| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi |
२७५. पालिलेय्यकगमनकथा
275. Pālileyyakagamanakathā
४६७. पालिलेय्यकन्ति पलिलवनसण्डे वसन्तहत्थिनागं। ‘‘हत्थी’’ति च ‘‘नागो’’ति च द्विन्नं सद्दानं परियायभावेन वुत्तत्ता अधिकत्थोति आह ‘‘महाहत्थी’’ति। पुरतो पुरतो गच्छन्तेहि तेहि हत्थिआदीहि छिन्नग्गानीति योजना। ओभग्गोभग्गन्ति भञ्जित्वा अधोपातितं ओभग्गन्ति दस्सेन्तो आह ‘‘भञ्जित्वा भञ्जित्वा पातित’’न्ति। ‘‘उच्चट्ठानतो’’ति इमिना अवत्यूपसग्गस्स अधोत्थं नयेन दस्सेति। एतस्साति हत्थिनागस्स। तेति हत्थिआदयो। तेहीति हत्थिआदीहि। पिवन्तेहि तेहीति योजना। कद्दमोदकानीति कद्दमेन संसट्ठानि उदकानि।
467.Pālileyyakanti palilavanasaṇḍe vasantahatthināgaṃ. ‘‘Hatthī’’ti ca ‘‘nāgo’’ti ca dvinnaṃ saddānaṃ pariyāyabhāvena vuttattā adhikatthoti āha ‘‘mahāhatthī’’ti. Purato purato gacchantehi tehi hatthiādīhi chinnaggānīti yojanā. Obhaggobhagganti bhañjitvā adhopātitaṃ obhagganti dassento āha ‘‘bhañjitvā bhañjitvā pātita’’nti. ‘‘Uccaṭṭhānato’’ti iminā avatyūpasaggassa adhotthaṃ nayena dasseti. Etassāti hatthināgassa. Teti hatthiādayo. Tehīti hatthiādīhi. Pivantehi tehīti yojanā. Kaddamodakānīti kaddamena saṃsaṭṭhāni udakāni.
ईसादन्तस्साति एत्थ ईसाय सदिसो दन्तो इमस्साति ईसादन्तोति दस्सेन्तो आह ‘‘रथईसासदिसदन्तस्सा’’ति। ‘‘रथईसा’’ति इमिना नङ्गलईसं निवत्तेति। यदेकोति यं एको। यंसद्दो कारणत्थोति आह ‘‘यस्मा’’ति। अस्स नागस्साति हत्थिनागस्स। नागेनाति बुद्धनागेन।
Īsādantassāti ettha īsāya sadiso danto imassāti īsādantoti dassento āha ‘‘rathaīsāsadisadantassā’’ti. ‘‘Rathaīsā’’ti iminā naṅgalaīsaṃ nivatteti. Yadekoti yaṃ eko. Yaṃsaddo kāraṇatthoti āha ‘‘yasmā’’ti. Assa nāgassāti hatthināgassa. Nāgenāti buddhanāgena.
यथाभिरन्तन्ति एत्थ कित्तकं कालं रमतीति आह ‘‘तेमास’’न्ति। एत्तावताति एत्तकेन तेमासविहरणेन। पत्थटा अहोसीति सम्बन्धो। सब्बत्थाति सब्बस्मिं जम्बुदीपतले।
Yathābhirantanti ettha kittakaṃ kālaṃ ramatīti āha ‘‘temāsa’’nti. Ettāvatāti ettakena temāsaviharaṇena. Patthaṭā ahosīti sambandho. Sabbatthāti sabbasmiṃ jambudīpatale.
‘‘कोसम्बिनिवासिनो’’ति इमिना कोसम्बियं निवसन्तीति कोसम्बकाति वचनत्थं दस्सेति।
‘‘Kosambinivāsino’’ti iminā kosambiyaṃ nivasantīti kosambakāti vacanatthaṃ dasseti.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महावग्गपाळि • Mahāvaggapāḷi / २७५. पालिलेय्यकगमनकथा • 275. Pālileyyakagamanakathā
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / महावग्ग-अट्ठकथा • Mahāvagga-aṭṭhakathā / पालिलेय्यकगमनकथा • Pālileyyakagamanakathā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / पालिलेय्यकगमनकथावण्णना • Pālileyyakagamanakathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / पालिलेय्यकगमनकथावण्णना • Pālileyyakagamanakathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / पालिलेय्यकगमनकथावण्णना • Pālileyyakagamanakathāvaṇṇanā
