Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మహావగ్గపాళి • Mahāvaggapāḷi |
౨౭౫. పాలిలేయ్యకగమనకథా
275. Pālileyyakagamanakathā
౪౬౭. 1 అథ ఖో భగవా ఆయస్మన్తఞ్చ అనురుద్ధం ఆయస్మన్తఞ్చ నన్దియం ఆయస్మన్తఞ్చ కిమిలం ధమ్మియా కథాయ సన్దస్సేత్వా సమాదపేత్వా సముత్తేజేత్వా సమ్పహంసేత్వా ఉట్ఠాయాసనా యేన పాలిలేయ్యకం 2 తేన చారికం పక్కామి. అనుపుబ్బేన చారికం చరమానో యేన పాలిలేయ్యకం తదవసరి. తత్ర సుదం భగవా పాలిలేయ్యకే విహరతి రక్ఖితవనసణ్డే భద్దసాలమూలే. అథ ఖో భగవతో రహోగతస్స పటిసల్లీనస్స ఏవం చేతసో పరివితక్కో ఉదపాది – ‘‘అహం ఖో పుబ్బే ఆకిణ్ణో న ఫాసు విహాసిం తేహి కోసమ్బకేహి 3 భిక్ఖూహి భణ్డనకారకేహి కలహకారకేహి వివాదకారకేహి భస్సకారకేహి సఙ్ఘే అధికరణకారకేహి. సోమ్హి ఏతరహి ఏకో అదుతియో సుఖం ఫాసు విహరామి అఞ్ఞత్రేవ తేహి కోసమ్బకేహి భిక్ఖూహి భణ్డనకారకేహి కలహకారకేహి వివాదకారకేహి భస్సకారకేహి సఙ్ఘే అధికరణకారకేహీ’’తి.
467.4 Atha kho bhagavā āyasmantañca anuruddhaṃ āyasmantañca nandiyaṃ āyasmantañca kimilaṃ dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā uṭṭhāyāsanā yena pālileyyakaṃ 5 tena cārikaṃ pakkāmi. Anupubbena cārikaṃ caramāno yena pālileyyakaṃ tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā pālileyyake viharati rakkhitavanasaṇḍe bhaddasālamūle. Atha kho bhagavato rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘‘ahaṃ kho pubbe ākiṇṇo na phāsu vihāsiṃ tehi kosambakehi 6 bhikkhūhi bhaṇḍanakārakehi kalahakārakehi vivādakārakehi bhassakārakehi saṅghe adhikaraṇakārakehi. Somhi etarahi eko adutiyo sukhaṃ phāsu viharāmi aññatreva tehi kosambakehi bhikkhūhi bhaṇḍanakārakehi kalahakārakehi vivādakārakehi bhassakārakehi saṅghe adhikaraṇakārakehī’’ti.
అఞ్ఞతరోపి ఖో హత్థినాగో ఆకిణ్ణో విహరతి హత్థీహి హత్థినీహి హత్థికళభేహి హత్థిచ్ఛాపేహి, ఛిన్నగ్గాని చేవ తిణాని ఖాదతి, ఓభగ్గోభగ్గఞ్చస్స సాఖాభఙ్గం ఖాదన్తి, ఆవిలాని చ పానీయాని పివతి, ఓగాహా చస్స ఓతిణ్ణస్స హత్థినియో కాయం ఉపనిఘంసన్తియో గచ్ఛన్తి. అథ ఖో తస్స హత్థినాగస్స ఏతదహోసి – ‘‘అహం ఖో ఆకిణ్ణో విహరామి హత్థీహి హత్థినీహి హత్థికళభేహి హత్థిచ్ఛాపేహి, ఛిన్నగ్గాని చేవ తిణాని ఖాదామి, ఓభగ్గోభగ్గఞ్చ మే సాఖాభఙ్గం ఖాదన్తి, ఆవిలాని చ పానీయాని పివామి, ఓగాహా చ మే ఓతిణ్ణస్స హత్థినియో కాయం ఉపనిఘంసన్తియో గచ్ఛన్తి. యంనూనాహం ఏకోవ గణస్మా వూపకట్ఠో విహరేయ్య’’న్తి. అథ ఖో సో హత్థినాగో యూథా అపక్కమ్మ యేన పాలిలేయ్యకం రక్ఖితవనసణ్డో భద్దసాలమూలం యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి, ఉపసఙ్కమిత్వా సోణ్డాయ భగవతో పానీయం పరిభోజనీయం ఉపట్ఠాపేతి, అప్పహరితఞ్చ కరోతి. అథ ఖో తస్స హత్థినాగస్స ఏతదహోసి – ‘‘అహం ఖో పుబ్బే ఆకిణ్ణో న ఫాసు విహాసిం హత్థీహి హత్థినీహి హత్థికళభేహి హత్థిచ్ఛాపేహి, ఛిన్నగ్గాని చేవ తిణాని ఖాదిం, ఓభగ్గోభగ్గఞ్చ మే సాఖాభఙ్గం ఖాదింసు, ఆవిలాని చ పానీయాని అపాయిం ఓగాహా చ మే ఓతిణ్ణస్స 7 హత్థినియో కాయం ఉపనిఘంసన్తియో అగమంసు. సోమ్హి ఏతరహి ఏకో అదుతియో సుఖం ఫాసు విహరామి అఞ్ఞత్రేవ హత్థీహి హత్థినీహి హత్థికళభేహి హత్థిచ్ఛాపేహీ’’తి.
Aññataropi kho hatthināgo ākiṇṇo viharati hatthīhi hatthinīhi hatthikaḷabhehi hatthicchāpehi, chinnaggāni ceva tiṇāni khādati, obhaggobhaggañcassa sākhābhaṅgaṃ khādanti, āvilāni ca pānīyāni pivati, ogāhā cassa otiṇṇassa hatthiniyo kāyaṃ upanighaṃsantiyo gacchanti. Atha kho tassa hatthināgassa etadahosi – ‘‘ahaṃ kho ākiṇṇo viharāmi hatthīhi hatthinīhi hatthikaḷabhehi hatthicchāpehi, chinnaggāni ceva tiṇāni khādāmi, obhaggobhaggañca me sākhābhaṅgaṃ khādanti, āvilāni ca pānīyāni pivāmi, ogāhā ca me otiṇṇassa hatthiniyo kāyaṃ upanighaṃsantiyo gacchanti. Yaṃnūnāhaṃ ekova gaṇasmā vūpakaṭṭho vihareyya’’nti. Atha kho so hatthināgo yūthā apakkamma yena pālileyyakaṃ rakkhitavanasaṇḍo bhaddasālamūlaṃ yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā soṇḍāya bhagavato pānīyaṃ paribhojanīyaṃ upaṭṭhāpeti, appaharitañca karoti. Atha kho tassa hatthināgassa etadahosi – ‘‘ahaṃ kho pubbe ākiṇṇo na phāsu vihāsiṃ hatthīhi hatthinīhi hatthikaḷabhehi hatthicchāpehi, chinnaggāni ceva tiṇāni khādiṃ, obhaggobhaggañca me sākhābhaṅgaṃ khādiṃsu, āvilāni ca pānīyāni apāyiṃ ogāhā ca me otiṇṇassa 8 hatthiniyo kāyaṃ upanighaṃsantiyo agamaṃsu. Somhi etarahi eko adutiyo sukhaṃ phāsu viharāmi aññatreva hatthīhi hatthinīhi hatthikaḷabhehi hatthicchāpehī’’ti.
అథ ఖో భగవా అత్తనో చ పవివేకం విదిత్వా తస్స చ హత్థినాగస్స చేతసా చేతోపరివితక్కమఞ్ఞాయ తాయం వేలాయం ఇమం ఉదానం ఉదానేసి –
Atha kho bhagavā attano ca pavivekaṃ viditvā tassa ca hatthināgassa cetasā cetoparivitakkamaññāya tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi –
సమేతి చిత్తం చిత్తేన, యదేకో రమతీ వనే’’తి.
Sameti cittaṃ cittena, yadeko ramatī vane’’ti.
అథ ఖో భగవా పాలిలేయ్యకే యథాభిరన్తం విహరిత్వా యేన సావత్థి తేన చారికం పక్కామి. అనుపుబ్బేన చారికం చరమానో యేన సావత్థి తదవసరి. తత్ర సుదం భగవా సావత్థియం విహరతి జేతవనే అనాథపిణ్డికస్స ఆరామే. అథ ఖో కోసమ్బకా ఉపాసకా – ‘‘ఇమే ఖో అయ్యా కోసమ్బకా భిక్ఖూ బహునో అమ్హాకం అనత్థస్స కారకా . ఇమేహి ఉబ్బాళ్హో భగవా పక్కన్తో. హన్ద మయం అయ్యే కోసమ్బకే భిక్ఖూ నేవ అభివాదేయ్యామ, న పచ్చుట్ఠేయ్యామ, న అఞ్జలికమ్మం సామీచికమ్మం కరేయ్యామ, న సక్కరేయ్యామ, న గరుం కరేయ్యామ, న మానేయ్యామ, న భజేయ్యామ, న పూజేయ్యామ, ఉపగతానమ్పి పిణ్డకం న దజ్జేయ్యామ – ఏవం ఇమే అమ్హేహి అసక్కరియమానా అగరుకరియమానా అమానియమానా అభజియమానా అపూజియమానా అసక్కారపకతా పక్కమిస్సన్తి వా విబ్భమిస్సన్తి వా భగవన్తం వా పసాదేస్సన్తీ’’తి. అథ ఖో కోసమ్బకా ఉపాసకా కోసమ్బకే భిక్ఖూ నేవ అభివాదేసుం, న పచ్చుట్ఠేసుం, న అఞ్జలికమ్మం సామీచికమ్మం అకంసు, న సక్కరింసు, న గరుం కరింసు, న మానేసుం, న భజేసుం న పూజేసుం, ఉపగతానమ్పి పిణ్డకం న అదంసు. అథ ఖో కోసమ్బకా భిక్ఖూ కోసమ్బకేహి ఉపాసకేహి అసక్కరియమానా అగరుకరియమానా అమానియమానా అభజియమానా అపూజియమానా అసక్కారపకతా ఏవమాహంసు – ‘‘హన్ద మయం, ఆవుసో, సావత్థిం గన్త్వా భగవతో సన్తికే ఇమం అధికరణం వూపసమేయ్యామా’’తి.
Atha kho bhagavā pālileyyake yathābhirantaṃ viharitvā yena sāvatthi tena cārikaṃ pakkāmi. Anupubbena cārikaṃ caramāno yena sāvatthi tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho kosambakā upāsakā – ‘‘ime kho ayyā kosambakā bhikkhū bahuno amhākaṃ anatthassa kārakā . Imehi ubbāḷho bhagavā pakkanto. Handa mayaṃ ayye kosambake bhikkhū neva abhivādeyyāma, na paccuṭṭheyyāma, na añjalikammaṃ sāmīcikammaṃ kareyyāma, na sakkareyyāma, na garuṃ kareyyāma, na māneyyāma, na bhajeyyāma, na pūjeyyāma, upagatānampi piṇḍakaṃ na dajjeyyāma – evaṃ ime amhehi asakkariyamānā agarukariyamānā amāniyamānā abhajiyamānā apūjiyamānā asakkārapakatā pakkamissanti vā vibbhamissanti vā bhagavantaṃ vā pasādessantī’’ti. Atha kho kosambakā upāsakā kosambake bhikkhū neva abhivādesuṃ, na paccuṭṭhesuṃ, na añjalikammaṃ sāmīcikammaṃ akaṃsu, na sakkariṃsu, na garuṃ kariṃsu, na mānesuṃ, na bhajesuṃ na pūjesuṃ, upagatānampi piṇḍakaṃ na adaṃsu. Atha kho kosambakā bhikkhū kosambakehi upāsakehi asakkariyamānā agarukariyamānā amāniyamānā abhajiyamānā apūjiyamānā asakkārapakatā evamāhaṃsu – ‘‘handa mayaṃ, āvuso, sāvatthiṃ gantvā bhagavato santike imaṃ adhikaraṇaṃ vūpasameyyāmā’’ti.
పాలిలేయ్యకగమనకథా నిట్ఠితా.
Pālileyyakagamanakathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావగ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvagga-aṭṭhakathā / పాలిలేయ్యకగమనకథా • Pālileyyakagamanakathā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / పాలిలేయ్యకగమనకథావణ్ణనా • Pālileyyakagamanakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / పాలిలేయ్యకగమనకథావణ్ణనా • Pālileyyakagamanakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / పాలిలేయ్యకగమనకథావణ్ణనా • Pālileyyakagamanakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi / ౨౭౫. పాలిలేయ్యకగమనకథా • 275. Pālileyyakagamanakathā