬಾಪಿ ವಿಜ್ಜಾ ಅನುಲೋಮವಸೇನ ವಾ ವಿನಯಪರಿಯಾಯಂ ಪತ್ವಾ ಗರುಕೇ ಠಾತಬ್ಬನ್ತಿ ವಿನಯಯುತ್ತಿತೋಪಿ ಸಙ್ಗಹಿತಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ಏವಞ್ಚ ನೋ ಗರೂನಮುಪದೇಸೋ। ಪೇಳಾಯಪೀತಿ ಯತ್ಥ ಪಾತಿಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಸುಖಿನೋ ಭುಞ್ಜನ್ತಿ, ತಮ್ಬಲೋಹೇನ ರಜತೇನ ವಾ ಕತಾಯ ತಾಯ ಆಸಿತ್ತಕೂಪಧಾನಸಙ್ಖಾತಾಯ ಪೇಳಾಯ ಠಪೇತ್ವಾ।
355.Lokāyatanti niratthakakāraṇappaṭisaṃyuttaṃ titthiyasatthaṃ. Tiracchānavijjā ca imināva upalakkhitā. Na vāceyyāti paresaṃ na vāceyya. Imināva attano pariyāpuṇanampi paṭikkhittaṃ lokāyatatiracchānavijjāti ca rāgadosamohavaḍḍhāni buddhādigarahitā saggamokkhānaṃ tiro tiriyato añcitā gatā pavattā kabbanāṭakādikā sabbāpi vijjā anulomavasena vā vinayapariyāyaṃ patvā garuke ṭhātabbanti vinayayuttitopi saṅgahitāti veditabbā. Evañca no garūnamupadeso. Peḷāyapīti yattha pātiṃ ṭhapetvā sukhino bhuñjanti, tambalohena rajatena vā katāya tāya āsittakūpadhānasaṅkhātāya peḷāya ṭhapetvā.
೩೫೬. ಪಾರುತಞ್ಚ ನಿವಾಸನಞ್ಚ, ಗಿಹೀನಂ ಹತ್ಥಿಸೋಣ್ಡಾದಿವಸೇನ ಪಾರುತನಿವಾಸನಂ ಯಸ್ಸ ಪಾರುಪನಸ್ಸ ನಿವಾಸನಸ್ಸಾತಿ ಕಿರಿಯಾವಿಸೇಸನಸಮಾಸೋ । ಗಿಹಿಪಾರುತನಿವಾಸನಂ ನ ಪಾರುಪೇ ನ ನಿವಾಸೇಯ್ಯಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಸಂವೇಲ್ಲಿಯಂ ನ ನಿವಾಸೇಯ್ಯಾತಿ ಮಲ್ಲಕಮ್ಮಕರಾದಯೋ ವಿಯ ಕಚ್ಛಂ ಕತ್ವಾ ನ ನಿವಾಸೇಯ್ಯ। ಏವಂ ನಿವಾಸೇತುಂ ಗಿಲಾನಸ್ಸಾಪಿ ಮಗ್ಗಪ್ಪಟಿಪನ್ನಸ್ಸಾಪಿ ನ ವಟ್ಟತಿ। ಯಮ್ಪಿ ಮಗ್ಗಂ ಗಚ್ಛನ್ತಾ ಏಕಂ ವಾ ದ್ವೇ ವಾ ಕೋಣೇ ಉಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಅನ್ತರವಾಸಕಸ್ಸ ಉಪರಿ ಲಗ್ಗನ್ತಿ, ನ ವಟ್ಟತಿ। ಏವಂ ಅಪಾರುಪಿತ್ವಾ ಅನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಚ ನಿಬ್ಬಿಕಾರಂ ಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ಪಾರುಪಿತಬ್ಬಂ ತಿಮಣ್ಡಲಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇನ್ತೇನ ಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ನಿವಾಸೇತಬ್ಬಞ್ಚ, ತಥಾ ಅಪಾರುಪಿತ್ವಾ ಅನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಚ ಆರಾಮೇ ವಾ ಅನ್ತರಘರೇ ವಾ ಅನಾದರೇನ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ವಿಕಾರಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ। ದಾಯನ್ತಿ ವನಂ। ನಾಲಿಮ್ಪಯೇಯ್ಯಾತಿ ‘‘ಸಬ್ಬೂಪಕಾರಾನಿ ವಿನಸ್ಸನ್ತೂ’’ತಿ ವಾ ಖಿಡ್ಡಾಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ವಾ ನಾಲಿಮ್ಪಯೇಯ್ಯ।
356. Pārutañca nivāsanañca, gihīnaṃ hatthisoṇḍādivasena pārutanivāsanaṃ yassa pārupanassa nivāsanassāti kiriyāvisesanasamāso . Gihipārutanivāsanaṃ na pārupe na nivāseyyāti sambandho. Saṃvelliyaṃ na nivāseyyāti mallakammakarādayo viya kacchaṃ katvā na nivāseyya. Evaṃ nivāsetuṃ gilānassāpi maggappaṭipannassāpi na vaṭṭati. Yampi maggaṃ gacchantā ekaṃ vā dve vā koṇe ukkhipitvā antaravāsakassa upari lagganti, na vaṭṭati. Evaṃ apārupitvā anivāsetvā ca nibbikāraṃ parimaṇḍalaṃ pārupitabbaṃ timaṇḍalaṃ paṭicchādentena parimaṇḍalaṃ nivāsetabbañca, tathā apārupitvā anivāsetvā ca ārāme vā antaraghare vā anādarena yaṃ kiñci vikāraṃ karontassa dukkaṭaṃ. Dāyanti vanaṃ. Nālimpayeyyāti ‘‘sabbūpakārāni vinassantū’’ti vā khiḍḍādhippāyena vā nālimpayeyya.
೩೫೭. ವಡ್ಢಿಂ ನೋ ಪಯೋಜಯೇ ಅಞ್ಞಾತಕಪ್ಪವಾರಿತೇ ನೋ ಯಾಚೇತಿ ಯೋಜನಾ। ಅಞ್ಞಸ್ಸಾತಿ ಸಹಧಮ್ಮಿಕಸ್ಸಾಪಿ। ಕತಿಪಾಹಂ ಭುತ್ವಾ ವಾತಿ ಯೋಜನೀಯಂ। ಪುನೋತಿ ನಿಪಾತೋ।
357. Vaḍḍhiṃ no payojaye aññātakappavārite no yāceti yojanā. Aññassāti sahadhammikassāpi. Katipāhaṃ bhutvā vāti yojanīyaṃ. Punoti nipāto.
೩೫೮. ದಣ್ಡಿನಂ ಞತ್ವಾ ವಾ ಅಞತ್ವಾ ವಾ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ರಕ್ಖಂ ಯಾಚನೇ ದಣ್ಡಿತೇ ದಣ್ಡೋ ಅಸ್ಸ ಗೀವಾತಿ ಯೋಜನಾ। ದಣ್ಡಂ ಗಣ್ಹತೀತಿ ಪಚ್ಚಯನ್ತಸ್ಸ ದಣ್ಡಿನಂ ದಣ್ಡಗ್ಗಹಣನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಉದ್ದಿಸ್ಸಾತಿ ‘‘ಅಮ್ಹಾಕಂ ವಿಹಾರೇ ಅಸುಕೇನ ಚ ಅಸುಕೇನ ಚ ಇದಂ ನಾಮ ಕತ’’ನ್ತಿ, ‘‘ಕರಿಸ್ಸ’’ನ್ತಿ ವಾ ಏವಂ ಅತೀತಂ ವಾ ಅನಾಗತಂ ವಾ ಆರಬ್ಭ। ಯಾಚನೇತಿ ವೋಹಾರಿಕೇಸು ಯಾಚನೇ ಸತಿ। ದಣ್ಡಿತೇತಿ ತೇಹಿ ದಣ್ಡೇ ಗಹಿತೇ ಸೋ ದಣ್ಡೋ ಅಸ್ಸ ಯಾಚಕಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಗೀವಾ, ಇಣಂ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ವೋಹಾರಿಕೇಹಿ ಪನ ‘‘ಕೇನಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ‘‘ಅಸುಕೇನಾತಿ ವತ್ತುಂ ಅಮ್ಹಾಕಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ತುಮ್ಹೇಯೇವ ಜಾನಿಸ್ಸಥ, ಕೇವಲಞ್ಹಿ ಮಯಂ ರಕ್ಖಂ ಯಾಚಾಮ, ತಂ ನೋ ದೇಥ, ಅವಹಟಭಣ್ಡಞ್ಚ ಮಂ ಆಹರಾಪೇಥಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ । ಏವಂ ಅನೋದಿಸ್ಸ ಆಚಿಕ್ಖಣಾ ಹೋತಿ, ಸಾ ವಟ್ಟತಿ। ಪಾರಾಜಿಕಾದಿಕಾತಿ ಪಾರಾಜಿಕಥುಲ್ಲಚ್ಚಯದುಕ್ಕಟಾನಿ।
358. Daṇḍinaṃ ñatvā vā añatvā vā uddissa rakkhaṃ yācane daṇḍite daṇḍo assa gīvāti yojanā. Daṇḍaṃ gaṇhatīti paccayantassa daṇḍinaṃ daṇḍaggahaṇanti attho. Uddissāti ‘‘amhākaṃ vihāre asukena ca asukena ca idaṃ nāma kata’’nti, ‘‘karissa’’nti vā evaṃ atītaṃ vā anāgataṃ vā ārabbha. Yācaneti vohārikesu yācane sati. Daṇḍiteti tehi daṇḍe gahite so daṇḍo assa yācakassa bhikkhuno gīvā, iṇaṃ hotīti attho. Vohārikehi pana ‘‘kenā’’ti vutte ‘‘asukenāti vattuṃ amhākaṃ na vaṭṭati, tumheyeva jānissatha, kevalañhi mayaṃ rakkhaṃ yācāma, taṃ no detha, avahaṭabhaṇḍañca maṃ āharāpethā’’ti vattabbaṃ . Evaṃ anodissa ācikkhaṇā hoti, sā vaṭṭati. Pārājikādikāti pārājikathullaccayadukkaṭāni.
೩೫೯.
359.
‘‘ಹರನ್ತೇಸು ಪರಿಕ್ಖಾರಂ,
‘‘Harantesu parikkhāraṃ,
ಚೋರೋ ಚೋರೋತಿ ಭಾಸಿತೇ।
Coro coroti bhāsite;
ಅನತ್ಥಾಯೇಸಂ ಗಣ್ಹನ್ತೇ’’ತಿ॥ –
Anatthāyesaṃ gaṇhante’’ti. –
ಪಾಠೇಹಿ ಭವಿತಬ್ಬಂ। ಏವಞ್ಹಿ ಸತಿ ‘‘ಹರನ್ತೇಸೂ’’ತಿ ಬಹುವಚನೇನ ಸಹ ಘಟತೇ। ಪರಿಕ್ಖಾರಂ ಹರನ್ತೇಸು ಏಸಂ ಅನತ್ಥಾಯ ‘‘ಚೋರೋ ಚೋರೋ’’ತಿ ಭಾಸಿತೇ ದಣ್ಡಂ ಗಣ್ಹನ್ತೇ ತತ್ತಕಂ ಅಸ್ಸ ಗೀವಾತಿ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ। ಹರನ್ತೇಸೂತಿ ಚೋರೇಸು ಗಹೇತ್ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತೇಸು। ಏಸನ್ತಿ ಚೋರಾನಂ। ಗಣ್ಹನ್ತೇತಿ ವೋಹಾರಿಕಜನೇ ಗಣ್ಹನ್ತೇ। ಯತ್ತಕಂ ಗಹಿತಂ, ತತ್ತಕಂ ಅಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಗೀವಾ, ಭಣ್ಡದೇಯ್ಯಂ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ।
Pāṭhehi bhavitabbaṃ. Evañhi sati ‘‘harantesū’’ti bahuvacanena saha ghaṭate. Parikkhāraṃ harantesu esaṃ anatthāya ‘‘coro coro’’ti bhāsite daṇḍaṃ gaṇhante tattakaṃ assa gīvāti yojetabbaṃ. Harantesūti coresu gahetvā gacchantesu. Esanti corānaṃ. Gaṇhanteti vohārikajane gaṇhante. Yattakaṃ gahitaṃ, tattakaṃ assa bhikkhuno gīvā, bhaṇḍadeyyaṃ hotīti attho.
೩೬೦. ಪಾಕಾರಕುಟ್ಟಾನಂ ಬಹಿ ವಳಞ್ಜೇ ವಾಪಿ ವೀಹಾದಿನಾಳಿಕೇರಾದಿರೋಪಿಮೇ ಹರಿತೇ ವಾಪಿ ವಿಘಾಸುಚ್ಚಾರಸಙ್ಕಾರಮುತ್ತಂ ನಾವಲೋಕಿಯ ಛಡ್ಡೇಯ್ಯ, ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ವಳಞ್ಜೇ ನಾವಲೋಕಿಯಾತಿ ಚ ಇಮಿನಾ ಓಲೋಕೇತ್ವಾ ವಾ ಅವಳಞ್ಜೇ ವಾ ವಿಘಾಸಾದೀನಿ ಛಡ್ಡೇನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ದೀಪೇತಿ। ವೀಹಿ ಆದಿ ಯೇಸಂ ಸಾಲಿಆದೀನಂ ತೇ ವೀಹಾದಯೋ, ನಾಳಿಕೇರೋ ಆದಿ ಯೇಸಂ ಅಮ್ಬಪನಸಾದೀನಂ ತೇ ನಾಳಿಕೇರಾದಯೋ, ವೀಹಾದಯೋ ಚ ನಾಳಿಕೇರಾದಯೋ ಚಾತಿ ದ್ವನ್ದೋ, ತೇಸಂ ರೋಪೋ, ತೇನ ನಿಬ್ಬತ್ತಂ ವೀಹಾದಿ…ಪೇ॰… ರೋಪಿಮಂ। ಹರಿತೇತಿ ಹರಿತಟ್ಠಾನೇ। ವಿಘಾಸೋ ನಾಮ ಉಚ್ಛಿಟ್ಠೋದಕಚಲಕಾದಿ।
360. Pākārakuṭṭānaṃ bahi vaḷañje vāpi vīhādināḷikerādiropime harite vāpi vighāsuccārasaṅkāramuttaṃ nāvalokiya chaḍḍeyya, dukkaṭanti sambandho. Vaḷañje nāvalokiyāti ca iminā oloketvā vā avaḷañje vā vighāsādīni chaḍḍentassa anāpattīti dīpeti. Vīhi ādi yesaṃ sāliādīnaṃ te vīhādayo, nāḷikero ādi yesaṃ ambapanasādīnaṃ te nāḷikerādayo, vīhādayo ca nāḷikerādayo cāti dvando, tesaṃ ropo, tena nibbattaṃ vīhādi…pe… ropimaṃ. Hariteti haritaṭṭhāne. Vighāso nāma ucchiṭṭhodakacalakādi.
೩೬೧. ಧಮ್ಮಯುತ್ತಮ್ಪಿ ನಚ್ಚಞ್ಚ ಗೀತಞ್ಚ ವಾದಿತಞ್ಚ ಯೋಜಾಪೇತುಞ್ಚ ಪಯೋಜೇತುಞ್ಚ ಪಯುತ್ತಾನಿ ಪಸ್ಸಿತುಞ್ಚ ‘‘ಉಪಹಾರಂ ಕರೋಮಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತುಂ ವಾ ನ ಲಬ್ಭನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಧಮ್ಮಯುತ್ತಮ್ಪೀತಿ ರತನತ್ತಯಗುಣೂಪಸಂಹಿತತಾಯ ಅನ್ತಮಸೋ ಧಮ್ಮೇನ ಪುಞ್ಞೇನ ಸಂಯುತ್ತಮ್ಪಿ। ನಚ್ಚನ್ತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಮೋರಸುಕಮಕ್ಕಟಾದೀನಂ ನಚ್ಚಮ್ಪಿ। ಗೀತನ್ತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಗೀತಸ್ಸ ಪುಬ್ಬಭಾಗೇ ಕಯಿರಮಾನಂ ದನ್ತಗೀತಮ್ಪಿ। ವಾದಿತನ್ತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಉದಕಭೇರಿವಾದಿತಮ್ಪಿ। ಯೋಜಾಪೇತುನ್ತಿ ಅಞ್ಞೇಹಿ ಕಾರಾಪೇತುಂ। ಪಯೋಜೇತುನ್ತಿ ಅತ್ತನಾ ಕಾತುಂ। ಆಯತಕೇನ ಗೀತಸ್ಸರೇನ ಧಮ್ಮಮ್ಪಿ ಭಾಸಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ। ಪಯುತ್ತಾನೀತಿ ಪರೇಹಿ ಯೇಹಿ ಕೇಹಿಚಿ ಕತಾನಿ। ಪಸ್ಸಿತುನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಅನೋಲೋಚನದಸ್ಸನಮ್ಪಿ ಗಹಿತನ್ತಿ ಸೋತುನ್ತಿಪಿ ಅತ್ಥೋ ವಿಞ್ಞಾಯತಿ। ಅನ್ತರಾರಾಮೇ ಠಿತಸ್ಸ ಪಸ್ಸತೋ ಅನಾಪತ್ತಿ। ವೀಥಿಯಂ ಠತ್ವಾ ಗೀವಂ ಪರಿವತ್ತೇತ್ವಾ ಪಸ್ಸತೋಪಿ ಆಪತ್ತಿಯೇವ। ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಕರಣೀಯೇನ ಗತಟ್ಠಾನೇ ಪಸ್ಸತಿ, ಸುಣಾತಿ ವಾ, ಅನಾಪತ್ತಿ। ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತುನ್ತಿ ‘‘ಸಾಧೂ’’ತಿ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತುಂ। ‘‘ಉಪಹಾರಕರಣಂ ನಾಮ ಸುನ್ದರ’’ನ್ತಿ ವತ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ವಾ-ಸದ್ದೋ ಸಮುಚ್ಚಯೇ।
361. Dhammayuttampi naccañca gītañca vāditañca yojāpetuñca payojetuñca payuttāni passituñca ‘‘upahāraṃ karomā’’ti vutte sampaṭicchituṃ vā na labbhanti sambandho. Dhammayuttampīti ratanattayaguṇūpasaṃhitatāya antamaso dhammena puññena saṃyuttampi. Naccanti antamaso morasukamakkaṭādīnaṃ naccampi. Gītanti antamaso gītassa pubbabhāge kayiramānaṃ dantagītampi. Vāditanti antamaso udakabherivāditampi. Yojāpetunti aññehi kārāpetuṃ. Payojetunti attanā kātuṃ. Āyatakena gītassarena dhammampi bhāsituṃ na vaṭṭati. Payuttānīti parehi yehi kehici katāni. Passitunti iminā anolocanadassanampi gahitanti sotuntipi attho viññāyati. Antarārāme ṭhitassa passato anāpatti. Vīthiyaṃ ṭhatvā gīvaṃ parivattetvā passatopi āpattiyeva. Yena kenaci karaṇīyena gataṭṭhāne passati, suṇāti vā, anāpatti. Sampaṭicchitunti ‘‘sādhū’’ti sampaṭicchituṃ. ‘‘Upahārakaraṇaṃ nāma sundara’’nti vattuṃ vaṭṭati. Vā-saddo samuccaye.
೩೬೨. ‘‘ಕೀಳತ್ಥಂ ಕತಂ ರಾಜಾಗಾರ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ ಸಮ್ಬನ್ಧಿತಬ್ಬಂ। ಚಿತ್ತೇನ ವಿಚಿತ್ತಕಂ ಆಗಾರಂ ಚಿತ್ತಾಗಾರಕಂ।
362. ‘‘Kīḷatthaṃ kataṃ rājāgāra’’ntiādinā sambandhitabbaṃ. Cittena vicittakaṃ āgāraṃ cittāgārakaṃ.
೩೬೩. ಆಸನೇನ ನವೇ ನ ಪಟಿಬಾಹೇಯ್ಯಾತಿ ಯೋಜನಾ। ಆಸನೇನಾತಿ ಆಸನತೋ। ನ ಪಟಿಬಾಹೇಯ್ಯಾತಿ ನ ಉಟ್ಠಾಪೇಯ್ಯ। ಉಣ್ಹೇ ಚೀವರಂ ನ ನಿದಹೇಯ್ಯಾತಿ ಯೋಜನೀಯಂ। ನ ನಿದಹೇಯ್ಯಾತಿ ಅಧಿಕಂ ನ ನಿದಹೇಯ್ಯ। ಗರುನಾತಿ ಆಚರಿಯುಪಜ್ಝಾಯೇನ। ಪಣಾಮಿತೋತಿ ‘‘ಮಾ ಇಧ ಪವಿಸಾ’’ತಿಆದಿನಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢಿತೋ।
363. Āsanena nave na paṭibāheyyāti yojanā. Āsanenāti āsanato. Na paṭibāheyyāti na uṭṭhāpeyya. Uṇhe cīvaraṃ na nidaheyyāti yojanīyaṃ. Na nidaheyyāti adhikaṃ na nidaheyya. Garunāti ācariyupajjhāyena. Paṇāmitoti ‘‘mā idha pavisā’’tiādinā nikkaḍḍhito.
೩೬೪. ಸತ್ತಹಿ ಆಪತ್ತೀಹಿ ಚ ಭಿಕ್ಖುಂ ವಾಪಿ ಅಞ್ಞೇನೇವ ಚ ಉಪಾಸಕಂ ವಾಪಿ ಪರಮ್ಮುಖಾ ಅಕ್ಕೋಸನೇ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ। ಆಪತ್ತೀಹಿ ಚಾತಿ ಚ-ಸದ್ದೋ ಅವಧಾರಣೇ। ಅಞ್ಞೇನೇವ ಚಾತಿ ಏತ್ಥ ಏವ ಚಾತಿ ನಿಪಾತಸಮುದಾಯೋ, ಏಕೋ ಏವ ವಾ ಅವಧಾರಣೇ, ವುತ್ತತೋ ಅಞ್ಞೇನೇವ ‘‘ಅಸದ್ಧೋ’’ತಿಆದಿನಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪರಮ್ಮುಖಾತಿ ನಿಪಾತೋ, ತಸ್ಸ ಅಸಮ್ಮುಖೇತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸಮ್ಮುಖಾ ವದನ್ತಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ಪಾಪಗರಹಣವಸೇನ ಪನ ವದತೋ ಅನಾಪತ್ತಿ।
364. Sattahi āpattīhi ca bhikkhuṃ vāpi aññeneva ca upāsakaṃ vāpi parammukhā akkosane dukkaṭanti yojetabbaṃ. Āpattīhi cāti ca-saddo avadhāraṇe. Aññeneva cāti ettha eva cāti nipātasamudāyo, eko eva vā avadhāraṇe, vuttato aññeneva ‘‘asaddho’’tiādināti attho. Parammukhāti nipāto, tassa asammukheti attho. Sammukhā vadantassa pācittiyaṃ. Pāpagarahaṇavasena pana vadato anāpatti.
೩೬೫. ಸದ್ಧಾದೇಯ್ಯಂ ಸದ್ಧಾಯ ದಾತಬ್ಬಂ ಚೀವರಞ್ಚ ಚ-ಸದ್ದೇನ ಅವಸೇಸಮ್ಪಿ ವಿನಿಪಾತೇತುಂ ನಾಸೇತುಂ ನ ಲಬ್ಭಂ, ಪಿತೂನಂ ಲಬ್ಭನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಞಾತೀನಮ್ಪೀತಿ ಪಿ-ಸದ್ದೋ ಸಮ್ಭಾವನೇ।
365.Saddhādeyyaṃ saddhāya dātabbaṃ cīvarañca ca-saddena avasesampi vinipātetuṃ nāsetuṃ na labbhaṃ, pitūnaṃ labbhanti sambandho. Ñātīnampīti pi-saddo sambhāvane.
೩೬೬. ಅಞ್ಞತ್ರ ವಸ್ಸಂವುತ್ಥೋ ಅಞ್ಞತೋ ಭಾಗಂ ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಅಞ್ಞತ್ರಾತಿ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ವಿಹಾರೇ। ಅಞ್ಞತೋತಿ ಅಞ್ಞವಿಹಾರತೋ। ಪಟಿದೇಯ್ಯಾತಿ ಗಹಿತಟ್ಠಾನೇ ದದೇಯ್ಯ। ಗಹಿತೇ ತಸ್ಮಿಂ ವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ನಟ್ಠೇ ವಾ ಜಿಣ್ಣೇ ವಾ ತಸ್ಸ ಗೀವಾಹೋ ತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಚೋದಿತೋ ನೋ ದದೇಯ್ಯ, ತೇಸಂ ಧುರನಿಕ್ಖೇಪತೋ ಭಣ್ಡಗ್ಘಕಾರಿಯೋ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ಚೋದಿತೋತಿ ವತ್ಥುಸಾಮಿಕೇಹಿ ‘‘ದೇಹೀ’’ತಿ ವುತ್ತೋ। ತೇಸನ್ತಿ ತಸ್ಮಿಂ ವಿಹಾರೇ ಲಾಭೀನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ।
366. Aññatra vassaṃvuttho aññato bhāgaṃ gaṇheyya, dukkaṭanti sambandho. Aññatrāti aññasmiṃ vihāre. Aññatoti aññavihārato. Paṭideyyāti gahitaṭṭhāne dadeyya. Gahite tasmiṃ vatthusmiṃ naṭṭhe vā jiṇṇe vā tassa gīvāho tīti sambandho. Codito no dadeyya, tesaṃ dhuranikkhepato bhaṇḍagghakāriyo hotīti yojanā. Coditoti vatthusāmikehi ‘‘dehī’’ti vutto. Tesanti tasmiṃ vihāre lābhīnaṃ bhikkhūnaṃ.
೩೬೭. ಸನ್ತರುತ್ತರೋ ವಾ ಕಲ್ಲೋ ಸಉಪಾಹನೋ ವಾ ಗಾಮಂ ನ ಪವಿಸೇಯ್ಯ, ಚಾಮರೀಮಕಸಬೀಜನಿಂ ನ ಧಾರೇಯ್ಯಾತಿ ಯೋಜನೀಯಂ। ಅನ್ತರಞ್ಚ ಉತ್ತರಞ್ಚ, ಸಹ ಅನ್ತರುತ್ತರೇನ ಸನ್ತರುತ್ತರೋ। ಅಗ್ಗಳಗುತ್ತೇ ವಿಹಾರೇ ಸಙ್ಘಾಟಿಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಆರಞ್ಞಕೇನ ಪನ ಭಣ್ಡುಕ್ಖಲಿಕಾಯ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಪಾಸಾಣರುಕ್ಖಸುಸಿರಾದೀಸು ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೇಸು ಠಪೇತ್ವಾ ಗನ್ತಬ್ಬಂ। ಅನ್ತರುತ್ತರಾನಂ ನಿಕ್ಖೇಪೇ ಅಯಮೇವ ನಯೋ। ಕಲ್ಲೋತಿ ಅಗಿಲಾನೋ। ಮಕಸಾನಂ ಬೀಜನೀ ಮಕಸಬೀಜನೀ, ಚಮರೀನಂ ವಾಳೇಹಿ ಕತಾ ಮಕಸಬೀಜನೀತಿ ಸಮಾಸೋ।
367. Santaruttaro vā kallo saupāhano vā gāmaṃ na paviseyya, cāmarīmakasabījaniṃ na dhāreyyāti yojanīyaṃ. Antarañca uttarañca, saha antaruttarena santaruttaro. Aggaḷagutte vihāre saṅghāṭiṃ nikkhipitvā gantuṃ vaṭṭati. Āraññakena pana bhaṇḍukkhalikāya pakkhipitvā pāsāṇarukkhasusirādīsu paṭicchannesu ṭhapetvā gantabbaṃ. Antaruttarānaṃ nikkhepe ayameva nayo. Kalloti agilāno. Makasānaṃ bījanī makasabījanī, camarīnaṃ vāḷehi katā makasabījanīti samāso.
೩೬೮. ಆರಾಮತೋ ಬಹೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧನೀಯಂ। ಆರಾಮತೋತಿ ಆರಾಮೂಪಚಾರತೋ। ನ ಧಾರೇಯ್ಯಾತಿ ಅಗಿಲಾನೋ ನ ಧಾರೇಯ್ಯ। ಯಸ್ಸ ಪನ ಕಾಯದಾಹೋ ವಾ ಪಿತ್ತಕೋಪೋ ವಾ ಹೋತಿ, ಚಕ್ಖು ವಾ ದುಬ್ಬಲಂ, ಅಞ್ಞೋ ವಾ ಕೋಚಿ ಆಬಾಧೋ ವಿನಾ ಛತ್ತೇನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ತಸ್ಸ ಗಾಮೇ ವಾ ಅರಞ್ಞೇ ವಾ ಛತ್ತಂ ವಟ್ಟತಿ। ಗುತ್ತಿಯಾ ಲಬ್ಭತೀತಿ ವಸ್ಸೇ ಚೀವರಗುತ್ತತ್ಥಂ, ವಾಳಮಿಗಚೋರಭಯೇಸು ಅತ್ತಗುತ್ತತ್ಥಮ್ಪಿ ಲಬ್ಭತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಏಕಪಣ್ಣಛತ್ತಂ ಪನ ಸಬ್ಬತ್ಥೇವ ವಟ್ಟತಿ।
368. Ārāmato bahīti sambandhanīyaṃ. Ārāmatoti ārāmūpacārato. Na dhāreyyāti agilāno na dhāreyya. Yassa pana kāyadāho vā pittakopo vā hoti, cakkhu vā dubbalaṃ, añño vā koci ābādho vinā chattena uppajjati, tassa gāme vā araññe vā chattaṃ vaṭṭati. Guttiyā labbhatīti vasse cīvaraguttatthaṃ, vāḷamigacorabhayesu attaguttatthampi labbhatīti attho. Ekapaṇṇachattaṃ pana sabbattheva vaṭṭati.
೩೬೯. ಉಭತೋಕಾಜಂ ನ ಗಾಹೇಯ್ಯಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಉಭತೋ ದಣ್ಡಸ್ಸ ಉಭಯಕೋಟಿಯಂ ಭಾರಬನ್ಧಕಾಜಂ ಉಭತೋಕಾಜಂ, ಅಲೋಪತಪ್ಪುರಿಸೋ। ಏಕನ್ತರಿಕಕಾಜಕನ್ತಿ ಅನ್ತರಮೇವ ಅನ್ತರಿಕಂ, ಏಕಞ್ಚ ಅನ್ತರಿಕಞ್ಚಾತಿ ದ್ವನ್ದೋ, ಏಕನ್ತರಿಕೇ ಭಾರಬನ್ಧಕಾಜನ್ತಿ ತಪ್ಪುರಿಸೋ ಏಕತೋಕಾಜಕಂ, ಅನ್ತರಿಕಕಾಜಕನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಹತ್ಥೇ ಓಲಮ್ಬೋ ಅಸ್ಸ ಭಾರಸ್ಸಾತಿ ಸಮಾಸೋ।
369. Ubhatokājaṃ na gāheyyāti sambandho. Ubhato daṇḍassa ubhayakoṭiyaṃ bhārabandhakājaṃ ubhatokājaṃ, alopatappuriso. Ekantarikakājakanti antarameva antarikaṃ, ekañca antarikañcāti dvando, ekantarike bhārabandhakājanti tappuriso ekatokājakaṃ, antarikakājakanti vuttaṃ hoti. Hatthe olambo assa bhārassāti samāso.
೩೭೦. ಅನೋಕಾಸಕತನ್ತಿ ‘‘ಕರೋತು ಮೇ ಆಯಸ್ಮಾ ಓಕಾಸಂ, ಅಹಂ ತಂ ವತ್ತುಕಾಮೋ’’ತಿ ಏವಂ ಚೋದಕೇನ ಓಕಾಸೇ ಕಾರಾಪಿತೇ ನತ್ಥಿ ಓಕಾಸೋ ಕತೋ ಅನೇನ ಚುದಿತಕೇನಾತಿ ಬಹುಬ್ಬೀಹಿ। ಚೋದೇಯ್ಯಾತಿ ಚಾವನಅಕ್ಕೋಸಕಮ್ಮವುಟ್ಠಾನಾಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ಚೋದೇಯ್ಯ। ಉಪೋಸಥಪ್ಪವಾರಣಟ್ಠಪನಅನುವಿಜ್ಜಧಮ್ಮಕಥಾಧಿಪ್ಪಾಯೇಸು ಓಕಾಸಕಮ್ಮಂ ನತ್ಥಿ। ಸುದ್ಧಸ್ಸಾತಿ ಅನಾಪತ್ತಿಕತಾಯ ಸುದ್ಧಸ್ಸ। ಅವತ್ಥುಸ್ಮಿನ್ತಿ ಅಕಾರಣೇ। ತಥಾತಿ ದುಕ್ಕಟಂ ಅತಿದಿಸತಿ। ಕರೋನ್ತೇನಾಪಿ ‘‘ಭೂತಮೇವ ನು ಖೋ ಆಪತ್ತಿಂ ವದತಿ, ಅಭೂತ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ಉಪಪರಿಕ್ಖಿತ್ವಾ ಕಾತಬ್ಬಾ। ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪುಗ್ಗಲಂ ತುಲಯಿತ್ವಾ ಓಕಾಸಂ ಕಾತು’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ॰ ೧೫೩) ಹಿ ವುತ್ತಂ।
370.Anokāsakatanti ‘‘karotu me āyasmā okāsaṃ, ahaṃ taṃ vattukāmo’’ti evaṃ codakena okāse kārāpite natthi okāso kato anena cuditakenāti bahubbīhi. Codeyyāti cāvanaakkosakammavuṭṭhānādhippāyena codeyya. Uposathappavāraṇaṭṭhapanaanuvijjadhammakathādhippāyesu okāsakammaṃ natthi. Suddhassāti anāpattikatāya suddhassa. Avatthusminti akāraṇe. Tathāti dukkaṭaṃ atidisati. Karontenāpi ‘‘bhūtameva nu kho āpattiṃ vadati, abhūta’’nti evaṃ upaparikkhitvā kātabbā. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, puggalaṃ tulayitvā okāsaṃ kātu’’nti (mahāva. 153) hi vuttaṃ.
೩೭೧. ಸತ್ತಾನಂ ಪಕತಙ್ಗುಲೇನ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲಾಧಿಕಂ ಮಞ್ಚಪ್ಪಟಿಪಾದಂ ವಾ ಉಚ್ಚಪಾದಕಂ ಮಞ್ಚಂ ವಾ ನ ಧಾರಯೇತಿ ಯೋಜನಾ। ಪಕತಿಯಾ ಅಙ್ಗುಲಂ ಪಕತಙ್ಗುಲಂ। ತಞ್ಚ ವಡ್ಢಕಿಅಙ್ಗುಲಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಅಟ್ಠ ಚ ತಾನಿ ಅಙ್ಗುಲಾನಿ ಚ, ತೇಹಿ ತಮಧಿಕಂ ಯಸ್ಸಾತಿ ಸಮಾಸೋ। ಮಞ್ಚಾನಂ ಪಟಿಪಾದೋ, ಯತ್ಥ ಮಞ್ಚಪಾದೇ ನಿಕ್ಖಿಪನ್ತಿ। ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲತೋ ಉಚ್ಚಾ ಪಾದಾ ಯಸ್ಸಾತಿ ಬಹುಬ್ಬೀಹಿ।
371. Sattānaṃ pakataṅgulena aṭṭhaṅgulādhikaṃ mañcappaṭipādaṃ vā uccapādakaṃ mañcaṃ vā na dhārayeti yojanā. Pakatiyā aṅgulaṃ pakataṅgulaṃ. Tañca vaḍḍhakiaṅgulaṃ veditabbaṃ. Aṭṭha ca tāni aṅgulāni ca, tehi tamadhikaṃ yassāti samāso. Mañcānaṃ paṭipādo, yattha mañcapāde nikkhipanti. Aṭṭhaṅgulato uccā pādā yassāti bahubbīhi.
೩೭೨. ಮೂಗಬ್ಬತಾದಿನ್ತಿ ಮೂಗಾನಮಿವ ತುಣ್ಹೀಭಾವಸಙ್ಖಾತಂ ವತಂ ಆದಿ ಯಸ್ಸ ಗೋವತಾದಿನೋ ತಿತ್ಥಿಯವತಸ್ಸಾತಿ ಸಮಾಸೋ। ಖುರಮೇವ ಭಣ್ಡಂ ಖುರಭಣ್ಡಂ। ಪುಬ್ಬೇ ನ್ಹಾಪಿತೋ ನ್ಹಾಪಿತಪುಬ್ಬಕೋ, ವಿಸೇಸನಸ್ಸ ಪರನಿಪಾತೋ।
372.Mūgabbatādinti mūgānamiva tuṇhībhāvasaṅkhātaṃ vataṃ ādi yassa govatādino titthiyavatassāti samāso. Khurameva bhaṇḍaṃ khurabhaṇḍaṃ. Pubbe nhāpito nhāpitapubbako, visesanassa paranipāto.
೩೭೩. ಹತ್ಥಕಮ್ಮನ್ತಿ ಹತ್ಥೇನ ಕಾತಬ್ಬಂ ವಡ್ಢಕಿಆದೀನಂ ಕಮ್ಮಂ। ಅನುಸ್ಸರಣಂ ‘‘ಕಪ್ಪಿಯತ್ತಂ ಮೇ ಯೇನ ಯಾಚಿತಂ, ಅಮ್ಹೇಹಿ ಇಮಸ್ಸ ದಾತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ಚಿತ್ತಪ್ಪವತ್ತಿಅನುಸಾರೋ, ತಸ್ಸಾ ಯಾಚನಾಯ ಅನುಸಾರೋ ತದನುಸಾರೋ, ತತೋ ಲದ್ಧಂ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಗಹೇತುನ್ತಿ ಯೋಜನಾ। ಕಮ್ಮತೋ ನಿಗ್ಗತೋ ನಿಕ್ಕಮ್ಮೋ, ವಿಘಾಸಾದಾದಿ। ತಂ ಅಯಾಚಿತ್ವಾಪಿ ಕಾರೇತುನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಆಹರಾಪೇತುನ್ತಿ ಅರಞ್ಞತೋ ಆನೇತುಂ। ಅಪರಸನ್ತಕನ್ತಿ ದಾರುತಿಣಪಲಾಲಾದಿಕಂ ಅಪರಪರಿಗ್ಗಹಿತಂ।
373.Hatthakammanti hatthena kātabbaṃ vaḍḍhakiādīnaṃ kammaṃ. Anussaraṇaṃ ‘‘kappiyattaṃ me yena yācitaṃ, amhehi imassa dātabba’’nti evaṃ cittappavattianusāro, tassā yācanāya anusāro tadanusāro, tato laddhaṃ yaṃ kiñci gahetunti yojanā. Kammato niggato nikkammo, vighāsādādi. Taṃ ayācitvāpi kāretunti sambandho. Āharāpetunti araññato ānetuṃ. Aparasantakanti dārutiṇapalālādikaṃ aparapariggahitaṃ.
೩೭೪. ಗಿಹೀನಂ ಯತ್ತಕಂ ದೇತಿ, ಗೋಪಕೇ ದೇನ್ತೇ ಗಹೇತುಂ ಲಬ್ಭಂ, ಸಙ್ಘಚೇತಿಯಸನ್ತಕೇ ಯಥಾಪರಿಚ್ಛೇದಂ ಗಹೇತುಂ ಲಬ್ಭನ್ತಿ ಯೋಜನಾ। ದೇತೀತಿ ಗೋಪಕೋ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ದೇತಿ। ಗಹೇತುನ್ತಿ ತತ್ತಕಂ ಗಹೇತುಂ। ಸಙ್ಘಚೇತಿಯಸನ್ತಕೇತಿ ವೇತನಗೋಪಕೇಹಿ ದೀಯಮಾನೇ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಚೇತಿಯಸ್ಸ ಚ ಸನ್ತಕೇ। ಯಥಾಪರಿಚ್ಛೇದನ್ತಿ ಯಂ ತೇಸಂ ಸಙ್ಘೇನ ಅನುಞ್ಞಾತಂ ಹೋತಿ ‘‘ದಿವಸೇ ದಿವಸೇ ಏತ್ತಕಂ ನಾಮ ಖಾದಥಾ’’ತಿ, ತಂ ಪರಿಚ್ಛೇದಂ ಅನತಿಕ್ಕಮ್ಮ। ಸಙ್ಘಿಕೇ ಚ ಚೇತಿಯಸನ್ತಕೇ ಚ ಕೇಣಿಯಾ ಗಹೇತ್ವಾ ಆರಕ್ಖನ್ತಸ್ಸೇವ ಹಿ ದಾನೇ ಪರಿಚ್ಛೇದೋ ನತ್ಥಿ।
374. Gihīnaṃ yattakaṃ deti, gopake dente gahetuṃ labbhaṃ, saṅghacetiyasantake yathāparicchedaṃ gahetuṃ labbhanti yojanā. Detīti gopako bhikkhūnaṃ deti. Gahetunti tattakaṃ gahetuṃ. Saṅghacetiyasantaketi vetanagopakehi dīyamāne saṅghassa cetiyassa ca santake. Yathāparicchedanti yaṃ tesaṃ saṅghena anuññātaṃ hoti ‘‘divase divase ettakaṃ nāma khādathā’’ti, taṃ paricchedaṃ anatikkamma. Saṅghike ca cetiyasantake ca keṇiyā gahetvā ārakkhantasseva hi dāne paricchedo natthi.
೩೭೫. ‘‘ಕಾಯವಾಚಾಹಿ ದ್ವೀಹಿ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಯೇಭುಯ್ಯವಸೇನ ವುತ್ತಂ, ಮೇಥುನಧಮ್ಮೇ ಪರೂಪಕ್ಕಮೇ ಸತಿ ಸಾದಿಯನ್ತಸ್ಸ ಅಕಿರಿಯಸಮುಟ್ಠಾನಭಾವಸಮ್ಭವತೋ। ಛಹಿ ವಾತಿ ಆಪತ್ತುಪ್ಪತ್ತಿಕಾರಣಸಙ್ಖಾತೇಹಿ ಛಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾನೇಹಿ ವಾ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಸಬ್ಬಾಪತ್ತೀನಞ್ಹಿ ಕಾಯೋ ವಾಚಾ ಕಾಯವಾಚಾ ಕಾಯಚಿತ್ತಂ ವಾಚಾಚಿತ್ತಂ ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತನ್ತಿ ಛ ಸಮುಟ್ಠಾನಾನಿ। ತತ್ಥ ಪುರಿಮಾನಿ ತೀಣಿ ಅಚಿತ್ತಕಾನಿ, ಪಚ್ಛಿಮಾನಿ ಸಚಿತ್ತಕಾನಿ।
375.‘‘Kāyavācāhi dvīhi āpattiṃ āpajjeyyā’’ti yebhuyyavasena vuttaṃ, methunadhamme parūpakkame sati sādiyantassa akiriyasamuṭṭhānabhāvasambhavato. Chahi vāti āpattuppattikāraṇasaṅkhātehi chahi samuṭṭhānehi vā āpattiṃ āpajjeyyāti sambandho. Sabbāpattīnañhi kāyo vācā kāyavācā kāyacittaṃ vācācittaṃ kāyavācācittanti cha samuṭṭhānāni. Tattha purimāni tīṇi acittakāni, pacchimāni sacittakāni.
ತಿಧಾ ಏಕಸಮುಟ್ಠಾನಾ, ಪಞ್ಚಧಾ ದ್ವಿಸಮುಟ್ಠಿತಾ।
Tidhā ekasamuṭṭhānā, pañcadhā dvisamuṭṭhitā;
ದ್ವಿಧಾ ತಿಚತುರೋ ಠಾನಾ, ಏಕಧಾ ಛಸಮುಟ್ಠಿತಾ॥
Dvidhā ticaturo ṭhānā, ekadhā chasamuṭṭhitā.
ತತ್ಥ ಚತುತ್ಥೇನ ಪಞ್ಚಮೇನ ಛಟ್ಠೇನ ಚ ಸಮುಟ್ಠಾನತೋ ಏಕಸಮುಟ್ಠಾನಾ ತಿಧಾ। ಪಠಮಚತುತ್ಥೇಹಿ ಚ ದುತಿಯಪಞ್ಚಮೇಹಿ ಚ ತತಿಯಛಟ್ಠೇಹಿ ಚ ಚತುತ್ಥಛಟ್ಠೇಹಿ ಚ ಪಞ್ಚಮಛಟ್ಠೇಹಿ ಚ ಸಮುಟ್ಠಾನತೋ ದ್ವಿಸಮುಟ್ಠಿತಾ ಪಞ್ಚಧಾ । ಪಠಮೇಹಿ ಚ ತೀಹಿ ಪಚ್ಛಿಮೇಹಿ ಚ ತೀಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾನತೋ ತಿಸಮುಟ್ಠಾನಾ ದ್ವಿಧಾ। ಪಠಮತತಿಯಚತುತ್ಥಛಟ್ಠೇಹಿ ಚ ದುತಿಯತತಿಯಪಞ್ಚಮಛಟ್ಠೇಹಿ ಚ ಸಮುಟ್ಠಾನತೋ ಚತುಸಮುಟ್ಠಾನಾ ದ್ವಿಧಾ। ಛಹಿಪಿ ಸಮುಟ್ಠಿತೋ ಛಸಮುಟ್ಠಾನಾ ಏಕಧಾ। ಅಲಜ್ಜಿ…ಪೇ॰… ಸಞ್ಞಿತಾಯ ಚಾತಿ ಇಮೇಹಿ ಛಹಿ ವಾ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಯೋ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿಂ ಪರಿಗೂಹತಿ, ಅಗತಿಗಮನಞ್ಚ ಗಚ್ಛತಿ, ಏದಿಸೋ ವುಚ್ಚತಿ ಅಲಜ್ಜೀ ಪುಗ್ಗಲೋ। ಅಲಜ್ಜೀ ಚ ಅಞ್ಞಾಣೋ ಚ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಪಕತೋ ಚ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚೇನ ಅಭಿಭೂತೋತಿ ದ್ವನ್ದೋ। ಭಾವೇ ತ್ತಪ್ಪಚ್ಚಯೋ।
Tattha catutthena pañcamena chaṭṭhena ca samuṭṭhānato ekasamuṭṭhānā tidhā. Paṭhamacatutthehi ca dutiyapañcamehi ca tatiyachaṭṭhehi ca catutthachaṭṭhehi ca pañcamachaṭṭhehi ca samuṭṭhānato dvisamuṭṭhitā pañcadhā. Paṭhamehi ca tīhi pacchimehi ca tīhi samuṭṭhānato tisamuṭṭhānā dvidhā. Paṭhamatatiyacatutthachaṭṭhehi ca dutiyatatiyapañcamachaṭṭhehi ca samuṭṭhānato catusamuṭṭhānā dvidhā. Chahipi samuṭṭhito chasamuṭṭhānā ekadhā. Alajji…pe… saññitāya cāti imehi chahi vā āpattiṃ āpajjeyyāti sambandho. Yo sañcicca āpattiṃ āpajjati, āpattiṃ parigūhati, agatigamanañca gacchati, ediso vuccati alajjī puggalo. Alajjī ca aññāṇo ca kukkuccapakato ca kukkuccena abhibhūtoti dvando. Bhāve ttappaccayo.
ತತ್ಥ ಯೋ ಅಕಪ್ಪಿಯಭಾವಂ ಜಾನನ್ತೋಯೇವ ಮದ್ದಿತ್ವಾ ವೀತಿಕ್ಕಮಂ ಕರೋತಿ, ಅಯಂ ಅಲಜ್ಜಿತಾ ಆಪಜ್ಜತಿ। ಮನ್ದೋ ಮೋಮೂಹೋ ಕತ್ತಬ್ಬಾಕತ್ತಬ್ಬಂ ಅಜಾನನ್ತೋ ಅಕತ್ತಬ್ಬಂ ಕರೋತಿ, ಕತ್ತಬ್ಬಂ ವಿರಾಧೇತಿ, ಅಯಂ ಅಞ್ಞಾಣತ್ತಾ ಆಪಜ್ಜತಿ। ಕಪ್ಪಿಯಾಕಪ್ಪಿಯಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚೇ ಉಪ್ಪನ್ನೇ ವಿನಯಧರಂ ಅಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ಮದ್ದಿತ್ವಾ ವೀತಿಕ್ಕಮತಿ, ಅಯಂ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಪಕತತ್ತಾ ಆಪಜ್ಜತಿ। ಸತಿಯಾ ಪ್ಲವೋ ಸಮ್ಮೋಹೋ ಸತಿಪ್ಲವೋ, ಸಹಸೇಯ್ಯತಿಚೀವರವಿಪ್ಪವಾಸಾದೀನಿ ಸತಿಪ್ಲವಾ ಆಪಜ್ಜತಿ। ಕಪ್ಪಞ್ಚ ಅಕಪ್ಪಿಯಞ್ಚ ಕಪ್ಪಾಕಪ್ಪಿಯಂ, ಕಪ್ಪಾಕಪ್ಪಿಯೇ ಸಞ್ಞಾ, ಸಾ ಅಸ್ಸ ಅತ್ಥೀತಿ ಕಪ್ಪಾ…ಪೇ॰… ಸಞ್ಞೀ, ತಸ್ಸ ಭಾವೋತಿ ತಾ-ಪಚ್ಚಯೋ। ಯ-ಲೋಪೇನ ಪನ ‘‘ಸಞ್ಞಿತಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ, ಕರಣತ್ಥೇ ವಾ ಪಚ್ಚತ್ತವಚನಂ। ತೇ ಚ ‘‘ಅಕಪ್ಪಿಯೇ’’ತಿಆದೀನಂ ಯಥಾಕ್ಕಮೇನ ಯುಜ್ಜನ್ತಿ। ತತ್ಥ ಯೋ ಅಚ್ಛಮಂಸಂ ‘‘ಸೂಕರಮಂಸ’’ನ್ತಿ ಖಾದತಿ, ವಿಕಾಲೇ ಕಾಲಸಞ್ಞಿತಾಯ ಭುಞ್ಜತಿ, ಅಯಂ ಅಕಪ್ಪಿಯೇ ಕಪ್ಪಿಯಸಞ್ಞಿತಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ। ಯೋ ಪನ ಸೂಕರಮಂಸಂ ‘‘ಅಚ್ಛಮಂಸ’’ನ್ತಿ ಖಾದತಿ, ಕಾಲೇ ವಿಕಾಲಸಞ್ಞಾಯ ಭುಞ್ಜತಿ, ಅಯಂ ಕಪ್ಪಿಯೇ ಅಕಪ್ಪಿಯಸಞ್ಞಿತಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ।
Tattha yo akappiyabhāvaṃ jānantoyeva madditvā vītikkamaṃ karoti, ayaṃ alajjitā āpajjati. Mando momūho kattabbākattabbaṃ ajānanto akattabbaṃ karoti, kattabbaṃ virādheti, ayaṃ aññāṇattā āpajjati. Kappiyākappiyaṃ nissāya kukkucce uppanne vinayadharaṃ apucchitvā madditvā vītikkamati, ayaṃ kukkuccapakatattā āpajjati. Satiyā plavo sammoho satiplavo, sahaseyyaticīvaravippavāsādīni satiplavā āpajjati. Kappañca akappiyañca kappākappiyaṃ, kappākappiye saññā, sā assa atthīti kappā…pe… saññī, tassa bhāvoti tā-paccayo. Ya-lopena pana ‘‘saññitā’’ti vuttaṃ, karaṇatthe vā paccattavacanaṃ. Te ca ‘‘akappiye’’tiādīnaṃ yathākkamena yujjanti. Tattha yo acchamaṃsaṃ ‘‘sūkaramaṃsa’’nti khādati, vikāle kālasaññitāya bhuñjati, ayaṃ akappiye kappiyasaññitāya āpajjati. Yo pana sūkaramaṃsaṃ ‘‘acchamaṃsa’’nti khādati, kāle vikālasaññāya bhuñjati, ayaṃ kappiye akappiyasaññitāya āpajjati.
೩೭೬. ಅಲಜ್ಜಿಅಞ್ಞಾಣತಾಯ ಕಾಯವಾಚಾಹಿ ಆಪತ್ತಿಂ ಛಾದಯೇತಿ ಯೋಜನಾ। ಲಿಙ್ಗೇತಿ ಲಿಙ್ಗಪರಿವತ್ತನನಿಮಿತ್ತಂ। ಲಿಙ್ಗೇ ಸಙ್ಘೇ ಚ ಗಣೇ ಚ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಚಾತಿ ಆಪತ್ತಿವುಟ್ಠಿತಿ ಚತುಧಾ ಹೋತೀತಿ ಸೇಸೋ।
376. Alajjiaññāṇatāya kāyavācāhi āpattiṃ chādayeti yojanā. Liṅgeti liṅgaparivattananimittaṃ. Liṅge saṅghe ca gaṇe ca ekasmiṃ cāti āpattivuṭṭhiti catudhā hotīti seso.
೩೭೭. ಪಚ್ಚಯದ್ವಯೇತಿ ಚೀವರೇ ಪಿಣ್ಡಪಾತೇ ಚ। ಪರಿಕಥೋಭಾಸವಿಞ್ಞತ್ತೀತಿ ಅಭಿಲಾಪಮತ್ತಮೇತಂ। ಸಹಚರಿತಸ್ಸ ಪನ ನಿಮಿತ್ತಕಮ್ಮಸ್ಸಾಪಿ ಏತ್ಥೇವ ಸಙ್ಗಹೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ತತ್ಥ ಪರಿಯಾಯೇನ ಕಥನಂ ಪರಿಕಥಾ। ಉಜುಕಮೇವ ಅವತ್ವಾ ಯಥಾ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ ವಿಭೂತೋ ಹೋತಿ, ಏವಂ ಓಭಾಸನಂ ಓಭಾಸೋ। ಪಚ್ಚಯೇ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಯಥಾ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ ಞಾಯತಿ, ಏವಂ ವಿಞ್ಞಾಪನಂ ವಿಞ್ಞತ್ತಿ। ನಿಮಿತ್ತಕರಣಂ ನಿಮಿತ್ತಕಮ್ಮಂ। ತತಿಯೇತಿ ಸೇನಾಸನೇ। ಸೇಸೇತಿ ಗಿಲಾನಪಚ್ಚಯೇ।
377.Paccayadvayeti cīvare piṇḍapāte ca. Parikathobhāsaviññattīti abhilāpamattametaṃ. Sahacaritassa pana nimittakammassāpi ettheva saṅgaho veditabbo. Tattha pariyāyena kathanaṃ parikathā. Ujukameva avatvā yathā adhippāyo vibhūto hoti, evaṃ obhāsanaṃ obhāso. Paccaye uddissa yathā adhippāyo ñāyati, evaṃ viññāpanaṃ viññatti. Nimittakaraṇaṃ nimittakammaṃ. Tatiyeti senāsane. Seseti gilānapaccaye.
೩೭೮. ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಸಹಧಮ್ಮಿಕಾನಂ ಅಚ್ಚಯೇ ದಾನಂ ನ ರೂಹತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಅಚ್ಚಯೇ ದಾನನ್ತಿ ‘‘ಮಮಚ್ಚಯೇನ ಮಯ್ಹಂ ಸನ್ತಕಂ ಉಪಜ್ಝಾಯಸ್ಸ ಹೋತೂ’’ತಿಆದಿನಾ ಏವಂ ಅತ್ತನೋ ಅಪಗಮೇ ದಾನಂ। ತನ್ತಿ ಅಚ್ಚಯೇನ ದಿನ್ನಂ ಚೀವರಾದಿಕಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸೇವ ಚ ಹೋತಿ, ನ ಭಿಕ್ಖುನೋತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ಗಿಹೀನಂ ಪನಾತಿ ಗಿಹೀನಂ ಅಚ್ಚಯೇ ದಾನಂ ಪನ। ಇದಮೇತ್ಥ ದಾನಗ್ಗಹಣಲಕ್ಖಣಂ – ‘‘ಇದಂ ತುಯ್ಹಂ ದಮ್ಮೀ’’ತಿಆದಿನಾ ಸಮ್ಮುಖಾ ವಾ ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ದೇಮೀ’’ತಿಆದಿನಾ ಪರಮ್ಮುಖಾಪಿ ದಿನ್ನಂಯೇವ ಹೋತಿ। ‘‘ತುಯ್ಹಂ ಗಣ್ಹಾಹೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ‘‘ಮಯ್ಹಂ ಗಣ್ಹಾಮೀ’’ತಿ ವದತಿ, ಸುದಿನ್ನಂ ಸುಗ್ಗಹಿತಞ್ಚ। ‘‘ತವ ಸನ್ತಕಂ ಕರೋಹಿ, ತವ ಸನ್ತಕಂ ಹೋತು, ತವ ಸನ್ತಕಂ ಕಾರಾಪೇಹೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ‘‘ಮಮ ಸನ್ತಕಂ ಕರೋಮಿ, ಮಮ ಸನ್ತಕಂ ಹೋತು, ಮಮ ಸನ್ತಕಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವದತಿ। ದುದ್ದಿನ್ನಂ ದುಗ್ಗಹಿತಞ್ಚ। ಸಚೇ ಪನ ‘‘ತವ ಸನ್ತಕಂ ಕರೋಹೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ‘‘ಸಾಧು, ಭನ್ತೇ, ಮಯ್ಹಂ ಗಣ್ಹಾಮೀ’’ತಿ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಸುಗ್ಗಹಿತನ್ತಿ।
378. Pañcannaṃ sahadhammikānaṃ accaye dānaṃ na rūhatīti sambandho. Accaye dānanti ‘‘mamaccayena mayhaṃ santakaṃ upajjhāyassa hotū’’tiādinā evaṃ attano apagame dānaṃ. Tanti accayena dinnaṃ cīvarādikaṃ saṅghasseva ca hoti, na bhikkhunoti adhippāyo. Gihīnaṃ panāti gihīnaṃ accaye dānaṃ pana. Idamettha dānaggahaṇalakkhaṇaṃ – ‘‘idaṃ tuyhaṃ dammī’’tiādinā sammukhā vā ‘‘itthannāmassa demī’’tiādinā parammukhāpi dinnaṃyeva hoti. ‘‘Tuyhaṃ gaṇhāhī’’ti vutte ‘‘mayhaṃ gaṇhāmī’’ti vadati, sudinnaṃ suggahitañca. ‘‘Tava santakaṃ karohi, tava santakaṃ hotu, tava santakaṃ kārāpehī’’ti vutte ‘‘mama santakaṃ karomi, mama santakaṃ hotu, mama santakaṃ karissāmī’’ti vadati. Duddinnaṃ duggahitañca. Sace pana ‘‘tava santakaṃ karohī’’ti vutte ‘‘sādhu, bhante, mayhaṃ gaṇhāmī’’ti gaṇhāti, suggahitanti.
೩೭೯. ಭಿಕ್ಖು ವಾ ಸಾಮಣೇರೋ ವಾ ಉಪಸ್ಸಯೇ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ವಿಹಾರೇ ಕಾಲಂ ಕಯಿರಾಥ ಯದಿ ಕಾಲಙ್ಕರೇಯ್ಯ, ತತ್ಥ ತಸ್ಮಿಂ ಉಭಿನ್ನಂ ಸನ್ತಕೇ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೋ ಏವ ದಾಯಜ್ಜೋ ಸಾಮೀ ಹೋತೀತಿ ಸೇಸೋ। ಸೇಸೇಪೀತಿ ಅವಸೇಸೇ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಿಕ್ಖಮಾನಸಾಮಣೇರಿಸನ್ತಕೇಪಿ। ಅಯಂ ನಯೋತಿ ಯದಿ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ವಿಹಾರೇ ಕಾಲಂ ಕರೇಯ್ಯುಂ, ತೇಸಂ ಸನ್ತಕೇ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೋ ಏವ ದಾಯಜ್ಜೋತಿ ಅಯಮೇವ ನಯೋತಿ ಅತ್ಥೋ।
379. Bhikkhu vā sāmaṇero vā upassaye bhikkhunīnaṃ vihāre kālaṃ kayirātha yadi kālaṅkareyya, tattha tasmiṃ ubhinnaṃ santake bhikkhusaṅgho eva dāyajjo sāmī hotīti seso. Sesepīti avasese bhikkhunisikkhamānasāmaṇerisantakepi. Ayaṃ nayoti yadi te bhikkhūnaṃ vihāre kālaṃ kareyyuṃ, tesaṃ santake bhikkhunisaṅgho eva dāyajjoti ayameva nayoti attho.
೩೮೦. ‘‘ಇಮಂ ನೇತ್ವಾ ಅಸುಕಸ್ಸ ದೇಹೀ’’ತಿ ದಿನ್ನಂ ಯಾವ ಪರಸ್ಸ ಹತ್ಥಂ ನ ಪಾಪುಣಾತಿ, ತಾವ ಪುರಿಮಸ್ಸೇವ, ಯೋ ಪಹಿಣತಿ, ತಸ್ಸೇವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ದಮ್ಮೀತಿ ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ದೇಮೀ’’ತಿ ದಿನ್ನಂ ಪನ ಪಚ್ಛಿಮಸ್ಸೇವ, ಯಸ್ಸ ಪಹಿಣತಿ, ತಸ್ಸೇವ ಸನ್ತಕನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಇಮಂ ವಿಧಿಂ ‘‘ವುತ್ತನಯೇನ ಇಮೇ ಸಾಮಿನೋ ಹೋನ್ತೀ’’ತಿ ಏತಂ ಪಕಾರಂ ಞತ್ವಾ ವಿಸ್ಸಾಸಗ್ಗಾಹಂ ವಾ ಗಣ್ಹೇ, ಮತಕಚೀವರಂ ವಾ ಅಧಿಟ್ಠೇತಿ ಯೋಜನಾ। ವಿಸ್ಸಾಸಗಾಹನ್ತಿ ಸಾಮೀಸು ಜೀವನ್ತೇಸು ವಿಸ್ಸಾಸೇನ ಗಾಹಂ ಗಹೇತ್ವಾ। ಮತಕಚೀವರಂ ಅಧಿಟ್ಠೇತಿ ತೇಸು ಮತೇಸು ಅಞ್ಞೇ ಚೇ ಭಿಕ್ಖೂ ನ ಸನ್ತಿ, ‘‘ಮಯ್ಹಂ ತಂ ಪಾಪುಣಾತೀ’’ತಿ ಮತಕಚೀವರಂ ಅಧಿಟ್ಠೇಯ್ಯ। ಅಞ್ಞೇಸಂ ಅದತ್ವಾ ದೂರೇ ಠಪಿತಮತಕಪರಿಕ್ಖಾರಾ ಪನ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಸಙ್ಘಸ್ಸೇವ ಹೋನ್ತಿ। ಭಿಕ್ಖುಮ್ಹಿ ಕಾಲಕತೇ ಸಙ್ಘೋ ಸಾಮೀ ಪತ್ತಚೀವರೇ, ಅಪಿಚ ಗಿಲಾನುಪಟ್ಠಾಕಾ ಬಹೂಪಕಾರಾ, ಸಙ್ಘೇನ ತಿಚೀವರಞ್ಚ ಪತ್ತಞ್ಚ ಗಿಲಾನುಪಟ್ಠಾಕಾನಂ ದಾತಬ್ಬಂ। ಯಂ ತತ್ಥ ಲಹುಭಣ್ಡಂ ಲಹುಪರಿಕ್ಖಾರಂ, ತಂ ಸಮ್ಮುಖೀಭೂತೇನ ಸಙ್ಘೇನ ಭಾಜೇತಬ್ಬಂ। ಯಂ ತತ್ಥ ಗರುಭಣ್ಡಂ ಗರುಪರಿಕ್ಖಾರಂ, ತಂ ಆಗತಾನಾಗತಸ್ಸ ಚಾತುದ್ದಿಸಸ್ಸ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಅವಿಸ್ಸಜ್ಜಿಯಂ ಅವೇಭಙ್ಗಿಯಂ। ಗಿಲಾನುಪಟ್ಠಾಕೋ ನಾಮ ಗಿಹೀ ವಾ ಹೋತು ಪಬ್ಬಜಿತೋ ವಾ, ಅನ್ತಮಸೋ ಮಾತುಗಾಮೋಪಿ, ಸಬ್ಬೇ ಭಾಗಂ ಲಭನ್ತಿ। ಬಹೂ ಚೇ ಸಬ್ಬೇ ಸಮಗ್ಗಾ ಹುತ್ವಾ ಉಪಟ್ಠಹನ್ತಿ, ಸಬ್ಬೇಸಂ ಸಮಭಾಗೋ ದಾತಬ್ಬೋ। ಯೋ ಪನೇತ್ಥ ವಿಸೇಸೇನ ಉಪಟ್ಠಹತಿ, ತಸ್ಸ ವಿಸೇಸೋ ಕಾತಬ್ಬೋ।
380. ‘‘Imaṃ netvā asukassa dehī’’ti dinnaṃ yāva parassa hatthaṃ na pāpuṇāti, tāva purimasseva, yo pahiṇati, tassevāti attho. Dammīti ‘‘itthannāmassa demī’’ti dinnaṃ pana pacchimasseva, yassa pahiṇati, tasseva santakanti attho. Imaṃ vidhiṃ ‘‘vuttanayena ime sāmino hontī’’ti etaṃ pakāraṃ ñatvā vissāsaggāhaṃ vā gaṇhe, matakacīvaraṃ vā adhiṭṭheti yojanā. Vissāsagāhanti sāmīsu jīvantesu vissāsena gāhaṃ gahetvā. Matakacīvaraṃ adhiṭṭheti tesu matesu aññe ce bhikkhū na santi, ‘‘mayhaṃ taṃ pāpuṇātī’’ti matakacīvaraṃ adhiṭṭheyya. Aññesaṃ adatvā dūre ṭhapitamatakaparikkhārā pana tattha tattha saṅghasseva honti. Bhikkhumhi kālakate saṅgho sāmī pattacīvare, apica gilānupaṭṭhākā bahūpakārā, saṅghena ticīvarañca pattañca gilānupaṭṭhākānaṃ dātabbaṃ. Yaṃ tattha lahubhaṇḍaṃ lahuparikkhāraṃ, taṃ sammukhībhūtena saṅghena bhājetabbaṃ. Yaṃ tattha garubhaṇḍaṃ garuparikkhāraṃ, taṃ āgatānāgatassa cātuddisassa saṅghassa avissajjiyaṃ avebhaṅgiyaṃ. Gilānupaṭṭhāko nāma gihī vā hotu pabbajito vā, antamaso mātugāmopi, sabbe bhāgaṃ labhanti. Bahū ce sabbe samaggā hutvā upaṭṭhahanti, sabbesaṃ samabhāgo dātabbo. Yo panettha visesena upaṭṭhahati, tassa viseso kātabbo.
೩೮೧. ‘‘ಲೋಹಭಣ್ಡೇ ಪಹರಣಿಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬಂ ಕಪ್ಪತೀ’’ತಿಆದಿನಾ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ। ಪಹರಣಿನ್ತಿ ಆವುಧಂ। ಪಾದುಕಾ ಚ ಸಙ್ಕಮನೀಯೋ ಪಲ್ಲಙ್ಕೋ ಚಾತಿ ದ್ವನ್ದೋ। ಮತ್ತಿಕಾಮಯೇ ಕತಕಂ ಕುಮ್ಭಕಾರಿಕಞ್ಚ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬಂ ಕಪ್ಪತೀತಿ ಯೋಜನೀಯಂ, ಧನಿಯಸ್ಸೇವ ಸಬ್ಬಮತ್ತಿಕಾಮಯಕುಟಿ ಕುಮ್ಭಕಾರಿಕಾತಿ।
381. ‘‘Lohabhaṇḍe paharaṇiṃ ṭhapetvā sabbaṃ kappatī’’tiādinā yojetabbaṃ. Paharaṇinti āvudhaṃ. Pādukā ca saṅkamanīyo pallaṅko cāti dvando. Mattikāmaye katakaṃ kumbhakārikañca ṭhapetvā sabbaṃ kappatīti yojanīyaṃ, dhaniyasseva sabbamattikāmayakuṭi kumbhakārikāti.
ಪಕಿಣ್ಣಕನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Pakiṇṇakaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
