Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi |
౨౭౫. పాలిలేయ్యకగమనకథా
275. Pālileyyakagamanakathā
౪౬౭. పాలిలేయ్యకన్తి పలిలవనసణ్డే వసన్తహత్థినాగం. ‘‘హత్థీ’’తి చ ‘‘నాగో’’తి చ ద్విన్నం సద్దానం పరియాయభావేన వుత్తత్తా అధికత్థోతి ఆహ ‘‘మహాహత్థీ’’తి. పురతో పురతో గచ్ఛన్తేహి తేహి హత్థిఆదీహి ఛిన్నగ్గానీతి యోజనా. ఓభగ్గోభగ్గన్తి భఞ్జిత్వా అధోపాతితం ఓభగ్గన్తి దస్సేన్తో ఆహ ‘‘భఞ్జిత్వా భఞ్జిత్వా పాతిత’’న్తి. ‘‘ఉచ్చట్ఠానతో’’తి ఇమినా అవత్యూపసగ్గస్స అధోత్థం నయేన దస్సేతి. ఏతస్సాతి హత్థినాగస్స. తేతి హత్థిఆదయో. తేహీతి హత్థిఆదీహి. పివన్తేహి తేహీతి యోజనా. కద్దమోదకానీతి కద్దమేన సంసట్ఠాని ఉదకాని.
467.Pālileyyakanti palilavanasaṇḍe vasantahatthināgaṃ. ‘‘Hatthī’’ti ca ‘‘nāgo’’ti ca dvinnaṃ saddānaṃ pariyāyabhāvena vuttattā adhikatthoti āha ‘‘mahāhatthī’’ti. Purato purato gacchantehi tehi hatthiādīhi chinnaggānīti yojanā. Obhaggobhagganti bhañjitvā adhopātitaṃ obhagganti dassento āha ‘‘bhañjitvā bhañjitvā pātita’’nti. ‘‘Uccaṭṭhānato’’ti iminā avatyūpasaggassa adhotthaṃ nayena dasseti. Etassāti hatthināgassa. Teti hatthiādayo. Tehīti hatthiādīhi. Pivantehi tehīti yojanā. Kaddamodakānīti kaddamena saṃsaṭṭhāni udakāni.
ఈసాదన్తస్సాతి ఏత్థ ఈసాయ సదిసో దన్తో ఇమస్సాతి ఈసాదన్తోతి దస్సేన్తో ఆహ ‘‘రథఈసాసదిసదన్తస్సా’’తి. ‘‘రథఈసా’’తి ఇమినా నఙ్గలఈసం నివత్తేతి. యదేకోతి యం ఏకో. యంసద్దో కారణత్థోతి ఆహ ‘‘యస్మా’’తి. అస్స నాగస్సాతి హత్థినాగస్స. నాగేనాతి బుద్ధనాగేన.
Īsādantassāti ettha īsāya sadiso danto imassāti īsādantoti dassento āha ‘‘rathaīsāsadisadantassā’’ti. ‘‘Rathaīsā’’ti iminā naṅgalaīsaṃ nivatteti. Yadekoti yaṃ eko. Yaṃsaddo kāraṇatthoti āha ‘‘yasmā’’ti. Assa nāgassāti hatthināgassa. Nāgenāti buddhanāgena.
యథాభిరన్తన్తి ఏత్థ కిత్తకం కాలం రమతీతి ఆహ ‘‘తేమాస’’న్తి. ఏత్తావతాతి ఏత్తకేన తేమాసవిహరణేన. పత్థటా అహోసీతి సమ్బన్ధో. సబ్బత్థాతి సబ్బస్మిం జమ్బుదీపతలే.
Yathābhirantanti ettha kittakaṃ kālaṃ ramatīti āha ‘‘temāsa’’nti. Ettāvatāti ettakena temāsaviharaṇena. Patthaṭā ahosīti sambandho. Sabbatthāti sabbasmiṃ jambudīpatale.
‘‘కోసమ్బినివాసినో’’తి ఇమినా కోసమ్బియం నివసన్తీతి కోసమ్బకాతి వచనత్థం దస్సేతి.
‘‘Kosambinivāsino’’ti iminā kosambiyaṃ nivasantīti kosambakāti vacanatthaṃ dasseti.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావగ్గపాళి • Mahāvaggapāḷi / ౨౭౫. పాలిలేయ్యకగమనకథా • 275. Pālileyyakagamanakathā
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావగ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvagga-aṭṭhakathā / పాలిలేయ్యకగమనకథా • Pālileyyakagamanakathā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / పాలిలేయ్యకగమనకథావణ్ణనా • Pālileyyakagamanakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / పాలిలేయ్యకగమనకథావణ్ణనా • Pālileyyakagamanakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / పాలిలేయ్యకగమనకథావణ్ణనా • Pālileyyakagamanakathāvaṇṇanā