| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
๖. ปโลกสุตฺตวณฺณนา
6. Palokasuttavaṇṇanā
๕๗. ฉเฎฺฐ อาจริยปาจริยานนฺติ อาจริยานมฺปิ อาจริยานํฯ นิรนฺตรผุโฎ เนรยิกสเตฺตหิ นิรยคามิกมฺมสฺส การกานํ พหุภาวาฯ อุภยเมฺปตนฺติ ยถาวุตฺตํ อตฺถทฺวยํฯ ฆนนิวาสตนฺติ คามานํ ฆนสนฺนิวาสตํฯ เอกเนฺตเนว อธโมฺมติ อโยนิโสมนสิการเหตุกตฺตา อนตฺถเหตุตาย จ นิยเมเนว อธโมฺมฯ น อธมฺมราโคติ อธิเปฺปโตติ ปรปริกฺขาเรสุ ราโค วิย น มหาสาวโชฺชติ กตฺวา วุตฺตํฯ ตถา หิ สกสกปริกฺขารวิสโย ราโค วิสมโลโภ วิย น เอกนฺตโต อปายุปฺปตฺติชนโกฯ ปรปริกฺขาเรสุ อุปฺปชฺชมานสฺส มหาสาวชฺชตาย อธมฺมราคตาฯ โลภสฺส สมกาโล นาม นตฺถิ กายทุจฺจริตาทีนํ วิย อโยนิโสมนสิการสมุฎฺฐานตฺตาฯ เอสาติ เอโส ปาปธโมฺมฯ สมโลโภ วิสมลกฺขณาภาวโตฯ ตถา หิ ตํสมุฎฺฐาโน ปโยโค มิจฺฉาจาโรติ น วุจฺจติฯ อวตฺถุปฎิเสวนสงฺขาเตนาติ ยํ โลกิยสาธุสมนุญฺญาตํ ราคสฺส วตฺถุฎฺฐานํ, ตโต อญฺญสฺมิํ วตฺถุสฺมิํ ปฎิเสวนสงฺขาเตนฯ
57. Chaṭṭhe ācariyapācariyānanti ācariyānampi ācariyānaṃ. Nirantaraphuṭo nerayikasattehi nirayagāmikammassa kārakānaṃ bahubhāvā. Ubhayampetanti yathāvuttaṃ atthadvayaṃ. Ghananivāsatanti gāmānaṃ ghanasannivāsataṃ. Ekanteneva adhammoti ayonisomanasikārahetukattā anatthahetutāya ca niyameneva adhammo. Na adhammarāgoti adhippetoti paraparikkhāresu rāgo viya na mahāsāvajjoti katvā vuttaṃ. Tathā hi sakasakaparikkhāravisayo rāgo visamalobho viya na ekantato apāyuppattijanako. Paraparikkhāresu uppajjamānassa mahāsāvajjatāya adhammarāgatā. Lobhassa samakālo nāma natthi kāyaduccaritādīnaṃ viya ayonisomanasikārasamuṭṭhānattā. Esāti eso pāpadhammo. Samalobho visamalakkhaṇābhāvato. Tathā hi taṃsamuṭṭhāno payogo micchācāroti na vuccati. Avatthupaṭisevanasaṅkhātenāti yaṃ lokiyasādhusamanuññātaṃ rāgassa vatthuṭṭhānaṃ, tato aññasmiṃ vatthusmiṃ paṭisevanasaṅkhātena.
วิวิธสสฺสานนฺติ สาลิวีหิอาทินานปฺปการสสฺสานํฯ ทุสฺสสฺสนฺติ ปจฺจยทูเสน ทูสิตํ สสฺสํฯ สมฺปชฺชมาเนติ นิปฺผชฺชนโต ปเคว คพฺภปริวุทฺธิกาเลฯ ปาณกาติ สลภาทิปาณกาฯ ปตนฺตีติ สสฺสานํ มตฺถเก ปตนฺติฯ สลากามตฺตเมว สมฺปชฺชตีติ วฑฺฒิตฺวา คพฺภํ คเหตุํ อสมตฺถํ สมฺปชฺชติฯ เตติ วาฬอมนุสฺสาฯ ลโทฺธกาสาติ ยกฺขาธิปตีหิ อนุญฺญาตตฺตา ลโทฺธกาสาฯ
Vividhasassānanti sālivīhiādinānappakārasassānaṃ. Dussassanti paccayadūsena dūsitaṃ sassaṃ. Sampajjamāneti nipphajjanato pageva gabbhaparivuddhikāle. Pāṇakāti salabhādipāṇakā. Patantīti sassānaṃ matthake patanti. Salākāmattameva sampajjatīti vaḍḍhitvā gabbhaṃ gahetuṃ asamatthaṃ sampajjati. Teti vāḷaamanussā. Laddhokāsāti yakkhādhipatīhi anuññātattā laddhokāsā.
ปโลกสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Palokasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya / ๖. ปโลกสุตฺตํ • 6. Palokasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ๖. ปโลกสุตฺตวณฺณนา • 6. Palokasuttavaṇṇanā
