| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
6. පලොකසුත්‌තවණ්‌ණනා
6. Palokasuttavaṇṇanā
57. ඡට්‌ඨෙ ආචරියපාචරියානන්‌ති ආචරියානඤ්‌චෙව ආචරියාචරියානඤ්‌ච. අවීචි මඤ්‌ඤෙ ඵුටො අහොසීති යථා අවීචි මහානිරයො නිරන්‌තරඵුටො නෙරයිකසත්‌තෙහි පරිපුණ්‌ණො, මනුස්‌සෙහි එවං පරිපුණ්‌ණො හොති. කුක්‌කුටසංපාතිකාති එකගාමස්‌ස ඡදනපිට්‌ඨිතො උප්‌පතිත්‌වා ඉතරගාමස්‌ස ඡදනපිට්‌ඨෙ පතනසඞ්‌ඛාතො කුක්‌කුටසංපාතො එතාසු අත්‌ථීති කුක්‌කුටසංපාතිකා. කුක්‌කුටසංපාදිකාතිපි පාඨො, ගාමන්‌තරතො ගාමන්‌තරං කුක්‌කුටානං පදසා ගමනසඞ්‌ඛාතො කුක්‌කුටසංපාදො එතාසු අත්‌ථීති අත්‌ථො. උභයම්‌පෙතං ඝනනිවාසතංයෙව දීපෙති. අධම්‌මරාගරත්‌තාති රාගො නාම එකන්‌තෙනෙව අධම්‌මො, අත්‌තනො පරික්‌ඛාරෙසු පන උප්‌පජ්‌ජමානො න අධම්‌මරාගොති අධිප්‌පෙතො, පරපරික්‌ඛාරෙසු උප්‌පජ්‌ජමානොව අධම්‌මරාගොති. විසමලොභාභිභූතාති ලොභස්‌ස සමකාලො නාම නත්‌ථි, එකන්‌තං විසමොව එස. අත්‌තනා පරිග්‌ගහිතවත්‌ථුම්‌හි පන උප්‌පජ්‌ජමානො සමලොභො නාම, පරපරිග්‌ගහිතවත්‌ථුම්‌හි උප්‌පජ්‌ජමානොව විසමොති අධිප්‌පෙතො. මිච්‌ඡාධම්‌මපරෙතාති අවත්‌ථුපටිසෙවනසඞ්‌ඛාතෙන මිච්‌ඡාධම්‌මෙන සමන්‌නාගතා. දෙවො න සම්‌මා ධාරං අනුප්‌පවෙච්‌ඡතීති වස්‌සිතබ්‌බයුත්‌තෙ කාලෙ වස්‌සං න වස්‌සති. දුබ්‌භික්‌ඛන්‌ති දුල්‌ලභභික්‌ඛං. දුස්‌සස්‌සන්‌ති විවිධසස්‌සානං අසම්‌පජ්‌ජනෙන දුස්‌සස්‌සං. සෙතට්‌ඨිකන්‌ති සස්‌සෙ සම්‌පජ්‌ජමානෙ පාණකා පතන්‌ති, තෙහි දට්‌ඨත්‌තා නික්‌ඛන්‌තනික්‌ඛන්‌තානි සාලිසීසානි සෙතවණ්‌ණානි හොන්‌ති නිස්‌සාරානි. තං සන්‌ධාය වුත්‌තං ‘‘සෙතට්‌ඨික’’න්‌ති. සලාකාවුත්‌තන්‌ති වපිතං වපිතං සස්‌සං සලාකාමත්‌තමෙව සම්‌පජ්‌ජති, ඵලං න දෙතීති අත්‌ථො. යක්‌ඛාති යක්‌ඛාධිපතිනො. වාළෙ අමනුස්‌සෙ ඔස්‌සජ්‌ජන්‌තීති චණ්‌ඩයක්‌ඛෙ මනුස්‌සපථෙ විස්‌සජ්‌ජෙන්‌ති, තෙ ලද්‌ධොකාසා මහාජනං ජීවිතක්‌ඛයං පාපෙන්‌ති.
57. Chaṭṭhe ācariyapācariyānanti ācariyānañceva ācariyācariyānañca. Avīci maññe phuṭo ahosīti yathā avīci mahānirayo nirantaraphuṭo nerayikasattehi paripuṇṇo, manussehi evaṃ paripuṇṇo hoti. Kukkuṭasaṃpātikāti ekagāmassa chadanapiṭṭhito uppatitvā itaragāmassa chadanapiṭṭhe patanasaṅkhāto kukkuṭasaṃpāto etāsu atthīti kukkuṭasaṃpātikā. Kukkuṭasaṃpādikātipi pāṭho, gāmantarato gāmantaraṃ kukkuṭānaṃ padasā gamanasaṅkhāto kukkuṭasaṃpādo etāsu atthīti attho. Ubhayampetaṃ ghananivāsataṃyeva dīpeti. Adhammarāgarattāti rāgo nāma ekanteneva adhammo, attano parikkhāresu pana uppajjamāno na adhammarāgoti adhippeto, paraparikkhāresu uppajjamānova adhammarāgoti. Visamalobhābhibhūtāti lobhassa samakālo nāma natthi, ekantaṃ visamova esa. Attanā pariggahitavatthumhi pana uppajjamāno samalobho nāma, parapariggahitavatthumhi uppajjamānova visamoti adhippeto. Micchādhammaparetāti avatthupaṭisevanasaṅkhātena micchādhammena samannāgatā. Devo na sammā dhāraṃ anuppavecchatīti vassitabbayutte kāle vassaṃ na vassati. Dubbhikkhanti dullabhabhikkhaṃ. Dussassanti vividhasassānaṃ asampajjanena dussassaṃ. Setaṭṭhikanti sasse sampajjamāne pāṇakā patanti, tehi daṭṭhattā nikkhantanikkhantāni sālisīsāni setavaṇṇāni honti nissārāni. Taṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘setaṭṭhika’’nti. Salākāvuttanti vapitaṃ vapitaṃ sassaṃ salākāmattameva sampajjati, phalaṃ na detīti attho. Yakkhāti yakkhādhipatino. Vāḷe amanusse ossajjantīti caṇḍayakkhe manussapathe vissajjenti, te laddhokāsā mahājanaṃ jīvitakkhayaṃ pāpenti.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 6. පලොකසුත්‌තං • 6. Palokasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 6. පලොකසුත්‌තවණ්‌ණනා • 6. Palokasuttavaṇṇanā
