| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਸਿਕ੍ਖਾ-ਮੂਲਸਿਕ੍ਖਾ • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
੪੧. ਪਕਿਣ੍ਣਕਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ
41. Pakiṇṇakaniddesavaṇṇanā
੩੩੫-੬. ਸਦ੍વਾਰਬਨ੍ਧਨੇ ਠਾਨੇ…ਪੇ॰… ਸਯਨ੍ਤੋ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਫੁਸੇਤਿ ਏવਰੂਪੇ ਠਾਨੇ ਦਿવਾ ਸਯਨ੍ਤੇਨਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਸਦ੍વਾਰਬਨ੍ਧਨੇ (ਪਾਰਾ॰ ੭੭; ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧.੭੭) ਪਨ ਠਾਨੇ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸੇਪਿ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇਪਿ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਇਮਿਨਾ ਲਕ੍ਖਣੇਨ ਯੁਤ੍ਤੇ ਆਕਾਸਙ੍ਗਣੇਪਿ ਸਯਨ੍ਤੇਨ ਦ੍વਾਰਂ ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਮੇવ। વਿਞ੍ਞੁਮ੍ਹਿ ਪੁਰਿਸੇਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਮ੍ਹਿ વਾ ਸਾਮਣੇਰੇ વਾ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਉਪਾਸਕਆਰਾਮਿਕੇਸੁਪਿ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਸਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ‘‘ਏਸ ਜਗ੍ਗਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਆਭੋਗੋ ਚਾਪਿ ਕਪ੍ਪਤੀਤਿ ਕੇવਲਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਂ વਾ ਮਾਤੁਗਾਮਂ વਾ ਆਪੁਚ੍ਛਿਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤਿ। ਸવਸੇਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ વਸੇ, ਅਬਹੁਸਾਧਾਰਣਟ੍ਠਾਨੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤਂ વਿਨਾਕਾਰਨ੍ਤਿ ਤਂ ਪੁਬ੍ਬੇ વੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਂ ਦ੍વਾਰਥਕਨਆਭੋਗਕਰਣਸਙ੍ਖਾਤਂ ਆਕਾਰਂ વਿਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਚਿਤ੍ਤਕਾਪਤ੍ਤਿਕਿਰਿਯਾਯਂ ਸਙ੍ਖੇਪੋ।
335-6.Sadvārabandhane ṭhāne…pe… sayanto dukkaṭaṃ phuseti evarūpe ṭhāne divā sayantenāti sambandho. Sadvārabandhane (pārā. 77; pārā. aṭṭha. 1.77) pana ṭhāne yena kenaci parikkhitte abbhokāsepi rukkhamūlepi antamaso iminā lakkhaṇena yutte ākāsaṅgaṇepi sayantena dvāraṃ bandhitabbameva. Viññumhi puriseti bhikkhumhi vā sāmaṇere vā antamaso upāsakaārāmikesupi aññatarasmiṃ satīti attho. ‘‘Esa jaggissatī’’ti ābhogo cāpi kappatīti kevalaṃ bhikkhuniṃ vā mātugāmaṃ vā āpucchituṃ na vaṭṭati. Savaseti attano vase, abahusādhāraṇaṭṭhāneti attho. Taṃ vinākāranti taṃ pubbe vuttappakāraṃ dvārathakanaābhogakaraṇasaṅkhātaṃ ākāraṃ vināti attho. Acittakāpattikiriyāyaṃ saṅkhepo.
੩੩੭. ਰਤਨਾਨੀਤਿ ਮੁਤ੍ਤਾਦਿਦਸવਿਧਰਤਨਾਨਿ। ਧਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤવਿਧਂ ਧਞ੍ਞਂ।
337.Ratanānīti muttādidasavidharatanāni. Dhaññanti sattavidhaṃ dhaññaṃ.
੩੩੮. ਸਿਤ੍ਥਤੇਲੋਦਤੇਲੇਹੀਤਿ ਏਤ੍ਥ (ਚੂਲ਼વ॰ ੨੪੬; ਚੂਲ਼વ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨੪੬) ਪਨ ਯੋ ਮਧੁਸਿਤ੍ਥਕਤੇਲੇਨ વਾ ਉਦਕਮਿਸ੍ਸਕਤੇਲੇਨ વਾ ਅਞ੍ਞੇਨ ਕੇਨਚਿ વਿਕਾਰੇਨ વਾ ਕੇਸੇ ਓਸਣ੍ਠੇਤਿ, ਦਨ੍ਤਮਯਾਦੀਸੁ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਫਣੇਨ વਾ ਕੋਚ੍ਛੇਨ વਾ ਹਤ੍ਥੇਨ વਾ ਫਣਕਿਚ੍ਚਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਅਙ੍ਗੁਲੀਹਿ વਾ ਓਸਣ੍ਠੇਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
338.Sitthatelodatelehīti ettha (cūḷava. 246; cūḷava. aṭṭha. 246) pana yo madhusitthakatelena vā udakamissakatelena vā aññena kenaci vikārena vā kese osaṇṭheti, dantamayādīsu yena kenaci phaṇena vā kocchena vā hatthena vā phaṇakiccaṃ karonto aṅgulīhi vā osaṇṭheti, tassa dukkaṭaṃ hotīti attho.
੩੩੯. ਨੇਕਪਾવੁਰਣਾਤਿ (ਚੂਲ਼વ॰ ੨੬੪) ਨ ਏਕਪਾવੁਰਣਾ। ਤੁવਟ੍ਟਯੁਨ੍ਤਿ ਨਿਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯੁਂ। ਕਿਂ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਯਦਿ ਏਕਪਾવੁਰਣਾ વਾ ਏਕਤ੍ਥਰਣਾ વਾ ਏਕਮਞ੍ਚੇ વਾ ਤੁવਟ੍ਟੇਯ੍ਯੁਂ, ਨ વਟ੍ਟਤਿ, ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਹੋਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਏਕਮ੍ਹਿ (ਚੂਲ਼વ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨੬੪) વਾ ਭਾਜਨੇ ਨ ਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ।
339.Nekapāvuraṇāti (cūḷava. 264) na ekapāvuraṇā. Tuvaṭṭayunti nipajjeyyuṃ. Kiṃ vuttaṃ hoti? Yadi ekapāvuraṇā vā ekattharaṇā vā ekamañce vā tuvaṭṭeyyuṃ, na vaṭṭati, dukkaṭaṃ hotīti vuttaṃ hoti. Ekamhi (cūḷava. aṭṭha. 264) vā bhājane na bhuñjeyyunti sambandho.
੩੪੦. ਚਤੁਰਙ੍ਗੁਲਤੋ (ਚੂਲ਼વ॰ ੨੮੨; ਚੂਲ਼વ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨੮੨) ਊਨਂ ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਂ ਨ ਖਾਦੇਯ੍ਯਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਅਧਿਕਟ੍ਠਙ੍ਗੁਲਨ੍ਤਿ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗੁਲਤੋ ਅਧਿਕਂ। ਤਥਾਤਿ ਨ ਖਾਦੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਕਲ੍ਲਕੋ (ਚੂਲ਼વ॰ ੨੮੯) ਲਸੁਣਂ ਨ ਖਾਦੇਯ੍ਯ।
340. Caturaṅgulato (cūḷava. 282; cūḷava. aṭṭha. 282) ūnaṃ dantakaṭṭhaṃ na khādeyyāti sambandho. Adhikaṭṭhaṅgulanti aṭṭhaṅgulato adhikaṃ. Tathāti na khādeyyāti attho. Akallako (cūḷava. 289) lasuṇaṃ na khādeyya.
੩੪੧. ਹੀਨੇਹਿ (ਪਾਚਿ॰ ੩੧ ਆਦਯੋ) વਾ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠੇਹਿ વਾ ਜਾਤਿਆਦੀਹਿ ਏવ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਂ વਾ ਹੀਨਂ વਾ ‘‘ਚਣ੍ਡਾਲੋਸੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਉਜੁਂ વਾ ‘‘ਸਨ੍ਤਿ વਾ ਇਧੇਕਚ੍ਚੇ ਚਣ੍ਡਾਲਾ, વੇਨਾ, ਨੇਸਾਦਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਅਞ੍ਞਾਪਦੇਸੇਨ વਾ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ વਾ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ વਾ ਅਕ੍ਕੋਸਾਧਿਪ੍ਪਾਯਂ વਿਨਾ ਕੇવਲਂ ਦવਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ વਦੇ, ਦੁਬ੍ਭਾਸਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
341. Hīnehi (pāci. 31 ādayo) vā ukkaṭṭhehi vā jātiādīhi eva ukkaṭṭhaṃ vā hīnaṃ vā ‘‘caṇḍālosī’’tiādinā nayena ujuṃ vā ‘‘santi vā idhekacce caṇḍālā, venā, nesādā’’tiādinā nayena aññāpadesena vā upasampannaṃ vā anupasampannaṃ vā akkosādhippāyaṃ vinā kevalaṃ davādhippāyena vade, dubbhāsitanti attho.
੩੪੨. ਨਖੇ વਾ ਕੇਸੇ વਾ ਨਾਸਲੋਮੇ (ਚੂਲ਼વ॰ ੨੭੫) વਾ ਦੀਘੇ ਨ ਧਾਰਯੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਂਸਪ੍ਪਮਾਣੇਨ ਨਖੇ ਛਿਨ੍ਦਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ (ਚੂਲ਼વ॰ ੨੭੪) ਚ ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਦੁਮਾਸਿਕਂ વਾ ਦੁવਙ੍ਗੁਲਂ વਾ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼વ॰ ੨੪੬) ਚ વੁਤ੍ਤਂ। ਨ ਲਬ੍ਭਂ વੀਸਤਿਮਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਏਕਨਖਮ੍ਪਿ ਮਟ੍ਠਂ ਕਾਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤਿ ਏવ। ‘‘ਨ ਭਿਕ੍ਖવੇ વੀਸਤਿਮਟ੍ਠਂ ਕਾਰਾਪੇਤਬ੍ਬਂ। ਯੋ ਕਾਰਾਪੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸ (ਚੂਲ਼વ॰ ੨੭੪)। ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਲਮਤ੍ਤਂ ਅਪਕਡ੍ਢਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ (ਚੂਲ਼વ॰ ੨੭੪) ਹਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਸ੍ਮਾ ਨਖਤੋ ਮਲਮਤ੍ਤਂ ਅਪਕਡ੍ਢਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਸਮ੍ਬਾਧੇ ਲੋਮਹਾਰਣਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਮ੍ਬਾਧੋ ਨਾਮ ਉਭੋ ਉਪਕਚ੍ਛਕਾ ਮੁਤ੍ਤਕਰਣਞ੍ਚ। ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਆਬਾਧਪਚ੍ਚਯਾ ਸਮ੍ਬਾਧੇ ਲੋਮਂ ਸਂਹਰਾਪੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ (ਚੂਲ਼વ॰ ੨੭੫) ਹਿ વੁਤ੍ਤਂ।
342. Nakhe vā kese vā nāsalome (cūḷava. 275) vā dīghe na dhārayeti sambandho. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, maṃsappamāṇena nakhe chinditu’’nti (cūḷava. 274) ca ‘‘anujānāmi, bhikkhave, dumāsikaṃ vā duvaṅgulaṃ vā’’ti (cūḷava. 246) ca vuttaṃ. Na labbhaṃ vīsatimaṭṭhanti ettha ekanakhampi maṭṭhaṃ kātuṃ na vaṭṭati eva. ‘‘Na bhikkhave vīsatimaṭṭhaṃ kārāpetabbaṃ. Yo kārāpeyya, āpatti dukkaṭassa (cūḷava. 274). Anujānāmi, bhikkhave, malamattaṃ apakaḍḍhitu’’nti (cūḷava. 274) hi vuttaṃ. Tasmā nakhato malamattaṃ apakaḍḍhituṃ vaṭṭati. Sambādhe lomahāraṇanti ettha sambādho nāma ubho upakacchakā muttakaraṇañca. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, ābādhapaccayā sambādhe lomaṃ saṃharāpetu’’nti (cūḷava. 275) hi vuttaṃ.
੩੪੩. ਯਥਾવੁਡ੍ਢਨ੍ਤਿ વੁਡ੍ਢਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬਂ। ਨ ਬਾਧੇਯ੍ਯਾਤਿ ਨ વਾਰੇਯ੍ਯ। ਸਙ੍ਘੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂવਾਤਿ ਉਪਾਸਕਾਦੀਹਿ ਯਥਾવੁਡ੍ਢਂ ‘‘ਅਯ੍ਯਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ੍વਾવ ਦਿਨ੍ਨਂ ਸੇਨਾਸਨਾਦਿ। ‘‘ਨ ਭਿਕ੍ਖવੇ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸਕਤਮ੍ਪਿ ਯਥਾવੁਡ੍ਢਂ ਪਟਿਬਾਹਿਤਬ੍ਬਂ। ਯੋ ਪਟਿਬਾਹੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼વ॰ ੩੧੩) ਹਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਧੋਤਪਾਦੇਹਿ (ਚੂਲ਼વ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੩੨੪) વਾ ਅਲ੍ਲਪਾਦੇਹਿ વਾ ਨਕ੍ਕਮੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਸੁਧੋਤਪਾਦਕਂ વਾਪੀਤਿ ਧੋਤਪਾਦੇਹੇવ ਅਕ੍ਕਮਿਤਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨਂ। ਤਥੇવਾਤਿ ਨਕ੍ਕਮੇਯ੍ਯ ਸਉਪਾਹਨੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ‘‘ਨ ਭਿਕ੍ਖવੇ ਅਧੋਤੇਹਿ ਪਾਦੇਹਿ, ਅਲ੍ਲੇਹਿ ਪਾਦੇਹਿ, ਸਉਪਾਹਨੇਨ ਸੇਨਾਸਨਂ ਅਕ੍ਕਮਿਤਬ੍ਬਂ। ਯੋ ਅਕ੍ਕਮੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼વ॰ ੩੨੪), ਹਿ વੁਤ੍ਤਂ। ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਿਤ੍વਾ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ (ਚੂਲ਼વ॰ ੩੨੪) વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪਰਿਭਣ੍ਡਕਤਂ ਭੂਮਿਂ વਾ ਭੂਮਤ੍ਥਰਣਸੇਨਾਸਨਂ વਾ ਸਙ੍ਘਿਕਂ ਮਞ੍ਚਪੀਠਂ વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕੇਨ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਣੇਨ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਿਤ੍વਾવ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ।
343.Yathāvuḍḍhanti vuḍḍhapaṭipāṭiyā laddhabbaṃ. Na bādheyyāti na vāreyya. Saṅghuddiṭṭhaṃvāti upāsakādīhi yathāvuḍḍhaṃ ‘‘ayyā paribhuñjantū’’ti nissajjitvāva dinnaṃ senāsanādi. ‘‘Na bhikkhave uddissakatampi yathāvuḍḍhaṃ paṭibāhitabbaṃ. Yo paṭibāheyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (cūḷava. 313) hi vuttaṃ. Adhotapādehi (cūḷava. aṭṭha. 324) vā allapādehi vā nakkameti sambandho. Sudhotapādakaṃ vāpīti dhotapādeheva akkamitabbaṭṭhānaṃ. Tathevāti nakkameyya saupāhanoti attho. ‘‘Na bhikkhave adhotehi pādehi, allehi pādehi, saupāhanena senāsanaṃ akkamitabbaṃ. Yo akkameyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (cūḷava. 324), hi vuttaṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, paccattharitvā nipajjitu’’nti (cūḷava. 324) vuttattā paribhaṇḍakataṃ bhūmiṃ vā bhūmattharaṇasenāsanaṃ vā saṅghikaṃ mañcapīṭhaṃ vā attano santakena paccattharaṇena paccattharitvāva nipajjitabbaṃ.
੩੪੪. ਸਙ੍ਘਾਟਿਯਾ ਨ ਪਲ੍ਲਤ੍ਥੇਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤਚੀવਰੇਨ વਿਹਾਰੇ વਾ ਅਨ੍ਤਰਘਰੇ વਾ ਪਲ੍ਲਤ੍ਥਿਕਾ ਨ ਕਾਤਬ੍ਬਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਪਰਿਕਮ੍ਮਕਤਂ (ਚੂਲ਼વ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੩੨੪) ਭਿਤ੍ਤਿਆਦਿਂ ਨ ਅਪਸ੍ਸਯੇ। ‘‘ਨ ਭਿਕ੍ਖવੇ ਪਰਿਕਮ੍ਮਕਤਾ ਭਿਤ੍ਤਿ ਅਪਸ੍ਸੇਤਬ੍ਬਾ। ਯੋ ਅਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼વ॰ ੩੨੪) ਹਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਸ੍ਮਾ ਸੇਤਭਿਤ੍ਤਿ વਾ ਚਿਤ੍ਤਕਮ੍ਮਕਤਾ વਾ ਭਿਤ੍ਤਿ ਨ ਅਪਸ੍ਸਯਿਤਬ੍ਬਾ। ਨ ਕੇવਲਂ ਭਿਤ੍ਤਿਯੇવ, ਪਰਿਕਮ੍ਮਕਤਾ ਦ੍વਾਰਕવਾਟવਾਤਪਾਨਤ੍ਥਮ੍ਭਾਦਯੋਪਿ ਨ ਅਪਸ੍ਸਯਿਤਬ੍ਬਾ। ਏਤ੍ਥਪਿ ਲੋਮਗਣਨਾਯ ਏવ ਆਪਤ੍ਤਿਯੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ਸਨ੍ਤੇ ਉਦਕੇ ਨੋ ਨ ਆਚਮੇਤਿ (ਚੂਲ਼વ॰ ੩੭੩; ਚੂਲ਼વ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੩੭੩) ਨੋ ਨ ਆਚਮੇਤੁਂ, ਉਦਕਸੁਦ੍ਧਿਂ ਅਕਾਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸਨ੍ਤੇਤਿ વਚਨੇਨ ਅਸਨ੍ਤੇ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ।
344.Saṅghāṭiyāna pallattheti adhiṭṭhitacīvarena vihāre vā antaraghare vā pallatthikā na kātabbāti attho. Parikammakataṃ (cūḷava. aṭṭha. 324) bhittiādiṃ na apassaye. ‘‘Na bhikkhave parikammakatā bhitti apassetabbā. Yo apasseyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (cūḷava. 324) hi vuttaṃ. Tasmā setabhitti vā cittakammakatā vā bhitti na apassayitabbā. Na kevalaṃ bhittiyeva, parikammakatā dvārakavāṭavātapānatthambhādayopi na apassayitabbā. Etthapi lomagaṇanāya eva āpattiyo veditabbā. Sante udake no na ācameti (cūḷava. 373; cūḷava. aṭṭha. 373) no na ācametuṃ, udakasuddhiṃ akātuṃ na vaṭṭatīti attho. Santeti vacanena asante anāpattīti dīpeti.
੩੪੫. ਅਕਪ੍ਪਿਯਸਮਾਦਾਨੇਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਂ વਾ ਸਾਮਣੇਰਾਦਿਕੇ ਸੇਸਸਹਧਮ੍ਮਿਕੇ વਾ ਅਕਪ੍ਪਿਯੇ ਨਿਯੋਜੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟਮੇવ। ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਬ੍ਬਜਿਤੇਨ ਅਕਪ੍ਪਿਯੇ ਸਮਾਦਪੇਤਬ੍ਬਂ। ਯੋ ਸਮਾਦਪੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੩੦੩) ਹਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਸਭਾਗਾਯ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧੬੯) ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ ਦੇਸਨਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। વਤ੍ਥੁਸਭਾਗਤਾ ਇਧ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ, ਨ ਆਪਤ੍ਤਿਸਭਾਗਤਾ। ‘‘ਨ ਭਿਕ੍ਖવੇ ਸਭਾਗਾ ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੇਸੇਤਬ੍ਬਾ। ਯੋ ਦੇਸੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੧੬੯) ਚ ‘‘ਨ ਭਿਕ੍ਖવੇ ਸਭਾਗਾ ਆਪਤ੍ਤਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ। ਯੋ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੧੬੯) ਚ વੁਤ੍ਤਂ। વਤ੍ਥੁਸਭਾਗਂ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆવਿ ਕਾਤੁਮ੍ਪਿ ਨ વਟ੍ਟਤਿ, ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਆવਿਕਮ੍ਮੇ ਚ ਦੁਕ੍ਕਟ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਅਹਂ, ਆવੁਸੋ, ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਂ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆਪਜ੍ਜਿਂ, ਤਂ ਇਤੋ વੁਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਪਟਿਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ વਚਨਂ ਆવਿਕਮ੍ਮਂਨਾਮ।
345.Akappiyasamādāneti bhikkhuṃ vā sāmaṇerādike sesasahadhammike vā akappiye niyojentassa dukkaṭameva. ‘‘Na, bhikkhave, pabbajitena akappiye samādapetabbaṃ. Yo samādapeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (mahāva. 303) hi vuttaṃ. Sabhāgāya (mahāva. aṭṭha. 169) āpattiyā desanāyāti attho. Vatthusabhāgatā idha adhippetā, na āpattisabhāgatā. ‘‘Na bhikkhave sabhāgā āpatti desetabbā. Yo deseyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (mahāva. 169) ca ‘‘na bhikkhave sabhāgā āpatti paṭiggahetabbā. Yo paṭiggaṇheyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (mahāva. 169) ca vuttaṃ. Vatthusabhāgaṃ āpattiṃ āvi kātumpi na vaṭṭati, tena vuttaṃ ‘‘āvikamme ca dukkaṭa’’nti. ‘‘Ahaṃ, āvuso, itthannāmaṃ āpattiṃ āpajjiṃ, taṃ ito vuṭṭhahitvā paṭikarissāmī’’ti aññassa vacanaṃ āvikammaṃnāma.
੩੪੬. ਇਤਰਸ੍ਸ ਤੂਤਿ ਅਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ।
346.Itarassatūti asuddhacittassa.
੩੪੭. ਪੋਰਿਸਨ੍ਤਿ (ਚੂਲ਼વ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨੮੪) ਪੁਰਿਸਪ੍ਪਮਾਣਂ ਅਭਿਰੁਹਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਤਿ ਕਰਣੀਯੇ ਪੋਰਿਸਂ ਰੁਕ੍ਖਂ ਅਭਿਰੁਹਿਤੁਂ, ਆਪਦਾਸੁ ਯਾવਦਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ (ਚੂਲ਼વ॰ ੨੮੪) ਹਿ વੁਤ੍ਤਂ।
347.Porisanti (cūḷava. aṭṭha. 284) purisappamāṇaṃ abhiruhituṃ vaṭṭatīti attho. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, sati karaṇīye porisaṃ rukkhaṃ abhiruhituṃ, āpadāsu yāvadattha’’nti (cūḷava. 284) hi vuttaṃ.
੩੪੮. ਪਰਿਸ੍ਸਾવਨਂ (ਚੂਲ਼વ॰ ੨੫੯; ਚੂਲ਼વ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨੫੯) વਿਨਾ ਅਡ੍ਢਯੋਜਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ‘‘ਅਦ੍ਧਾਨਗਮਨਸਮਯੋ ਨਾਮ ਅਡ੍ਢਯੋਜਨਂ ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਚਿ॰ ੨੧੮) વੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਡ੍ਢਯੋਜਨਮੇવ ਅਨ੍ਤਿਮਂ ਅਦ੍ਧਾਨਨ੍ਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾ ਚ ਮਾਤੁਗਾਮੇਨ ਚ ਸਂવਿਧਾਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ‘‘ਏਕਦ੍ਧਾਨਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਗਾਮਨ੍ਤਰਮ੍ਪੀ’’ਤਿ (ਪਾਚਿ॰ ੧੮੨, ੪੧੩) ਏવਂ વਿਸੇਸੇਤ੍વਾ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਕੁਕ੍ਕੁਟਸਮ੍ਪਾਤੇ ਗਾਮੇ ਗਾਮਨ੍ਤਰੇ ਗਾਮਨ੍ਤਰੇ ਆਪਤ੍ਤਿ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਪਾਚਿ॰ ੧੮੩, ੪੧੪) વੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਅਦ੍ਧਾਨਲਕ੍ਖਣੇਨ। ਯਦਿ ਗਾਮਨ੍ਤਰਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਅਦ੍ਧਾਨਂ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਗਣਭੋਜਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਪਿ ‘‘ਅਦ੍ਧਾਨਗਮਨਸਮਯੋ ਨਾਮ ਗਾਮਨ੍ਤਰਮ੍ਪਿ ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ વਦੇਯ੍ਯ, ਨ ਚ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਨ ਭਿਕ੍ਖવੇ ਅਪਰਿਸ੍ਸਾવਨਕੇਨ ਅਦ੍ਧਾਨੋ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬੋ। ਯੋ ਪਟਿਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸ। ਸਚੇ ਨ ਹੋਤਿ ਪਰਿਸ੍ਸਾવਨਂ વਾ ਧਮ੍ਮਕਰਣੋ વਾ, ਸਙ੍ਘਾਟਿਕਣ੍ਣੋਪਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬੋ ਇਮਿਨਾ ਪਰਿਸ੍ਸਾવੇਤ੍વਾ ਪਿવਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇਪਿ ਅਡ੍ਢਯੋਜਨવਸੇਨੇવ ਅਦ੍ਧਾਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਅਭਯਗਿਰਿવਾਸੀਨਂ ਪਨ ‘‘ਦ੍વਿਗਾવੁਤવਸੇਨ ਅਦ੍ਧਾਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ’’ਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਏવ ਅਤ੍ਥਿ। ਯਾਚਮਾਨਸ੍ਸਾਤਿ ਯਾਚਨ੍ਤਸ੍ਸ। ‘‘ਨ ਚ ਭਿਕ੍ਖવੇ ਅਦ੍ਧਾਨਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਪਰਿਸ੍ਸਾવਨਂ ਯਾਚਿਯਮਾਨੇਨ ਨ ਦਾਤਬ੍ਬਂ। ਯੋ ਨ ਦਦੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਹਿ વੁਤ੍ਤਂ।
348. Parissāvanaṃ (cūḷava. 259; cūḷava. aṭṭha. 259) vinā aḍḍhayojanaṃ gacchantassa dukkaṭanti sambandho. ‘‘Addhānagamanasamayo nāma aḍḍhayojanaṃ gacchissāmīti bhuñjitabba’’nti (pāci. 218) vuttaṃ, tasmā aḍḍhayojanameva antimaṃ addhānanti veditabbaṃ. Bhikkhuniyā ca mātugāmena ca saṃvidhānasikkhāpade ‘‘ekaddhānamaggaṃ paṭipajjeyya, antamaso gāmantarampī’’ti (pāci. 182, 413) evaṃ visesetvā vuttattā ‘‘kukkuṭasampāte gāme gāmantare gāmantare āpatti pācittiyassā’’ti (pāci. 183, 414) vuttaṃ, na addhānalakkhaṇena. Yadi gāmantaraparicchedena addhānaṃ vuccati, gaṇabhojanasikkhāpadepi ‘‘addhānagamanasamayo nāma gāmantarampi gacchissāmīti bhuñjitabba’’nti vadeyya, na ca vuttaṃ. Tasmā ‘‘na bhikkhave aparissāvanakena addhāno paṭipajjitabbo. Yo paṭipajjeyya, āpatti dukkaṭassa. Sace na hoti parissāvanaṃ vā dhammakaraṇo vā, saṅghāṭikaṇṇopi adhiṭṭhātabbo iminā parissāvetvā pivissāmī’’ti vuttaṭṭhānepi aḍḍhayojanavaseneva addhānaparicchedo veditabbo. Abhayagirivāsīnaṃ pana ‘‘dvigāvutavasena addhānaparicchedo’’ti pāḷiyaṃ eva atthi. Yācamānassāti yācantassa. ‘‘Na ca bhikkhave addhānappaṭipannena bhikkhunā parissāvanaṃ yāciyamānena na dātabbaṃ. Yo na dadeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti hi vuttaṃ.
੩੪੯. ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਆਬਾਧਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਕਣ੍ਣਨਾਸਾਦਿਕੇ ਸੇਸਙ੍ਗੇ ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਆਬਾਧੇ ਸਤਿ ਅਙ੍ਗੁਲਿਆਦੀਨਿ ਛਿਨ੍ਦਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਅਙ੍ਗਜਾਤਂ વਾ ਬੀਜਾਨਿ વਾ ਛਿਨ੍ਦਿਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤਿ ਏવ। ਅਤ੍ਤਘਾਤਨੇ ਚ ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ‘‘ਨ ਚ ਭਿਕ੍ਖવੇ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਘਾਤੇਤਬ੍ਬਂ। ਯੋ ਘਾਤੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਹਿ વੁਤ੍ਤਂ।
349. Aññatra ābādhappaccayā kaṇṇanāsādike sesaṅge dukkaṭanti sambandho. Ābādhe sati aṅguliādīni chindituṃ vaṭṭati. Aṅgajātaṃ vā bījāni vā chindituṃ na vaṭṭati eva. Attaghātane ca dukkaṭanti sambandho. ‘‘Na ca bhikkhave attānaṃ ghātetabbaṃ. Yo ghāteyya, āpatti dukkaṭassā’’ti hi vuttaṃ.
੩੫੦. ‘‘ਨ ਚ ਭਿਕ੍ਖવੇ ਪਟਿਭਾਨਚਿਤ੍ਤਂ ਕਾਰਾਪੇਤਬ੍ਬਂ ਇਤ੍ਥਿਰੂਪਕਂ ਪੁਰਿਸਰੂਪਕਂ। ਯੋ ਕਾਰਾਪੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸ। ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਾਲਾਕਮ੍ਮਂ ਲਤਾਕਮ੍ਮਂ ਮਕਰਦਨ੍ਤਕਂ ਪਞ੍ਚਪਟਿਕ’’ਨ੍ਤਿ (ਚੂਲ਼વ॰ ੨੯੯) વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਪੋਤ੍ਥਕਰੂਪਾਨਿ, ਨ ਕਰੇ ਨ ਚ ਕਾਰਯੇ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਨ੍ਤਿ (ਚੂਲ਼વ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੩੧੬) વਿਪ੍ਪਕਤਭੋਜਨਂ। ‘‘ਨ ਭਿਕ੍ਖવੇ વਿਪ੍ਪਕਤਭੋਜਨੋ ਭਿਕ੍ਖੁ વੁਟ੍ਠਾਪੇਤਬ੍ਬੋ। ਯੋ વੁਟ੍ਠਾਪੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼વ॰ ੩੧੬) ਹਿ વੁਤ੍ਤਂ।
350. ‘‘Na ca bhikkhave paṭibhānacittaṃ kārāpetabbaṃ itthirūpakaṃ purisarūpakaṃ. Yo kārāpeyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, mālākammaṃ latākammaṃ makaradantakaṃ pañcapaṭika’’nti (cūḷava. 299) vuttattā ‘‘cittapotthakarūpāni, na kare na ca kāraye’’ti vuttaṃ. Bhuñjantanti (cūḷava. aṭṭha. 316) vippakatabhojanaṃ. ‘‘Na bhikkhave vippakatabhojano bhikkhu vuṭṭhāpetabbo. Yo vuṭṭhāpeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (cūḷava. 316) hi vuttaṃ.
੩੫੧. ਯਾਨਾਨੀਤਿ વਯ੍ਹਂ ਰਥੋ ਸਕਟਂ ਸਨ੍ਦਮਾਨਿਕਾਦੀਨਿ ਗਿਲਾਨਸ੍ਸ ਅਭਿਰੁਹਿਤੁਂ ਕਪ੍ਪਨ੍ਤਿ, ਸਿવਿਕੋ ਚ ਕਪ੍ਪਤਿ। ਏવਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ। ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਗਿਲਾਨਸ੍ਸ ਯਾਨਂ, ਪੁਰਿਸਯੁਤ੍ਤਂ ਹਤ੍ਥવਟ੍ਟਕਂ, ਸਿવਿਕਂ ਪਾਟਙ੍ਕਿ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੨੫੩) ਹਿ વੁਤ੍ਤਂ।
351.Yānānīti vayhaṃ ratho sakaṭaṃ sandamānikādīni gilānassa abhiruhituṃ kappanti, siviko ca kappati. Evaṃ sabbattha. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, gilānassa yānaṃ, purisayuttaṃ hatthavaṭṭakaṃ, sivikaṃ pāṭaṅki’’nti (mahāva. 253) hi vuttaṃ.
੩੫੨. ਦવਨ੍ਤਿ ਕੇਲ਼ਿਂ। ‘‘ਨ ਭਿਕ੍ਖવੇ ਬੁਦ੍ਧਂ વਾ ਧਮ੍ਮਂ વਾ ਸਙ੍ਘਂ વਾ ਆਰਬ੍ਭ ਦવੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋ। ਯੋ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਪਾਚਿ॰ ੬੨੭) ਹਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਕਿਂ ਬੁਦ੍ਧੋ ਸਿਲਕਬੁਦ੍ਧੋ, ਉਦਾਹੁ ਪਟਿਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ વਾ ‘‘ਕਿਂ ਧਮ੍ਮੋ ਗੋਧਮ੍ਮੋ ਅਜਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ વਾ ‘‘ਕਿਂ ਸਙ੍ਘੋ ਅਜਸਙ੍ਘੋ ਮਿਗਸਙ੍ਘੋ’’ਤਿ વਾ ਏવਮਾਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਯੋ ਦવਂ ਕਰੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ‘‘ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਚੀવਰਂ ਦਸ੍ਸਾਮ, ਪਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਸਾਮਣੇਰਂ વਾ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ વਾ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਦੁਸ੍ਸੀਲਸ੍ਸਾਪਿ ਪਰਿਸਭੂਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਟ੍ਠਾਕਕਰਣਤ੍ਥਂ ਉਪਲਾਲ਼ਨੇ ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ‘‘ਨ ਭਿਕ੍ਖવੇ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਪਰਿਸਾ ਅਪਲਾਲ਼ੇਤਬ੍ਬਾ। ਯੋ ਅਪਲਾਲ਼ੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਹਿ વੁਤ੍ਤਂ।
352.Davanti keḷiṃ. ‘‘Na bhikkhave buddhaṃ vā dhammaṃ vā saṅghaṃ vā ārabbha davo kātabbo. Yo kareyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (pāci. 627) hi vuttaṃ. Tasmā ‘‘kiṃ buddho silakabuddho, udāhu paṭibuddho’’ti vā ‘‘kiṃ dhammo godhammo ajadhammo’’ti vā ‘‘kiṃ saṅgho ajasaṅgho migasaṅgho’’ti vā evamādinā nayena yo davaṃ karoti, tassa dukkaṭanti veditabbaṃ. ‘‘Tumhākaṃ cīvaraṃ dassāma, pattaṃ dassāmā’’tiādinā nayena sāmaṇeraṃ vā upasampannaṃ vā aññassa antamaso dussīlassāpi parisabhūtaṃ attano upaṭṭhākakaraṇatthaṃ upalāḷane dukkaṭanti attho. ‘‘Na bhikkhave aññassa parisā apalāḷetabbā. Yo apalāḷeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti hi vuttaṃ.
੩੫੩. ਕਾਯਂ (ਚੂਲ਼વ॰ ੪੧੧) વਾ ਊਰੁਂ વਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ વਾ વਿવਰਿਤ੍વਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਂ ਨ ਦਸ੍ਸਯੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਕਦ੍ਦਮੁਦਕਾਦਿਨਾ ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਨ ਸਿਞ੍ਚੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਨ ਕੇવਲਂ ਕਦ੍ਦਮੁਦਕਾਦਿਕੇਨੇવ, વਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨਉਦਕਰਜਨਕਦ੍ਦਮਾਦੀਸੁਪਿ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਓਸਿਞ੍ਚਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟਮੇવ।
353. Kāyaṃ (cūḷava. 411) vā ūruṃ vā nimittaṃ vā vivaritvā bhikkhunīnaṃ na dassayeti sambandho. Kaddamudakādinā tā bhikkhuniyo na siñceyyāti attho. Na kevalaṃ kaddamudakādikeneva, vippasannaudakarajanakaddamādīsupi yena kenaci osiñcantassa dukkaṭameva.
੩੫੪. ਬਾਲਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਬਾਲੋ ਨਾਮ ਯੋ ਓવਾਦਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੁਦ੍ਦੇਸਕਸ੍ਸ ਆਰੋਚੇਤ੍વਾ ਪਾਟਿਪਦੇ ਪਚ੍ਚਾਹਰਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਨ ਜਾਨਾਤਿ। ਗਿਲਾਨੋ ਨਾਮ ਯੋ ਓવਾਦਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਉਪੋਸਥਗ੍ਗਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਆਰੋਚੇਤੁਞ੍ਚ ਪਚ੍ਚਾਹਰਿਤੁਞ੍ਚ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ। ਗਮਿਯੋ ਨਾਮ ਯੋ ਪਟਿਦੇਸਂ ਗਨ੍ਤੁਕਾਮੋ।
354.Bālanti ettha bālo nāma yo ovādaṃ gahetvā pātimokkhuddesakassa ārocetvā pāṭipade paccāharitabbanti na jānāti. Gilāno nāma yo ovādaṃ gahetvā uposathaggaṃ gantvā ārocetuñca paccāharituñca na sakkoti. Gamiyo nāma yo paṭidesaṃ gantukāmo.
‘‘ਨ ਭਿਕ੍ਖવੇ ਓવਾਦੋ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ। ਯੋ ਨ ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼વ॰ ੪੧੪) ਚ ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਠਪੇਤ੍વਾ ਬਾਲਂ, ਠਪੇਤ੍વਾ ਗਿਲਾਨਂ, ਠਪੇਤ੍વਾ ਗਮਿਕਂ, ਅવਸੇਸੇਹਿ ਓવਾਦਂ ਗਹੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ (ਚੂਲ਼વ॰ ੪੧੪) ਚ ‘‘ਨ ਭਿਕ੍ਖવੇ ਓવਾਦੋ ਨ ਪਚ੍ਚਾਹਰਿਤਬ੍ਬੋ। ਯੋ ਨ ਪਚ੍ਚਾਹਰੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਪਾਚਿ॰ ੪੧੫) ਚ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਹਿ ਤੇਰਸਿਯਂ વਾ ਚਾਤੁਦ੍ਦਸਿਯਂ વਾ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ‘‘ਅਯਂ ਉਪੋਸਥੋ ਚਾਤੁਦ੍ਦਸੋ’’ਤਿ વਾ ‘‘ਪਨ੍ਨਰਸੋ’’ਤਿ વਾ ‘‘ਕਦਾ ਅਯ੍ਯ ਉਪੋਸਥੋ’’ਤਿ વਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤੇ ‘‘ਚਾਤੁਦ੍ਦਸੋ’’ਤਿ વਾ ‘‘ਪਨ੍ਨਰਸੋ’’ਤਿ વਾ ‘‘ਸ੍વੇ ਭਗਿਨਿ ਉਪੋਸਥੋ’’ਤਿ વਾ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ। ਤਾਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਹਿ ਉਪੋਸਥਦਿવਸੇ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਸਙ੍ਘੋ ਅਯ੍ਯ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪਾਦੇ વਨ੍ਦਤਿ, ਓવਾਦੂਪਸਙ੍ਕਮਨਞ੍ਚ ਯਾਚਤਿ, ਲਭਤੁ ਕਿਰ ਅਯ੍ਯ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਸਙ੍ਘੋ ਓવਾਦੂਪਸਙ੍ਕਮਨ’’ਨ੍ਤਿ ਏવਂ ਯਾਚਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ વਚਨਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਉਪੋਸਥਗ੍ਗੇ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੁਦ੍ਦੇਸਕਸ੍ਸ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਸਙ੍ਘੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪਾਦੇ વਨ੍ਦਤਿ, ਓવਾਦੂਪਸਙ੍ਕਮਨਞ੍ਚ ਯਾਚਤਿ, ਲਭਤੁ ਕਿਰ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਸਙ੍ਘੋ ਓવਾਦੂਪਸਙ੍ਕਮਨ’’ਨ੍ਤਿ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ। ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੁਦ੍ਦੇਸਕੇਨਾਪਿ ਸਚੇ ਤਤ੍ਥ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋવਾਦਕੋ ਅਤ੍ਥਿ, ‘‘ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋવਾਦਕੋ ਸਮ੍ਮਤੋ, ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਸਙ੍ਘੋ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤੂ’’ਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ। ਸਚੇ ਨਤ੍ਥਿ, ‘‘ਕੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਉਸ੍ਸਹਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਓવਦਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾ ਸਚੇ ਅਤ੍ਥਿ ਅਟ੍ਠਹਙ੍ਗੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਤਂ ਤਤ੍ਥੇવ ਸਮ੍ਮਨ੍ਨਿਤ੍વਾ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ ਓવਾਦਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਸ੍ਸ ਆਰੋਚੇਤਬ੍ਬਂ। ਯਦਿ ਨਤ੍ਥਿ ਕੋਚਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋવਾਦਕੋ ਸਮ੍ਮਤੋ, ‘‘ਪਾਸਾਦਿਕੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਸਙ੍ਘੋ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤੂ’’ਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ। ਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ‘‘ਸਾਧੂ’’ਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍વਾ ਪਾਟਿਪਦੇ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਂ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਕੋਚਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋવਾਦਕੋ ਸਮ੍ਮਤੋ, ਪਾਸਾਦਿਕੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਸਙ੍ਘੋ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤੂ’’ਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ। ਤਾਹਿਪਿ ‘‘ਸਾਧੁ ਅਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ। ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਗਣਪੁਗ੍ਗਲੇਸੁਪਿ વਚਨਭੇਦੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ।
‘‘Na bhikkhave ovādo na gahetabbo. Yo na gaṇheyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (cūḷava. 414) ca ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ṭhapetvā bālaṃ, ṭhapetvā gilānaṃ, ṭhapetvā gamikaṃ, avasesehi ovādaṃ gahetu’’nti (cūḷava. 414) ca ‘‘na bhikkhave ovādo na paccāharitabbo. Yo na paccāhareyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (pāci. 415) ca vuttattā bhikkhunīhi terasiyaṃ vā cātuddasiyaṃ vā āgantvā ‘‘ayaṃ uposatho cātuddaso’’ti vā ‘‘pannaraso’’ti vā ‘‘kadā ayya uposatho’’ti vā pucchite ‘‘cātuddaso’’ti vā ‘‘pannaraso’’ti vā ‘‘sve bhagini uposatho’’ti vā ācikkhitabbaṃ. Tāhi bhikkhunīhi uposathadivase āgantvā ‘‘bhikkhunisaṅgho ayya bhikkhusaṅghassa pāde vandati, ovādūpasaṅkamanañca yācati, labhatu kira ayya bhikkhunisaṅgho ovādūpasaṅkamana’’nti evaṃ yācitabbaṃ, taṃ vacanaṃ paṭiggahetvā uposathagge pātimokkhuddesakassa ‘‘bhikkhunisaṅgho, bhante, bhikkhusaṅghassa pāde vandati, ovādūpasaṅkamanañca yācati, labhatu kira, bhante, bhikkhunisaṅgho ovādūpasaṅkamana’’nti ācikkhitabbaṃ. Pātimokkhuddesakenāpi sace tattha bhikkhunovādako atthi, ‘‘itthannāmo bhikkhu bhikkhunovādako sammato, taṃ bhikkhunisaṅgho upasaṅkamatū’’ti vattabbaṃ. Sace natthi, ‘‘ko āyasmā ussahati bhikkhuniyo ovaditu’’nti pucchitvā sace atthi aṭṭhahaṅgehi samannāgato bhikkhu, taṃ tattheva sammannitvā vuttanayeneva ovādappaṭiggāhakassa ārocetabbaṃ. Yadi natthi koci bhikkhu bhikkhunovādako sammato, ‘‘pāsādikena bhikkhunisaṅgho sampādetū’’ti vattabbaṃ. Tena bhikkhunā ‘‘sādhū’’ti sampaṭicchitvā pāṭipade bhikkhunīnaṃ ‘‘natthi koci bhikkhu bhikkhunovādako sammato, pāsādikena bhikkhunisaṅgho sampādetū’’ti vattabbaṃ. Tāhipi ‘‘sādhu ayyā’’ti sampaṭicchitabbaṃ. Iminā nayena gaṇapuggalesupi vacanabhedo veditabbo.
੩੫੫. ਲੋਕਾਯਤਂ (ਚੂਲ਼વ॰ ੨੮੬; ਚੂਲ਼વ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨੮੬) ਨਾਮ વਿਤਣ੍ਡਸਤ੍ਥਂ। ‘‘ਨ ਭਿਕ੍ਖવੇ ਆਸਿਤ੍ਤਕੂਪਧਾਨੇ ਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ। ਯੋ ਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼વ॰ ੨੬੪) વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਪੇਲ਼ਾਯਪਿ ਨ ਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ।
355.Lokāyataṃ (cūḷava. 286; cūḷava. aṭṭha. 286) nāma vitaṇḍasatthaṃ. ‘‘Na bhikkhave āsittakūpadhāne bhuñjitabbaṃ. Yo bhuñjeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (cūḷava. 264) vuttattā ‘‘peḷāyapi na bhuñjeyyā’’ti vuttaṃ.
੩੫੬. ਗਿਹਿਪਾਰੁਤਂ ਨ ਪਾਰੁਪੇਯ੍ਯ, ਗਿਹਿਨਿવਾਸਨਂ ਨ ਨਿવਾਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ‘‘ਨ ਭਿਕ੍ਖવੇ ਗਿਹਿਨਿવਤ੍ਥਂ ਨਿવਾਸੇਤਬ੍ਬਂ ਹਤ੍ਥਿਸੋਣ੍ਡਕਂ ਮਚ੍ਛવਾਲ਼ਕਂ ਚਤੁਕਣ੍ਣਕਂ ਤਾਲવਣ੍ਟਕਂ ਸਤવਲਿਕਂ। ਯੋ ਨਿવਾਸੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼વ॰ ੨੮੦) ਹਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਪਰਿਮਣ੍ਡਲਤੋ ਅਞ੍ਞਥਾ ਪਾਰੁਪਨਂ, ਸਬ੍ਬਮੇਤਂ ਗਿਹਿਪਾਰੁਤਂ ਨਾਮ। ਤਂ ਪਨ ਨ ਪਾਰੁਪੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸਂવੇਲ੍ਲਿਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਚ੍ਛਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍વਾ ਨ ਨਿવਾਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਦਾਯਨ੍ਤਿ (ਚੂਲ਼વ॰ ੨੮੩; ਚੂਲ਼વ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨੮੩) ਅਰਞ੍ਞਂ। ਨਾਲਿਮ੍ਪਯੇਯ੍ਯਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ।
356. Gihipārutaṃ na pārupeyya, gihinivāsanaṃ na nivāseyyāti attho. ‘‘Na bhikkhave gihinivatthaṃ nivāsetabbaṃ hatthisoṇḍakaṃ macchavāḷakaṃ catukaṇṇakaṃ tālavaṇṭakaṃ satavalikaṃ. Yo nivāseyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (cūḷava. 280) hi vuttaṃ. Parimaṇḍalato aññathā pārupanaṃ, sabbametaṃ gihipārutaṃ nāma. Taṃ pana na pārupetabbanti attho. Saṃvelliyanti ettha kacchaṃ bandhitvā na nivāseyyāti attho. Dāyanti (cūḷava. 283; cūḷava. aṭṭha. 283) araññaṃ. Nālimpayeyyāti sambandho.
੩੫੭. વਡ੍ਢਿਞ੍ਚ ਨ ਪਯੋਜਯੇ, ਨੋਞਾਤਕੇ ਨਪ੍ਪવਾਰਿਤੇ ਨ ਯਾਚੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥ (ਚੂਲ਼વ॰ ੪੨੦; ਚੂਲ਼વ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੪੨੦) ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਥਾ’’ਤਿ ਨਿਯਮੇਤ੍વਾ ਦਿਨ੍ਨਂ ਸਹਧਮ੍ਮਿਕਾਨਮ੍ਪਿ ਦਾਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤਿ। ਅਗ੍ਗਂ ਗਹੇਤ੍વਾ વਾ ਕਤਿਪਾਹਂ ਭੁਤ੍વਾ વਾ ਪੁਨ ਦਦੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
357. Vaḍḍhiñca na payojaye, noñātake nappavārite na yāceti attho. Aññassāti ettha (cūḷava. 420; cūḷava. aṭṭha. 420) ‘‘tumhe paribhuñjathā’’ti niyametvā dinnaṃ sahadhammikānampi dātuṃ na vaṭṭati. Aggaṃ gahetvā vā katipāhaṃ bhutvā vā puna dadeyyāti attho.
੩੫੮. ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਯਾਚਨੇਤਿ ਏਤ੍ਥ (ਪਾਚਿ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੬੭੯) ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ વਿਹਾਰੇ ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮੇਨ ਇਦਞ੍ਚਿਦਞ੍ਚ ਕਤ’’ਨ੍ਤਿ વਾ ‘‘ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ વਾ ਏવਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਰਕ੍ਖਂ ਯਾਚਨੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਞਤ੍વਾਞਤ੍વਾ વਾਤਿ ਏવਂ ‘‘ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਯਾਚਿਯਮਾਨਾ ਇਮੇਸਂ ਦਣ੍ਡੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਤੇਸਂ ਦਣ੍ਡਿਨਂ ਞਤ੍વਾ વਾ ਅਞਤ੍વਾ વਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤੇਹਿ ਪਨ ਦਣ੍ਡਿਤੇ ਸੋ ਦਣ੍ਡੋ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਯਾਚਨ੍ਤਾਨਂ ਗੀવਾવ ਭਣ੍ਡਦੇਯ੍ਯਂ ਹੋਤਿ ਏવਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ‘‘ਇਮਿਨਾ ਚ ਇਮਿਨਾ ਚ ਇਦਞ੍ਚ ਇਦਞ੍ਚ ਕਤਂ, ਏਤ੍ਤਕਂ ਦਣ੍ਡਂ ਗਣ੍ਹਥਾ’’ਤਿ ਸਯਂ ਦਣ੍ਡਾਪਨੇ ਪਨ ਅਸ੍ਸ ਦਣ੍ਡਸ੍ਸ ਅਗ੍ਘਭੇਦੇਨ ਪਾਰਾਜਿਕਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਦੁਕ੍ਕਟਾ ਞੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
358.Uddissa yācaneti ettha (pāci. aṭṭha. 679) ‘‘amhākaṃ vihāre itthannāmena idañcidañca kata’’nti vā ‘‘karissantī’’ti vā evaṃ uddissa rakkhaṃ yācaneti attho. Ñatvāñatvā vāti evaṃ ‘‘amhehi yāciyamānā imesaṃ daṇḍessantī’’ti tesaṃ daṇḍinaṃ ñatvā vā añatvā vāti attho. Tehi pana daṇḍite so daṇḍo uddissa yācantānaṃ gīvāva bhaṇḍadeyyaṃ hoti evāti attho. ‘‘Iminā ca iminā ca idañca idañca kataṃ, ettakaṃ daṇḍaṃ gaṇhathā’’ti sayaṃ daṇḍāpane pana assa daṇḍassa agghabhedena pārājikathullaccayadukkaṭā ñeyyāti attho.
੩੫੯. ਅਨਤ੍ਥਾਯ ਅਸ੍ਸ ਚੋਰਸ੍ਸ ਭਾਸਿਤੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਰਾਜਰਾਜਮਹਾਮਤ੍ਤਾਦੀਹਿ ਤਸ੍ਸ ਚੋਰਸ੍ਸ ਦਣ੍ਡਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੇ ਅਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਤਤ੍ਤਕਂ ਗੀવਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
359. Anatthāya assa corassa bhāsiteti sambandho. Rājarājamahāmattādīhi tassa corassa daṇḍaṃ gaṇhante assa bhikkhussa tattakaṃ gīvāti attho.
੩੬੦. વਿਘਾਸਂ (ਪਾਚਿ॰ ੮੨੫-੮੨੬) વਾ ਉਚ੍ਚਾਰਂ વਾ ਸਙ੍ਕਾਰਂ વਾ ਮੁਤ੍ਤਂ વਾ ਪਾਕਾਰਕੁਟ੍ਟਾਨਂ ਬਹਿ ਛਡ੍ਡੇਯ੍ਯ, ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। વਲ਼ਞ੍ਜੇ ਨਾવਲੋਕਿਯਾਤਿ ਇਮਿਨਾવ ਅવਲ਼ਞ੍ਜਨਕਾਲੇ ਨਾવਲੋਕੇਤ੍વਾ ਛਡ੍ਡੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ। ਨ ਕੇવਲਂ ਤਤ੍ਥੇવ, ਅਥ ਖੋ ਹਰਿਤੇ વਾਪਿ વੀਹਾਦਿਨਾਲ਼ਿਕੇਰਾਦਿਰੋਪਿਮੇ ਛਡ੍ਡੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟਮੇવਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
360. Vighāsaṃ (pāci. 825-826) vā uccāraṃ vā saṅkāraṃ vā muttaṃ vā pākārakuṭṭānaṃ bahi chaḍḍeyya, dukkaṭanti attho. Vaḷañje nāvalokiyāti imināva avaḷañjanakāle nāvaloketvā chaḍḍetuṃ vaṭṭatīti dīpeti. Na kevalaṃ tattheva, atha kho harite vāpi vīhādināḷikerādiropime chaḍḍentassa dukkaṭamevāti attho.
੩੬੧. ‘‘ਉਪਹਾਰਂ ਕਰੋਮਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤੇਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ।
361.‘‘Upahāraṃ karomā’’ti vutteti pucchiteti adhippāyo.
੩੬੨. ਕੀਲ਼ਤ੍ਥਂ (ਪਾਚਿ॰ ੯੭੯; ਪਾਚਿ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੯੭੮) ਕਤਂ ਰਾਜਾਗਾਰਂ વਾ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਂ વਾ ਉਯ੍ਯਾਨਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਾਗਾਰਂ વਾ ਆਰਾਮਂ વਾ ਦਟ੍ਠੁਂ ਗਚ੍ਛਤੋ ਪਦੇ ਪਦੇ ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
362. Kīḷatthaṃ (pāci. 979; pāci. aṭṭha. 978) kataṃ rājāgāraṃ vā pokkharaṇiṃ vā uyyānaṃ vā cittāgāraṃ vā ārāmaṃ vā daṭṭhuṃ gacchato pade pade dukkaṭanti attho.
੩੬੩. ਆਸਨੇਨ (ਚੂਲ਼વ॰ ੩੬੪) ਨવੇ ਨ ਪਟਿਬਾਹੇਯ੍ਯ, ਉਣ੍ਹੇ (ਮਹਾવ॰ ੬੭, ੭੮, ੭੯; ਚੂਲ਼વ॰ ੩੭੬, ੩੭੮, ੩੮੦, ੩੮੨) ਚੀવਰਂ ਨ ਨਿਦਹੇਯ੍ਯ। ਗੁਰੁਨਾਤਿ ਆਚਰਿਯਾਦਿਨਾ ਪਣਾਮਿਤੋ ਖਮਾਪੇਯ੍ਯਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ।
363. Āsanena (cūḷava. 364) nave na paṭibāheyya, uṇhe (mahāva. 67, 78, 79; cūḷava. 376, 378, 380, 382) cīvaraṃ na nidaheyya. Gurunāti ācariyādinā paṇāmito khamāpeyyāti sambandho.
੩੬੪. ਆਪਤ੍ਤੀਹਿ ਚ ਸਤ੍ਤਹੀਤਿ (વਜਿਰ॰ ਟੀ॰ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ ੨੬) ਸਤ੍ਤਹਿ ਆਪਤ੍ਤੀਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਪਰਮ੍ਮੁਖਾ ਅਕ੍ਕੋਸਨੇਨ ਚ ‘‘ਅਸ੍ਸਦ੍ਧੋ ਅਪ੍ਪਸਨ੍ਨੋ ਬੀਜਭੋਜੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਞ੍ਞੇਨੇવ વਾ ਅਕ੍ਕੋਸਨੇਨ ਚ ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ।
364.Āpattīhi ca sattahīti (vajira. ṭī. pācittiya 26) sattahi āpattīhi bhikkhuṃ parammukhā akkosanena ca ‘‘assaddho appasanno bījabhojī’’tiādinā aññeneva vā akkosanena ca dukkaṭanti adhippāyo.
੩੬੫. ਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯਂ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੩੬੧) ਚੀવਰਂ વਾ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ વਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ‘‘ਨ ਭਿਕ੍ਖવੇ ਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯਂ વਿਨਿਪਾਤੇਤਬ੍ਬਂ। ਯੋ વਿਨਿਪਾਤੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੩੬੧) ਹਿ વੁਤ੍ਤਂ। ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਦਾਤੁ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੩੬੧) વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਲਬ੍ਭਂ ਪਿਤੂਨ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ।
365. Saddhādeyyaṃ (mahāva. aṭṭha. 361) cīvaraṃ vā piṇḍapātaṃ vāti attho. ‘‘Na bhikkhave saddhādeyyaṃ vinipātetabbaṃ. Yo vinipāteyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (mahāva. 361) hi vuttaṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, mātāpitūnaṃ dātu’’nti (mahāva. 361) vuttattā ‘‘labbhaṃ pitūna’’nti vuttaṃ.
੩੬੬. વਸ੍ਸਂવੁਤ੍ਥੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ વਿਹਾਰੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਞ੍ਞਤੋਤਿ ਅਞ੍ਞવਿਹਾਰਤੋ। ‘‘ਨ ਭਿਕ੍ਖવੇ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ વਸ੍ਸਂવੁਤ੍ਥੇਨ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਚੀવਰਭਾਗੋ ਸਾਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਯੋ ਸਾਦਿਯੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੩੬੪) ਹਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ વਿਹਾਰੇ ਤਂ ਚੀવਰਂ ਭਾਜੇਤ੍વਾ ਗਣ੍ਹਿਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪਤੋ ਹੋਤਿ ਭਣ੍ਡਗ੍ਘੇਨ ਕਾਰਿਯੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
366. Vassaṃvuttho aññatrāti sambandho, aññasmiṃ vihāreti attho. Aññatoti aññavihārato. ‘‘Na bhikkhave aññatra vassaṃvutthena aññatra cīvarabhāgo sāditabbo. Yo sādiyeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (mahāva. 364) hi vuttaṃ. Tesanti tasmiṃ vihāre taṃ cīvaraṃ bhājetvā gaṇhituṃ yuttānaṃ bhikkhūnaṃ dhuranikkhepato hoti bhaṇḍagghena kāriyoti attho.
੩੬੭. ਸਹ ਅਨ੍ਤਰੇਨ ਉਤ੍ਤਰੋਤਿ ਸਨ੍ਤਰੁਤ੍ਤਰੋ, ਗਾਮਂ ਨ ਪવਿਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ‘‘ਨ ਭਿਕ੍ਖવੇ ਸਨ੍ਤਰੁਤ੍ਤਰੇਨ ਗਾਮੋ ਪવਿਸਿਤਬ੍ਬੋ। ਯੋ ਪવਿਸੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੩੬੨) ਹਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਕਲ੍ਲੋ વਾਤਿ ਅਗਿਲਾਨੋ। ਸਉਪਾਹਨੋ ਗਾਮਂ ਨ ਪવਿਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ‘‘ਨ ਭਿਕ੍ਖવੇ ਚਾਮਰਿਬੀਜਨੀ ਧਾਰੇਤਬ੍ਬਾ। ਯੋ ਧਾਰੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼વ॰ ੨੬੯), ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤਿਸ੍ਸੋ ਬੀਜਨਿਯੋ વਾਕਮਯਂ ਉਸੀਰਮਯਂ ਮੋਰਪਿਞ੍ਛਮਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਚੂਲ਼વ॰ ੨੬੯) ਚ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਨ ਧਾਰੇਯ੍ਯ ਚਾਮਰੀਮਕਸਬੀਜਨਿ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਮਕਸਬੀਜਨੀ ਪਨ ਦਨ੍ਤવਿਸਾਣਦਾਰੁਦਣ੍ਡਕਾਪਿ વਟ੍ਟਤਿ।
367. Saha antarena uttaroti santaruttaro, gāmaṃ na paviseyyāti attho. ‘‘Na bhikkhave santaruttarena gāmo pavisitabbo. Yo paviseyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (mahāva. 362) hi vuttaṃ. Kallo vāti agilāno. Saupāhano gāmaṃ na paviseyyāti sambandho. ‘‘Na bhikkhave cāmaribījanī dhāretabbā. Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (cūḷava. 269), ‘‘anujānāmi, bhikkhave, tisso bījaniyo vākamayaṃ usīramayaṃ morapiñchamaya’’nti (cūḷava. 269) ca vuttattā ‘‘na dhāreyya cāmarīmakasabījani’’nti vuttaṃ. Makasabījanī pana dantavisāṇadārudaṇḍakāpi vaṭṭati.
੩੬੮. ਆਰਾਮਤੋ ਬਹੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ‘‘ਨ ਭਿਕ੍ਖવੇ ਛਤ੍ਤਂ ਧਾਰੇਤਬ੍ਬਂ। ਯੋ ਧਾਰੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ, ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਗਿਲਾਨਸ੍ਸ ਛਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਚ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਗਿਲਾਨੋ ਆਰਾਮਤੋ ਬਹਿ ਨ ਲਭਤਿ, ਚੀવਰਗੁਤ੍ਤਿਯਾਦਿਅਤ੍ਥਾਯ ਅਗਿਲਾਨੋਪਿ ਲਭਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
368. Ārāmato bahīti sambandho. ‘‘Na bhikkhave chattaṃ dhāretabbaṃ. Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassā’’ti, ‘‘anujānāmi, bhikkhave, gilānassa chatta’’nti ca vuttattā agilāno ārāmato bahi na labhati, cīvaraguttiyādiatthāya agilānopi labhatīti attho.
੩੬੯. ਗਾਹੇਯ੍ਯ ਨੁਭਤੋਕਾਜਨ੍ਤਿ ਨ ਗਾਹੇਯ੍ਯ ਉਭਤੋਕਾਜਂ। ਏਕਨ੍ਤਰਿਕਕਾਜਕਨ੍ਤਿ ਏਕਤੋਕਾਜਞ੍ਚ ਅਨ੍ਤਰਕਾਜਞ੍ਚ । ਸੀਸਭਾਰੋ ਚ ਖਨ੍ਧਭਾਰੋ ਚ ਕਟਿਭਾਰੋ ਚ ਸੀਸਕ੍ਖਨ੍ਧਕਟਿਭਾਰਾ। ‘‘ਨ ਭਿਕ੍ਖવੇ ਉਭਤੋਕਾਜਂ ਹਰਿਤਬ੍ਬਂ। ਯੋ ਹਰੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼વ॰ ੨੮੧), ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਏਕਤੋਕਾਜਂ ਅਨ੍ਤਰਕਾਜਂ ਸੀਸਭਾਰਂ ਖਨ੍ਧਭਾਰਂ ਕਟਿਭਾਰਂ ਓਲਮ੍ਬਕ’’ਨ੍ਤਿ (ਚੂਲ਼વ॰ ੨੮੧) ਚ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਉਭਤੋਕਾਜਮੇવ ਨ વਟ੍ਟਤਿ, ਸੇਸਾਨਿ વਟ੍ਟਨ੍ਤੀਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ।
369.Gāheyya nubhatokājanti na gāheyya ubhatokājaṃ. Ekantarikakājakanti ekatokājañca antarakājañca . Sīsabhāro ca khandhabhāro ca kaṭibhāro ca sīsakkhandhakaṭibhārā. ‘‘Na bhikkhave ubhatokājaṃ haritabbaṃ. Yo hareyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (cūḷava. 281), ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ekatokājaṃ antarakājaṃ sīsabhāraṃ khandhabhāraṃ kaṭibhāraṃ olambaka’’nti (cūḷava. 281) ca vuttattā ubhatokājameva na vaṭṭati, sesāni vaṭṭantīti veditabbā.
੩੭੦. ਅਨੋਕਾਸਕਤਨ੍ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੧੫੩) ਯੋ ਪਠਮਮੇવ ‘‘ਕਰੋਹਿ ਮੇ ਆવੁਸੋ ਓਕਾਸਂ, ਅਹਂ ਤਂ વਤ੍ਤੁਕਾਮੋ’’ਤਿ ਏવਂ ਅਕਤੋਕਾਸਂ ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚੋਦੇਯ੍ਯ, ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤਥਾਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਮੇવਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
370.Anokāsakatanti (mahāva. 153) yo paṭhamameva ‘‘karohi me āvuso okāsaṃ, ahaṃ taṃ vattukāmo’’ti evaṃ akatokāsaṃ āpattiyā codeyya, tassa dukkaṭaṃ hotīti attho. Tathāti dukkaṭamevāti attho.
੩੭੧. ਪਕਤਙ੍ਗੁਲੇਨ, ਨ ਸੁਗਤਙ੍ਗੁਲੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
371.Pakataṅgulena, na sugataṅgulenāti attho.
੩੭੨. ਮੂਗਬ੍ਬਤਾਦਿਂ (ਮਹਾવ॰ ੨੦੯; ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨੦੯) ਤਿਤ੍ਥਿਯਬ੍ਬਤਂ ਯਦਿ ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯ, ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਗੋવਤਕੁਕ੍ਕੁਰવਤਾਦਯੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ। ਤਥਾਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੩੦੩; ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੩੦੩) ਨ੍ਹਾਪਿਤਪੁਬ੍ਬਕੋ ਖੁਰਭਣ੍ਡਂ ਯਦਿ ਪਰਿਹਰੇਯ੍ਯ, ਦੁਕ੍ਕਟਮੇવਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
372. Mūgabbatādiṃ (mahāva. 209; mahāva. aṭṭha. 209) titthiyabbataṃ yadi gaṇheyya, dukkaṭanti attho. Ādi-saddena govatakukkuravatādayo saṅgahitā. Tathāti (mahāva. 303; mahāva. aṭṭha. 303) nhāpitapubbako khurabhaṇḍaṃ yadi parihareyya, dukkaṭamevāti attho.
੩੭੩. ਯਂ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ (ਕਙ੍ਖਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ਕੁਟਿਕਾਰਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ) ਨ੍ਹਾਪਿਤਤੁਣ੍ਣਕਾਰਕਮ੍ਮਾਦਿ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਹਤ੍ਥਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤਦਨੁਸਾਰਤੋਤਿ ਹਤ੍ਥਕਮ੍ਮਯਾਚਨਾਨੁਸਾਰਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸਚੇ ਏવਂ ਯਾਚਤੋ ਹਤ੍ਥਕਮ੍ਮਮੂਲਮੇવ ਦੇਤਿ, ਤਂ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਦਾਪੇਤ੍વਾ ਕਾਰੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਨਿਕ੍ਕਮ੍ਮਂ ਪਨ ਹਤ੍ਥਕਮ੍ਮવਸੇਨ ਅਯਾਚਿਤ੍વਾਪਿ ‘‘ਏਹਿ ਇਮਂ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ ਕਾਰੇਤੁਂ ਕਪ੍ਪਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿਪਰਸਨ੍ਤਕਨ੍ਤਿ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਦਾਰੁਤਿਣਾਦਿਕਂ ਅਪਰਸਨ੍ਤਕਂ ਅਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਆਹਰਾਪੇਤੁਂ ਕਪ੍ਪਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ।
373.Yaṃ kiñcīti (kaṅkhā. aṭṭha. kuṭikārasikkhāpadavaṇṇanā) nhāpitatuṇṇakārakammādi yaṃ kiñci hatthakammanti attho. Tadanusāratoti hatthakammayācanānusāratoti attho. Sace evaṃ yācato hatthakammamūlameva deti, taṃ aññassa dāpetvā kāretuṃ vaṭṭatīti attho. Nikkammaṃ pana hatthakammavasena ayācitvāpi ‘‘ehi imaṃ karohī’’ti kāretuṃ kappatīti attho. Yaṃ kiñciparasantakanti yaṃ kiñci dārutiṇādikaṃ aparasantakaṃ apariggahitaṃ āharāpetuṃ kappatīti adhippāyo.
੩੭੪. ਗਿਹੀਨਨ੍ਤਿ ਗਿਹੀਨਂ ਸਨ੍ਤਕਂ। ਗੋਪਕੇਤਿ ਰਕ੍ਖਕੇ। ਯਤ੍ਤਕਂ ਦੇਤਿ, ਤਤ੍ਤਕਂ ਗਹੇਤੁਂ ਕਪ੍ਪਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਯਥਾਪਰਿਚ੍ਛੇਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਦਿવਸੇ ਦਿવਸੇ ਏਤ੍ਤਕਂ ਉਚ੍ਛੁਨਾਲ਼ਿਕੇਰਂ ਅਮ੍ਬਪਕ੍ਕਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਖਾਦਥਾ’’ਤਿ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਦਿਨ੍ਨਮੇવ ਤੇਸੁ ਦੇਨ੍ਤੇਸੁ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
374.Gihīnanti gihīnaṃ santakaṃ. Gopaketi rakkhake. Yattakaṃ deti, tattakaṃ gahetuṃ kappatīti attho. Yathāparicchedanti ‘‘divase divase ettakaṃ ucchunāḷikeraṃ ambapakkaṃ tumhe khādathā’’ti paricchinditvā dinnameva tesu dentesu labbhatīti attho.
੩੭੫. ਦ੍વਿਹਾਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ਦ੍વੀਹਿ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ। ਕਤਮੇਹਿ ਦ੍વੀਹੀਤਿ ਚੇ, ਤੇ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕਾਯવਾਚਾਹੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ, ‘‘ਦ੍વੀਹਾਕਾਰੇਹਿ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਕਾਯੇਨ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, વਾਚਾਯ ਆਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ (ਪਰਿ॰ ੩੨੨) ਹਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਕਾਯવਾਚਾਹਿ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਚ ਛਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਾਨਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਲਜ੍ਜਿਞਾਣਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਪਕਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਏਤ੍ਥ (ਪਰਿ॰ ੨੯੫) ਪਨ ਅਕਪ੍ਪਿਯਭਾવਂ ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਏવ વੀਤਿਕ੍ਕਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਅਲਜ੍ਜਿਤਾਯ ਆਪਜ੍ਜਤਿ ਨਾਮ। ਕਪ੍ਪਿਯਾਕਪ੍ਪਿਯਂ ਅਜਾਨਿਤ੍વਾ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਅਞ੍ਞਾਣਤਾਯ। ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਨੁ ਖੋ, ਨੋ ਨੁ ਖੋ’’ਤਿ ਸਂਸਯੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਤਮਭਿવਿਤਰਿਤ੍વਾ વੀਤਿਕ੍ਕਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਪਕਤਤ੍ਤਾ ਆਪਜ੍ਜਤਿ। ਸਹਸੇਯ੍ਯਾਦਿਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਸਤਿਪ੍ਲવਾ, ਸਤਿਸਮ੍ਮੋਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਚ੍ਛਮਂਸਂ ‘‘ਸੂਕਰਮਂਸ’’ਨ੍ਤਿ વਾ ਸੂਕਰਮਂਸਂ ‘‘ਅਚ੍ਛਮਂਸ’’ਨ੍ਤਿ વਾ ਖਾਦਨ੍ਤੋ ਅਕਪ੍ਪਿਯੇ ਕਪ੍ਪਿਯਸਞ੍ਞਿਤਾਯ ਚ ਕਪ੍ਪਿਯੇ ਅਕਪ੍ਪਿਯਸਞ੍ਞਿਤਾਯ ਚ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ।
375.Dvihāpajjeyyāti dvīhi āpajjeyya. Katamehi dvīhīti ce, te dassetuṃ ‘‘kāyavācāhī’’ti vuttaṃ, ‘‘dvīhākārehi āpattiṃ āpajjati, kāyena āpajjati, vācāya āpajjatī’’ti (pari. 322) hi vuttaṃ. Kāyavācāhi āpattiṃ āpajjanto ca chahi ākārehi āpattiṃ āpajjati, tāni dassetuṃ ‘‘alajjiñāṇakukkuccapakatattā’’tiādimāha. Ettha (pari. 295) pana akappiyabhāvaṃ jānanto eva vītikkamaṃ karonto alajjitāya āpajjati nāma. Kappiyākappiyaṃ ajānitvā āpajjanto aññāṇatāya. Kappiyaṃ nu kho, no nu kho’’ti saṃsaye uppanne tamabhivitaritvā vītikkamaṃ karonto kukkuccapakatattā āpajjati. Sahaseyyādiṃ āpajjanto satiplavā, satisammosāti attho. Acchamaṃsaṃ ‘‘sūkaramaṃsa’’nti vā sūkaramaṃsaṃ ‘‘acchamaṃsa’’nti vā khādanto akappiye kappiyasaññitāya ca kappiye akappiyasaññitāya ca āpajjatīti veditabbo.
੩੭੬. ਅਲਜ੍ਜਿਤਾਯ વਾ ਅਞ੍ਞਾਣਤਾਯ વਾ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਕਾਯવਾਚਾਹਿ ਛਾਦਯੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਏਕੇ વਾ ਏਕਸ੍ਮਿਂ વਾ। ਲਿਙ੍ਗੇਤਿ ਲਿਙ੍ਗਪਰਿવਤ੍ਤਨਤੋ। ਏવਂ ਚਤੁਧਾ ਆਪਤ੍ਤਿવੁਟ੍ਠਾਨਂ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤਿਣવਤ੍ਥਾਰਕਸਮਥਅਬ੍ਭਾਨਾਦੀਨਂ વਸੇਨ ਸਙ੍ਘੇ ਆਪਤ੍ਤਿ વੁਟ੍ਠਾਤੀਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾਦੀਸੁ ਗਣੇ। ਏਕਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ વੁਟ੍ਠਾਨਂ ਪਾਕਟਮੇવ। ‘‘ਯਾ ਆਪਤ੍ਤਿਯੋ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਹਿ ਅਸਾਧਾਰਣਾ, ਤਾਹਿ ਆਪਤ੍ਤੀਹਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੬੯) વਚਨਤੋ ਲਿਙ੍ਗਪਰਿવਤ੍ਤਨੇ ਆਪਤ੍ਤਿવੁਟ੍ਠਾਨਂ ਞਾਤਬ੍ਬਂ।
376. Alajjitāya vā aññāṇatāya vā āpattiṃ kāyavācāhi chādayeti attho. Eke vā ekasmiṃ vā. Liṅgeti liṅgaparivattanato. Evaṃ catudhā āpattivuṭṭhānaṃ hotīti attho. Tiṇavatthārakasamathaabbhānādīnaṃ vasena saṅghe āpatti vuṭṭhātīti veditabbaṃ nissajjanādīsu gaṇe. Ekassa santike vuṭṭhānaṃ pākaṭameva. ‘‘Yā āpattiyo bhikkhūnaṃ bhikkhunīhi asādhāraṇā, tāhi āpattīhi anāpattī’’ti (pārā. 69) vacanato liṅgaparivattane āpattivuṭṭhānaṃ ñātabbaṃ.
੩੭੭. ਪਚ੍ਚਯਦ੍વਯੇਤਿ ਚੀવਰੇ ਚ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇ ਚ। ਨ ਕੇવਲਞ੍ਚ ਇਮੇ ਏવ, ਨਿਮਿਤ੍ਤਕਮ੍ਮਮ੍ਪਿ ਨ ਲਬ੍ਭਤੇવ, ਗਾਥਾਬਨ੍ਧਸੁਖਤ੍ਥਂ ਪਨ ਨ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਤ੍ਥ ਨਿਮਿਤ੍ਤਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਰੇਸਂ ਪਚ੍ਚਯਦਾਨਸਂਯੋਜਨਕਂ ਕਾਯવਚੀਕਮ੍ਮਂ। ਖਾਦਨੀਯਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਦਿਸ੍વਾ ‘‘ਕਿਂ ਖਾਦਨੀਯਂ ਲਭਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਤਸ੍ਸ ਪવਤ੍ਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ਪਰਿਕਥਾ ਨਾਮ ਯਥਾ ਯਥਾ ਤਂ ਲਭਤਿ, ਤਥਾ ਤਥਾ ਪਰਿવਤ੍ਤੇਤ੍વਾ ਕਥਨਂ। ‘‘ਏਤਰਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇਨ ਕਿਲਮਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਤਸ੍ਸ ਪવਤ੍ਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ਓਭਾਸੋ ਨਾਮ ਪਚ੍ਚਯਪ੍ਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਕਥਾ। વਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਪਨ ਪਾਕਟਾ ਏવ। ਤਤਿਯੇਤਿ ਸੇਨਾਸਨੇ। ਸੇਨਾਸਨੇ ਪਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤੋਭਾਸਪਰਿਕਥਾ વਟ੍ਟਨ੍ਤਿ, વਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿ ਏવ ਏਕਾ ਨ વਟ੍ਟਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਨਿਮਿਤ੍ਤਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਉਪਾਸਕੇ ਦਿਸ੍વਾ ਸੇਨਾਸਨਤ੍ਥਂ ਭੂਮਿਪਰਿਕਮ੍ਮਕਰਣਾਦਿ। ਓਭਾਸੋ ਨਾਮ ‘‘ਉਪਾਸਕਾ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਕੁਹਿਂ વਸਥਾ’’ਤਿ ‘‘ਪਾਸਾਦੇ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਕਿਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਸਾਦੋ ਨ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿਆਦਿਕਂ વਚਨਂ। ਪਰਿਕਥਾ ਨਾਮ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸੇਨਾਸਨਂ ਸਮ੍ਬਾਧ’’ਨ੍ਤਿ વਚਨਂ। ਸੇਸੇਤਿ ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯੇ।
377.Paccayadvayeti cīvare ca piṇḍapāte ca. Na kevalañca ime eva, nimittakammampi na labbhateva, gāthābandhasukhatthaṃ pana na vuttaṃ. Tattha nimittakammaṃ nāma yaṃ kiñci paresaṃ paccayadānasaṃyojanakaṃ kāyavacīkammaṃ. Khādanīyaṃ gahetvā gacchante disvā ‘‘kiṃ khādanīyaṃ labhitthā’’tiādinā nayena tassa pavatti veditabbā. Parikathā nāma yathā yathā taṃ labhati, tathā tathā parivattetvā kathanaṃ. ‘‘Etarahi bhikkhū piṇḍapātena kilamantī’’tiādinā nayena tassa pavatti veditabbā. Obhāso nāma paccayappaṭisaṃyuttakathā. Viññatti pana pākaṭā eva. Tatiyeti senāsane. Senāsane pana nimittobhāsaparikathā vaṭṭanti, viññatti eva ekā na vaṭṭati. Tattha nimittakammaṃ nāma upāsake disvā senāsanatthaṃ bhūmiparikammakaraṇādi. Obhāso nāma ‘‘upāsakā, tumhe kuhiṃ vasathā’’ti ‘‘pāsāde, bhante’’ti vutte ‘‘kiṃ bhikkhūnaṃ pāsādo na vaṭṭatī’’tiādikaṃ vacanaṃ. Parikathā nāma ‘‘bhikkhūnaṃ senāsanaṃ sambādha’’nti vacanaṃ. Seseti gilānapaccaye.
੩੭੮. ਨ ਰੁਹਤੀਤਿ ਨ ਹੋਤਿ। ਅਚ੍ਚਯੇ ਦਾਨਨ੍ਤਿ ਅਚ੍ਚਯਦਾਨਂ। ਪਞ੍ਚਸੁ ਸਹਧਮ੍ਮਿਕੇਸੁ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਕਾਲਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇਨ ‘‘ਮਮਚ੍ਚਯੇਨ ਮਯ੍ਹਂ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਹੋਤੁ, ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਹੋਤੁ, ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ વਾ ਕਸ੍ਸਚਿ ਹੋਤੂ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ਤੇਸਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨ ਰੁਹਤੀ’’ਤਿ। ਸਙ੍ਘਸ੍ਸੇવ ਚ ਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਯਦਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਾਮਣੇਰੇਹਿ ਏવਂ વੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਮਤੇਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸੇવ ਹੋਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਸਿਕ੍ਖਮਾਨਸਾਮਣੇਰੀਹਿ ਚੇ વੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਮਤੇ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਗਿਹੀਨਂ ਪਨ ਰੂਹਤੀਤਿ ਗਿਹੀਨਂ ਪਨ ਅਚ੍ਚਯਦਾਨਂ ਏવ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਰੁਹਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ।
378.Na ruhatīti na hoti. Accaye dānanti accayadānaṃ. Pañcasu sahadhammikesu yena kenaci kālaṃ karontena ‘‘mamaccayena mayhaṃ parikkhāro upajjhāyassa hotu, ācariyassa hotu, aññassa vā kassaci hotū’’ti vutte tesaṃ na hoti, tasmā vuttaṃ ‘‘na ruhatī’’ti. Saṅghasseva ca taṃ hotīti yadi bhikkhusāmaṇerehi evaṃ vuttaṃ, tasmiṃ matepi bhikkhusaṅghasseva hoti, bhikkhunisikkhamānasāmaṇerīhi ce vuttaṃ, tasmiṃ mate bhikkhunisaṅghassa taṃ hotīti attho. Gihīnaṃ pana rūhatīti gihīnaṃ pana accayadānaṃ eva sabbesaṃ ruhatīti vuttaṃ hoti.
੩੭੯. ਉਪਸ੍ਸਯੇਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿવਿਹਾਰੇ। ਦਾਯਜ੍ਜੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਸ੍ਸ ਦਾਯਜ੍ਜੋ। ਸੇਸੇਪੀਤਿ ਸਚੇ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਸਿਕ੍ਖਮਾਨਸਾਮਣੇਰਿਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁવਿਹਾਰੇ ਕਾਲਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤਾਸਂ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋવ ਦਾਯਜ੍ਜੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
379.Upassayeti bhikkhunivihāre. Dāyajjoti tassa parikkhārassa dāyajjo. Sesepīti sace bhikkhunisikkhamānasāmaṇeriyo bhikkhuvihāre kālaṃ karonti, tāsaṃ parikkhārānaṃ bhikkhusaṅghova dāyajjoti attho.
੩੮੦. ਪੁਰਿਮਸ੍ਸੇવਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਇਮਂ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਨੇਤ੍વਾ ਅਸੁਕਸ੍ਸ ਦੇਹੀ’’ਤਿ ਦਿਨ੍ਨਂ ਪੁਰਿਮਸ੍ਸੇવ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ‘‘ਅਸੁਕਸ੍ਸ ਦਮ੍ਮੀ’’ਤਿ ਦਿਨ੍ਨਂ ਪਨ ਪਚ੍ਛਿਮਸ੍ਸੇવ ਹੋਤਿ ਪਰਿਚ੍ਚਜਿਤ੍વਾ ਦਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ। ਇਮਂ વਿਧਿਂ ਞਤ੍વਾવ વਿਸ੍ਸਾਸਗ੍ਗਾਹਂ વਾ ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯ, ਮਤਕਚੀવਰਂ વਾ ਅਧਿਟ੍ਠੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਮਤਕਚੀવਰਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਨਾਮ ਘਣ੍ਟਿਂ ਪਹਰਿਤ੍વਾ ਕਾਲਂ ਘੋਸੇਤ੍વਾ ਥੋਕਂ ਆਗਮੇਤ੍વਾ ਸਚੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਾਜੇਤਬ੍ਬਾਨਿ, ਨੋ ਚੇ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ‘‘ਮਯ੍ਹਿਮਾਨਿ ਚੀવਰਾਨਿ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਾਨਿ। ਏવਂ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤੇ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਤਸ੍ਸੇવ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਠਿਤਿਕਾ ਪਨ ਨ ਤਿਟ੍ਠਤਿ। ਸਚੇ ਏਕੇਕਂ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍વਾ ‘‘ਅਯਂ ਪਠਮਭਾਗੋ ਮਯ੍ਹਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਅਯਂ ਦੁਤਿਯਭਾਗੋ’’ਤਿ ਏવਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਗਹਿਤਾਨਿ ਚ ਸੁਗਹਿਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਠਿਤਿਕਾ ਚ ਤਿਟ੍ਠਤਿ। ਏવਂ ਪਾਪੇਤ੍વਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੇਨਾਪਿ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤਮੇવ ਹੋਤਿ।
380.Purimassevāti ettha ‘‘imaṃ parikkhāraṃ netvā asukassa dehī’’ti dinnaṃ purimasseva hotīti attho. ‘‘Asukassa dammī’’ti dinnaṃ pana pacchimasseva hoti pariccajitvā dinnattā. Imaṃ vidhiṃ ñatvāva vissāsaggāhaṃ vā gaṇheyya, matakacīvaraṃ vā adhiṭṭheti sambandho. Matakacīvaraadhiṭṭhānaṃ nāma ghaṇṭiṃ paharitvā kālaṃ ghosetvā thokaṃ āgametvā sace bhikkhū āgacchanti, tehi saddhiṃ bhājetabbāni, no ce āgacchanti, ‘‘mayhimāni cīvarāni pāpuṇantī’’ti adhiṭṭhātabbāni. Evaṃ adhiṭṭhite sabbāni tasseva honti, ṭhitikā pana na tiṭṭhati. Sace ekekaṃ uddharitvā ‘‘ayaṃ paṭhamabhāgo mayhaṃ pāpuṇāti, ayaṃ dutiyabhāgo’’ti evaṃ gaṇhāti, gahitāni ca sugahitāni honti, ṭhitikā ca tiṭṭhati. Evaṃ pāpetvā gaṇhantenāpi adhiṭṭhitameva hoti.
੩੮੧. ਲੋਹਭਣ੍ਡੇ ਪਹਰਣਿਂ ਠਪੇਤ੍વਾ ਸਬ੍ਬਂ ਕਪ੍ਪਤਿ, ਦਾਰੁਭਣ੍ਡੇ ਚ ਦਾਰੁਜਂ ਪਤ੍ਤਞ੍ਚ ਪਾਦੁਕਞ੍ਚ, ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਞ੍ਚ ਆਸਨ੍ਦਿਞ੍ਚ ਠਪੇਤ੍વਾ ਸਬ੍ਬਂ ਕਪ੍ਪਤਿ, ਮਤ੍ਤਿਕਾਮਯੇ ਕਤਕਞ੍ਚ ਕੁਮ੍ਭਕਾਰਿਕਞ੍ਚ ਠਪੇਤ੍વਾ ਸਬ੍ਬਂ ਕਪ੍ਪਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਠਪੇਤ੍વਾ ਪਹਰਣਿਂ ਸਬ੍ਬਂ ਲੋਹਭਣ੍ਡਂ, ਠਪੇਤ੍વਾ ਆਸਨ੍ਦਿਂ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਦਾਰੁਪਤ੍ਤਂ ਦਾਰੁਪਾਦੁਕਂ ਸਬ੍ਬਂ ਦਾਰੁਭਣ੍ਡਂ, ਠਪੇਤ੍વਾ ਕਤਕਞ੍ਚ ਕੁਮ੍ਭਕਾਰਿਕਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਂ ਮਤ੍ਤਿਕਾਭਣ੍ਡ’’ਨ੍ਤਿ (ਚੂਲ਼વ॰ ੨੯੩) ਹਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਏਤ੍ਥ ਕਤਕਨ੍ਤਿ ਪਦੁਮਕਣ੍ਣਿਕਾਕਾਰੇਨ ਕਤਮਲ੍ਲਕਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ। ਧਨਿਯਸ੍ਸੇવ ਸਬ੍ਬਮਤ੍ਤਿਕਾਮਯਾ ਕੁਟਿ ਕੁਮ੍ਭਕਾਰਿਕਨ੍ਤਿ। ਪਕਿਣ੍ਣਕવਿਨਿਚ੍ਛਯੋ।
381. Lohabhaṇḍe paharaṇiṃ ṭhapetvā sabbaṃ kappati, dārubhaṇḍe ca dārujaṃ pattañca pādukañca, pallaṅkañca āsandiñca ṭhapetvā sabbaṃ kappati, mattikāmaye katakañca kumbhakārikañca ṭhapetvā sabbaṃ kappatīti attho. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, ṭhapetvā paharaṇiṃ sabbaṃ lohabhaṇḍaṃ, ṭhapetvā āsandiṃ pallaṅkaṃ dārupattaṃ dārupādukaṃ sabbaṃ dārubhaṇḍaṃ, ṭhapetvā katakañca kumbhakārikañca sabbaṃ mattikābhaṇḍa’’nti (cūḷava. 293) hi vuttaṃ. Ettha katakanti padumakaṇṇikākārena katamallakanti adhippetaṃ. Dhaniyasseva sabbamattikāmayā kuṭi kumbhakārikanti. Pakiṇṇakavinicchayo.
ਪਕਿਣ੍ਣਕਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Pakiṇṇakaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
