| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā |
පකිණ්‌ණකවණ්‌ණනා
Pakiṇṇakavaṇṇanā
අපිචෙත්‌ථ ඉදං පකිණ්‌ණකං, සෙය්‍යථිදං – ඉදං අනියතකණ්‌ඩං නිප්‌පයොජනං අපුබ්‌බාභාවතොති චෙ? න, ගරුකලහුකභෙදභින්‌නාපත්‌තිරොපනාරොපනක්‌කමලක්‌ඛණදීපනප්‌පයොජනතො. එත්‌ථ හි ‘‘සා චෙ එවං වදෙය්‍ය ‘අය්‍යො මයා දිට්‌ඨො නිසින්‌නො මාතුගාමස්‌ස මෙථුනං ධම්‌මං පටිසෙවන්‌තො’ති, සො ච තං පටිජානාති, ආපත්‌තියා කාරෙතබ්‌බො…පෙ.… නිසජ්‌ජාය කාරෙතබ්‌බො’’තිආදිනා (පාරා. 446) ආපත්‌තියා ගරුකාය ලහුකාය ච රොපනක්‌කමලක්‌ඛණං, කාරෙතබ්‌බොති ඉමිනා අනාරොපනක්‌කමලක්‌ඛණඤ්‌ච දස්‌සිතං. ලක්‌ඛණදීපනතො ආදිම්‌හි, අන්‌තෙ වා උද්‌දිසිතබ්‌බන්‌ති චෙ? න, අසම්‌භවතො. කථං? න තාව ආදිම්‌හි සම්‌භවති, යෙසමිදං ලක්‌ඛණං, තෙසං සික්‌ඛාපදානං අදස්‌සිතත්‌තා. න අන්‌තෙ, ගරුකමිස්‌සකත්‌තා, තස්‌මා ගරුකලහුකානං මජ්‌ඣෙ එව උද්‌දිසිතබ්‌බන්‌ති අරහති උභයාමිස්‌සකත්‌තා. යා තත්‌ථ ලහුකාපත්‌ති දස්‌සිතා , සාපි ගරුකාදිකා. තෙනෙවාහ ‘‘මෙථුනධම්‌මසන්‌නිස්‌සිතකිලෙසසඞ්‌ඛාතෙන රහස්‌සාදෙනා’’තිආදි, තස්‌මා ගරුකානං එව අනන්‌තරං උද්‌දිට්‌ඨාතිපි එකෙ. එවං සන්‌තෙ පඨමමෙවාලං තාවතා ලක්‌ඛණදීපනසිද්‌ධිතො, කිං දුතියෙනාති චෙ? න, ඔකාසනියමපච්‌චයමිච්‌ඡාගාහනිවාරණප්‌පයොජනතො. ‘‘පටිච්‌ඡන්‌නෙ ආසනෙ අලංකම්‌මනියෙ’’ති ඔකාසනියමතො හි තබ්‌බිපරීතෙ ඔකාසෙ ඉදං ලක්‌ඛණං න විකප්‌පිතන්‌ති මිච්‌ඡාගාහො හොති, තන්‌නිවාරණතො දුතියම්‌පි සාත්‌ථකමෙවාති අධිප්‌පායො. කස්‌මා? ඔකාසභෙදතො, රහොභෙදදීපනතො, රහොනිසජ්‌ජස්‌සාදභෙදදීපනතො . ඔකාසනියමභාවෙ ච රහොනිසජ්‌ජස්‌සාදභෙදො ජාතො. ද්‌වින්‌නං රහොනිසජ්‌ජසික්‌ඛාපදානං නානතාජානනඤ්‌ච සියා, තථා කායසංසග්‌ගභෙදදීපනතො. නාලංකම්‌මනියෙපි හි ඔකාසෙ අප්‌පටිච්‌ඡන්‌නෙ, පටිච්‌ඡන්‌නෙපි වා නිසින්‌නාය වාතපානකවාටඡිද්‌දාදීහි නික්‌ඛන්‌තකෙසාදිග්‌ගහණෙන කායසංසග්‌ගො ලබ්‌භතීති එවමාදයොපි නයා විත්‌ථාරතො වෙදිතබ්‌බා. ‘‘භික්‌ඛුපාතිමොක්‌ඛෙ ආගතනයත්‌තා භික්‌ඛුනීපාතිමොක්‌ඛෙ ඉදං කණ්‌ඩං පරිහීනන්‌ති වෙදිතබ්‌බ’’න්‌ති වදන්‌ති. අත්‌ථුප්‌පත්‌තියා තත්‌ථ අනුපන්‌නත්‌තාති එකෙ. තං අනෙකත්‌ථභාවදීපනතො අයුත්‌තං. සබ්‌බබුද්‌ධකාලෙ හි භික්‌ඛූනං පඤ්‌චන්‌නං, භික්‌ඛුනීනං චත්‌තාරො ච උද්‌දෙසා සන්‌ති. පාතිමොක්‌ඛුද්‌දෙසපඤ්‌ඤත්‌තියා අසාධාරණත්‌තා තත්‌ථ නිද්‌දිට්‌ඨසඞ්‌ඝාදිසෙසපාචිත්‌තියානන්‌ති එකෙ. තාසං භික්‌ඛුනීනං උබ්‌භජාණුමණ්‌ඩලිකඅට්‌ඨවත්‌ථුකවසෙන කායසංසග්‌ගවිසෙසො පාරාජිකවත්‌ථු, ‘‘හත්‌ථග්‌ගහණං වා සාදියෙය්‍ය, කායං වා තදත්‌ථාය උපසංහරෙය්‍යා’’ති (පාචි. 674-675) වචනතො සාදියනම්‌පි, ‘‘සන්‌තිට්‌ඨෙය්‍ය වා’’ති (පාචි. 675) වචනතො ඨානම්‌පි, ‘‘සඞ්‌කෙතං වා ගච්‌ඡෙය්‍යා’’ති (පාචි. 675) වචනතො ගමනම්‌පි, ‘‘ඡන්‌නං වා අනුපවිසෙය්‍යා’’ති (පාචි. 675) වචනතො පටිච්‌ඡන්‌නට්‌ඨානපවෙසොපි, තථා ‘‘රත්‌තන්‌ධකාරෙ අප්‌පදීපෙ පටිච්‌ඡන්‌නෙ ඔකාසෙ එකෙනෙකා සන්‌තිට්‌ඨෙය්‍ය වා සල්‌ලපෙය්‍ය වා’’ති (පාචි. 838) වචනතො දුට්‌ඨුල්‌ලවාචාපි පාචිත්‌තියවත්‌ථුකන්‌ති කත්‌වා තාසං අඤ්‌ඤථා අනියතකණ්‌ඩස්‌ස අවත්‌තබ්‌බතාපත්‌තිතොපි න වුත්‌තන්‌ති තෙසං අධිප්‌පායො.
Apicettha idaṃ pakiṇṇakaṃ, seyyathidaṃ – idaṃ aniyatakaṇḍaṃ nippayojanaṃ apubbābhāvatoti ce? Na, garukalahukabhedabhinnāpattiropanāropanakkamalakkhaṇadīpanappayojanato. Ettha hi ‘‘sā ce evaṃ vadeyya ‘ayyo mayā diṭṭho nisinno mātugāmassa methunaṃ dhammaṃ paṭisevanto’ti, so ca taṃ paṭijānāti, āpattiyā kāretabbo…pe… nisajjāya kāretabbo’’tiādinā (pārā. 446) āpattiyā garukāya lahukāya ca ropanakkamalakkhaṇaṃ, kāretabboti iminā anāropanakkamalakkhaṇañca dassitaṃ. Lakkhaṇadīpanato ādimhi, ante vā uddisitabbanti ce? Na, asambhavato. Kathaṃ? Na tāva ādimhi sambhavati, yesamidaṃ lakkhaṇaṃ, tesaṃ sikkhāpadānaṃ adassitattā. Na ante, garukamissakattā, tasmā garukalahukānaṃ majjhe eva uddisitabbanti arahati ubhayāmissakattā. Yā tattha lahukāpatti dassitā , sāpi garukādikā. Tenevāha ‘‘methunadhammasannissitakilesasaṅkhātena rahassādenā’’tiādi, tasmā garukānaṃ eva anantaraṃ uddiṭṭhātipi eke. Evaṃ sante paṭhamamevālaṃ tāvatā lakkhaṇadīpanasiddhito, kiṃ dutiyenāti ce? Na, okāsaniyamapaccayamicchāgāhanivāraṇappayojanato. ‘‘Paṭicchanne āsane alaṃkammaniye’’ti okāsaniyamato hi tabbiparīte okāse idaṃ lakkhaṇaṃ na vikappitanti micchāgāho hoti, tannivāraṇato dutiyampi sātthakamevāti adhippāyo. Kasmā? Okāsabhedato, rahobhedadīpanato, rahonisajjassādabhedadīpanato . Okāsaniyamabhāve ca rahonisajjassādabhedo jāto. Dvinnaṃ rahonisajjasikkhāpadānaṃ nānatājānanañca siyā, tathā kāyasaṃsaggabhedadīpanato. Nālaṃkammaniyepi hi okāse appaṭicchanne, paṭicchannepi vā nisinnāya vātapānakavāṭachiddādīhi nikkhantakesādiggahaṇena kāyasaṃsaggo labbhatīti evamādayopi nayā vitthārato veditabbā. ‘‘Bhikkhupātimokkhe āgatanayattā bhikkhunīpātimokkhe idaṃ kaṇḍaṃ parihīnanti veditabba’’nti vadanti. Atthuppattiyā tattha anupannattāti eke. Taṃ anekatthabhāvadīpanato ayuttaṃ. Sabbabuddhakāle hi bhikkhūnaṃ pañcannaṃ, bhikkhunīnaṃ cattāro ca uddesā santi. Pātimokkhuddesapaññattiyā asādhāraṇattā tattha niddiṭṭhasaṅghādisesapācittiyānanti eke. Tāsaṃ bhikkhunīnaṃ ubbhajāṇumaṇḍalikaaṭṭhavatthukavasena kāyasaṃsaggaviseso pārājikavatthu, ‘‘hatthaggahaṇaṃ vā sādiyeyya, kāyaṃ vā tadatthāya upasaṃhareyyā’’ti (pāci. 674-675) vacanato sādiyanampi, ‘‘santiṭṭheyya vā’’ti (pāci. 675) vacanato ṭhānampi, ‘‘saṅketaṃ vā gaccheyyā’’ti (pāci. 675) vacanato gamanampi, ‘‘channaṃ vā anupaviseyyā’’ti (pāci. 675) vacanato paṭicchannaṭṭhānapavesopi, tathā ‘‘rattandhakāre appadīpe paṭicchanne okāse ekenekā santiṭṭheyya vā sallapeyya vā’’ti (pāci. 838) vacanato duṭṭhullavācāpi pācittiyavatthukanti katvā tāsaṃ aññathā aniyatakaṇḍassa avattabbatāpattitopi na vuttanti tesaṃ adhippāyo.
පකිණ්‌ණකවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Pakiṇṇakavaṇṇanā niṭṭhitā.
අනියතකණ්‌ඩං නිට්‌ඨිතං.
Aniyatakaṇḍaṃ niṭṭhitaṃ.
