| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਪਦਾਨ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Apadāna-aṭṭhakathā |
੪੯. ਪਂਸੁਕੂਲવਗ੍ਗੋ
49. Paṃsukūlavaggo
੧-੧੦. ਪਂਸੁਕੂਲਸਞ੍ਞਕਤ੍ਥੇਰਅਪਦਾਨਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ
1-10. Paṃsukūlasaññakattheraapadānādivaṇṇanā
ਏਕੂਨਪਞ੍ਞਾਸਮવਗ੍ਗੇ ਪਠਮਾਪਦਾਨਂ ਸੁવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇવ।
Ekūnapaññāsamavagge paṭhamāpadānaṃ suviññeyyameva.
੧੪. ਦੁਤਿਯਾਪਦਾਨੇ ਅਧਿਚ੍ਚੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਬੁਦ੍ਧਾਤਿ ਅਧਿਚ੍ਚੇਨ ਅਕਾਰਣੇਨ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾ ਸਯਮ੍ਭੂਤਾ, ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਦੇવਬ੍ਰਹ੍ਮਮਾਰਾਦੀਹਿ ਉਪਦੇਸਦਾਯਕੇਹਿ ਰਹਿਤਾ ਸਯਮ੍ਭੂਞਾਣੇਨ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਜਾਤਾ ਪਾਤੁਭੂਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
14. Dutiyāpadāne adhiccuppattikā buddhāti adhiccena akāraṇena uppattikā sayambhūtā, aññehi devabrahmamārādīhi upadesadāyakehi rahitā sayambhūñāṇena uppannā jātā pātubhūtāti attho.
੧੬. ਓਦੁਮ੍ਬਰਿਕਪੁਪ੍ਫਂ વਾਤਿ ਉਦੁਮ੍ਬਰਰੁਕ੍ਖੇ ਪੁਪ੍ਫਂ ਦੁਲ੍ਲਭਂ ਦੁਲ੍ਲਭੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਂ ਇવ। ਚਨ੍ਦਮ੍ਹਿ ਸਸਕਂ ਯਥਾਤਿ ਚਨ੍ਦਮਣ੍ਡਲੇ ਸਸਲੇਖਾਯ ਰੂਪਂ ਦੁਲ੍ਲਭਂ ਯਥਾ। વਾਯਸਾਨਂ ਯਥਾ ਖੀਰਨ੍ਤਿ ਕਾਕਾਨਂ ਨਿਚ੍ਚਂ ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿવਂ ਖੁਦ੍ਦਾਪੀਲ਼ਿਤਭਾવੇਨ ਖੀਰਂ ਦੁਲ੍ਲਭਂ ਯਥਾ, ਏવਂ ਦੁਲ੍ਲਭਂ ਲੋਕਨਾਯਕਂ ਚਤੁਰਾਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਂ વਾ ਅਟ੍ਠਾਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਂ વਾ ਸੋਲ਼ਸਾਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਂ વਾ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਪਾਰਮਿਯੋ ਪੂਰੇਤ੍વਾ ਬੁਦ੍ਧਭਾવਤੋ ਦੁਲ੍ਲਭੋ ਲੋਕਨਾਯਕੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
16.Odumbarikapupphaṃ vāti udumbararukkhe pupphaṃ dullabhaṃ dullabhuppattikaṃ iva. Candamhi sasakaṃ yathāti candamaṇḍale sasalekhāya rūpaṃ dullabhaṃ yathā. Vāyasānaṃ yathā khīranti kākānaṃ niccaṃ rattindivaṃ khuddāpīḷitabhāvena khīraṃ dullabhaṃ yathā, evaṃ dullabhaṃ lokanāyakaṃ caturāsaṅkhyeyyaṃ vā aṭṭhāsaṅkhyeyyaṃ vā soḷasāsaṅkhyeyyaṃ vā kappasatasahassaṃ pāramiyo pūretvā buddhabhāvato dullabho lokanāyakoti attho.
੩੦. ਤਤਿਯਾਪਦਾਨੇ ਮਧੁਂ ਭਿਸੇਹਿ ਸવਤੀਤਿ ਪੋਕ੍ਖਰਮਧੁਪਦੁਮਕੇਸਰੇਹਿ ਸવਤਿ ਪਗ੍ਘਰਤਿ। ਖੀਰਂ ਸਪ੍ਪਿਂ ਮੁਲ਼ਾਲਿਭੀਤਿ ਖੀਰਞ੍ਚ ਸਪ੍ਪਿਰਸਞ੍ਚ ਪਦੁਮਮੁਲ਼ਾਲੇਹਿ ਸવਤਿ ਪਗ੍ਘਰਤਿ। ਤਸ੍ਮਾ ਤਦੁਭਯਂ ਮਮ ਸਨ੍ਤਕਂ ਬੁਦ੍ਧੋ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਤੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
30. Tatiyāpadāne madhuṃ bhisehi savatīti pokkharamadhupadumakesarehi savati paggharati. Khīraṃ sappiṃ muḷālibhīti khīrañca sappirasañca padumamuḷālehi savati paggharati. Tasmā tadubhayaṃ mama santakaṃ buddho paṭiggaṇhatūti attho.
ਚਤੁਤ੍ਥਪਞ੍ਚਮਛਟ੍ਠਾਪਦਾਨਾਨਿ ਉਤ੍ਤਾਨਾਨੇવ।
Catutthapañcamachaṭṭhāpadānāni uttānāneva.
੧੧੯. ਸਤ੍ਤਮਾਪਦਾਨੇ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਦਿਜਾਪਿ ਚਾਤਿ ਦ੍વਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਜਾਤਾਤਿ ਦਿਜਾ। ਕੁਮਾਰવਯੇ ਉਟ੍ਠਿਤਦਨ੍ਤਾਨਂ ਪਤਿਤਤ੍ਤਾ ਪੁਨ ਉਟ੍ਠਿਤਦਨ੍ਤਾ ਦਿਜਾ, ਤੇ ਚ ਦਨ੍ਤਾ। ਬ੍ਯਾਕਰਣਞ੍ਚ ਹੇਟ੍ਠਾ ਨਿਦਾਨਕਥਾਯਂ વੁਤ੍ਤਮੇવ।
119. Sattamāpadāne cattālīsadijāpi cāti dvikkhattuṃ jātāti dijā. Kumāravaye uṭṭhitadantānaṃ patitattā puna uṭṭhitadantā dijā, te ca dantā. Byākaraṇañca heṭṭhā nidānakathāyaṃ vuttameva.
ਅਟ੍ਠਮਾਪਦਾਨਂ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇવਾਤਿ।
Aṭṭhamāpadānaṃ uttānamevāti.
੧੭੧. ਨવਮਾਪਦਾਨੇ ਤਦਾਹਂ ਮਾਣવੋ ਆਸਿਨ੍ਤਿ ਯਦਾ ਸੁਮੇਧਪਣ੍ਡਿਤੋ ਦੀਪਙ੍ਕਰਭਗવਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਬ੍ਯਾਕਰਣਂ ਲਭਿ, ਤਦਾ ਅਹਂ ਮੇਘੋ ਨਾਮ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਾਣવੋ ਹੁਤ੍વਾ ਸੁਮੇਧਤਾਪਸੇਨ ਸਹ ਇਸਿਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਸੁ ਸਿਕ੍ਖਿਤੋ ਕੇਨਚਿ ਪਾਪਸਹਾਯੇਨ ਸਂਸਟ੍ਠੋ ਸਂਸਗ੍ਗਦੋਸੇਨ ਪਾਪવਿਤਕ੍ਕਾਦਿવਸਂ ਗਤੋ ਮਾਤੁਘਾਤਕਮ੍ਮવਸੇਨ ਨਰਕੇ ਅਗ੍ਗਿਜਾਲਾਦਿਦੁਕ੍ਖਮਨੁਭવਿਤ੍વਾ ਤਤੋ ਚੁਤੋ ਸਮੁਦ੍ਦੇ ਤਿਮਿਙ੍ਗਲਮਹਾਮਚ੍ਛੋ ਹੁਤ੍વਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ, ਸਮੁਦ੍ਦਮਜ੍ਝੇ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਮਹਾਨਾવਂ ਗਿਲਿਤੁਕਾਮੋ ਗਤੋ। ਦਿਸ੍વਾ ਮਂ વਾਣਿਜਾ ਭੀਤਾ ‘‘ਅਹੋ ਗੋਤਮੋ ਭਗવਾ’’ਤਿ ਸਦ੍ਦਮਕਂਸੁ। ਅਥ ਮਹਾਮਚ੍ਛੋ ਪੁਬ੍ਬવਾਸਨਾવਸੇਨ ਬੁਦ੍ਧਗਾਰવਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍વਾ ਤਤੋ ਚੁਤੋ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ વਿਭવਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ ਸਦ੍ਧੋ ਪਸਨ੍ਨੋ ਸਤ੍ਥੁ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍વਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਸਹ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਹਿ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਤ੍વਾ ਦਿવਸਸ੍ਸ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਸਰਮਾਨੋ વਨ੍ਦਤਿ। ਤਦਾ ਭਗવਾ ‘‘ਚਿਰਂ ਧਮ੍ਮਰੁਚੀ’’ਤਿ ਮਂ ਆਹ।
171. Navamāpadāne tadāhaṃ māṇavo āsinti yadā sumedhapaṇḍito dīpaṅkarabhagavato santikā byākaraṇaṃ labhi, tadā ahaṃ megho nāma brāhmaṇamāṇavo hutvā sumedhatāpasena saha isipabbajjaṃ pabbajitvā sikkhāpadesu sikkhito kenaci pāpasahāyena saṃsaṭṭho saṃsaggadosena pāpavitakkādivasaṃ gato mātughātakammavasena narake aggijālādidukkhamanubhavitvā tato cuto samudde timiṅgalamahāmaccho hutvā nibbatto, samuddamajjhe gacchantaṃ mahānāvaṃ gilitukāmo gato. Disvā maṃ vāṇijā bhītā ‘‘aho gotamo bhagavā’’ti saddamakaṃsu. Atha mahāmaccho pubbavāsanāvasena buddhagāravaṃ uppādetvā tato cuto sāvatthiyaṃ vibhavasampanne brāhmaṇakule nibbatto saddho pasanno satthu dhammadesanaṃ sutvā pabbajitvā saha paṭisambhidāhi arahattaṃ pāpuṇitvā divasassa tikkhattuṃ upaṭṭhānaṃ gantvā saramāno vandati. Tadā bhagavā ‘‘ciraṃ dhammarucī’’ti maṃ āha.
੧੮੪. ਅਥ ਸੋ ਥੇਰੋ ‘‘ਸੁਚਿਰਂ ਸਤਪੁਞ੍ਞਲਕ੍ਖਣ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਹਿ ਗਾਥਾਹਿ ਥੋਮੇਸਿ। ਭਨ੍ਤੇ, ਸਤਪੁਞ੍ਞਲਕ੍ਖਣਧਰ ਗੋਤਮ। ਪਤਿਪੁਬ੍ਬੇਨ વਿਸੁਦ੍ਧਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਦੀਪਙ੍ਕਰਪਾਦਮੂਲੇ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਪਾਰਮੀਪਚ੍ਚਯਸਮ੍ਭਾਰੋ ਸੁਟ੍ਠੁ ਚਿਰਂ ਕਾਲਂ ਮਯਾ ਨ ਦਿਟ੍ਠੋ ਅਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਹਮਜ੍ਜਸੁਪੇਕ੍ਖਨਨ੍ਤਿ ਅਜ੍ਜ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਦਿવਸੇ ਅਹਂ ਸੁਪੇਕ੍ਖਨਂ ਸੁਨ੍ਦਰਦਸ੍ਸਨਂ, ਸੁਨ੍ਦਰਦਿਟ੍ਠਂ વਾ ਨਿਰੁਪਮਂ વਿਗ੍ਗਹਂ ਉਪਮਾਰਹਿਤਸਰੀਰਂ ਗੋਤਮਂ વਤ ਏਕਨ੍ਤੇਨ ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਦਕ੍ਖਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
184. Atha so thero ‘‘suciraṃ satapuññalakkhaṇa’’ntiādīhi gāthāhi thomesi. Bhante, satapuññalakkhaṇadhara gotama. Patipubbena visuddhapaccayanti pubbe dīpaṅkarapādamūle paripuṇṇapāramīpaccayasambhāro suṭṭhu ciraṃ kālaṃ mayā na diṭṭho asīti attho. Ahamajjasupekkhananti ajja imasmiṃ divase ahaṃ supekkhanaṃ sundaradassanaṃ, sundaradiṭṭhaṃ vā nirupamaṃ viggahaṃ upamārahitasarīraṃ gotamaṃ vata ekantena passāmi dakkhāmīti attho.
੧੮੫-੧੮੬. ਸੁਚਿਰਂ વਿਹਤਤਮੋ ਮਯਾਤਿ વਿਸੇਸੇਨ ਹਤਤਮੋ વਿਦ੍ਧਂਸਿਤਮੋਹੋ ਤ੍વਂ ਮਯਾਪਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਚਿਰਂ ਥੋਮਿਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸੁਚਿਰਕ੍ਖੇਨ ਨਦੀ વਿਸੋਸਿਤਾਤਿ ਏਸਾ ਤਣ੍ਹਾਨਦੀ ਸੁਨ੍ਦਰਰਕ੍ਖੇਨ ਗੋਪਨੇਨ વਿਸੇਸੇਨ ਸੋਸਿਤਾ, ਅਭਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਤਾ ਤਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸੁਚਿਰਂ ਅਮਲਂ વਿਸੋਧਿਤਨ੍ਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਚਿਰਂ ਦੀਘੇਨ ਅਦ੍ਧੁਨਾ ਅਮਲਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ વਿਸੇਸੇਨ ਸੋਧਿਤਂ, ਸੁਟ੍ਠੁ ਕਤਂ ਅਧਿਗਤਂ ਤਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਨਯਨਂ ਞਾਣਮਯਂ ਮਹਾਮੁਨੇ। ਚਿਰਕਾਲਸਮਙ੍ਗਿਤੋਤਿ ਮਹਾਮੁਨੇ ਮਹਾਸਮਣ ਞਾਣਮਯਂ ਨਯਨਂ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਂ ਚਿਰਕਾਲਂ ਸਮਧਿਗਤੋ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੋ ਤ੍વਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅવਿਨਟ੍ਠੋ ਪੁਨਰਨ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਅਹਂ ਪੁਨ ਅਨ੍ਤਰਂ ਅਨ੍ਤਰਾਭવੇ ਮਜ੍ਝੇ ਪਰਿਨਟ੍ਠੋ ਪਰਿਹੀਨੋ ਅਹੋਸਿਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਪੁਨਰਜ੍ਜਸਮਾਗਤੋ ਤਯਾਤਿ ਅਜ੍ਜ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਤਯਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪੁਨਪਿ ਸਮਾਗਤੋ ਏਕੀਭੂਤੋ ਸਹ વਸਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਨ ਹਿ ਨਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਕਤਾਨਿ ਗੋਤਮਾਤਿ ਗੋਤਮ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਬੁਦ੍ਧ, ਤਯਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਤਾਨਿ ਸਮਾਗਮਾਦੀਨਿ ਨ ਹਿ ਨਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਯਾવ ਖਨ੍ਧਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਾ ਨ વਿਨਾ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸੇਸਂ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇવਾਤਿ।
185-186.Suciraṃ vihatatamo mayāti visesena hatatamo viddhaṃsitamoho tvaṃ mayāpi suṭṭhu ciraṃ thomitoti attho. Sucirakkhena nadī visositāti esā taṇhānadī sundararakkhena gopanena visesena sositā, abhabbuppattikatā tayāti attho. Suciraṃ amalaṃ visodhitanti suṭṭhu ciraṃ dīghena addhunā amalaṃ nibbānaṃ visesena sodhitaṃ, suṭṭhu kataṃ adhigataṃ tayāti attho. Nayanaṃ ñāṇamayaṃ mahāmune. Cirakālasamaṅgitoti mahāmune mahāsamaṇa ñāṇamayaṃ nayanaṃ dibbacakkhuṃ cirakālaṃ samadhigato sampatto tvanti attho. Avinaṭṭho punarantaranti ahaṃ puna antaraṃ antarābhave majjhe parinaṭṭho parihīno ahosinti attho. Punarajjasamāgato tayāti ajja imasmiṃ kāle tayā saddhiṃ punapi samāgato ekībhūto saha vasāmīti attho. Na hi nassanti katāni gotamāti gotama sabbaññubuddha, tayā saddhiṃ katāni samāgamādīni na hi nassanti yāva khandhaparinibbānā na vinā bhavissantīti attho. Sesaṃ uttānamevāti.
ਧਮ੍ਮਰੁਚਿਯਤ੍ਥੇਰਅਪਦਾਨવਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ।
Dhammaruciyattheraapadānavaṇṇanā samattā.
ਦਸਮਾਪਦਾਨਂ ਸੁવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇવਾਤਿ।
Dasamāpadānaṃ suviññeyyamevāti.
ਏਕੂਨਪਞ੍ਞਾਸਮવਗ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ।
Ekūnapaññāsamavaggavaṇṇanā samattā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਅਪਦਾਨਪਾਲ਼ਿ • Apadānapāḷi
੨. ਬੁਦ੍ਧਸਞ੍ਞਕਤ੍ਥੇਰਅਪਦਾਨਂ • 2. Buddhasaññakattheraapadānaṃ
੩. ਭਿਸਦਾਯਕਤ੍ਥੇਰਅਪਦਾਨਂ • 3. Bhisadāyakattheraapadānaṃ
੭. ਪੁਲਿਨੁਪ੍ਪਾਦਕਤ੍ਥੇਰਅਪਦਾਨਂ • 7. Pulinuppādakattheraapadānaṃ
੯. ਧਮ੍ਮਰੁਚਿਯਤ੍ਥੇਰਅਪਦਾਨਂ • 9. Dhammaruciyattheraapadānaṃ
