Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဝိနယဝိနိစ္ဆယ-ဥတ္တရဝိနိစ္ဆယ • Vinayavinicchaya-uttaravinicchaya |
ပကိဏ္ဏကဝိနိစ္ဆယကထာ
Pakiṇṇakavinicchayakathā
၃၀၂၉.
3029.
ဆတ္တံ ပဏ္ဏမယံ ကိဉ္စိ၊ ဗဟိ အန္တော စ သဗ္ဗသော။
Chattaṃ paṇṇamayaṃ kiñci, bahi anto ca sabbaso;
ပဉ္စဝဏ္ဏေန သုတ္တေန၊ သိဗ္ဗိတုံ န စ ဝဋ္ဋတိ။
Pañcavaṇṇena suttena, sibbituṃ na ca vaṭṭati.
၃၀၃၀.
3030.
ဆိန္ဒိတုံ အဍ္ဎစန္ဒံ ဝာ၊ ပဏ္ဏေ မကရဒန္တကံ။
Chindituṃ aḍḍhacandaṃ vā, paṇṇe makaradantakaṃ;
ဃဋကံ ဝာဠရူပံ ဝာ၊ လေခာ ဒဏ္ဍေ န ဝဋ္ဋတိ။
Ghaṭakaṃ vāḷarūpaṃ vā, lekhā daṇḍe na vaṭṭati.
၃၀၃၁.
3031.
သိဗ္ဗိတုံ ဧကဝဏ္ဏေန၊ ဆတ္တံ သုတ္တေန ဝဋ္ဋတိ။
Sibbituṃ ekavaṇṇena, chattaṃ suttena vaṭṭati;
ထိရတ္ထံ၊ ပဉ္စဝဏ္ဏာနံ၊ ပဉ္ဇရံ ဝာ ဝိနန္ဓိတုံ။
Thiratthaṃ, pañcavaṇṇānaṃ, pañjaraṃ vā vinandhituṃ.
၃၀၃၂.
3032.
ဃဋကံ ဝာဠရူပံ ဝာ၊ လေခာ ဝာ ပန ကေဝလာ။
Ghaṭakaṃ vāḷarūpaṃ vā, lekhā vā pana kevalā;
ဘိန္ဒိတ္ဝာ ဝာပိ ဃံသိတ္ဝာ၊ ဓာရေတုံ ပန ဝဋ္ဋတိ။
Bhinditvā vāpi ghaṃsitvā, dhāretuṃ pana vaṭṭati.
၃၀၃၃.
3033.
အဟိဆတ္တကသဏ္ဌာနံ၊ ဒဏ္ဍဗုန္ဒမ္ဟိ ဝဋ္ဋတိ။
Ahichattakasaṇṭhānaṃ, daṇḍabundamhi vaṭṭati;
ဥက္ကိရိတ္ဝာ ကတာ လေခာ၊ ဗန္ဓနတ္ထာယ ဝဋ္ဋတိ။
Ukkiritvā katā lekhā, bandhanatthāya vaṭṭati.
၃၀၃၄.
3034.
နာနာဝဏ္ဏေဟိ သုတ္တေဟိ၊ မဏ္ဍနတ္ထာယ စီဝရံ။
Nānāvaṇṇehi suttehi, maṇḍanatthāya cīvaraṃ;
သမံ သတပဒာဒီနံ၊ သိဗ္ဗိတုံ န စ ဝဋ္ဋတိ။
Samaṃ satapadādīnaṃ, sibbituṃ na ca vaṭṭati.
၃၀၃၅.
3035.
ပတ္တသ္သ ပရိယန္တေ ဝာ၊ တထာ ပတ္တမုခေပိ ဝာ။
Pattassa pariyante vā, tathā pattamukhepi vā;
ဝေဏိံ သင္ခလိကံ ဝာပိ၊ ကရောတော ဟောတိ ဒုက္ကဋံ။
Veṇiṃ saṅkhalikaṃ vāpi, karoto hoti dukkaṭaṃ.
၃၀၃၆.
3036.
ပဋ္ဋမ္ပိ ဂဏ္ဌိပာသာနံ၊ အဋ္ဌကောဏာဒိကံဝိဓိံ။
Paṭṭampi gaṇṭhipāsānaṃ, aṭṭhakoṇādikaṃvidhiṃ;
တတ္ထဂ္ဃိယဂဒာရူပံ၊ မုဂ္ဂရာဒိံ ကရောန္တိ စ။
Tatthagghiyagadārūpaṃ, muggarādiṃ karonti ca.
၃၀၃၇.
3037.
တတ္ထ ကက္ကဋကက္ခီနိ၊ ဥဋ္ဌာပေန္တိ န ဝဋ္ဋတိ။
Tattha kakkaṭakakkhīni, uṭṭhāpenti na vaṭṭati;
သုတ္တာ စ ပိဠကာ တတ္ထ၊ ဒုဝိညေယ္ယာဝ ဒီပိတာ။
Suttā ca piḷakā tattha, duviññeyyāva dīpitā.
၃၀၃၈.
3038.
စတုကောဏာဝ ဝဋ္ဋန္တိ၊ ဂဏ္ဌိပာသကပဋ္ဋကာ။
Catukoṇāva vaṭṭanti, gaṇṭhipāsakapaṭṭakā;
ကဏ္ဏကောဏေသု သုတ္တာနိ၊ ရတ္တေ ဆိန္ဒေယ္ယ စီဝရေ။
Kaṇṇakoṇesu suttāni, ratte chindeyya cīvare.
၃၀၃၉.
3039.
သူစိကမ္မဝိကာရံ ဝာ၊ အညံ ဝာ ပန ကိဉ္စိပိ။
Sūcikammavikāraṃ vā, aññaṃ vā pana kiñcipi;
စီဝရေ ဘိက္ခုနာ ကာတုံ၊ ကာရာပေတုံ န ဝဋ္ဋတိ။
Cīvare bhikkhunā kātuṃ, kārāpetuṃ na vaṭṭati.
၃၀၄၀.
3040.
ယော စ ပက္ခိပတိ ဘိက္ခု စီဝရံ။
Yo ca pakkhipati bhikkhu cīvaraṃ;
ကဉ္ဇိပိဋ္ဌခလိအလ္လိကာဒိသု။
Kañjipiṭṭhakhaliallikādisu;
ဝဏ္ဏမဋ္ဌမဘိပတ္ထယံ ပရံ။
Vaṇṇamaṭṭhamabhipatthayaṃ paraṃ;
တသ္သ နတ္ထိ ပန မုတ္တိ ဒုက္ကဋာ။
Tassa natthi pana mutti dukkaṭā.
၃၀၄၁.
3041.
သူစိဟတ္ထမလာဒီနံ ၊ ကရဏေ စီဝရသ္သ စ။
Sūcihatthamalādīnaṃ , karaṇe cīvarassa ca;
တထာ ကိလိဋ္ဌကာလေ စ၊ ဓောဝနတ္ထံ တု ဝဋ္ဋတိ။
Tathā kiliṭṭhakāle ca, dhovanatthaṃ tu vaṭṭati.
၃၀၄၂.
3042.
ရဇနေ ပန ဂန္ဓံ ဝာ၊ တေလံ ဝာ လာခမေဝ ဝာ။
Rajane pana gandhaṃ vā, telaṃ vā lākhameva vā;
ကိဉ္စိ ပက္ခိပိတုံ တတ္ထ၊ ဘိက္ခုနော န စ ဝဋ္ဋတိ။
Kiñci pakkhipituṃ tattha, bhikkhuno na ca vaṭṭati.
၃၀၄၃.
3043.
သင္ခေန မဏိနာ ဝာပိ၊ အညေနပိ စ ကေနစိ။
Saṅkhena maṇinā vāpi, aññenapi ca kenaci;
စီဝရံ န စ ဃဋ္ဋေယ္ယ၊ ဃံသိတဗ္ဗံ န ဒောဏိယာ။
Cīvaraṃ na ca ghaṭṭeyya, ghaṃsitabbaṃ na doṇiyā.
၃၀၄၄.
3044.
စီဝရံ ဒောဏိယံ ကတ္ဝာ၊ နာပိ ဃဋ္ဋေယ္ယ မုဋ္ဌိနာ။
Cīvaraṃ doṇiyaṃ katvā, nāpi ghaṭṭeyya muṭṭhinā;
ရတ္တံ ပဟရိတုံ ကိဉ္စိ၊ ဟတ္ထေဟေဝ စ ဝဋ္ဋတိ။
Rattaṃ paharituṃ kiñci, hattheheva ca vaṭṭati.
၃၀၄၅.
3045.
ဂဏ္ဌိကေ ပန လေခာ ဝာ၊ ပိဠကာ ဝာ န ဝဋ္ဋတိ။
Gaṇṭhike pana lekhā vā, piḷakā vā na vaṭṭati;
ကပ္ပဗိန္ဒုဝိကာရော ဝာ၊ ပာဠိကဏ္ဏိကဘေဒတော။
Kappabinduvikāro vā, pāḷikaṇṇikabhedato.
၃၀၄၆.
3046.
ထာလကသ္သ စ ပတ္တသ္သ၊ ဗဟိ အန္တောပိ ဝာ ပန။
Thālakassa ca pattassa, bahi antopi vā pana;
အာရဂ္ဂေန ကတာ လေခာ၊ န စ ဝဋ္ဋတိ ကာစိပိ။
Āraggena katā lekhā, na ca vaṭṭati kācipi.
၃၀၄၇.
3047.
အာရောပေတ္ဝာ ဘမံ ပတ္တံ၊ မဇ္ဇိတ္ဝာ စေ ပစန္တိ စ။
Āropetvā bhamaṃ pattaṃ, majjitvā ce pacanti ca;
‘‘မဏိဝဏ္ဏံ ကရိသ္သာမ’’၊ ဣတိ ကာတုံ န ဝဋ္ဋတိ။
‘‘Maṇivaṇṇaṃ karissāma’’, iti kātuṃ na vaṭṭati.
၃၀၄၈.
3048.
ပတ္တမဏ္ဍလကေ ကိဉ္စိ၊ ဘိတ္တိကမ္မံ န ဝဋ္ဋတိ။
Pattamaṇḍalake kiñci, bhittikammaṃ na vaṭṭati;
န ဒောသော ကောစိ တတ္ထသ္သ၊ ကာတုံ မကရဒန္တကံ။
Na doso koci tatthassa, kātuṃ makaradantakaṃ.
၃၀၄၉.
3049.
န ဓမ္မကရဏစ္ဆတ္တေ၊ လေခာ ကာစိပိ ဝဋ္ဋတိ။
Na dhammakaraṇacchatte, lekhā kācipi vaṭṭati;
ကုစ္ဆိယံ ဝာ ဌပေတ္ဝာ တံ၊ လေခံ တု မုခဝဋ္ဋိယံ။
Kucchiyaṃ vā ṭhapetvā taṃ, lekhaṃ tu mukhavaṭṭiyaṃ.
၃၀၅၀.
3050.
သုတ္တံ ဝာ ဒိဂုဏံ ကတ္ဝာ၊ ကောဋ္ဋေန္တိ စ တဟိံ တဟိံ။
Suttaṃ vā diguṇaṃ katvā, koṭṭenti ca tahiṃ tahiṃ;
ကာယဗန္ဓနသောဘတ္ထံ၊ တံ န ဝဋ္ဋတိ ဘိက္ခုနော။
Kāyabandhanasobhatthaṃ, taṃ na vaṭṭati bhikkhuno.
၃၀၅၁.
3051.
ဒသာမုခေ ဒဠ္ဟတ္ထာယ၊ ဒ္ဝီသု အန္တေသု ဝဋ္ဋတိ။
Dasāmukhe daḷhatthāya, dvīsu antesu vaṭṭati;
မာလာကမ္မလတာကမ္မ-စိတ္တိကမ္ပိ န ဝဋ္ဋတိ။
Mālākammalatākamma-cittikampi na vaṭṭati.
၃၀၅၂.
3052.
အက္ခီနိ တတ္ထ ဒသ္သေတ္ဝာ၊ ကောဋ္ဋိတေ ပန ကာ ကထာ။
Akkhīni tattha dassetvā, koṭṭite pana kā kathā;
ကက္ကဋက္ခီနိ ဝာ တတ္ထ၊ ဥဋ္ဌာပေတုံ န ဝဋ္ဋတိ။
Kakkaṭakkhīni vā tattha, uṭṭhāpetuṃ na vaṭṭati.
၃၀၅၃.
3053.
ဃဋံ ဒေဍ္ဍုဘသီသံ ဝာ၊ မကရသ္သ မုခမ္ပိ ဝာ။
Ghaṭaṃ deḍḍubhasīsaṃ vā, makarassa mukhampi vā;
ဝိကာရရူပံ ယံ ကိဉ္စိ၊ န ဝဋ္ဋတိ ဒသာမုခေ။
Vikārarūpaṃ yaṃ kiñci, na vaṭṭati dasāmukhe.
၃၀၅၄.
3054.
ဥဇုကံ မစ္ဆကဏ္ဋံ ဝာ၊ မဋ္ဌံ ဝာ ပန ပဋ္ဋိကံ။
Ujukaṃ macchakaṇṭaṃ vā, maṭṭhaṃ vā pana paṭṭikaṃ;
ခဇ္ဇူရိပတ္တကာကာရံ၊ ကတ္ဝာ ဝဋ္ဋတိ ကောဋ္ဋိတံ။
Khajjūripattakākāraṃ, katvā vaṭṭati koṭṭitaṃ.
၃၀၅၅.
3055.
ပဋ္ဋိကာ သူကရန္တန္တိ၊ ဒုဝိဓံ ကာယဗန္ဓနံ။
Paṭṭikā sūkarantanti, duvidhaṃ kāyabandhanaṃ;
ရဇ္ဇုကာ ဒုသ္သပဋ္ဋာဒိ၊ သဗ္ဗံ တသ္သာနုလောမိကံ။
Rajjukā dussapaṭṭādi, sabbaṃ tassānulomikaṃ.
၃၀၅၆.
3056.
မုရဇံ မဒ္ဒဝီဏဉ္စ၊ ဒေဍ္ဍုဘဉ္စ ကလာဗုကံ။
Murajaṃ maddavīṇañca, deḍḍubhañca kalābukaṃ;
ရဇ္ဇုယော န စ ဝဋ္ဋန္တိ၊ ပုရိမာ ဒ္ဝေဒသာ သိယုံ။
Rajjuyo na ca vaṭṭanti, purimā dvedasā siyuṃ.
၃၀၅၇.
3057.
ဒသာ ပာမင္ဂသဏ္ဌာနာ၊ နိဒ္ဒိဋ္ဌာ ကာယဗန္ဓနေ။
Dasā pāmaṅgasaṇṭhānā, niddiṭṭhā kāyabandhane;
ဧကာ ဒ္ဝိတိစတသ္သော ဝာ၊ ဝဋ္ဋန္တိ န တတော ပရံ။
Ekā dviticatasso vā, vaṭṭanti na tato paraṃ.
၃၀၅၈.
3058.
ဧကရဇ္ဇုမယံ ဝုတ္တံ၊ မုနိနာ ကာယဗန္ဓနံ။
Ekarajjumayaṃ vuttaṃ, muninā kāyabandhanaṃ;
တဉ္စ ပာမင္ဂသဏ္ဌာနံ၊ ဧကမ္ပိ စ န ဝဋ္ဋတိ။
Tañca pāmaṅgasaṇṭhānaṃ, ekampi ca na vaṭṭati.
၃၀၅၉.
3059.
ရဇ္ဇုကေ ဧကတော ကတ္ဝာ၊ ဗဟူ ဧကာယ ရဇ္ဇုယာ။
Rajjuke ekato katvā, bahū ekāya rajjuyā;
နိရန္တရဉ္ဟိ ဝေဌေတ္ဝာ၊ ကတံ ဝဋ္ဋတိ ဗန္ဓိတုံ။
Nirantarañhi veṭhetvā, kataṃ vaṭṭati bandhituṃ.
၃၀၆၀.
3060.
ဒန္တကဋ္ဌဝိသာဏဋ္ဌိ-လောဟဝေဠုနဠဗ္ဘဝာ။
Dantakaṭṭhavisāṇaṭṭhi-lohaveḷunaḷabbhavā;
ဇတုသင္ခမယာသုတ္တ-ဖလဇာ ဝိဓကာ မတာ။
Jatusaṅkhamayāsutta-phalajā vidhakā matā.
၃၀၆၁.
3061.
ကာယဗန္ဓနဝိဓေပိ၊ ဝိကာရော န စ ဝဋ္ဋတိ။
Kāyabandhanavidhepi, vikāro na ca vaṭṭati;
တတ္ထ တတ္ထ ပရိစ္ဆေဒ-လေခာမတ္တံ တု ဝဋ္ဋတိ။
Tattha tattha pariccheda-lekhāmattaṃ tu vaṭṭati.
၃၀၆၂.
3062.
မာလာကမ္မလတာကမ္မ-နာနာရူပဝိစိတ္တိတာ ။
Mālākammalatākamma-nānārūpavicittitā ;
န စ ဝဋ္ဋတိ ဘိက္ခူနံ၊ အဉ္ဇနီ ဇနရဉ္ဇနီ။
Na ca vaṭṭati bhikkhūnaṃ, añjanī janarañjanī.
၃၀၆၃.
3063.
တာဒိသံ ပန ဃံသိတ္ဝာ၊ ဝေဌေတ္ဝာ သုတ္တကေန ဝာ။
Tādisaṃ pana ghaṃsitvā, veṭhetvā suttakena vā;
ဝဠဉ္ဇန္တသ္သ ဘိက္ခုသ္သ၊ န ဒောသော ကောစိ ဝိဇ္ဇတိ။
Vaḷañjantassa bhikkhussa, na doso koci vijjati.
၃၀၆၄.
3064.
ဝဋ္ဋာ ဝာ စတုရသ္သာ ဝာ၊ အဋ္ဌံသာ ဝာပိ အဉ္ဇနီ။
Vaṭṭā vā caturassā vā, aṭṭhaṃsā vāpi añjanī;
ဝဋ္ဋတေဝာတိ နိဒ္ဒိဋ္ဌာ၊ ဝဏ္ဏမဋ္ဌာ န ဝဋ္ဋတိ။
Vaṭṭatevāti niddiṭṭhā, vaṇṇamaṭṭhā na vaṭṭati.
၃၀၆၅.
3065.
တထာဉ္ဇနိသလာကာပိ ၊ အဉ္ဇနိထဝိကာယ စ။
Tathāñjanisalākāpi , añjanithavikāya ca;
နာနာဝဏ္ဏေဟိ သုတ္တေဟိ၊ စိတ္တကမ္မံ န ဝဋ္ဋတိ။
Nānāvaṇṇehi suttehi, cittakammaṃ na vaṭṭati.
၃၀၆၆.
3066.
ဧကဝဏ္ဏေန သုတ္တေန၊ သိပာဋိံ ယေန ကေနစိ။
Ekavaṇṇena suttena, sipāṭiṃ yena kenaci;
ယံ ကိဉ္စိ ပန သိဗ္ဗေတ္ဝာ၊ ဝဠဉ္ဇန္တသ္သ ဝဋ္ဋတိ။
Yaṃ kiñci pana sibbetvā, vaḷañjantassa vaṭṭati.
၃၀၆၇.
3067.
မဏိကံ ပိဠကံ ဝာပိ၊ ပိပ္ဖလေ အာရကဏ္ဋကေ။
Maṇikaṃ piḷakaṃ vāpi, pipphale ārakaṇṭake;
ဌပေတုံ ပန ယံ ကိဉ္စိ၊ န စ ဝဋ္ဋတိ ဘိက္ခုနော။
Ṭhapetuṃ pana yaṃ kiñci, na ca vaṭṭati bhikkhuno.
၃၀၆၈.
3068.
ဒဏ္ဍကေပိ ပရိစ္ဆေဒ-လေခာမတ္တံ တု ဝဋ္ဋတိ။
Daṇḍakepi pariccheda-lekhāmattaṃ tu vaṭṭati;
ဝလိတ္ဝာ စ နခစ္ဆေဒံ၊ ကရောန္တီတိ ဟိ ဝဋ္ဋတိ။
Valitvā ca nakhacchedaṃ, karontīti hi vaṭṭati.
၃၀၆၉.
3069.
ဥတ္တရာရဏိယံ ဝာပိ၊ ဓနုကေ ပေလ္လဒဏ္ဍကေ။
Uttarāraṇiyaṃ vāpi, dhanuke pelladaṇḍake;
မာလာကမ္မာဒိ ယံ ကိဉ္စိ၊ ဝဏ္ဏမဋ္ဌံ န ဝဋ္ဋတိ။
Mālākammādi yaṃ kiñci, vaṇṇamaṭṭhaṃ na vaṭṭati.
၃၀၇၀.
3070.
သဏ္ဍာသေ ဒန္တကဋ္ဌာနံ၊ တထာ ဆေဒနဝာသိယာ။
Saṇḍāse dantakaṭṭhānaṃ, tathā chedanavāsiyā;
ဒ္ဝီသု ပသ္သေသု လောဟေန၊ ဗန္ဓိတုံ ပန ဝဋ္ဋတိ။
Dvīsu passesu lohena, bandhituṃ pana vaṭṭati.
၃၀၇၁.
3071.
တထာ ကတ္တရဒဏ္ဍေပိ၊ စိတ္တကမ္မံ န ဝဋ္ဋတိ။
Tathā kattaradaṇḍepi, cittakammaṃ na vaṭṭati;
ဝဋ္ဋလေခာဝ ဝဋ္ဋန္တိ၊ ဧကာ ဝာ ဒ္ဝေပိ ဟေဋ္ဌတော။
Vaṭṭalekhāva vaṭṭanti, ekā vā dvepi heṭṭhato.
၃၀၇၂.
3072.
ဝိသာဏေ နာဠိယံ ဝာပိ၊ တထေဝာမဏ္ဍသာရကေ။
Visāṇe nāḷiyaṃ vāpi, tathevāmaṇḍasārake;
တေလဘာဇနကေ သဗ္ဗံ၊ ဝဏ္ဏမဋ္ဌံ တု ဝဋ္ဋတိ။
Telabhājanake sabbaṃ, vaṇṇamaṭṭhaṃ tu vaṭṭati.
၃၀၇၃.
3073.
ပာနီယသ္သ ဥဠုင္ကေပိ၊ ဒောဏိယံ ရဇနသ္သပိ။
Pānīyassa uḷuṅkepi, doṇiyaṃ rajanassapi;
ဃဋေ ဖလကပီဌေပိ၊ ဝလယာဓာရကာဒိကေ။
Ghaṭe phalakapīṭhepi, valayādhārakādike.
၃၀၇၄.
3074.
တထာ ပတ္တပိဓာနေ စ၊ တာလဝဏ္ဋေ စ ဗီဇနေ။
Tathā pattapidhāne ca, tālavaṇṭe ca bījane;
ပာဒပုဉ္ဆနိယံ ဝာပိ၊ သမ္မုဉ္ဇနိယမေဝ စ။
Pādapuñchaniyaṃ vāpi, sammuñjaniyameva ca.
၃၀၇၅.
3075.
မဉ္စေ ဘူမတ္ထရေ ပီဌေ၊ ဘိသိဗိမ္ဗောဟနေသု စ။
Mañce bhūmatthare pīṭhe, bhisibimbohanesu ca;
မာလာကမ္မာဒိကံ စိတ္တံ၊ သဗ္ဗမေဝ စ ဝဋ္ဋတိ။
Mālākammādikaṃ cittaṃ, sabbameva ca vaṭṭati.
၃၀၇၆.
3076.
နာနာမဏိမယတ္ထမ္ဘ-ကဝာဋဒ္ဝာရဘိတ္တိကံ ။
Nānāmaṇimayatthambha-kavāṭadvārabhittikaṃ ;
သေနာသနမနုညာတံ၊ ကာ ကထာ ဝဏ္ဏမဋ္ဌကေ။
Senāsanamanuññātaṃ, kā kathā vaṇṇamaṭṭhake.
၃၀၇၇.
3077.
သောဝဏ္ဏိယံ ဒ္ဝာရကဝာဋဗဒ္ဓံ။
Sovaṇṇiyaṃ dvārakavāṭabaddhaṃ;
သုဝဏ္ဏနာနာမဏိဘိတ္တိဘူမိံ။
Suvaṇṇanānāmaṇibhittibhūmiṃ;
န ကိဉ္စိ ဧကမ္ပိ နိသေဓနီယံ။
Na kiñci ekampi nisedhanīyaṃ;
သေနာသနံ ဝဋ္ဋတိ သဗ္ဗမေဝ။
Senāsanaṃ vaṭṭati sabbameva.
၃၀၇၈.
3078.
ဗုဒ္ဓံ ဓမ္မဉ္စ သင္ဃဉ္စ၊ န ဥဒ္ဒိသ္သ ဒဝံ ကရေ။
Buddhaṃ dhammañca saṅghañca, na uddissa davaṃ kare;
မူဂဗ္ဗတာဒိကံ နေဝ၊ ဂဏ္ဟေယ္ယ တိတ္ထိယဗ္ဗတံ။
Mūgabbatādikaṃ neva, gaṇheyya titthiyabbataṃ.
၃၀၇၉.
3079.
ကာယံ ဝာ အင္ဂဇာတံ ဝာ၊ ဦရုံ ဝာ န တု ဒသ္သယေ။
Kāyaṃ vā aṅgajātaṃ vā, ūruṃ vā na tu dassaye;
ဘိက္ခုနီနံ တု တာ ဝာပိ၊ န သိဉ္စေ ဥဒကာဒိနာ။
Bhikkhunīnaṃ tu tā vāpi, na siñce udakādinā.
၃၀၈၀.
3080.
ဝသ္သမညတ္ထ ဝုဋ္ဌော စေ၊ ဘာဂမညတ္ထ ဂဏ္ဟတိ။
Vassamaññattha vuṭṭho ce, bhāgamaññattha gaṇhati;
ဒုက္ကဋံ ပုန ဒာတဗ္ဗံ၊ ဂီဝာ နဋ္ဌေပိ ဇဇ္ဇရေ။
Dukkaṭaṃ puna dātabbaṃ, gīvā naṭṭhepi jajjare.
၃၀၈၁.
3081.
စောဒိတော သော သစေ တေဟိ၊ ဘိက္ခူဟိ န ဒဒေယ္ယတံ။
Codito so sace tehi, bhikkhūhi na dadeyyataṃ;
ဓုရနိက္ခေပနေ တေသံ၊ ဘဏ္ဍဂ္ဃေနေဝ ကာရယေ။
Dhuranikkhepane tesaṃ, bhaṇḍaggheneva kāraye.
၃၀၈၂.
3082.
အကပ္ပိယသမာဒာနံ၊ ကရောတော ဟောတိ ဒုက္ကဋံ။
Akappiyasamādānaṃ, karoto hoti dukkaṭaṃ;
ဒဝာ သိလံ ပဝိဇ္ဈန္တော၊ ဒုက္ကဋာ န စ မုစ္စတိ။
Davā silaṃ pavijjhanto, dukkaṭā na ca muccati.
၃၀၈၃.
3083.
ဂိဟီဂောပကဒာနသ္မိံ၊ န ဒောသော ကောစိ ဂဏ္ဟတော။
Gihīgopakadānasmiṃ, na doso koci gaṇhato;
ပရိစ္ဆေဒနယော ဝုတ္တော၊ သင္ဃစေတိယသန္တကေ။
Paricchedanayo vutto, saṅghacetiyasantake.
၃၀၈၄.
3084.
ယာနံ ပုရိသသံယုတ္တံ၊ ဟတ္ထဝဋ္ဋကမေဝ ဝာ။
Yānaṃ purisasaṃyuttaṃ, hatthavaṭṭakameva vā;
ပာဋင္ကိဉ္စ ဂိလာနသ္သ၊ ဝဋ္ဋတေဝာဘိရူဟိတုံ။
Pāṭaṅkiñca gilānassa, vaṭṭatevābhirūhituṃ.
၃၀၈၅.
3085.
န စ ဘိက္ခုနိယာ သဒ္ဓိံ၊ သမ္ပယောဇေယ္ယ ကိဉ္စိပိ။
Na ca bhikkhuniyā saddhiṃ, sampayojeyya kiñcipi;
ဒုက္ကဋံ ဘိက္ခုနိံ ရာဂာ၊ ဩဘာသေန္တသ္သ ဘိက္ခုနော။
Dukkaṭaṃ bhikkhuniṃ rāgā, obhāsentassa bhikkhuno.
၃၀၈၆.
3086.
ဘိက္ခုနီနံ ဟဝေ ဘိက္ခု၊ ပာတိမောက္ခံ န ဥဒ္ဒိသေ။
Bhikkhunīnaṃ have bhikkhu, pātimokkhaṃ na uddise;
အာပတ္တိံ ဝာ သစေ တာသံ၊ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟေယ္ယ ဒုက္ကဋံ။
Āpattiṃ vā sace tāsaṃ, paṭiggaṇheyya dukkaṭaṃ.
၃၀၈၇.
3087.
အတ္တနော ပရိဘောဂတ္ထံ၊ ဒိန္နမညသ္သ ကသ္သစိ။
Attano paribhogatthaṃ, dinnamaññassa kassaci;
ပရိဘောဂမကတ္ဝာဝ၊ ဒဒတော ပန ဒုက္ကဋံ။
Paribhogamakatvāva, dadato pana dukkaṭaṃ.
၃၀၈၈.
3088.
အသပ္ပာယံ သစေ သဗ္ဗံ၊ အပနေတုမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။
Asappāyaṃ sace sabbaṃ, apanetumpi vaṭṭati;
အဂ္ဂံ ဂဟေတ္ဝာ ဒာတုံ ဝာ၊ ပတ္တာဒီသုပ္ယယံ နယော။
Aggaṃ gahetvā dātuṃ vā, pattādīsupyayaṃ nayo.
၃၀၈၉.
3089.
ပဉ္စဝဂ္ဂူပသမ္ပဒာ ၊ ဂုဏင္ဂုဏဥပာဟနာ။
Pañcavaggūpasampadā , guṇaṅguṇaupāhanā;
စမ္မတ္ထာရော ဓုဝန္ဟာနံ၊ မဇ္ဈဒေသေ န ဝဋ္ဋတိ။
Cammatthāro dhuvanhānaṃ, majjhadese na vaṭṭati.
၃၀၉၀.
3090.
သမ္ဗာဓသ္သ စ သာမန္တာ၊ သတ္ထကမ္မံ ဒုဝင္ဂုလာ။
Sambādhassa ca sāmantā, satthakammaṃ duvaṅgulā;
ဝာရိတံ၊ ဝတ္ထိကမ္မမ္ပိ၊ သမ္ဗာဓေယေဝ သတ္ထုနာ။
Vāritaṃ, vatthikammampi, sambādheyeva satthunā.
၃၀၉၁.
3091.
ပဏ္ဏာနိ အဇ္ဇုကာဒီနံ၊ လောဏံ ဝာ ဥဏ္ဟယာဂုယာ။
Paṇṇāni ajjukādīnaṃ, loṇaṃ vā uṇhayāguyā;
ပက္ခိပိတ္ဝာန ပာကတ္ထံ၊ စာလေတုံ န စ ဝဋ္ဋတိ။
Pakkhipitvāna pākatthaṃ, cāletuṃ na ca vaṭṭati.
၃၀၉၂.
3092.
သစေ ပရိသမညသ္သ၊ ဥပဠာလေတိ ဒုက္ကဋံ။
Sace parisamaññassa, upaḷāleti dukkaṭaṃ;
တတ္ထ စာဒီနဝံ တသ္သ၊ ဝတ္တုံ ပန စ ဝဋ္ဋတိ။
Tattha cādīnavaṃ tassa, vattuṃ pana ca vaṭṭati.
၃၀၉၃.
3093.
‘‘မက္ခနံ ဂူထမုတ္တေဟိ၊ ဂတေန န္ဟာယိတုံ ဝိယ။
‘‘Makkhanaṃ gūthamuttehi, gatena nhāyituṃ viya;
ကတံ နိသ္သာယ ဒုသ္သီလံ၊ တယာ ဝိဟရတာ’’တိ စ။
Kataṃ nissāya dussīlaṃ, tayā viharatā’’ti ca.
၃၀၉၄.
3094.
ဘတ္တဂ္ဂေ ယာဂုပာနေ စ၊ အန္တောဂာမေ စ ဝီထိယံ။
Bhattagge yāgupāne ca, antogāme ca vīthiyaṃ;
အန္ဓကာရေ အနာဝဇ္ဇော၊ ဧကာဝတ္တော စ ဗ္ယာဝဋော။
Andhakāre anāvajjo, ekāvatto ca byāvaṭo.
၃၀၉၅.
3095.
သုတ္တော ခာဒဉ္စ ဘုဉ္ဇန္တော၊ ဝစ္စံ မုတ္တမ္ပိ ဝာ ကရံ။
Sutto khādañca bhuñjanto, vaccaṃ muttampi vā karaṃ;
ဝန္ဒနာ တေရသန္နံ တု၊ အယုတ္တတ္ထေန ဝာရိတာ။
Vandanā terasannaṃ tu, ayuttatthena vāritā.
၃၀၉၆.
3096.
နဂ္ဂော အနုပသမ္ပန္နော၊ နာနာသံဝာသကောပိ စ။
Naggo anupasampanno, nānāsaṃvāsakopi ca;
ယော ပစ္ဆာ ဥပသမ္ပန္နော၊ ဥက္ခိတ္တော မာတုဂာမကော။
Yo pacchā upasampanno, ukkhitto mātugāmako.
၃၀၉၇.
3097.
ဧကာဒသ အဘဗ္ဗာ စ၊ ဂရုကဋ္ဌာ စ ပဉ္စိမေ။
Ekādasa abhabbā ca, garukaṭṭhā ca pañcime;
ဝန္ဒတော ဒုက္ကဋံ ဝုတ္တံ၊ ဗာဝီသတိ စ ပုဂ္ဂလေ။
Vandato dukkaṭaṃ vuttaṃ, bāvīsati ca puggale.
၃၀၉၈.
3098.
ယော ပုရေ ဥပသမ္ပန္နော၊ နာနာသံဝာသဝုဍ္ဎကော။
Yo pure upasampanno, nānāsaṃvāsavuḍḍhako;
ဓမ္မဝာဒီ စ သမ္ဗုဒ္ဓော၊ ဝန္ဒနီယာ တယော ဣမေ။
Dhammavādī ca sambuddho, vandanīyā tayo ime.
၃၀၉၉.
3099.
တဇ္ဇနာဒိကတေ ဧတ္ထ၊ စတုရော ပန ပုဂ္ဂလေ။
Tajjanādikate ettha, caturo pana puggale;
ဝန္ဒတောပိ အနာပတ္တိ၊ တေဟိ ကမ္မဉ္စ ကုဗ္ဗတော။
Vandatopi anāpatti, tehi kammañca kubbato.
၃၁၀၀.
3100.
အဓိဋ္ဌာနံ ပနေကသ္သ၊ ဒ္ဝိန္နံ ဝာ တိဏ္ဏမေဝ ဝာ။
Adhiṭṭhānaṃ panekassa, dvinnaṃ vā tiṇṇameva vā;
ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မမုဒ္ဒိဋ္ဌံ၊ တတော ဥဒ္ဓံ နိဝာရဏံ။
Diṭṭhāvikammamuddiṭṭhaṃ, tato uddhaṃ nivāraṇaṃ.
၃၁၀၁.
3101.
သန္ဒိဋ္ဌော ဟောတိ သမ္ဘတ္တော၊ ဇီဝတာလပိတောပိ စ။
Sandiṭṭho hoti sambhatto, jīvatālapitopi ca;
ဂဟိတတ္တမနော ဟောတိ၊ ဝိသ္သာသော ပဉ္စဓာ သိယာ။
Gahitattamano hoti, vissāso pañcadhā siyā.
၃၁၀၂.
3102.
သီလဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိ စ၊ အာစာရာဇီဝသမ္ဘဝာ။
Sīladiṭṭhivipatti ca, ācārājīvasambhavā;
ဝိပတ္တိယော စတသ္သောဝ၊ ဝုတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။
Vipattiyo catassova, vuttā ādiccabandhunā.
၃၁၀၃.
3103.
တတ္ထ အပ္ပဋိကမ္မာ စ၊ ယာ စ ဝုဋ္ဌာနဂာမိနီ။
Tattha appaṭikammā ca, yā ca vuṭṭhānagāminī;
အာပတ္တိယော ဒုဝေ သီလ-ဝိပတ္တီတိ ပကာသိတာ။
Āpattiyo duve sīla-vipattīti pakāsitā.
၃၁၀၄.
3104.
အန္တဂ္ဂာဟိကဒိဋ္ဌိ စ၊ ယာ ဒိဋ္ဌိ ဒသဝတ္ထုကာ။
Antaggāhikadiṭṭhi ca, yā diṭṭhi dasavatthukā;
အယံ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တီတိ၊ ဒုဝိဓာ ဒိဋ္ဌိ ဒီပိတာ။
Ayaṃ diṭṭhivipattīti, duvidhā diṭṭhi dīpitā.
၃၁၀၅.
3105.
ဒေသနာဂာမိနိကာ ယာ စ၊ ပဉ္စ ထုလ္လစ္စယာဒိကာ။
Desanāgāminikā yā ca, pañca thullaccayādikā;
ဝုတ္တာစာရဝိပတ္တီတိ၊ အာစာရကုသလေန သာ။
Vuttācāravipattīti, ācārakusalena sā.
၃၁၀၆.
3106.
ကုဟနာဒိပ္ပဝတ္တော ဟိ၊ မိစ္ဆာဇီဝောတိ ဒီပိတော။
Kuhanādippavatto hi, micchājīvoti dīpito;
အာဇီဝပစ္စယာပတ္တိ၊ ဆဗ္ဗိဓာတိ ပကာသိတာ။
Ājīvapaccayāpatti, chabbidhāti pakāsitā.
၃၁၀၇.
3107.
ကမ္မုနာ လဒ္ဓိသီမာဟိ၊ နာနာသံဝာသကာ တယော။
Kammunā laddhisīmāhi, nānāsaṃvāsakā tayo;
ဥက္ခိတ္တော တိဝိဓော ကမ္မ-နာနာသံဝာသကော မတော။
Ukkhitto tividho kamma-nānāsaṃvāsako mato.
၃၁၀၈.
3108.
အဓမ္မဝာဒိပက္ခသ္မိံ၊ နိသိန္နောဝ ဝိစိန္တိယံ။
Adhammavādipakkhasmiṃ, nisinnova vicintiyaṃ;
‘‘ဓမ္မဝာဒီ ပနေတေ’’တိ၊ ဥပ္ပန္နေ ပန မာနသေ။
‘‘Dhammavādī panete’’ti, uppanne pana mānase.
၃၁၀၉.
3109.
နာနာသံဝာသကော နာမ၊ လဒ္ဓိယာယံ ပကာသိတော။
Nānāsaṃvāsako nāma, laddhiyāyaṃ pakāsito;
တတ္ရဋ္ဌော ပန သော ဒ္ဝိန္နံ၊ ကမ္မံ ကောပေတိ သင္ဃိကံ။
Tatraṭṭho pana so dvinnaṃ, kammaṃ kopeti saṅghikaṃ.
၃၁၁၀.
3110.
ဗဟိသီမာဂတော သီမာ-နာနာသံဝာသကော မတော။
Bahisīmāgato sīmā-nānāsaṃvāsako mato;
နာနာသံဝာသကာ ဧဝံ၊ တယော ဝုတ္တာ မဟေသိနာ။
Nānāsaṃvāsakā evaṃ, tayo vuttā mahesinā.
၃၁၁၁.
3111.
စုတော အနုပသမ္ပန္နော၊ နာနာသံဝာသကာ တယော။
Cuto anupasampanno, nānāsaṃvāsakā tayo;
ဘိက္ခူနေကာဒသာဘဗ္ဗာ၊ အသံဝာသာ ဣမေ သိယုံ။
Bhikkhūnekādasābhabbā, asaṃvāsā ime siyuṃ.
၃၁၁၂.
3112.
အသံဝာသသ္သ သဗ္ဗသ္သ၊ တထာ ကမ္မာရဟသ္သ စ။
Asaṃvāsassa sabbassa, tathā kammārahassa ca;
သင္ဃေ ဥမ္မတ္တကာဒီနံ၊ ပဋိက္ခေပော န ရူဟတိ။
Saṅghe ummattakādīnaṃ, paṭikkhepo na rūhati.
၃၁၁၃.
3113.
သသံဝာသေကသီမဋ္ဌ-ပကတတ္တသ္သ ဘိက္ခုနော။
Sasaṃvāsekasīmaṭṭha-pakatattassa bhikkhuno;
ဝစနေန ပဋိက္ခေပော၊ ရူဟတာနန္တရသ္သပိ။
Vacanena paṭikkhepo, rūhatānantarassapi.
၃၁၁၄.
3114.
ဘိက္ခု အာပဇ္ဇတာပတ္တိံ၊ အာကာရေဟိ ပနစ္ဆဟိ။
Bhikkhu āpajjatāpattiṃ, ākārehi panacchahi;
ဝုတ္တာ သမဏကပ္ပာ စ၊ ပဉ္စ၊ ပဉ္စ ဝိသုဒ္ဓိယော။
Vuttā samaṇakappā ca, pañca, pañca visuddhiyo.
၃၁၁၅.
3115.
နိဒာနံ ပုဂ္ဂလံ ဝတ္ထုံ၊ ဝိဓိံ ပညတ္တိယာ ပန။
Nidānaṃ puggalaṃ vatthuṃ, vidhiṃ paññattiyā pana;
ဝိပတ္တာပတ္တနာပတ္တိ၊ သမုဋ္ဌာနနယမ္ပိ စ။
Vipattāpattanāpatti, samuṭṭhānanayampi ca.
၃၁၁၆.
3116.
ဝဇ္ဇကမ္မက္ရိယာသညာ၊ စိတ္တာဏတ္တိဝိဓိံ ပန။
Vajjakammakriyāsaññā, cittāṇattividhiṃ pana;
တထေဝင္ဂဝိဓာနဉ္စ၊ ဝေဒနာ ကုသလတ္တိကံ။
Tathevaṅgavidhānañca, vedanā kusalattikaṃ.
၃၁၁၇.
3117.
သတ္တရသဝိဓံ ဧတံ၊ ဒသ္သေတ္ဝာ လက္ခဏံ ဗုဓော။
Sattarasavidhaṃ etaṃ, dassetvā lakkhaṇaṃ budho;
သိက္ခာပဒေသု ယောဇေယ္ယ၊ တတ္ထ တတ္ထ ယထာရဟံ။
Sikkhāpadesu yojeyya, tattha tattha yathārahaṃ.
၃၁၁၈.
3118.
နိဒာနံ တတ္ထ ဝေသာလီ၊ တထာ ရာဇဂဟံ ပုရံ။
Nidānaṃ tattha vesālī, tathā rājagahaṃ puraṃ;
သာဝတ္ထာဠဝိ ကောသမ္ဗီ၊ သက္ကဘဂ္ဂာ ပကာသိတာ။
Sāvatthāḷavi kosambī, sakkabhaggā pakāsitā.
၃၁၁၉.
3119.
ဒသ ဝေသာလိယာ ဝုတ္တာ၊ ဧကဝီသံ ဂိရိဗ္ဗဇေ။
Dasa vesāliyā vuttā, ekavīsaṃ giribbaje;
သတာနိ ဟိ ဆ ဦနာနိ၊ တီဏိ သာဝတ္ထိယာ သိယုံ။
Satāni hi cha ūnāni, tīṇi sāvatthiyā siyuṃ.
၃၁၂၀.
3120.
ဆ ပနာဠဝိယံ ဝုတ္တာ၊ အဋ္ဌ ကောသမ္ဗိယံ ကတာ။
Cha panāḷaviyaṃ vuttā, aṭṭha kosambiyaṃ katā;
အဋ္ဌ သက္ကေသု ပညတ္တာ၊ တယော ဘဂ္ဂေ ပကာသိတာ။
Aṭṭha sakkesu paññattā, tayo bhagge pakāsitā.
၃၁၂၁.
3121.
တေဝီသတိဝိဓာ ဝုတ္တာ၊ သုဒိန္နဓနိယာဒယော။
Tevīsatividhā vuttā, sudinnadhaniyādayo;
ဘိက္ခူနံ ပာတိမောက္ခသ္မိံ၊ အာဒိကမ္မိကပုဂ္ဂလာ။
Bhikkhūnaṃ pātimokkhasmiṃ, ādikammikapuggalā.
၃၁၂၂.
3122.
ဘိက္ခုနီနံ တထာ ပာတိ-မောက္ခသ္မိံ အာဒိကမ္မိကာ။
Bhikkhunīnaṃ tathā pāti-mokkhasmiṃ ādikammikā;
ထုလ္လနန္ဒာဒယော သတ္တ၊ သဗ္ဗေ တိံသ ဘဝန္တိ တေ။
Thullanandādayo satta, sabbe tiṃsa bhavanti te.
၃၁၂၃.
3123.
တရုံ တိမူလံ နဝပတ္တမေနံ။
Taruṃ timūlaṃ navapattamenaṃ;
ဒ္ဝယင္ကုရံ သတ္တဖလံ ဆပုပ္ဖံ။
Dvayaṅkuraṃ sattaphalaṃ chapupphaṃ;
ဇာနာတိ ယော ဒ္ဝိပ္ပဘဝံ ဒ္ဝိသာခံ။
Jānāti yo dvippabhavaṃ dvisākhaṃ;
ဇာနာတိ ပညတ္တိမသေသတော သော။
Jānāti paññattimasesato so.
၃၁၂၄.
3124.
ဣတိ ပရမမိမံ ဝိနိစ္ဆယံ။
Iti paramamimaṃ vinicchayaṃ;
မဓုရပဒတ္ထမနာကုလံ တု ယော။
Madhurapadatthamanākulaṃ tu yo;
ပဌတိ သုဏတိ ပုစ္ဆတေ စ သော။
Paṭhati suṇati pucchate ca so;
ဘဝတုပာလိသမော ဝိနိစ္ဆယေ။
Bhavatupālisamo vinicchaye.
ဣတိ ဝိနယဝိနိစ္ဆယေ ပကိဏ္ဏကဝိနိစ္ဆယကထာ သမတ္တာ။
Iti vinayavinicchaye pakiṇṇakavinicchayakathā samattā.