Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi |
၂၇၅. ပာလိလေယ္ယကဂမနကထာ
275. Pālileyyakagamanakathā
၄၆၇. ပာလိလေယ္ယကန္တိ ပလိလဝနသဏ္ဍေ ဝသန္တဟတ္ထိနာဂံ။ ‘‘ဟတ္ထီ’’တိ စ ‘‘နာဂော’’တိ စ ဒ္ဝိန္နံ သဒ္ဒာနံ ပရိယာယဘာဝေန ဝုတ္တတ္တာ အဓိကတ္ထောတိ အာဟ ‘‘မဟာဟတ္ထီ’’တိ။ ပုရတော ပုရတော ဂစ္ဆန္တေဟိ တေဟိ ဟတ္ထိအာဒီဟိ ဆိန္နဂ္ဂာနီတိ ယောဇနာ။ ဩဘဂ္ဂောဘဂ္ဂန္တိ ဘဉ္ဇိတ္ဝာ အဓောပာတိတံ ဩဘဂ္ဂန္တိ ဒသ္သေန္တော အာဟ ‘‘ဘဉ္ဇိတ္ဝာ ဘဉ္ဇိတ္ဝာ ပာတိတ’’န္တိ။ ‘‘ဥစ္စဋ္ဌာနတော’’တိ ဣမိနာ အဝတ္ယူပသဂ္ဂသ္သ အဓောတ္ထံ နယေန ဒသ္သေတိ။ ဧတသ္သာတိ ဟတ္ထိနာဂသ္သ။ တေတိ ဟတ္ထိအာဒယော။ တေဟီတိ ဟတ္ထိအာဒီဟိ။ ပိဝန္တေဟိ တေဟီတိ ယောဇနာ။ ကဒ္ဒမောဒကာနီတိ ကဒ္ဒမေန သံသဋ္ဌာနိ ဥဒကာနိ။
467.Pālileyyakanti palilavanasaṇḍe vasantahatthināgaṃ. ‘‘Hatthī’’ti ca ‘‘nāgo’’ti ca dvinnaṃ saddānaṃ pariyāyabhāvena vuttattā adhikatthoti āha ‘‘mahāhatthī’’ti. Purato purato gacchantehi tehi hatthiādīhi chinnaggānīti yojanā. Obhaggobhagganti bhañjitvā adhopātitaṃ obhagganti dassento āha ‘‘bhañjitvā bhañjitvā pātita’’nti. ‘‘Uccaṭṭhānato’’ti iminā avatyūpasaggassa adhotthaṃ nayena dasseti. Etassāti hatthināgassa. Teti hatthiādayo. Tehīti hatthiādīhi. Pivantehi tehīti yojanā. Kaddamodakānīti kaddamena saṃsaṭṭhāni udakāni.
ဤသာဒန္တသ္သာတိ ဧတ္ထ ဤသာယ သဒိသော ဒန္တော ဣမသ္သာတိ ဤသာဒန္တောတိ ဒသ္သေန္တော အာဟ ‘‘ရထဤသာသဒိသဒန္တသ္သာ’’တိ။ ‘‘ရထဤသာ’’တိ ဣမိနာ နင္ဂလဤသံ နိဝတ္တေတိ။ ယဒေကောတိ ယံ ဧကော။ ယံသဒ္ဒော ကာရဏတ္ထောတိ အာဟ ‘‘ယသ္မာ’’တိ။ အသ္သ နာဂသ္သာတိ ဟတ္ထိနာဂသ္သ။ နာဂေနာတိ ဗုဒ္ဓနာဂေန။
Īsādantassāti ettha īsāya sadiso danto imassāti īsādantoti dassento āha ‘‘rathaīsāsadisadantassā’’ti. ‘‘Rathaīsā’’ti iminā naṅgalaīsaṃ nivatteti. Yadekoti yaṃ eko. Yaṃsaddo kāraṇatthoti āha ‘‘yasmā’’ti. Assa nāgassāti hatthināgassa. Nāgenāti buddhanāgena.
ယထာဘိရန္တန္တိ ဧတ္ထ ကိတ္တကံ ကာလံ ရမတီတိ အာဟ ‘‘တေမာသ’’န္တိ။ ဧတ္တာဝတာတိ ဧတ္တကေန တေမာသဝိဟရဏေန။ ပတ္ထဋာ အဟောသီတိ သမ္ဗန္ဓော။ သဗ္ဗတ္ထာတိ သဗ္ဗသ္မိံ ဇမ္ဗုဒီပတလေ။
Yathābhirantanti ettha kittakaṃ kālaṃ ramatīti āha ‘‘temāsa’’nti. Ettāvatāti ettakena temāsaviharaṇena. Patthaṭā ahosīti sambandho. Sabbatthāti sabbasmiṃ jambudīpatale.
‘‘ကောသမ္ဗိနိဝာသိနော’’တိ ဣမိနာ ကောသမ္ဗိယံ နိဝသန္တီတိ ကောသမ္ဗကာတိ ဝစနတ္ထံ ဒသ္သေတိ။
‘‘Kosambinivāsino’’ti iminā kosambiyaṃ nivasantīti kosambakāti vacanatthaṃ dasseti.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / မဟာဝဂ္ဂပာဠိ • Mahāvaggapāḷi / ၂၇၅. ပာလိလေယ္ယကဂမနကထာ • 275. Pālileyyakagamanakathā
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ပာလိလေယ္ယကဂမနကထာ • Pālileyyakagamanakathā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ပာလိလေယ္ယကဂမနကထာဝဏ္ဏနာ • Pālileyyakagamanakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ပာလိလေယ္ယကဂမနကထာဝဏ္ဏနာ • Pālileyyakagamanakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ပာလိလေယ္ယကဂမနကထာဝဏ္ဏနာ • Pālileyyakagamanakathāvaṇṇanā