| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā |
ಪಾಣಕಥಾವಣ್ಣನಾ
Pāṇakathāvaṇṇanā
೧೧೪. ಪಾಣಕಥಾಯಂ ಆಠಪಿತೋತಿ ಮಾತಾಪಿತೂಹಿ ಇಣಂ ಗಣ್ಹನ್ತೇಹಿ ‘‘ಯಾವ ಇಣದಾನಾ ಅಯಂ ತುಮ್ಹಾಕಂ ಸನ್ತಿಕೇ ಹೋತೂ’’ತಿ ಇಣದಾಯಕಾನಂ ನಿಯ್ಯಾತಿತೋ। ಅವಹಾರೋ ನತ್ಥೀತಿ ಮಾತಾಪಿತೂಹಿ ಪುತ್ತಸ್ಸ ಅಪರಿಚ್ಚತ್ತತ್ತಾ ಮಾತಾಪಿತೂನಞ್ಚ ಅಸನ್ತಕತ್ತಾ ಅವಹಾರೋ ನತ್ಥಿ। ಧನಂ ಪನ ಗತಟ್ಠಾನೇ ವಡ್ಢತೀತಿ ಇಮಿನಾ ಆಠಪೇತ್ವಾ ಗಹಿತಧನಂ ವಡ್ಢಿಯಾ ಸಹ ಆಠಪಿತಪುತ್ತಹಾರಕಸ್ಸ ಗೀವಾತಿ ದಸ್ಸಿತನ್ತಿ ವದನ್ತಿ। ದಾಸಸ್ಸ ಜಾತೋತಿ ಉಕ್ಕಟ್ಠಲಕ್ಖಣಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ವುತ್ತಂ। ದಾಸಿಕುಚ್ಛಿಯಂ ಪನ ಅದಾಸಸ್ಸ ಜಾತೋಪಿ ಏತ್ಥೇವ ಸಙ್ಗಹಿತೋ । ಪರದೇಸತೋ ಪಹರಿತ್ವಾತಿ ಪರದೇಸವಿಲುಮ್ಪಕೇಹಿ ರಾಜಚೋರಾದೀಹಿ ಪಹರಿತ್ವಾ। ಸುಖಂ ಜೀವಾತಿ ವದತೀತಿ ಥೇಯ್ಯಚಿತ್ತೇನ ಸಾಮಿಕಾನಂ ಸನ್ತಿಕತೋ ಪಲಾಪೇತುಕಾಮತಾಯ ವದತಿ, ತಥಾ ಪನ ಅಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ಕಾರುಞ್ಞೇನ ‘‘ಸುಖಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಜೀವಾ’’ತಿ ವದನ್ತಸ್ಸ ನತ್ಥಿ ಅವಹಾರೋ, ಗೀವಾ ಪನ ಹೋತಿ। ದುತಿಯಪದವಾರೇತಿ ಯದಿ ದುತಿಯಪದಂ ಅವಸ್ಸಂ ಉದ್ಧರಿಸ್ಸತಿ, ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ‘‘ಪಲಾಯಿತ್ವಾ ಸುಖಂ ಜೀವಾ’’ತಿ ವಚನಕ್ಖಣೇಯೇವ ಪಾರಾಜಿಕಂ। ಅನಾಪತ್ತಿ ಪಾರಾಜಿಕಸ್ಸಾತಿ ತಸ್ಸ ವಚನೇನ ವೇಗವಡ್ಢನೇ ಅಕತೇಪಿ ದುಕ್ಕಟಾ ನ ಮುಚ್ಚತೀತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ‘‘ಅದಿನ್ನಂ ಥೇಯ್ಯಸಙ್ಖಾತಂ ಆದಿಯೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೮೯, ೯೧) ಆದಾನಸ್ಸೇವ ವುತ್ತತ್ತಾ ವುತ್ತಪರಿಯಾಯೇನ ಮುಚ್ಚತೀತಿ।
114. Pāṇakathāyaṃ āṭhapitoti mātāpitūhi iṇaṃ gaṇhantehi ‘‘yāva iṇadānā ayaṃ tumhākaṃ santike hotū’’ti iṇadāyakānaṃ niyyātito. Avahāro natthīti mātāpitūhi puttassa apariccattattā mātāpitūnañca asantakattā avahāro natthi. Dhanaṃ pana gataṭṭhāne vaḍḍhatīti iminā āṭhapetvā gahitadhanaṃ vaḍḍhiyā saha āṭhapitaputtahārakassa gīvāti dassitanti vadanti. Dāsassa jātoti ukkaṭṭhalakkhaṇaṃ dassetuṃ vuttaṃ. Dāsikucchiyaṃ pana adāsassa jātopi ettheva saṅgahito . Paradesato paharitvāti paradesavilumpakehi rājacorādīhi paharitvā. Sukhaṃ jīvāti vadatīti theyyacittena sāmikānaṃ santikato palāpetukāmatāya vadati, tathā pana acintetvā kāruññena ‘‘sukhaṃ gantvā jīvā’’ti vadantassa natthi avahāro, gīvā pana hoti. Dutiyapadavāreti yadi dutiyapadaṃ avassaṃ uddharissati, bhikkhussa ‘‘palāyitvā sukhaṃ jīvā’’ti vacanakkhaṇeyeva pārājikaṃ. Anāpatti pārājikassāti tassa vacanena vegavaḍḍhane akatepi dukkaṭā na muccatīti dasseti. ‘‘Adinnaṃ theyyasaṅkhātaṃ ādiyeyyā’’ti (pārā. 89, 91) ādānasseva vuttattā vuttapariyāyena muccatīti.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೨. ದುತಿಯಪಾರಾಜಿಕಂ • 2. Dutiyapārājikaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ೨. ದುತಿಯಪಾರಾಜಿಕಂ • 2. Dutiyapārājikaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ಪಾಣಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Pāṇakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಭೂಮಟ್ಠಕಥಾದಿವಣ್ಣನಾ • Bhūmaṭṭhakathādivaṇṇanā
