Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā |
ਪਕ੍ਖਗਣਨਾਦਿਉਗ੍ਗਹਣਾਨੁਜਾਨਨਕਥਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ
Pakkhagaṇanādiuggahaṇānujānanakathādivaṇṇanā
੧੫੬. ਕਤਿਮੀਤਿ ਤਿਥਿ-ਸਦ੍ਦਾਪੇਕ੍ਖਂ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ।
156.Katimīti tithi-saddāpekkhaṃ itthiliṅgaṃ daṭṭhabbaṃ.
੧੬੩. ਉਤੁવਸ੍ਸੇਯੇવਾਤਿ ਹੇਮਨ੍ਤਗਿਮ੍ਹੇਸੁਯੇવ।
163.Utuvasseyevāti hemantagimhesuyeva.
੧੬੪. વਿਞ੍ਞਾਪੇਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਮਨਸਾ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਕਾਯવਿਕਾਰਕਰਣਮੇવ વਿਞ੍ਞਾਪਨਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਦਾਤਬ੍ਬਾ ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧੀਤਿ ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਦਾਯਕੇਨ ਪੁਨ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਦਾਤਬ੍ਬਾ। ‘‘ਭੂਤਂਯੇવ વਾ ਸਾਮਣੇਰਭਾવਂ ਆਰੋਚੇਤੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਊਨવੀਸਤਿવਸ੍ਸਕਾਲੇ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ, ਅਨ੍ਤਿਮવਤ੍ਥੁਅਜ੍ਝਾਪਨ੍ਨਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਾਦੀਨਂ વਾ ਯਾવ ਭਿਕ੍ਖੁਪਟਿਞ੍ਞਾ વਤ੍ਤਤਿ, ਤਾવ ਤੇਹਿ ਆਹਟਾਪਿ ਛਨ੍ਦਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿ ਆਗਚ੍ਛਤਿ। ਯਦਾ ਪਨ ਤੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਾਮਣੇਰਾਦਿਭਾવਂ ਪਟਿਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯੇવ ਨਾਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਪਾਲ਼ਿਯਮ੍ਪਿ ਹਿ ‘‘ਦਿਨ੍ਨਾਯ ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਸਙ੍ਘਪ੍ਪਤ੍ਤੋ વਿਬ੍ਭਮਤਿ…ਪੇ॰… ਪਣ੍ਡਕੋ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤੋ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਉਭਤੋਬ੍ਯਞ੍ਜਨਕੋ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ, ਆਹਟਾ ਹੋਤਿ ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪਣ੍ਡਕਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁਪਟਿਞ੍ਞਾਯ વਤ੍ਤਮਾਨਕਾਲੇਸੁ ਛਨ੍ਦਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਆਗਮਨਂ ਸਿਦ੍ਧਮੇવ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਸ ਨਯੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾ’’ਤਿ। ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤવੇਦਨਾਟ੍ਟਾਨਂ ਪਨ ਪਕਤਤ੍ਤਾ ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗੇ ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕਾਦਿਭਾવੇ ਪਟਿਞ੍ਞਾਤੇਪਿ ਤੇਸਂ ਸਙ੍ਘਪ੍ਪਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇਨੇવ ਛਨ੍ਦਾਦਿ ਆਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ।
164.Viññāpetīti ettha manasā cintetvā kāyavikārakaraṇameva viññāpananti daṭṭhabbaṃ. Pāḷiyaṃ aññassa dātabbā pārisuddhīti pārisuddhidāyakena puna aññassa bhikkhuno santike dātabbā. ‘‘Bhūtaṃyeva vā sāmaṇerabhāvaṃ ārocetī’’ti vuttattā ūnavīsativassakāle upasampannassa, antimavatthuajjhāpannasikkhāpaccakkhātādīnaṃ vā yāva bhikkhupaṭiññā vattati, tāva tehi āhaṭāpi chandapārisuddhi āgacchati. Yadā pana te attano sāmaṇerādibhāvaṃ paṭijānanti, tato paṭṭhāyeva nāgacchatīti dassitanti daṭṭhabbaṃ. Pāḷiyampi hi ‘‘dinnāya pārisuddhiyā saṅghappatto vibbhamati…pe… paṇḍako paṭijānāti. Tiracchānagato paṭijānāti. Ubhatobyañjanako paṭijānāti, āhaṭā hoti pārisuddhī’’ti vuttattā paṇḍakādīnampi bhikkhupaṭiññāya vattamānakālesu chandapārisuddhiyā āgamanaṃ siddhameva. Tenāha ‘‘esa nayo sabbatthā’’ti. Ummattakakhittacittavedanāṭṭānaṃ pana pakatattā antarāmagge ummattakādibhāve paṭiññātepi tesaṃ saṅghappattamatteneva chandādi āgacchatīti daṭṭhabbaṃ.
‘‘ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਹਤ੍ਥਪਾਸ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਗਣਪੁਗ੍ਗਲੇਸੁ ਛਨ੍ਦਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਅਨਾਗਮਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ‘‘ਸਙ੍ਘਪ੍ਪਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਹਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਬਿਲ਼ਾਲਸਙ੍ਖਲਿਕਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧੀਤਿ ਬਿਲ਼ਾਲਗੀવਾਯ ਬਨ੍ਧਨਸਙ੍ਖਲਿਕਸਦਿਸਾ ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿ ਨਾਮ, ਯਥਾ ਸਙ੍ਖਲਿਕਾ ਬਿਲ਼ਾਲੇ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਏવ ਆਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਅਨਾਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਤਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਤ੍ਤਾ, ਏવਮਯਂ ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਪੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਥ વਾ ਯਥਾ ਸਙ੍ਖਲਿਕਾਯ ਪਠਮવਲਯਂ ਦੁਤਿਯવਲਯਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਨ ਤਤਿਯવਲਯਂ, ਏવਮਯਮ੍ਪੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਉਪਲਕ੍ਖਣਮਤ੍ਤਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਬਿਲ਼ਾਲ-ਗ੍ਗਹਣਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ।
‘‘Bhikkhūnaṃ hatthapāsa’’nti iminā gaṇapuggalesu chandapārisuddhiyā anāgamanaṃ dasseti. ‘‘Saṅghappatto’’ti hi pāḷiyaṃ vuttaṃ. Biḷālasaṅkhalikapārisuddhīti biḷālagīvāya bandhanasaṅkhalikasadisā pārisuddhi nāma, yathā saṅkhalikā biḷāle āgacchante eva āgacchati, na anāgacchante tappaṭibaddhattā, evamayaṃ pārisuddhipīti attho. Atha vā yathā saṅkhalikāya paṭhamavalayaṃ dutiyavalayaṃ pāpuṇāti, na tatiyavalayaṃ, evamayampīti adhippāyo. Upalakkhaṇamattañcettha biḷāla-ggahaṇaṃ daṭṭhabbaṃ.
ਪਕ੍ਖਗਣਨਾਦਿਉਗ੍ਗਹਣਾਨੁਜਾਨਨਕਥਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Pakkhagaṇanādiuggahaṇānujānanakathādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Mahāvaggapāḷi
੮੪. ਪਕ੍ਖਗਣਨਾਦਿਉਗ੍ਗਹਣਾਨੁਜਾਨਨਾ • 84. Pakkhagaṇanādiuggahaṇānujānanā
੮੬. ਦਿਸਂਗਮਿਕਾਦਿવਤ੍ਥੁ • 86. Disaṃgamikādivatthu
੮੭. ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਦਾਨਕਥਾ • 87. Pārisuddhidānakathā
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā
ਪਕ੍ਖਗਣਨਾਦਿਉਗ੍ਗਹਣਾਨੁਜਾਨਨਕਥਾ • Pakkhagaṇanādiuggahaṇānujānanakathā
ਦਿਸਂਗਮਿਕਾਦਿવਤ੍ਥੁਕਥਾ • Disaṃgamikādivatthukathā
ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਦਾਨਕਥਾ • Pārisuddhidānakathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā
ਦਿਸਂਗਮਿਕਾਦਿવਤ੍ਥੁਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Disaṃgamikādivatthukathāvaṇṇanā
ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਦਾਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Pārisuddhidānakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā
ਦਿਸਂਗਮਿਕਾਦਿવਤ੍ਥੁਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Disaṃgamikādivatthukathāvaṇṇanā
ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਦਾਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Pārisuddhidānakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi
੮੪. ਪਕ੍ਖਗਣਨਾਦਿਉਗ੍ਗਹਣਾਨੁਜਾਨਨਕਥਾ • 84. Pakkhagaṇanādiuggahaṇānujānanakathā
੮੬. ਦਿਸਂਗਮਿਕਾਦਿવਤ੍ਥੁਕਥਾ • 86. Disaṃgamikādivatthukathā
੮੭. ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਦਾਨਕਥਾ • 87. Pārisuddhidānakathā