Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / అపదాన-అట్ఠకథా • Apadāna-aṭṭhakathā

    ౪౯. పంసుకూలవగ్గో

    49. Paṃsukūlavaggo

    ౧-౧౦. పంసుకూలసఞ్ఞకత్థేరఅపదానాదివణ్ణనా

    1-10. Paṃsukūlasaññakattheraapadānādivaṇṇanā

    ఏకూనపఞ్ఞాసమవగ్గే పఠమాపదానం సువిఞ్ఞేయ్యమేవ.

    Ekūnapaññāsamavagge paṭhamāpadānaṃ suviññeyyameva.

    ౧౪. దుతియాపదానే అధిచ్చుప్పత్తికా బుద్ధాతి అధిచ్చేన అకారణేన ఉప్పత్తికా సయమ్భూతా, అఞ్ఞేహి దేవబ్రహ్మమారాదీహి ఉపదేసదాయకేహి రహితా సయమ్భూఞాణేన ఉప్పన్నా జాతా పాతుభూతాతి అత్థో.

    14. Dutiyāpadāne adhiccuppattikā buddhāti adhiccena akāraṇena uppattikā sayambhūtā, aññehi devabrahmamārādīhi upadesadāyakehi rahitā sayambhūñāṇena uppannā jātā pātubhūtāti attho.

    ౧౬. ఓదుమ్బరికపుప్ఫం వాతి ఉదుమ్బరరుక్ఖే పుప్ఫం దుల్లభం దుల్లభుప్పత్తికం ఇవ. చన్దమ్హి ససకం యథాతి చన్దమణ్డలే ససలేఖాయ రూపం దుల్లభం యథా. వాయసానం యథా ఖీరన్తి కాకానం నిచ్చం రత్తిన్దివం ఖుద్దాపీళితభావేన ఖీరం దుల్లభం యథా, ఏవం దుల్లభం లోకనాయకం చతురాసఙ్ఖ్యేయ్యం వా అట్ఠాసఙ్ఖ్యేయ్యం వా సోళసాసఙ్ఖ్యేయ్యం వా కప్పసతసహస్సం పారమియో పూరేత్వా బుద్ధభావతో దుల్లభో లోకనాయకోతి అత్థో.

    16.Odumbarikapupphaṃ vāti udumbararukkhe pupphaṃ dullabhaṃ dullabhuppattikaṃ iva. Candamhi sasakaṃ yathāti candamaṇḍale sasalekhāya rūpaṃ dullabhaṃ yathā. Vāyasānaṃ yathā khīranti kākānaṃ niccaṃ rattindivaṃ khuddāpīḷitabhāvena khīraṃ dullabhaṃ yathā, evaṃ dullabhaṃ lokanāyakaṃ caturāsaṅkhyeyyaṃ vā aṭṭhāsaṅkhyeyyaṃ vā soḷasāsaṅkhyeyyaṃ vā kappasatasahassaṃ pāramiyo pūretvā buddhabhāvato dullabho lokanāyakoti attho.

    ౩౦. తతియాపదానే మధుం భిసేహి సవతీతి పోక్ఖరమధుపదుమకేసరేహి సవతి పగ్ఘరతి. ఖీరం సప్పిం ముళాలిభీతి ఖీరఞ్చ సప్పిరసఞ్చ పదుమముళాలేహి సవతి పగ్ఘరతి. తస్మా తదుభయం మమ సన్తకం బుద్ధో పటిగ్గణ్హతూతి అత్థో.

    30. Tatiyāpadāne madhuṃ bhisehi savatīti pokkharamadhupadumakesarehi savati paggharati. Khīraṃ sappiṃ muḷālibhīti khīrañca sappirasañca padumamuḷālehi savati paggharati. Tasmā tadubhayaṃ mama santakaṃ buddho paṭiggaṇhatūti attho.

    చతుత్థపఞ్చమఛట్ఠాపదానాని ఉత్తానానేవ.

    Catutthapañcamachaṭṭhāpadānāni uttānāneva.

    ౧౧౯. సత్తమాపదానే చత్తాలీసదిజాపి చాతి ద్విక్ఖత్తుం జాతాతి దిజా. కుమారవయే ఉట్ఠితదన్తానం పతితత్తా పున ఉట్ఠితదన్తా దిజా, తే చ దన్తా. బ్యాకరణఞ్చ హేట్ఠా నిదానకథాయం వుత్తమేవ.

    119. Sattamāpadāne cattālīsadijāpi cāti dvikkhattuṃ jātāti dijā. Kumāravaye uṭṭhitadantānaṃ patitattā puna uṭṭhitadantā dijā, te ca dantā. Byākaraṇañca heṭṭhā nidānakathāyaṃ vuttameva.

    అట్ఠమాపదానం ఉత్తానమేవాతి.

    Aṭṭhamāpadānaṃ uttānamevāti.

    ౧౭౧. నవమాపదానే తదాహం మాణవో ఆసిన్తి యదా సుమేధపణ్డితో దీపఙ్కరభగవతో సన్తికా బ్యాకరణం లభి, తదా అహం మేఘో నామ బ్రాహ్మణమాణవో హుత్వా సుమేధతాపసేన సహ ఇసిపబ్బజ్జం పబ్బజిత్వా సిక్ఖాపదేసు సిక్ఖితో కేనచి పాపసహాయేన సంసట్ఠో సంసగ్గదోసేన పాపవితక్కాదివసం గతో మాతుఘాతకమ్మవసేన నరకే అగ్గిజాలాదిదుక్ఖమనుభవిత్వా తతో చుతో సముద్దే తిమిఙ్గలమహామచ్ఛో హుత్వా నిబ్బత్తో, సముద్దమజ్ఝే గచ్ఛన్తం మహానావం గిలితుకామో గతో. దిస్వా మం వాణిజా భీతా ‘‘అహో గోతమో భగవా’’తి సద్దమకంసు. అథ మహామచ్ఛో పుబ్బవాసనావసేన బుద్ధగారవం ఉప్పాదేత్వా తతో చుతో సావత్థియం విభవసమ్పన్నే బ్రాహ్మణకులే నిబ్బత్తో సద్ధో పసన్నో సత్థు ధమ్మదేసనం సుత్వా పబ్బజిత్వా సహ పటిసమ్భిదాహి అరహత్తం పాపుణిత్వా దివసస్స తిక్ఖత్తుం ఉపట్ఠానం గన్త్వా సరమానో వన్దతి. తదా భగవా ‘‘చిరం ధమ్మరుచీ’’తి మం ఆహ.

    171. Navamāpadāne tadāhaṃ māṇavo āsinti yadā sumedhapaṇḍito dīpaṅkarabhagavato santikā byākaraṇaṃ labhi, tadā ahaṃ megho nāma brāhmaṇamāṇavo hutvā sumedhatāpasena saha isipabbajjaṃ pabbajitvā sikkhāpadesu sikkhito kenaci pāpasahāyena saṃsaṭṭho saṃsaggadosena pāpavitakkādivasaṃ gato mātughātakammavasena narake aggijālādidukkhamanubhavitvā tato cuto samudde timiṅgalamahāmaccho hutvā nibbatto, samuddamajjhe gacchantaṃ mahānāvaṃ gilitukāmo gato. Disvā maṃ vāṇijā bhītā ‘‘aho gotamo bhagavā’’ti saddamakaṃsu. Atha mahāmaccho pubbavāsanāvasena buddhagāravaṃ uppādetvā tato cuto sāvatthiyaṃ vibhavasampanne brāhmaṇakule nibbatto saddho pasanno satthu dhammadesanaṃ sutvā pabbajitvā saha paṭisambhidāhi arahattaṃ pāpuṇitvā divasassa tikkhattuṃ upaṭṭhānaṃ gantvā saramāno vandati. Tadā bhagavā ‘‘ciraṃ dhammarucī’’ti maṃ āha.

    ౧౮౪. అథ సో థేరో ‘‘సుచిరం సతపుఞ్ఞలక్ఖణ’’న్తిఆదీహి గాథాహి థోమేసి. భన్తే, సతపుఞ్ఞలక్ఖణధర గోతమ. పతిపుబ్బేన విసుద్ధపచ్చయన్తి పుబ్బే దీపఙ్కరపాదమూలే పరిపుణ్ణపారమీపచ్చయసమ్భారో సుట్ఠు చిరం కాలం మయా న దిట్ఠో అసీతి అత్థో. అహమజ్జసుపేక్ఖనన్తి అజ్జ ఇమస్మిం దివసే అహం సుపేక్ఖనం సున్దరదస్సనం, సున్దరదిట్ఠం వా నిరుపమం విగ్గహం ఉపమారహితసరీరం గోతమం వత ఏకన్తేన పస్సామి దక్ఖామీతి అత్థో.

    184. Atha so thero ‘‘suciraṃ satapuññalakkhaṇa’’ntiādīhi gāthāhi thomesi. Bhante, satapuññalakkhaṇadhara gotama. Patipubbena visuddhapaccayanti pubbe dīpaṅkarapādamūle paripuṇṇapāramīpaccayasambhāro suṭṭhu ciraṃ kālaṃ mayā na diṭṭho asīti attho. Ahamajjasupekkhananti ajja imasmiṃ divase ahaṃ supekkhanaṃ sundaradassanaṃ, sundaradiṭṭhaṃ vā nirupamaṃ viggahaṃ upamārahitasarīraṃ gotamaṃ vata ekantena passāmi dakkhāmīti attho.

    ౧౮౫-౧౮౬. సుచిరం విహతతమో మయాతి విసేసేన హతతమో విద్ధంసితమోహో త్వం మయాపి సుట్ఠు చిరం థోమితోతి అత్థో. సుచిరక్ఖేన నదీ విసోసితాతి ఏసా తణ్హానదీ సున్దరరక్ఖేన గోపనేన విసేసేన సోసితా, అభబ్బుప్పత్తికతా తయాతి అత్థో. సుచిరం అమలం విసోధితన్తి సుట్ఠు చిరం దీఘేన అద్ధునా అమలం నిబ్బానం విసేసేన సోధితం, సుట్ఠు కతం అధిగతం తయాతి అత్థో. నయనం ఞాణమయం మహామునే. చిరకాలసమఙ్గితోతి మహామునే మహాసమణ ఞాణమయం నయనం దిబ్బచక్ఖుం చిరకాలం సమధిగతో సమ్పత్తో త్వన్తి అత్థో. అవినట్ఠో పునరన్తరన్తి అహం పున అన్తరం అన్తరాభవే మజ్ఝే పరినట్ఠో పరిహీనో అహోసిన్తి అత్థో. పునరజ్జసమాగతో తయాతి అజ్జ ఇమస్మిం కాలే తయా సద్ధిం పునపి సమాగతో ఏకీభూతో సహ వసామీతి అత్థో. న హి నస్సన్తి కతాని గోతమాతి గోతమ సబ్బఞ్ఞుబుద్ధ, తయా సద్ధిం కతాని సమాగమాదీని న హి నస్సన్తి యావ ఖన్ధపరినిబ్బానా న వినా భవిస్సన్తీతి అత్థో. సేసం ఉత్తానమేవాతి.

    185-186.Suciraṃ vihatatamo mayāti visesena hatatamo viddhaṃsitamoho tvaṃ mayāpi suṭṭhu ciraṃ thomitoti attho. Sucirakkhena nadī visositāti esā taṇhānadī sundararakkhena gopanena visesena sositā, abhabbuppattikatā tayāti attho. Suciraṃ amalaṃ visodhitanti suṭṭhu ciraṃ dīghena addhunā amalaṃ nibbānaṃ visesena sodhitaṃ, suṭṭhu kataṃ adhigataṃ tayāti attho. Nayanaṃ ñāṇamayaṃ mahāmune. Cirakālasamaṅgitoti mahāmune mahāsamaṇa ñāṇamayaṃ nayanaṃ dibbacakkhuṃ cirakālaṃ samadhigato sampatto tvanti attho. Avinaṭṭho punarantaranti ahaṃ puna antaraṃ antarābhave majjhe parinaṭṭho parihīno ahosinti attho. Punarajjasamāgato tayāti ajja imasmiṃ kāle tayā saddhiṃ punapi samāgato ekībhūto saha vasāmīti attho. Na hi nassanti katāni gotamāti gotama sabbaññubuddha, tayā saddhiṃ katāni samāgamādīni na hi nassanti yāva khandhaparinibbānā na vinā bhavissantīti attho. Sesaṃ uttānamevāti.

    ధమ్మరుచియత్థేరఅపదానవణ్ణనా సమత్తా.

    Dhammaruciyattheraapadānavaṇṇanā samattā.

    దసమాపదానం సువిఞ్ఞేయ్యమేవాతి.

    Dasamāpadānaṃ suviññeyyamevāti.

    ఏకూనపఞ్ఞాసమవగ్గవణ్ణనా సమత్తా.

    Ekūnapaññāsamavaggavaṇṇanā samattā.







    Related texts:




    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact