Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā |
പക്ഖഗണനാദിഉഗ്ഗഹണാനുജാനനകഥാദിവണ്ണനാ
Pakkhagaṇanādiuggahaṇānujānanakathādivaṇṇanā
൧൫൬. കതിമീതി തിഥി-സദ്ദാപേക്ഖം ഇത്ഥിലിങ്ഗം ദട്ഠബ്ബം.
156.Katimīti tithi-saddāpekkhaṃ itthiliṅgaṃ daṭṭhabbaṃ.
൧൬൩. ഉതുവസ്സേയേവാതി ഹേമന്തഗിമ്ഹേസുയേവ.
163.Utuvasseyevāti hemantagimhesuyeva.
൧൬൪. വിഞ്ഞാപേതീതി ഏത്ഥ മനസാ ചിന്തേത്വാ കായവികാരകരണമേവ വിഞ്ഞാപനന്തി ദട്ഠബ്ബം. പാളിയം അഞ്ഞസ്സ ദാതബ്ബാ പാരിസുദ്ധീതി പാരിസുദ്ധിദായകേന പുന അഞ്ഞസ്സ ഭിക്ഖുനോ സന്തികേ ദാതബ്ബാ. ‘‘ഭൂതംയേവ വാ സാമണേരഭാവം ആരോചേതീ’’തി വുത്തത്താ ഊനവീസതിവസ്സകാലേ ഉപസമ്പന്നസ്സ, അന്തിമവത്ഥുഅജ്ഝാപന്നസിക്ഖാപച്ചക്ഖാതാദീനം വാ യാവ ഭിക്ഖുപടിഞ്ഞാ വത്തതി, താവ തേഹി ആഹടാപി ഛന്ദപാരിസുദ്ധി ആഗച്ഛതി. യദാ പന തേ അത്തനോ സാമണേരാദിഭാവം പടിജാനന്തി, തതോ പട്ഠായേവ നാഗച്ഛതീതി ദസ്സിതന്തി ദട്ഠബ്ബം. പാളിയമ്പി ഹി ‘‘ദിന്നായ പാരിസുദ്ധിയാ സങ്ഘപ്പത്തോ വിബ്ഭമതി…പേ॰… പണ്ഡകോ പടിജാനാതി. തിരച്ഛാനഗതോ പടിജാനാതി. ഉഭതോബ്യഞ്ജനകോ പടിജാനാതി, ആഹടാ ഹോതി പാരിസുദ്ധീ’’തി വുത്തത്താ പണ്ഡകാദീനമ്പി ഭിക്ഖുപടിഞ്ഞായ വത്തമാനകാലേസു ഛന്ദപാരിസുദ്ധിയാ ആഗമനം സിദ്ധമേവ. തേനാഹ ‘‘ഏസ നയോ സബ്ബത്ഥാ’’തി. ഉമ്മത്തകഖിത്തചിത്തവേദനാട്ടാനം പന പകതത്താ അന്തരാമഗ്ഗേ ഉമ്മത്തകാദിഭാവേ പടിഞ്ഞാതേപി തേസം സങ്ഘപ്പത്തമത്തേനേവ ഛന്ദാദി ആഗച്ഛതീതി ദട്ഠബ്ബം.
164.Viññāpetīti ettha manasā cintetvā kāyavikārakaraṇameva viññāpananti daṭṭhabbaṃ. Pāḷiyaṃ aññassa dātabbā pārisuddhīti pārisuddhidāyakena puna aññassa bhikkhuno santike dātabbā. ‘‘Bhūtaṃyeva vā sāmaṇerabhāvaṃ ārocetī’’ti vuttattā ūnavīsativassakāle upasampannassa, antimavatthuajjhāpannasikkhāpaccakkhātādīnaṃ vā yāva bhikkhupaṭiññā vattati, tāva tehi āhaṭāpi chandapārisuddhi āgacchati. Yadā pana te attano sāmaṇerādibhāvaṃ paṭijānanti, tato paṭṭhāyeva nāgacchatīti dassitanti daṭṭhabbaṃ. Pāḷiyampi hi ‘‘dinnāya pārisuddhiyā saṅghappatto vibbhamati…pe… paṇḍako paṭijānāti. Tiracchānagato paṭijānāti. Ubhatobyañjanako paṭijānāti, āhaṭā hoti pārisuddhī’’ti vuttattā paṇḍakādīnampi bhikkhupaṭiññāya vattamānakālesu chandapārisuddhiyā āgamanaṃ siddhameva. Tenāha ‘‘esa nayo sabbatthā’’ti. Ummattakakhittacittavedanāṭṭānaṃ pana pakatattā antarāmagge ummattakādibhāve paṭiññātepi tesaṃ saṅghappattamatteneva chandādi āgacchatīti daṭṭhabbaṃ.
‘‘ഭിക്ഖൂനം ഹത്ഥപാസ’’ന്തി ഇമിനാ ഗണപുഗ്ഗലേസു ഛന്ദപാരിസുദ്ധിയാ അനാഗമനം ദസ്സേതി. ‘‘സങ്ഘപ്പത്തോ’’തി ഹി പാളിയം വുത്തം. ബിളാലസങ്ഖലികപാരിസുദ്ധീതി ബിളാലഗീവായ ബന്ധനസങ്ഖലികസദിസാ പാരിസുദ്ധി നാമ, യഥാ സങ്ഖലികാ ബിളാലേ ആഗച്ഛന്തേ ഏവ ആഗച്ഛതി, ന അനാഗച്ഛന്തേ തപ്പടിബദ്ധത്താ, ഏവമയം പാരിസുദ്ധിപീതി അത്ഥോ. അഥ വാ യഥാ സങ്ഖലികായ പഠമവലയം ദുതിയവലയം പാപുണാതി, ന തതിയവലയം, ഏവമയമ്പീതി അധിപ്പായോ. ഉപലക്ഖണമത്തഞ്ചേത്ഥ ബിളാല-ഗ്ഗഹണം ദട്ഠബ്ബം.
‘‘Bhikkhūnaṃ hatthapāsa’’nti iminā gaṇapuggalesu chandapārisuddhiyā anāgamanaṃ dasseti. ‘‘Saṅghappatto’’ti hi pāḷiyaṃ vuttaṃ. Biḷālasaṅkhalikapārisuddhīti biḷālagīvāya bandhanasaṅkhalikasadisā pārisuddhi nāma, yathā saṅkhalikā biḷāle āgacchante eva āgacchati, na anāgacchante tappaṭibaddhattā, evamayaṃ pārisuddhipīti attho. Atha vā yathā saṅkhalikāya paṭhamavalayaṃ dutiyavalayaṃ pāpuṇāti, na tatiyavalayaṃ, evamayampīti adhippāyo. Upalakkhaṇamattañcettha biḷāla-ggahaṇaṃ daṭṭhabbaṃ.
പക്ഖഗണനാദിഉഗ്ഗഹണാനുജാനനകഥാദിവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Pakkhagaṇanādiuggahaṇānujānanakathādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / മഹാവഗ്ഗപാളി • Mahāvaggapāḷi
൮൪. പക്ഖഗണനാദിഉഗ്ഗഹണാനുജാനനാ • 84. Pakkhagaṇanādiuggahaṇānujānanā
൮൬. ദിസംഗമികാദിവത്ഥു • 86. Disaṃgamikādivatthu
൮൭. പാരിസുദ്ധിദാനകഥാ • 87. Pārisuddhidānakathā
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvagga-aṭṭhakathā
പക്ഖഗണനാദിഉഗ്ഗഹണാനുജാനനകഥാ • Pakkhagaṇanādiuggahaṇānujānanakathā
ദിസംഗമികാദിവത്ഥുകഥാ • Disaṃgamikādivatthukathā
പാരിസുദ്ധിദാനകഥാ • Pārisuddhidānakathā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā
ദിസംഗമികാദിവത്ഥുകഥാവണ്ണനാ • Disaṃgamikādivatthukathāvaṇṇanā
പാരിസുദ്ധിദാനകഥാവണ്ണനാ • Pārisuddhidānakathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā
ദിസംഗമികാദിവത്ഥുകഥാവണ്ണനാ • Disaṃgamikādivatthukathāvaṇṇanā
പാരിസുദ്ധിദാനകഥാവണ്ണനാ • Pārisuddhidānakathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi
൮൪. പക്ഖഗണനാദിഉഗ്ഗഹണാനുജാനനകഥാ • 84. Pakkhagaṇanādiuggahaṇānujānanakathā
൮൬. ദിസംഗമികാദിവത്ഥുകഥാ • 86. Disaṃgamikādivatthukathā
൮൭. പാരിസുദ്ധിദാനകഥാ • 87. Pārisuddhidānakathā