Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
ပဏာမနာခမာပနာကထာဝဏ္ဏနာ
Paṇāmanākhamāpanākathāvaṇṇanā
၈၀. ယံ ပုဗ္ဗေ လက္ခဏံ ဝုတ္တန္တိ သမ္ဗန္ဓော, ‘‘တေနေဝ လက္ခဏေန နိသ္သယန္တေဝာသိကသ္သ အာပတ္တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ’’တိ ပောတ္ထကေသု ပာဌော ဒိသ္သတိ, ‘‘န တေနေဝ လက္ခဏေန နိသ္သယန္တေဝာသိကသ္သ အာပတ္တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ’’တိ ဧဝံ ပနေတ္ထ ပာဌော ဝေဒိတဗ္ဗော။ သဒ္ဓိဝိဟာရိကသ္သ ဝုတ္တလက္ခဏေန နိသ္သယန္တေဝာသိကသ္သ အာပတ္တိ န ဝေဒိတဗ္ဗာတိ ဧဝံ ပနေတ္ထ အတ္ထောပိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ အညထာ ‘‘နိသ္သယန္တေဝာသိကေန ဟိ ယာဝ အာစရိယံ နိသ္သာယ ဝသတိ, တာဝ သဗ္ဗံ အာစရိယဝတ္တံ ကာတဗ္ဗ’’န္တိ ဣဒံ ဝိရုဇ္ဈေယ္ယ။ ဣဒဉ္ဟိ ဝစနံ နိသ္သယန္တေဝာသိကသ္သ အမုတ္တနိသ္သယသ္သေဝ ဝတ္တံ အကရောန္တသ္သ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ။ တသ္မာ သဒ္ဓိဝိဟာရိကသ္သ ယထာဝုတ္တဝတ္တံ အကရောန္တသ္သ နိသ္သယမုတ္တကသ္သ အမုတ္တကသ္သပိ အာပတ္တိ, နိသ္သယန္တေဝာသိကသ္သ ပန အမုတ္တနိသ္သယသ္သေဝ အာပတ္တီတိ ဂဟေတဗ္ဗံ။ တေနေဝ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေပိ (ဝိသုဒ္ဓိ. ၁.၄၁) ဉာတိပလိဗောဓကထာယံ –
80. Yaṃ pubbe lakkhaṇaṃ vuttanti sambandho, ‘‘teneva lakkhaṇena nissayantevāsikassa āpatti veditabbā’’ti potthakesu pāṭho dissati, ‘‘na teneva lakkhaṇena nissayantevāsikassa āpatti veditabbā’’ti evaṃ panettha pāṭho veditabbo. Saddhivihārikassa vuttalakkhaṇena nissayantevāsikassa āpatti na veditabbāti evaṃ panettha atthopi veditabbo. Aññathā ‘‘nissayantevāsikena hi yāva ācariyaṃ nissāya vasati, tāva sabbaṃ ācariyavattaṃ kātabba’’nti idaṃ virujjheyya. Idañhi vacanaṃ nissayantevāsikassa amuttanissayasseva vattaṃ akarontassa āpattīti dīpeti. Tasmā saddhivihārikassa yathāvuttavattaṃ akarontassa nissayamuttakassa amuttakassapi āpatti, nissayantevāsikassa pana amuttanissayasseva āpattīti gahetabbaṃ. Teneva visuddhimaggepi (visuddhi. 1.41) ñātipalibodhakathāyaṃ –
‘‘ဉာတီတိ ဝိဟာရေ အာစရိယုပဇ္ဈာယသဒ္ဓိဝိဟာရိကအန္တေဝာသိကသမာနုပဇ္ဈာယကသမာနာစရိယကာ, ဃရေ မာတာ ပိတာ ဘဂိနီ ဘာတာတိ ဧဝမာဒိကာ။ တေ ဂိလာနာ ဣမသ္သ ပလိဗောဓာ ဟောန္တိ, တသ္မာ သော ပလိဗောဓော ဥပဋ္ဌဟိတ္ဝာ တေသံ ပာကတိကကရဏေန ဥပစ္ဆိန္ဒိတဗ္ဗော။ တတ္ထ ဥပဇ္ဈာယော တာဝ ဂိလာနော သစေ လဟုံ န ဝုဋ္ဌာတိ, ယာဝဇီဝံ ပဋိဇဂ္ဂိတဗ္ဗော။ တထာ ပဗ္ဗဇ္ဇာစရိယော ဥပသမ္ပဒာစရိယော သဒ္ဓိဝိဟာရိကော ဥပသမ္ပာဒိတပဗ္ဗာဇိတအန္တေဝာသိကသမာနုပဇ္ဈာယကာ စ။ နိသ္သယာစရိယ ဥဒ္ဒေသာစရိယ နိသ္သယန္တေဝာသိက ဥဒ္ဒေသန္တေဝာသိကသမာနာစရိယကာ ပန ယာဝ နိသ္သယဥဒ္ဒေသာ အနုပစ္ဆိန္နာ, တာဝ ပဋိဇဂ္ဂိတဗ္ဗာ’’တိ –
‘‘Ñātīti vihāre ācariyupajjhāyasaddhivihārikaantevāsikasamānupajjhāyakasamānācariyakā, ghare mātā pitā bhaginī bhātāti evamādikā. Te gilānā imassa palibodhā honti, tasmā so palibodho upaṭṭhahitvā tesaṃ pākatikakaraṇena upacchinditabbo. Tattha upajjhāyo tāva gilāno sace lahuṃ na vuṭṭhāti, yāvajīvaṃ paṭijaggitabbo. Tathā pabbajjācariyo upasampadācariyo saddhivihāriko upasampāditapabbājitaantevāsikasamānupajjhāyakā ca. Nissayācariya uddesācariya nissayantevāsika uddesantevāsikasamānācariyakā pana yāva nissayauddesā anupacchinnā, tāva paṭijaggitabbā’’ti –
ဝိဘာဂေန ဝုတ္တံ။ အယဉ္စ ဝိဘာဂော ‘‘တေနေဝ လက္ခဏေန နိသ္သယန္တေဝာသိကသ္သ အာပတ္တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ’’တိ ဧဝံ ပာဌေ သတိ န ယုဇ္ဇေယ္ယ။ အယဉ္ဟိ ပာဌော သဒ္ဓိဝိဟာရိကသ္သ ဝိယ နိသ္သယန္တေဝာသိကသ္သပိ ယထာဝုတ္တဝတ္တံ အကရောန္တသ္သ နိသ္သယမုတ္တကသ္သ အမုတ္တကသ္သပိ အာပတ္တီတိ ဣမမတ္ထံ ဒီပေတိ, တသ္မာ ဝုတ္တနယေနေဝေတ္ထ ပာဌော ဂဟေတဗ္ဗော။
Vibhāgena vuttaṃ. Ayañca vibhāgo ‘‘teneva lakkhaṇena nissayantevāsikassa āpatti veditabbā’’ti evaṃ pāṭhe sati na yujjeyya. Ayañhi pāṭho saddhivihārikassa viya nissayantevāsikassapi yathāvuttavattaṃ akarontassa nissayamuttakassa amuttakassapi āpattīti imamatthaṃ dīpeti, tasmā vuttanayenevettha pāṭho gahetabbo.
ပဗ္ဗဇ္ဇဥပသမ္ပဒဓမ္မန္တေဝာသိကေဟိ ပန။ပေ.။ တာဝ ဝတ္တံ ကာတဗ္ဗန္တိ ပဗ္ဗဇ္ဇာစရိယဥပသမ္ပဒာစရိယဓမ္မာစရိယာနံ
Pabbajjaupasampadadhammantevāsikehi pana…pe… tāva vattaṃ kātabbanti pabbajjācariyaupasampadācariyadhammācariyānaṃ
ဧတေဟိ ယထာဝုတ္တဝတ္တံ ကာတဗ္ဗံ။ တတ္ထ ယေန သိက္ခာပဒာနိ ဒိန္နာနိ, အယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာစရိယော။ ယေန ဥပသမ္ပဒကမ္မဝာစာ ဝုတ္တာ, အယံ ဥပသမ္ပဒာစရိယော။ ယော ဥဒ္ဒေသံ ပရိပုစ္ဆံ ဝာ ဒေတိ, အယံ ဓမ္မာစရိယောတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။
Etehi yathāvuttavattaṃ kātabbaṃ. Tattha yena sikkhāpadāni dinnāni, ayaṃ pabbajjācariyo. Yena upasampadakammavācā vuttā, ayaṃ upasampadācariyo. Yo uddesaṃ paripucchaṃ vā deti, ayaṃ dhammācariyoti veditabbaṃ. Sesamettha uttānameva.
ပဏာမနာခမာပနာကထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Paṇāmanākhamāpanākathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / မဟာဝဂ္ဂပာဠိ • Mahāvaggapāḷi / ၂၀. ပဏာမနာ ခမာပနာ • 20. Paṇāmanā khamāpanā
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ပဏာမနာခမနာကထာ • Paṇāmanākhamanākathā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ပဏာမနာခမာပနာကထာဝဏ္ဏနာ • Paṇāmanākhamāpanākathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / ၂၀. ပဏာမနာခမာပနာကထာ • 20. Paṇāmanākhamāpanākathā