| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಹಾವಗ್ಗಪಾಳಿ • Mahāvaggapāḷi |
೨೭೫. ಪಾಲಿಲೇಯ್ಯಕಗಮನಕಥಾ
275. Pālileyyakagamanakathā
೪೬೭. 1 ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಞ್ಚ ಅನುರುದ್ಧಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಞ್ಚ ನನ್ದಿಯಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಞ್ಚ ಕಿಮಿಲಂ ಧಮ್ಮಿಯಾ ಕಥಾಯ ಸನ್ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಸಮಾದಪೇತ್ವಾ ಸಮುತ್ತೇಜೇತ್ವಾ ಸಮ್ಪಹಂಸೇತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಯೇನ ಪಾಲಿಲೇಯ್ಯಕಂ 2 ತೇನ ಚಾರಿಕಂ ಪಕ್ಕಾಮಿ। ಅನುಪುಬ್ಬೇನ ಚಾರಿಕಂ ಚರಮಾನೋ ಯೇನ ಪಾಲಿಲೇಯ್ಯಕಂ ತದವಸರಿ। ತತ್ರ ಸುದಂ ಭಗವಾ ಪಾಲಿಲೇಯ್ಯಕೇ ವಿಹರತಿ ರಕ್ಖಿತವನಸಣ್ಡೇ ಭದ್ದಸಾಲಮೂಲೇ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವತೋ ರಹೋಗತಸ್ಸ ಪಟಿಸಲ್ಲೀನಸ್ಸ ಏವಂ ಚೇತಸೋ ಪರಿವಿತಕ್ಕೋ ಉದಪಾದಿ – ‘‘ಅಹಂ ಖೋ ಪುಬ್ಬೇ ಆಕಿಣ್ಣೋ ನ ಫಾಸು ವಿಹಾಸಿಂ ತೇಹಿ ಕೋಸಮ್ಬಕೇಹಿ 3 ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಭಣ್ಡನಕಾರಕೇಹಿ ಕಲಹಕಾರಕೇಹಿ ವಿವಾದಕಾರಕೇಹಿ ಭಸ್ಸಕಾರಕೇಹಿ ಸಙ್ಘೇ ಅಧಿಕರಣಕಾರಕೇಹಿ। ಸೋಮ್ಹಿ ಏತರಹಿ ಏಕೋ ಅದುತಿಯೋ ಸುಖಂ ಫಾಸು ವಿಹರಾಮಿ ಅಞ್ಞತ್ರೇವ ತೇಹಿ ಕೋಸಮ್ಬಕೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಭಣ್ಡನಕಾರಕೇಹಿ ಕಲಹಕಾರಕೇಹಿ ವಿವಾದಕಾರಕೇಹಿ ಭಸ್ಸಕಾರಕೇಹಿ ಸಙ್ಘೇ ಅಧಿಕರಣಕಾರಕೇಹೀ’’ತಿ।
467.4 Atha kho bhagavā āyasmantañca anuruddhaṃ āyasmantañca nandiyaṃ āyasmantañca kimilaṃ dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā uṭṭhāyāsanā yena pālileyyakaṃ 5 tena cārikaṃ pakkāmi. Anupubbena cārikaṃ caramāno yena pālileyyakaṃ tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā pālileyyake viharati rakkhitavanasaṇḍe bhaddasālamūle. Atha kho bhagavato rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘‘ahaṃ kho pubbe ākiṇṇo na phāsu vihāsiṃ tehi kosambakehi 6 bhikkhūhi bhaṇḍanakārakehi kalahakārakehi vivādakārakehi bhassakārakehi saṅghe adhikaraṇakārakehi. Somhi etarahi eko adutiyo sukhaṃ phāsu viharāmi aññatreva tehi kosambakehi bhikkhūhi bhaṇḍanakārakehi kalahakārakehi vivādakārakehi bhassakārakehi saṅghe adhikaraṇakārakehī’’ti.
ಅಞ್ಞತರೋಪಿ ಖೋ ಹತ್ಥಿನಾಗೋ ಆಕಿಣ್ಣೋ ವಿಹರತಿ ಹತ್ಥೀಹಿ ಹತ್ಥಿನೀಹಿ ಹತ್ಥಿಕಳಭೇಹಿ ಹತ್ಥಿಚ್ಛಾಪೇಹಿ, ಛಿನ್ನಗ್ಗಾನಿ ಚೇವ ತಿಣಾನಿ ಖಾದತಿ, ಓಭಗ್ಗೋಭಗ್ಗಞ್ಚಸ್ಸ ಸಾಖಾಭಙ್ಗಂ ಖಾದನ್ತಿ, ಆವಿಲಾನಿ ಚ ಪಾನೀಯಾನಿ ಪಿವತಿ, ಓಗಾಹಾ ಚಸ್ಸ ಓತಿಣ್ಣಸ್ಸ ಹತ್ಥಿನಿಯೋ ಕಾಯಂ ಉಪನಿಘಂಸನ್ತಿಯೋ ಗಚ್ಛನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ತಸ್ಸ ಹತ್ಥಿನಾಗಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಅಹಂ ಖೋ ಆಕಿಣ್ಣೋ ವಿಹರಾಮಿ ಹತ್ಥೀಹಿ ಹತ್ಥಿನೀಹಿ ಹತ್ಥಿಕಳಭೇಹಿ ಹತ್ಥಿಚ್ಛಾಪೇಹಿ, ಛಿನ್ನಗ್ಗಾನಿ ಚೇವ ತಿಣಾನಿ ಖಾದಾಮಿ, ಓಭಗ್ಗೋಭಗ್ಗಞ್ಚ ಮೇ ಸಾಖಾಭಙ್ಗಂ ಖಾದನ್ತಿ, ಆವಿಲಾನಿ ಚ ಪಾನೀಯಾನಿ ಪಿವಾಮಿ, ಓಗಾಹಾ ಚ ಮೇ ಓತಿಣ್ಣಸ್ಸ ಹತ್ಥಿನಿಯೋ ಕಾಯಂ ಉಪನಿಘಂಸನ್ತಿಯೋ ಗಚ್ಛನ್ತಿ। ಯಂನೂನಾಹಂ ಏಕೋವ ಗಣಸ್ಮಾ ವೂಪಕಟ್ಠೋ ವಿಹರೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಹತ್ಥಿನಾಗೋ ಯೂಥಾ ಅಪಕ್ಕಮ್ಮ ಯೇನ ಪಾಲಿಲೇಯ್ಯಕಂ ರಕ್ಖಿತವನಸಣ್ಡೋ ಭದ್ದಸಾಲಮೂಲಂ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ, ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಸೋಣ್ಡಾಯ ಭಗವತೋ ಪಾನೀಯಂ ಪರಿಭೋಜನೀಯಂ ಉಪಟ್ಠಾಪೇತಿ, ಅಪ್ಪಹರಿತಞ್ಚ ಕರೋತಿ। ಅಥ ಖೋ ತಸ್ಸ ಹತ್ಥಿನಾಗಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಅಹಂ ಖೋ ಪುಬ್ಬೇ ಆಕಿಣ್ಣೋ ನ ಫಾಸು ವಿಹಾಸಿಂ ಹತ್ಥೀಹಿ ಹತ್ಥಿನೀಹಿ ಹತ್ಥಿಕಳಭೇಹಿ ಹತ್ಥಿಚ್ಛಾಪೇಹಿ, ಛಿನ್ನಗ್ಗಾನಿ ಚೇವ ತಿಣಾನಿ ಖಾದಿಂ, ಓಭಗ್ಗೋಭಗ್ಗಞ್ಚ ಮೇ ಸಾಖಾಭಙ್ಗಂ ಖಾದಿಂಸು, ಆವಿಲಾನಿ ಚ ಪಾನೀಯಾನಿ ಅಪಾಯಿಂ ಓಗಾಹಾ ಚ ಮೇ ಓತಿಣ್ಣಸ್ಸ 7 ಹತ್ಥಿನಿಯೋ ಕಾಯಂ ಉಪನಿಘಂಸನ್ತಿಯೋ ಅಗಮಂಸು। ಸೋಮ್ಹಿ ಏತರಹಿ ಏಕೋ ಅದುತಿಯೋ ಸುಖಂ ಫಾಸು ವಿಹರಾಮಿ ಅಞ್ಞತ್ರೇವ ಹತ್ಥೀಹಿ ಹತ್ಥಿನೀಹಿ ಹತ್ಥಿಕಳಭೇಹಿ ಹತ್ಥಿಚ್ಛಾಪೇಹೀ’’ತಿ।
Aññataropi kho hatthināgo ākiṇṇo viharati hatthīhi hatthinīhi hatthikaḷabhehi hatthicchāpehi, chinnaggāni ceva tiṇāni khādati, obhaggobhaggañcassa sākhābhaṅgaṃ khādanti, āvilāni ca pānīyāni pivati, ogāhā cassa otiṇṇassa hatthiniyo kāyaṃ upanighaṃsantiyo gacchanti. Atha kho tassa hatthināgassa etadahosi – ‘‘ahaṃ kho ākiṇṇo viharāmi hatthīhi hatthinīhi hatthikaḷabhehi hatthicchāpehi, chinnaggāni ceva tiṇāni khādāmi, obhaggobhaggañca me sākhābhaṅgaṃ khādanti, āvilāni ca pānīyāni pivāmi, ogāhā ca me otiṇṇassa hatthiniyo kāyaṃ upanighaṃsantiyo gacchanti. Yaṃnūnāhaṃ ekova gaṇasmā vūpakaṭṭho vihareyya’’nti. Atha kho so hatthināgo yūthā apakkamma yena pālileyyakaṃ rakkhitavanasaṇḍo bhaddasālamūlaṃ yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā soṇḍāya bhagavato pānīyaṃ paribhojanīyaṃ upaṭṭhāpeti, appaharitañca karoti. Atha kho tassa hatthināgassa etadahosi – ‘‘ahaṃ kho pubbe ākiṇṇo na phāsu vihāsiṃ hatthīhi hatthinīhi hatthikaḷabhehi hatthicchāpehi, chinnaggāni ceva tiṇāni khādiṃ, obhaggobhaggañca me sākhābhaṅgaṃ khādiṃsu, āvilāni ca pānīyāni apāyiṃ ogāhā ca me otiṇṇassa 8 hatthiniyo kāyaṃ upanighaṃsantiyo agamaṃsu. Somhi etarahi eko adutiyo sukhaṃ phāsu viharāmi aññatreva hatthīhi hatthinīhi hatthikaḷabhehi hatthicchāpehī’’ti.
ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಅತ್ತನೋ ಚ ಪವಿವೇಕಂ ವಿದಿತ್ವಾ ತಸ್ಸ ಚ ಹತ್ಥಿನಾಗಸ್ಸ ಚೇತಸಾ ಚೇತೋಪರಿವಿತಕ್ಕಮಞ್ಞಾಯ ತಾಯಂ ವೇಲಾಯಂ ಇಮಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ –
Atha kho bhagavā attano ca pavivekaṃ viditvā tassa ca hatthināgassa cetasā cetoparivitakkamaññāya tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi –
ಸಮೇತಿ ಚಿತ್ತಂ ಚಿತ್ತೇನ, ಯದೇಕೋ ರಮತೀ ವನೇ’’ತಿ॥
Sameti cittaṃ cittena, yadeko ramatī vane’’ti.
ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಪಾಲಿಲೇಯ್ಯಕೇ ಯಥಾಭಿರನ್ತಂ ವಿಹರಿತ್ವಾ ಯೇನ ಸಾವತ್ಥಿ ತೇನ ಚಾರಿಕಂ ಪಕ್ಕಾಮಿ। ಅನುಪುಬ್ಬೇನ ಚಾರಿಕಂ ಚರಮಾನೋ ಯೇನ ಸಾವತ್ಥಿ ತದವಸರಿ। ತತ್ರ ಸುದಂ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ಅಥ ಖೋ ಕೋಸಮ್ಬಕಾ ಉಪಾಸಕಾ – ‘‘ಇಮೇ ಖೋ ಅಯ್ಯಾ ಕೋಸಮ್ಬಕಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಬಹುನೋ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಅನತ್ಥಸ್ಸ ಕಾರಕಾ । ಇಮೇಹಿ ಉಬ್ಬಾಳ್ಹೋ ಭಗವಾ ಪಕ್ಕನ್ತೋ। ಹನ್ದ ಮಯಂ ಅಯ್ಯೇ ಕೋಸಮ್ಬಕೇ ಭಿಕ್ಖೂ ನೇವ ಅಭಿವಾದೇಯ್ಯಾಮ, ನ ಪಚ್ಚುಟ್ಠೇಯ್ಯಾಮ, ನ ಅಞ್ಜಲಿಕಮ್ಮಂ ಸಾಮೀಚಿಕಮ್ಮಂ ಕರೇಯ್ಯಾಮ, ನ ಸಕ್ಕರೇಯ್ಯಾಮ, ನ ಗರುಂ ಕರೇಯ್ಯಾಮ, ನ ಮಾನೇಯ್ಯಾಮ, ನ ಭಜೇಯ್ಯಾಮ, ನ ಪೂಜೇಯ್ಯಾಮ, ಉಪಗತಾನಮ್ಪಿ ಪಿಣ್ಡಕಂ ನ ದಜ್ಜೇಯ್ಯಾಮ – ಏವಂ ಇಮೇ ಅಮ್ಹೇಹಿ ಅಸಕ್ಕರಿಯಮಾನಾ ಅಗರುಕರಿಯಮಾನಾ ಅಮಾನಿಯಮಾನಾ ಅಭಜಿಯಮಾನಾ ಅಪೂಜಿಯಮಾನಾ ಅಸಕ್ಕಾರಪಕತಾ ಪಕ್ಕಮಿಸ್ಸನ್ತಿ ವಾ ವಿಬ್ಭಮಿಸ್ಸನ್ತಿ ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ವಾ ಪಸಾದೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಕೋಸಮ್ಬಕಾ ಉಪಾಸಕಾ ಕೋಸಮ್ಬಕೇ ಭಿಕ್ಖೂ ನೇವ ಅಭಿವಾದೇಸುಂ, ನ ಪಚ್ಚುಟ್ಠೇಸುಂ, ನ ಅಞ್ಜಲಿಕಮ್ಮಂ ಸಾಮೀಚಿಕಮ್ಮಂ ಅಕಂಸು, ನ ಸಕ್ಕರಿಂಸು, ನ ಗರುಂ ಕರಿಂಸು, ನ ಮಾನೇಸುಂ, ನ ಭಜೇಸುಂ ನ ಪೂಜೇಸುಂ, ಉಪಗತಾನಮ್ಪಿ ಪಿಣ್ಡಕಂ ನ ಅದಂಸು। ಅಥ ಖೋ ಕೋಸಮ್ಬಕಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಕೋಸಮ್ಬಕೇಹಿ ಉಪಾಸಕೇಹಿ ಅಸಕ್ಕರಿಯಮಾನಾ ಅಗರುಕರಿಯಮಾನಾ ಅಮಾನಿಯಮಾನಾ ಅಭಜಿಯಮಾನಾ ಅಪೂಜಿಯಮಾನಾ ಅಸಕ್ಕಾರಪಕತಾ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘‘ಹನ್ದ ಮಯಂ, ಆವುಸೋ, ಸಾವತ್ಥಿಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಇಮಂ ಅಧಿಕರಣಂ ವೂಪಸಮೇಯ್ಯಾಮಾ’’ತಿ।
Atha kho bhagavā pālileyyake yathābhirantaṃ viharitvā yena sāvatthi tena cārikaṃ pakkāmi. Anupubbena cārikaṃ caramāno yena sāvatthi tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho kosambakā upāsakā – ‘‘ime kho ayyā kosambakā bhikkhū bahuno amhākaṃ anatthassa kārakā . Imehi ubbāḷho bhagavā pakkanto. Handa mayaṃ ayye kosambake bhikkhū neva abhivādeyyāma, na paccuṭṭheyyāma, na añjalikammaṃ sāmīcikammaṃ kareyyāma, na sakkareyyāma, na garuṃ kareyyāma, na māneyyāma, na bhajeyyāma, na pūjeyyāma, upagatānampi piṇḍakaṃ na dajjeyyāma – evaṃ ime amhehi asakkariyamānā agarukariyamānā amāniyamānā abhajiyamānā apūjiyamānā asakkārapakatā pakkamissanti vā vibbhamissanti vā bhagavantaṃ vā pasādessantī’’ti. Atha kho kosambakā upāsakā kosambake bhikkhū neva abhivādesuṃ, na paccuṭṭhesuṃ, na añjalikammaṃ sāmīcikammaṃ akaṃsu, na sakkariṃsu, na garuṃ kariṃsu, na mānesuṃ, na bhajesuṃ na pūjesuṃ, upagatānampi piṇḍakaṃ na adaṃsu. Atha kho kosambakā bhikkhū kosambakehi upāsakehi asakkariyamānā agarukariyamānā amāniyamānā abhajiyamānā apūjiyamānā asakkārapakatā evamāhaṃsu – ‘‘handa mayaṃ, āvuso, sāvatthiṃ gantvā bhagavato santike imaṃ adhikaraṇaṃ vūpasameyyāmā’’ti.
ಪಾಲಿಲೇಯ್ಯಕಗಮನಕಥಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Pālileyyakagamanakathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ಪಾಲಿಲೇಯ್ಯಕಗಮನಕಥಾ • Pālileyyakagamanakathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ಪಾಲಿಲೇಯ್ಯಕಗಮನಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Pālileyyakagamanakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಪಾಲಿಲೇಯ್ಯಕಗಮನಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Pālileyyakagamanakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ಪಾಲಿಲೇಯ್ಯಕಗಮನಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Pālileyyakagamanakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೨೭೫. ಪಾಲಿಲೇಯ್ಯಕಗಮನಕಥಾ • 275. Pālileyyakagamanakathā
