| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya |
៩. បាលិលេយ្យសុត្តំ
9. Pālileyyasuttaṃ
៨១. ឯកំ សមយំ ភគវា កោសម្ពិយំ វិហរតិ ឃោសិតារាមេ។ អថ ខោ ភគវា បុព្ពណ្ហសមយំ និវាសេត្វា បត្តចីវរមាទាយ កោសម្ពិំ បិណ្ឌាយ បាវិសិ។ កោសម្ពិយំ បិណ្ឌាយ ចរិត្វា បច្ឆាភត្តំ បិណ្ឌបាតបដិក្កន្តោ សាមំ សេនាសនំ សំសាមេត្វា បត្តចីវរមាទាយ អនាមន្តេត្វា ឧបដ្ឋាកេ អនបលោកេត្វា ភិក្ខុសង្ឃំ ឯកោ អទុតិយោ ចារិកំ បក្កាមិ។
81. Ekaṃ samayaṃ bhagavā kosambiyaṃ viharati ghositārāme. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya kosambiṃ piṇḍāya pāvisi. Kosambiyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto sāmaṃ senāsanaṃ saṃsāmetvā pattacīvaramādāya anāmantetvā upaṭṭhāke anapaloketvā bhikkhusaṅghaṃ eko adutiyo cārikaṃ pakkāmi.
អថ ខោ អញ្ញតរោ ភិក្ខុ អចិរបក្កន្តស្ស ភគវតោ យេនាយស្មា អានន្ទោ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា អាយស្មន្តំ អានន្ទំ ឯតទវោច – ‘‘ឯសាវុសោ, អានន្ទ, ភគវា សាមំ សេនាសនំ សំសាមេត្វា បត្តចីវរមាទាយ អនាមន្តេត្វា ឧបដ្ឋាកេ អនបលោកេត្វា ភិក្ខុសង្ឃំ ឯកោ អទុតិយោ ចារិកំ បក្កន្តោ’’តិ។ ‘‘យស្មិំ, អាវុសោ, សមយេ ភគវា សាមំ សេនាសនំ សំសាមេត្វា បត្តចីវរមាទាយ អនាមន្តេត្វា ឧបដ្ឋាកេ អនបលោកេត្វា ភិក្ខុសង្ឃំ ឯកោ អទុតិយោ ចារិកំ បក្កមតិ, ឯកោវ ភគវា តស្មិំ សមយេ វិហរិតុកាមោ ហោតិ; ន ភគវា តស្មិំ សមយេ កេនចិ អនុពន្ធិតព្ពោ ហោតី’’តិ។
Atha kho aññataro bhikkhu acirapakkantassa bhagavato yenāyasmā ānando tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘esāvuso, ānanda, bhagavā sāmaṃ senāsanaṃ saṃsāmetvā pattacīvaramādāya anāmantetvā upaṭṭhāke anapaloketvā bhikkhusaṅghaṃ eko adutiyo cārikaṃ pakkanto’’ti. ‘‘Yasmiṃ, āvuso, samaye bhagavā sāmaṃ senāsanaṃ saṃsāmetvā pattacīvaramādāya anāmantetvā upaṭṭhāke anapaloketvā bhikkhusaṅghaṃ eko adutiyo cārikaṃ pakkamati, ekova bhagavā tasmiṃ samaye viharitukāmo hoti; na bhagavā tasmiṃ samaye kenaci anubandhitabbo hotī’’ti.
អថ ខោ ភគវា អនុបុព្ពេន ចារិកំ ចរមានោ យេន បាលិលេយ្យកំ 1 តទវសរិ។ តត្រ សុទំ ភគវា បាលិលេយ្យកេ វិហរតិ ភទ្ទសាលមូលេ។ អថ ខោ សម្ពហុលា ភិក្ខូ យេនាយស្មា អានន្ទោ តេនុបសង្កមិំសុ; ឧបសង្កមិត្វា អាយស្មតា អានន្ទេន សទ្ធិំ សម្មោទិំសុ។ សម្មោទនីយំ កថំ សារណីយំ វីតិសារេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិំសុ។ ឯកមន្តំ និសិន្នា ខោ តេ ភិក្ខូ អាយស្មន្តំ អានន្ទំ ឯតទវោចុំ – ‘‘ចិរស្សុតា ខោ នោ, អាវុសោ អានន្ទ, ភគវតោ សម្មុខា ធម្មី កថា; ឥច្ឆាម មយំ, អាវុសោ អានន្ទ, ភគវតោ សម្មុខា ធម្មិំ កថំ សោតុ’’ន្តិ។
Atha kho bhagavā anupubbena cārikaṃ caramāno yena pālileyyakaṃ 2 tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā pālileyyake viharati bhaddasālamūle. Atha kho sambahulā bhikkhū yenāyasmā ānando tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā āyasmatā ānandena saddhiṃ sammodiṃsu. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū āyasmantaṃ ānandaṃ etadavocuṃ – ‘‘cirassutā kho no, āvuso ānanda, bhagavato sammukhā dhammī kathā; icchāma mayaṃ, āvuso ānanda, bhagavato sammukhā dhammiṃ kathaṃ sotu’’nti.
អថ ខោ អាយស្មា អានន្ទោ តេហិ ភិក្ខូហិ សទ្ធិំ យេន បាលិលេយ្យកំ ភទ្ទសាលមូលំ យេន ភគវា តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នេ ខោ តេ ភិក្ខូ ភគវា ធម្មិយា កថាយ សន្ទស្សេសិ សមាទបេសិ សមុត្តេជេសិ សម្បហំសេសិ។ តេន ខោ បន សមយេន អញ្ញតរស្ស ភិក្ខុនោ ឯវំ ចេតសោ បរិវិតក្កោ ឧទបាទិ – ‘‘កថំ នុ ខោ ជានតោ កថំ បស្សតោ អនន្តរា អាសវានំ ខយោ ហោតី’’តិ? អថ ខោ ភគវា តស្ស ភិក្ខុនោ ចេតសា ចេតោបរិវិតក្កមញ្ញាយ ភិក្ខូ អាមន្តេសិ – ‘‘វិចយសោ ទេសិតោ, ភិក្ខវេ, មយា ធម្មោ; វិចយសោ ទេសិតា ចត្តារោ សតិបដ្ឋានា; វិចយសោ ទេសិតា ចត្តារោ សម្មប្បធានា; វិចយសោ ទេសិតា ចត្តារោ ឥទ្ធិបាទា; វិចយសោ ទេសិតានិ បញ្ចិន្ទ្រិយានិ; វិចយសោ ទេសិតានិ បញ្ច ពលានិ; វិចយសោ ទេសិតា សត្តពោជ្ឈង្គា; វិចយសោ ទេសិតោ អរិយោ អដ្ឋង្គិកោ មគ្គោ។ ឯវំ វិចយសោ ទេសិតោ, ភិក្ខវេ, មយា ធម្មោ។ ឯវំ វិចយសោ ទេសិតេ ខោ, ភិក្ខវេ, មយា ធម្មេ អថ ច បនិធេកច្ចស្ស ភិក្ខុនោ ឯវំ ចេតសោ បរិវិតក្កោ ឧទបាទិ – ‘កថំ នុ ខោ ជានតោ កថំ បស្សតោ អនន្តរា អាសវានំ ខយោ ហោតី’’’តិ?
Atha kho āyasmā ānando tehi bhikkhūhi saddhiṃ yena pālileyyakaṃ bhaddasālamūlaṃ yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinne kho te bhikkhū bhagavā dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṃsesi. Tena kho pana samayena aññatarassa bhikkhuno evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘‘kathaṃ nu kho jānato kathaṃ passato anantarā āsavānaṃ khayo hotī’’ti? Atha kho bhagavā tassa bhikkhuno cetasā cetoparivitakkamaññāya bhikkhū āmantesi – ‘‘vicayaso desito, bhikkhave, mayā dhammo; vicayaso desitā cattāro satipaṭṭhānā; vicayaso desitā cattāro sammappadhānā; vicayaso desitā cattāro iddhipādā; vicayaso desitāni pañcindriyāni; vicayaso desitāni pañca balāni; vicayaso desitā sattabojjhaṅgā; vicayaso desito ariyo aṭṭhaṅgiko maggo. Evaṃ vicayaso desito, bhikkhave, mayā dhammo. Evaṃ vicayaso desite kho, bhikkhave, mayā dhamme atha ca panidhekaccassa bhikkhuno evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘kathaṃ nu kho jānato kathaṃ passato anantarā āsavānaṃ khayo hotī’’’ti?
‘‘កថញ្ច, ភិក្ខវេ, ជានតោ កថំ បស្សតោ អនន្តរា អាសវានំ ខយោ ហោតិ? ឥធ ភិក្ខវេ, អស្សុតវា បុថុជ្ជនោ អរិយានំ អទស្សាវី អរិយធម្មស្ស អកោវិទោ អរិយធម្មេ អវិនីតោ, សប្បុរិសានំ អទស្សាវី សប្បុរិសធម្មស្ស អកោវិទោ សប្បុរិសធម្មេ អវិនីតោ រូបំ អត្តតោ សមនុបស្សតិ។ យា ខោ បន សា, ភិក្ខវេ, សមនុបស្សនា សង្ខារោ សោ។ សោ បន សង្ខារោ កិំនិទានោ កិំសមុទយោ កិំជាតិកោ កិំបភវោ? អវិជ្ជាសម្ផស្សជេន, ភិក្ខវេ, វេទយិតេន ផុដ្ឋស្ស អស្សុតវតោ បុថុជ្ជនស្ស ឧប្បន្នា តណ្ហា; តតោជោ សោ សង្ខារោ។ ឥតិ ខោ, ភិក្ខវេ, សោបិ សង្ខារោ អនិច្ចោ សង្ខតោ បដិច្ចសមុប្បន្នោ។ សាបិ តណ្ហា អនិច្ចា សង្ខតា បដិច្ចសមុប្បន្នា។ សាបិ វេទនា អនិច្ចា សង្ខតា បដិច្ចសមុប្បន្នា។ សោបិ ផស្សោ អនិច្ចោ សង្ខតោ បដិច្ចសមុប្បន្នោ។ សាបិ អវិជ្ជា អនិច្ចា សង្ខតា បដិច្ចសមុប្បន្នា ។ ឯវម្បិ ខោ, ភិក្ខវេ, ជានតោ ឯវំ បស្សតោ អនន្តរា អាសវានំ ខយោ ហោតិ។
‘‘Kathañca, bhikkhave, jānato kathaṃ passato anantarā āsavānaṃ khayo hoti? Idha bhikkhave, assutavā puthujjano ariyānaṃ adassāvī ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinīto, sappurisānaṃ adassāvī sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinīto rūpaṃ attato samanupassati. Yā kho pana sā, bhikkhave, samanupassanā saṅkhāro so. So pana saṅkhāro kiṃnidāno kiṃsamudayo kiṃjātiko kiṃpabhavo? Avijjāsamphassajena, bhikkhave, vedayitena phuṭṭhassa assutavato puthujjanassa uppannā taṇhā; tatojo so saṅkhāro. Iti kho, bhikkhave, sopi saṅkhāro anicco saṅkhato paṭiccasamuppanno. Sāpi taṇhā aniccā saṅkhatā paṭiccasamuppannā. Sāpi vedanā aniccā saṅkhatā paṭiccasamuppannā. Sopi phasso anicco saṅkhato paṭiccasamuppanno. Sāpi avijjā aniccā saṅkhatā paṭiccasamuppannā . Evampi kho, bhikkhave, jānato evaṃ passato anantarā āsavānaṃ khayo hoti.
‘‘ន ហេវ ខោ រូបំ អត្តតោ សមនុបស្សតិ; អបិ ច ខោ រូបវន្តំ អត្តានំ សមនុបស្សតិ។ យា ខោ បន សា, ភិក្ខវេ, សមនុបស្សនា សង្ខារោ សោ។ សោ បន សង្ខារោ កិំនិទានោ កិំសមុទយោ កិំជាតិកោ កិំបភវោ? អវិជ្ជាសម្ផស្សជេន, ភិក្ខវេ, វេទយិតេន ផុដ្ឋស្ស អស្សុតវតោ បុថុជ្ជនស្ស ឧប្បន្នា តណ្ហា; តតោជោ សោ សង្ខារោ។ ឥតិ ខោ, ភិក្ខវេ, សោបិ សង្ខារោ អនិច្ចោ សង្ខតោ បដិច្ចសមុប្បន្នោ។ សាបិ តណ្ហា… សាបិ វេទនា… សោបិ ផស្សោ… សាបិ អវិជ្ជា អនិច្ចា សង្ខតា បដិច្ចសមុប្បន្នា។ ឯវម្បិ ខោ, ភិក្ខវេ, ជានតោ ឯវំ បស្សតោ អនន្តរា អាសវានំ ខយោ ហោតិ។
‘‘Na heva kho rūpaṃ attato samanupassati; api ca kho rūpavantaṃ attānaṃ samanupassati. Yā kho pana sā, bhikkhave, samanupassanā saṅkhāro so. So pana saṅkhāro kiṃnidāno kiṃsamudayo kiṃjātiko kiṃpabhavo? Avijjāsamphassajena, bhikkhave, vedayitena phuṭṭhassa assutavato puthujjanassa uppannā taṇhā; tatojo so saṅkhāro. Iti kho, bhikkhave, sopi saṅkhāro anicco saṅkhato paṭiccasamuppanno. Sāpi taṇhā… sāpi vedanā… sopi phasso… sāpi avijjā aniccā saṅkhatā paṭiccasamuppannā. Evampi kho, bhikkhave, jānato evaṃ passato anantarā āsavānaṃ khayo hoti.
‘‘ន ហេវ ខោ រូបំ អត្តតោ សមនុបស្សតិ, ន រូបវន្តំ អត្តានំ សមនុបស្សតិ; អបិ ច ខោ អត្តនិ រូបំ សមនុបស្សតិ។ យា ខោ បន សា, ភិក្ខវេ , សមនុបស្សនា សង្ខារោ សោ។ សោ បន សង្ខារោ កិំនិទានោ កិំសមុទយោ កិំជាតិកោ កិំបភវោ? អវិជ្ជាសម្ផស្សជេន, ភិក្ខវេ, វេទយិតេន ផុដ្ឋស្ស អស្សុតវតោ បុថុជ្ជនស្ស ឧប្បន្នា តណ្ហា; តតោជោ សោ សង្ខារោ។ ឥតិ ខោ, ភិក្ខវេ, សោបិ សង្ខារោ អនិច្ចោ សង្ខតោ បដិច្ចសមុប្បន្នោ។ សាបិ តណ្ហា… សាបិ វេទនា… សោបិ ផស្សោ… សាបិ អវិជ្ជា អនិច្ចា សង្ខតា បដិច្ចសមុប្បន្នា។ ឯវម្បិ ខោ, ភិក្ខវេ, ជានតោ ឯវំ បស្សតោ អនន្តរា អាសវានំ ខយោ ហោតិ។
‘‘Na heva kho rūpaṃ attato samanupassati, na rūpavantaṃ attānaṃ samanupassati; api ca kho attani rūpaṃ samanupassati. Yā kho pana sā, bhikkhave , samanupassanā saṅkhāro so. So pana saṅkhāro kiṃnidāno kiṃsamudayo kiṃjātiko kiṃpabhavo? Avijjāsamphassajena, bhikkhave, vedayitena phuṭṭhassa assutavato puthujjanassa uppannā taṇhā; tatojo so saṅkhāro. Iti kho, bhikkhave, sopi saṅkhāro anicco saṅkhato paṭiccasamuppanno. Sāpi taṇhā… sāpi vedanā… sopi phasso… sāpi avijjā aniccā saṅkhatā paṭiccasamuppannā. Evampi kho, bhikkhave, jānato evaṃ passato anantarā āsavānaṃ khayo hoti.
‘‘ន ហេវ ខោ រូបំ អត្តតោ សមនុបស្សតិ, ន រូបវន្តំ អត្តានំ សមនុបស្សតិ, ន អត្តនិ រូបំ សមនុបស្សតិ; អបិ ច ខោ រូបស្មិំ អត្តានំ សមនុបស្សតិ។ យា ខោ បន សា, ភិក្ខវេ, សមនុបស្សនា សង្ខារោ សោ។ សោ បន សង្ខារោ កិំនិទានោ កិំសមុទយោ កិំជាតិកោ កិំបភវោ? អវិជ្ជាសម្ផស្សជេន, ភិក្ខវេ, វេទយិតេ ផុដ្ឋស្ស អស្សុតវតោ បុថុជ្ជនស្ស ឧប្បន្នា តណ្ហា; តតោជោ សោ សង្ខារោ។ ឥតិ ខោ, ភិក្ខវេ, សោបិ សង្ខារោ អនិច្ចោ សង្ខតោ បដិច្ចសមុប្បន្នោ។ សាបិ តណ្ហា … សាបិ វេទនា… សោបិ ផស្សោ… សាបិ អវិជ្ជា អនិច្ចា សង្ខតា បដិច្ចសមុប្បន្នា។ ឯវម្បិ ខោ, ភិក្ខវេ, ជានតោ…បេ.… អាសវានំ ខយោ ហោតិ។
‘‘Na heva kho rūpaṃ attato samanupassati, na rūpavantaṃ attānaṃ samanupassati, na attani rūpaṃ samanupassati; api ca kho rūpasmiṃ attānaṃ samanupassati. Yā kho pana sā, bhikkhave, samanupassanā saṅkhāro so. So pana saṅkhāro kiṃnidāno kiṃsamudayo kiṃjātiko kiṃpabhavo? Avijjāsamphassajena, bhikkhave, vedayite phuṭṭhassa assutavato puthujjanassa uppannā taṇhā; tatojo so saṅkhāro. Iti kho, bhikkhave, sopi saṅkhāro anicco saṅkhato paṭiccasamuppanno. Sāpi taṇhā … sāpi vedanā… sopi phasso… sāpi avijjā aniccā saṅkhatā paṭiccasamuppannā. Evampi kho, bhikkhave, jānato…pe… āsavānaṃ khayo hoti.
‘‘ន ហេវ ខោ រូបំ អត្តតោ សមនុបស្សតិ, ន រូបវន្តំ អត្តានំ, ន អត្តនិ រូបំ, ន រូបស្មិំ អត្តានំ សមនុបស្សតិ; អបិ ច ខោ វេទនំ អត្តតោ សមនុបស្សតិ, អបិ ច ខោ វេទនាវន្តំ អត្តានំ សមនុបស្សតិ, អបិ ច ខោ អត្តនិ វេទនំ សមនុបស្សតិ, អបិ ច ខោ វេទនាយ អត្តានំ សមនុបស្សតិ; អបិ ច ខោ សញ្ញំ… អបិ ច ខោ សង្ខារេ អត្តតោ សមនុបស្សតិ, អបិ ច ខោ សង្ខារវន្តំ អត្តានំ សមនុបស្សតិ, អបិ ច ខោ អត្តនិ សង្ខារេ សមនុបស្សតិ, អបិ ច ខោ សង្ខារេសុ អត្តានំ សមនុបស្សតិ; អបិ ច ខោ វិញ្ញាណំ អត្តតោ សមនុបស្សតិ, អបិ ច ខោ វិញ្ញាណវន្តំ អត្តានំ, អបិ ច ខោ អត្តនិ វិញ្ញាណំ, អបិ ច ខោ វិញ្ញាណស្មិំ អត្តានំ សមនុបស្សតិ។ យា ខោ បន សា, ភិក្ខវេ, សមនុបស្សនា សង្ខារោ សោ។ សោ បន សង្ខារោ កិំនិទានោ…បេ.… កិំបភវោ? អវិជ្ជាសម្ផស្សជេន, ភិក្ខវេ, វេទយិតេ ផុដ្ឋស្ស អស្សុតវតោ បុថុជ្ជនស្ស ឧប្បន្នា តណ្ហា; តតោជោ សោ សង្ខារោ។ ឥតិ ខោ, ភិក្ខវេ, សោបិ សង្ខារោ អនិច្ចោ សង្ខតោ បដិច្ចសមុប្បន្នោ។ សាបិ តណ្ហា… សាបិ វេទនា… សោបិ ផស្សោ … សាបិ អវិជ្ជា អនិច្ចា សង្ខតា បដិច្ចសមុប្បន្នា។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ជានតោ ឯវំ បស្សតោ អនន្តរា អាសវានំ ខយោ ហោតិ។
‘‘Na heva kho rūpaṃ attato samanupassati, na rūpavantaṃ attānaṃ, na attani rūpaṃ, na rūpasmiṃ attānaṃ samanupassati; api ca kho vedanaṃ attato samanupassati, api ca kho vedanāvantaṃ attānaṃ samanupassati, api ca kho attani vedanaṃ samanupassati, api ca kho vedanāya attānaṃ samanupassati; api ca kho saññaṃ… api ca kho saṅkhāre attato samanupassati, api ca kho saṅkhāravantaṃ attānaṃ samanupassati, api ca kho attani saṅkhāre samanupassati, api ca kho saṅkhāresu attānaṃ samanupassati; api ca kho viññāṇaṃ attato samanupassati, api ca kho viññāṇavantaṃ attānaṃ, api ca kho attani viññāṇaṃ, api ca kho viññāṇasmiṃ attānaṃ samanupassati. Yā kho pana sā, bhikkhave, samanupassanā saṅkhāro so. So pana saṅkhāro kiṃnidāno…pe… kiṃpabhavo? Avijjāsamphassajena, bhikkhave, vedayite phuṭṭhassa assutavato puthujjanassa uppannā taṇhā; tatojo so saṅkhāro. Iti kho, bhikkhave, sopi saṅkhāro anicco saṅkhato paṭiccasamuppanno. Sāpi taṇhā… sāpi vedanā… sopi phasso … sāpi avijjā aniccā saṅkhatā paṭiccasamuppannā. Evaṃ kho, bhikkhave, jānato evaṃ passato anantarā āsavānaṃ khayo hoti.
‘‘ន ហេវ ខោ រូបំ អត្តតោ សមនុបស្សតិ, ន វេទនំ អត្តតោ សមនុបស្សតិ, ន សញ្ញំ… ន សង្ខារេ… ន វិញ្ញាណំ អត្តតោ សមនុបស្សតិ; អបិ ច ខោ ឯវំទិដ្ឋិ ហោតិ – ‘សោ អត្តា សោ លោកោ, សោ បេច្ច ភវិស្សាមិ និច្ចោ ធុវោ សស្សតោ អវិបរិណាមធម្មោ’តិ។ យា ខោ បន សា, ភិក្ខវេ, សស្សតទិដ្ឋិ សង្ខារោ សោ។ សោ បន សង្ខារោ កិំនិទានោ…បេ.… ឯវម្បិ ខោ, ភិក្ខវេ, ជានតោ ឯវំ បស្សតោ អនន្តរា អាសវានំ ខយោ ហោតិ។
‘‘Na heva kho rūpaṃ attato samanupassati, na vedanaṃ attato samanupassati, na saññaṃ… na saṅkhāre… na viññāṇaṃ attato samanupassati; api ca kho evaṃdiṭṭhi hoti – ‘so attā so loko, so pecca bhavissāmi nicco dhuvo sassato avipariṇāmadhammo’ti. Yā kho pana sā, bhikkhave, sassatadiṭṭhi saṅkhāro so. So pana saṅkhāro kiṃnidāno…pe… evampi kho, bhikkhave, jānato evaṃ passato anantarā āsavānaṃ khayo hoti.
‘‘ន ហេវ ខោ រូបំ អត្តតោ សមនុបស្សតិ, ន វេទនំ … ន សញ្ញំ… ន សង្ខារេ… ន វិញ្ញាណំ អត្តតោ សមនុបស្សតិ; នាបិ ឯវំទិដ្ឋិ ហោតិ – ‘សោ អត្តា សោ លោកោ, សោ បេច្ច ភវិស្សាមិ និច្ចោ ធុវោ សស្សតោ អវិបរិណាមធម្មោ’តិ។ អបិ ច ខោ ឯវំទិដ្ឋិ ហោតិ – ‘នោ ចស្សំ នោ ច មេ សិយា នាភវិស្សំ ន មេ ភវិស្សតី’តិ។ យា ខោ បន សា, ភិក្ខវេ, ឧច្ឆេទទិដ្ឋិ សង្ខារោ សោ។ សោ បន សង្ខារោ កិំនិទានោ កិំសមុទយោ កិំជាតិកោ កិំបភវោ? អវិជ្ជាសម្ផស្សជេន, ភិក្ខវេ, វេទយិតេន ផុដ្ឋស្ស អស្សុតវតោ បុថុជ្ជនស្ស ឧប្បន្នា តណ្ហា; តតោជោ សោ សង្ខារោ។ ឥតិ ខោ, ភិក្ខវេ, សោបិ សង្ខារោ អនិច្ចោ…បេ.… ឯវម្បិ ខោ, ភិក្ខវេ, ជានតោ ឯវំ បស្សតោ អនន្តរា អាសវានំ ខយោ ហោតិ។
‘‘Na heva kho rūpaṃ attato samanupassati, na vedanaṃ … na saññaṃ… na saṅkhāre… na viññāṇaṃ attato samanupassati; nāpi evaṃdiṭṭhi hoti – ‘so attā so loko, so pecca bhavissāmi nicco dhuvo sassato avipariṇāmadhammo’ti. Api ca kho evaṃdiṭṭhi hoti – ‘no cassaṃ no ca me siyā nābhavissaṃ na me bhavissatī’ti. Yā kho pana sā, bhikkhave, ucchedadiṭṭhi saṅkhāro so. So pana saṅkhāro kiṃnidāno kiṃsamudayo kiṃjātiko kiṃpabhavo? Avijjāsamphassajena, bhikkhave, vedayitena phuṭṭhassa assutavato puthujjanassa uppannā taṇhā; tatojo so saṅkhāro. Iti kho, bhikkhave, sopi saṅkhāro anicco…pe… evampi kho, bhikkhave, jānato evaṃ passato anantarā āsavānaṃ khayo hoti.
‘‘ន ហេវ ខោ រូបំ អត្តតោ សមនុបស្សតិ, ន វេទនំ… ន សញ្ញំ… ន សង្ខារេ… ន វិញ្ញាណំ អត្តតោ សមនុបស្សតិ…បេ.… ន វិញ្ញាណស្មិំ អត្តតោ សមនុបស្សតិ, នាបិ ឯវំទិដ្ឋិ ហោតិ – ‘សោ អត្តា សោ លោកោ, សោ បេច្ច ភវិស្សាមិ និច្ចោ ធុវោ សស្សតោ អវិបរិណាមធម្មោ’តិ; នាបិ ឯវំទិដ្ឋិ ហោតិ – ‘នោ ចស្សំ នោ ច មេ សិយា នាភវិស្សំ ន មេ ភវិស្សតី’តិ; អបិ ច ខោ កង្ខី ហោតិ វិចិកិច្ឆី អនិដ្ឋង្គតោ សទ្ធម្មេ។ យា ខោ បន សា, ភិក្ខវេ, កង្ខិតា វិចិកិច្ឆិតា អនិដ្ឋង្គតតា សទ្ធម្មេ សង្ខារោ សោ។ សោ បន សង្ខារោ កិំនិទានោ កិំសមុទយោ កិំជាតិកោ កិំបភវោ? អវិជ្ជាសម្ផស្សជេន, ភិក្ខវេ, វេទយិតេន ផុដ្ឋស្ស អស្សុតវតោ បុថុជ្ជនស្ស ឧប្បន្នា តណ្ហា; តតោជោ សោ សង្ខារោ។ ឥតិ ខោ, ភិក្ខវេ, សោបិ សង្ខារោ អនិច្ចោ សង្ខតោ បដិច្ចសមុប្បន្នោ។ សាបិ តណ្ហា អនិច្ចា សង្ខតា បដិច្ចសមុប្បន្នា។ សាបិ វេទនា អនិច្ចា សង្ខតា បដិច្ចសមុប្បន្នា។ សោបិ ផស្សោ អនិច្ចោ សង្ខតោ បដិច្ចសមុប្បន្នោ។ សាបិ អវិជ្ជា អនិច្ចា សង្ខតា បដិច្ចសមុប្បន្នា។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ជានតោ ឯវំ បស្សតោ អនន្តរា អាសវានំ ខយោ ហោតី’’តិ។ នវមំ។
‘‘Na heva kho rūpaṃ attato samanupassati, na vedanaṃ… na saññaṃ… na saṅkhāre… na viññāṇaṃ attato samanupassati…pe… na viññāṇasmiṃ attato samanupassati, nāpi evaṃdiṭṭhi hoti – ‘so attā so loko, so pecca bhavissāmi nicco dhuvo sassato avipariṇāmadhammo’ti; nāpi evaṃdiṭṭhi hoti – ‘no cassaṃ no ca me siyā nābhavissaṃ na me bhavissatī’ti; api ca kho kaṅkhī hoti vicikicchī aniṭṭhaṅgato saddhamme. Yā kho pana sā, bhikkhave, kaṅkhitā vicikicchitā aniṭṭhaṅgatatā saddhamme saṅkhāro so. So pana saṅkhāro kiṃnidāno kiṃsamudayo kiṃjātiko kiṃpabhavo? Avijjāsamphassajena, bhikkhave, vedayitena phuṭṭhassa assutavato puthujjanassa uppannā taṇhā; tatojo so saṅkhāro. Iti kho, bhikkhave, sopi saṅkhāro anicco saṅkhato paṭiccasamuppanno. Sāpi taṇhā aniccā saṅkhatā paṭiccasamuppannā. Sāpi vedanā aniccā saṅkhatā paṭiccasamuppannā. Sopi phasso anicco saṅkhato paṭiccasamuppanno. Sāpi avijjā aniccā saṅkhatā paṭiccasamuppannā. Evaṃ kho, bhikkhave, jānato evaṃ passato anantarā āsavānaṃ khayo hotī’’ti. Navamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៩. បាលិលេយ្យសុត្តវណ្ណនា • 9. Pālileyyasuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៩. បាលិលេយ្យសុត្តវណ្ណនា • 9. Pālileyyasuttavaṇṇanā
