| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
10. පංසුධොවකසුත්‌තවණ්‌ණනා
10. Paṃsudhovakasuttavaṇṇanā
102. දසමෙ ධොවතීති වික්‌ඛාලෙති. සන්‌ධොවතීති සුට්‌ඨු ධොවති, පුනප්‌පුනං ධොවති. නිද්‌ධොවතීති නිග්‌ගණ්‌හිත්‌වා ධොවති. අනිද්‌ධන්‌තකසාවන්‌ති අනීහතදොසං අනපනීතකසාවං. පභඞ්‌ගූති පභිජ්‌ජනසභාවං, අධිකරණීයං ඨපෙත්‌වා මුට්‌ඨිකාය පහටමත්‌තං භිජ්‌ජති. පට්‌ටිකායාති සුවණ්‌ණපට්‌ටකාය. ගීවෙය්‍යකෙති ගීවාලඞ්‌කාරෙ.
102. Dasame dhovatīti vikkhāleti. Sandhovatīti suṭṭhu dhovati, punappunaṃ dhovati. Niddhovatīti niggaṇhitvā dhovati. Aniddhantakasāvanti anīhatadosaṃ anapanītakasāvaṃ. Pabhaṅgūti pabhijjanasabhāvaṃ, adhikaraṇīyaṃ ṭhapetvā muṭṭhikāya pahaṭamattaṃ bhijjati. Paṭṭikāyāti suvaṇṇapaṭṭakāya. Gīveyyaketi gīvālaṅkāre.
අධිචිත්‌තන්‌ති සමථවිපස්‌සනාචිත්‌තං. අනුයුත්‌තස්‌සාති භාවෙන්‌තස්‌ස. සචෙතසොති චිත්‌තසම්‌පන්‌නො. දබ්‌බජාතිකොති පණ්‌ඩිතජාතිකො. කාමවිතක්‌කාදීසු කාමෙ ආරබ්‌භ උප්‌පන්‌නො විතක්‌කො කාමවිතක්‌කො. බ්‍යාපාදවිහිංසසම්‌පයුත්‌තා විතක්‌කා බ්‍යාපාදවිහිංසවිතක්‌කා නාම. ඤාතිවිතක්‌කාදීසු ‘‘අම්‌හාකං ඤාතකා බහූ පුඤ්‌ඤවන්‌තා’’තිආදිනා නයෙන ඤාතකෙ ආරබ්‌භ උප්‌පන්‌නො විතක්‌කො ඤාතිවිතක්‌කො. ‘‘අසුකො ජනපදො ඛෙමො සුභික්‌ඛො’’තිආදිනා නයෙන ජනපදමාරබ්‌භ උප්‌පන්‌නො විතක්‌කො ජනපදවිතක්‌කො. ‘‘අහො වත මං පරෙ න අවජානෙය්‍යු’’න්‌ති එවං උප්‌පන්‌නො විතක්‌කො අනවඤ්‌ඤත්‌තිපටිසංයුත්‌තො විතක්‌කො නාම. ධම්‌මවිතක්‌කාවසිස්‌සන්‌තීති ධම්‌මවිතක්‌කා නාම දසවිපස්‌සනුපක්‌කිලෙසවිතක්‌කා. සො හොති සමාධි න චෙව සන්‌තොති සො අවසිට්‌ඨධම්‌මවිතක්‌කො විපස්‌සනාසමාධි අවූපසන්‌තකිලෙසත්‌තා සන්‌තො න හොති. න පණීතොති න අතප්‌පකො. නප්‌පටිප්‌පස්‌සද්‌ධිලද්‌ධොති න කිලෙසපටිප්‌පස්‌සද්‌ධියා ලද්‌ධො. න එකොදිභාවාධිගතොති න එකග්‌ගභාවප්‌පත්‌තො. සසඞ්‌ඛාරනිග්‌ගය්‌හවාරිතගතොති සසඞ්‌ඛාරෙන සප්‌පයොගෙන කිලෙසෙ නිග්‌ගණ්‌හිත්‌වා වාරෙත්‌වා වාරිතො, න කිලෙසානං ඡින්‌නන්‌තෙ උප්‌පන්‌නො, කිලෙසෙ පන වාරෙත්‌වා උප්‌පන්‌නො.
Adhicittanti samathavipassanācittaṃ. Anuyuttassāti bhāventassa. Sacetasoti cittasampanno. Dabbajātikoti paṇḍitajātiko. Kāmavitakkādīsu kāme ārabbha uppanno vitakko kāmavitakko. Byāpādavihiṃsasampayuttā vitakkā byāpādavihiṃsavitakkā nāma. Ñātivitakkādīsu ‘‘amhākaṃ ñātakā bahū puññavantā’’tiādinā nayena ñātake ārabbha uppanno vitakko ñātivitakko. ‘‘Asuko janapado khemo subhikkho’’tiādinā nayena janapadamārabbha uppanno vitakko janapadavitakko. ‘‘Aho vata maṃ pare na avajāneyyu’’nti evaṃ uppanno vitakko anavaññattipaṭisaṃyutto vitakko nāma. Dhammavitakkāvasissantīti dhammavitakkā nāma dasavipassanupakkilesavitakkā. So hoti samādhi na ceva santoti so avasiṭṭhadhammavitakko vipassanāsamādhi avūpasantakilesattā santo na hoti. Na paṇītoti na atappako. Nappaṭippassaddhiladdhoti na kilesapaṭippassaddhiyā laddho. Na ekodibhāvādhigatoti na ekaggabhāvappatto. Sasaṅkhāraniggayhavāritagatoti sasaṅkhārena sappayogena kilese niggaṇhitvā vāretvā vārito, na kilesānaṃ chinnante uppanno, kilese pana vāretvā uppanno.
හොති සො, භික්‌ඛවෙ, සමයොති එත්‌ථ සමයො නාම උතුසප්‌පායං ආහාරසප්‌පායං සෙනාසනසප්‌පායං පුග්‌ගලසප්‌පායං ධම්‌මස්‌සවනසප්‌පායන්‌ති ඉමෙසං පඤ්‌චන්‌නං සප්‌පායානං පටිලාභකාලො. යං තං චිත්‌තන්‌ති යස්‌මිං සමයෙ තං විපස්‌සනාචිත්‌තං. අජ්‌ඣත්‌තංයෙව සන්‌තිට්‌ඨතීති අත්‌තනියෙව තිට්‌ඨති. නියකජ්‌ඣත්‌තඤ්‌හි ඉධ අජ්‌ඣත්‌තං නාම. ගොචරජ්‌ඣත්‌තම්‌පි වට්‌ටති. පුථුත්‌තාරම්‌මණං පහාය එකස්‌මිං නිබ්‌බානගොචරෙයෙව තිට්‌ඨතීති වුත්‌තං හොති. සන්‌නිසීදතීති සුට්‌ඨු නිසීදති. එකොදි හොතීති එකග්‌ගං හොති. සමාධියතීති සම්‌මා ආධියති. සන්‌තොතිආදීසු පච්‌චනීකකිලෙසවූපසමෙන සන්‌තො. අතප්‌පකට්‌ඨෙන පණීතො. කිලෙසපටිප්‌පස්‌සද්‌ධියා ලද්‌ධත්‌තා පටිප්‌පස්‌සද්‌ධලද්‌ධො. එකග්‌ගභාවං ගතත්‌තා එකොදිභාවාධිගතො. කිලෙසානං ඡින්‌නන්‌තෙ උප්‌පන්‌නත්‌තා න සප්‌පයොගෙන කිලෙසෙ නිග්‌ගණ්‌හිත්‌වා වාරෙත්‌වා වාරිතොති න සසඞ්‌ඛාරනිග්‌ගය්‌හවාරිතගතො. එත්‌තාවතා අයං භික්‌ඛු විවට්‌ටෙත්‌වා අරහත්‌තං පත්‌තො නාම හොති.
Hotiso, bhikkhave, samayoti ettha samayo nāma utusappāyaṃ āhārasappāyaṃ senāsanasappāyaṃ puggalasappāyaṃ dhammassavanasappāyanti imesaṃ pañcannaṃ sappāyānaṃ paṭilābhakālo. Yaṃ taṃ cittanti yasmiṃ samaye taṃ vipassanācittaṃ. Ajjhattaṃyeva santiṭṭhatīti attaniyeva tiṭṭhati. Niyakajjhattañhi idha ajjhattaṃ nāma. Gocarajjhattampi vaṭṭati. Puthuttārammaṇaṃ pahāya ekasmiṃ nibbānagocareyeva tiṭṭhatīti vuttaṃ hoti. Sannisīdatīti suṭṭhu nisīdati. Ekodi hotīti ekaggaṃ hoti. Samādhiyatīti sammā ādhiyati. Santotiādīsu paccanīkakilesavūpasamena santo. Atappakaṭṭhena paṇīto. Kilesapaṭippassaddhiyā laddhattā paṭippassaddhaladdho. Ekaggabhāvaṃ gatattā ekodibhāvādhigato. Kilesānaṃ chinnante uppannattā na sappayogena kilese niggaṇhitvā vāretvā vāritoti na sasaṅkhāraniggayhavāritagato. Ettāvatā ayaṃ bhikkhu vivaṭṭetvā arahattaṃ patto nāma hoti.
ඉදානි ඛීණාසවස්‌ස සතො අභිඤ්‌ඤාපටිපදං දස්‌සෙන්‌තො යස්‌ස යස්‌ස චාතිආදිමාහ. තත්‌ථ අභිඤ්‌ඤා සච්‌ඡිකරණීයස්‌සාති අභිජානිත්‌වා පච්‌චක්‌ඛං කාතබ්‌බස්‌ස. සති සතිආයතනෙති පුබ්‌බහෙතුසඞ්‌ඛාතෙ චෙව ඉදානි ච පටිලද්‌ධබ්‌බෙ අභිඤ්‌ඤාපාදකජ්‌ඣානාදිභෙදෙ ච සති සතිකාරණෙ. විත්‌ථාරතො පන අයං අභිඤ්‌ඤාකථා විසුද්‌ධිමග්‌ගෙ (විසුද්‌ධි. 2.365 ආදයො) වුත්‌තනයෙනෙව වෙදිතබ්‌බා. ආසවානං ඛයාතිආදි චෙත්‌ථ ඵලසමාපත්‌තිවසෙන වුත්‌තන්‌ති වෙදිතබ්‌බං.
Idāni khīṇāsavassa sato abhiññāpaṭipadaṃ dassento yassa yassa cātiādimāha. Tattha abhiññā sacchikaraṇīyassāti abhijānitvā paccakkhaṃ kātabbassa. Sati satiāyataneti pubbahetusaṅkhāte ceva idāni ca paṭiladdhabbe abhiññāpādakajjhānādibhede ca sati satikāraṇe. Vitthārato pana ayaṃ abhiññākathā visuddhimagge (visuddhi. 2.365 ādayo) vuttanayeneva veditabbā. Āsavānaṃ khayātiādi cettha phalasamāpattivasena vuttanti veditabbaṃ.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 10. පංසුධොවකසුත්‌තං • 10. Paṃsudhovakasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 10. පංසුධොවකසුත්‌තවණ්‌ණනා • 10. Paṃsudhovakasuttavaṇṇanā
